“Sifat haqida ma`lumot”

Кattaqo`rg`on shahar

Xalq ta`limi bo`limiga qarashli

16-umumiy o’rta ta’lim maktabi

Boshlang`ich sinf o`qituvchisi

Ismatova Layloning

“Sifat haqida ma`lumot” mavzusida

3-“A” sinfida o`tkazgan

Sana 14.02.2020

Fan: Ona tili Darsning maqsadi: Mavzu: Sifat haqida ma`lumot. (257 -258-mashqlar) Ta’limiy maqsad :o`quvchilarga sifat so`z turkumi ,uning so`roqlari,gapdagi vazifasi haqida ma’lumot berish;sifatning nutqimizdagi roli,sifatlardan nutqda o`rinli foydalanish, shaxs va narsalarning belgi xususiyatlarini yaqqol ko`ra bilish,sifatlarga so`roqlarni to`g`ri qo`ya bilish; Tarbiyaviy maqsad :o`quvchilarning nutqida sifatlardan foydalanib ta’sirchan so`zlash,go`zalikka intilish kabi his-tuyg`ularni tarbiyalash; Rivojlantiruvchi maqsad :o`quvchilarning lug`atini yangi so`zlar bilan boyitish. Darsning turi: yangi bilim,ko`nikma hosil qiluvchi dars Darsning metodi: tushuntirish,savol-javob,ko`rgazmalik. Darsning jihozlari:mavzuga mos rangli rasmlar,multimedia ilovalari,savolli kartochkalar,tarqatmalar. Darsning texnik chizmasi.

Darsning borishi: 1.Tashkiliy qism. II.O`tilgan mavzuni takrorlash. O’qituvchi : Uy vazifasini o’qitadi va tahlil qilishadi.Har bir o’quvchi o’zini daftarini tekshirib boradi. Husnixat daqiqasi: L L L L Llola ,latfa, olma, olcha,baliq,avlod, bola,lola.

III.Yangi mavzu bayoni:

Mavzuni tushuntirish uchun topishmoqlardan foydalaniladi.Topishmoqlar narsaning belgisiga ishora qilish bilan diqqatni o`ziga tortadi.Fikr belgi orqali narsaga tomon yo`nalgan bo`ladi.Darsga qadar doskaga anor haqidagi topishmoqni quyidagi ko`rinishda yozib qo`yiladi:

Mayda,yoqutday qizil, Shirin,nordon,xilma-xil. Qalin,taxir po`sti bor, Hamma yerda do`sti bor. (Anor) Topishmoq bir o`quvchiga o`qitiladiva quyidagi savol-javob o`tkaziladi:

1.Topishmoqda qaysi meva haqida gap boryapti? (Anor haqida) 2.Topishmoqning javobidagi so`zni ayting? (Anor)

3.Anorning donachalari qanday ekan (Mayda, qizil)

4.Uning mazasi-chi (Shirin, nordon)

5.Po`sti qanday ekan (Qalin,taxir)

6.Qanday,qanaqa so`roqlariga javob bo`lgan so`zlar nimani bildiryapti (Narsaning belgisini) 7.Narsaning belgisi deganda nimani tushunasiz

(Narsaning belgisi deganda,ot so`z turkumiga oid so`zning rangini,mazasini,shaklini va xususiyatini tushunamiz) Xulosa aytiladi va darslikdan qoida o`quvchilarga o`qitiladi. Shaxs –narsa belgisini bildirgan so`z sifat deyiladi. Sifatlar qanday ? yoki qanaqa? so`rog`iga javob bo`ladi. Sifatlar gapda otga bog`lanib keladi: zangori gilam, yashil bog`lar, yorug` yulduzlar. O`qituvchi Avvaldan bir o`quvchiga ushbu she’rni bergan bo`ladi va uni o’quvchi ifodali aytib beradi.. So`z turkumlari ichida , Eng go`zaliman o`zim. Qanday deya so`rasang, Yaxshi-deb,tayyor o`zim. Maza-ta’mni bildirgum. Shirin olma, shirin so`z Shakling aytib o`taman. Ey dumaloq qisiq ko`z, Xususiyat bildirsam. Yomonni qoralayman, A’lo o`qi do`stginam. Bilimdonni qutlayman, A’lochiga “besh” baho Qizil tusga yaltirar. Men rassom,bo`yoqchiman. Menda ranglar saf tizar, Men shundayin boy turkum So`zi asal,moy turkum. Men haqimda bilmasang, Ahvolingga voy degum. 1-topshiriq -Ajratilgan so`zlarga so`roq bering.Bu so`zlar nimani bildiryapti -topshirig`i beriladi. O`tgan zamonda bir qishloqda Rahim degan dehqon yashagan edi. Uning kichkina uyi va bittagina zangori gilami bor edi. Gilamga go`zal sharlarning, yashil bog`larning, firuza osmonning va yorug` yulduzlarning surati solingan edi. Bu gilam Rahimga onasidan esdalik bo`lib qolgan edi. Narsa - buyum belgisini bildirgan so`zlarni o`zi bog`lanib kelgan ot bilan birgalikda namunadagidek belgilang. Topshiriqni bajarish uchun matn ostiga savollar va so’z birikmalarni joylashtirish uchun maxsus joy belgilanishi kerak. Namuna (qanaqa?) kichkina uy Topshiriqning javoblari : (qanaqa?) zangori gilam (qanaqa ?) go’zal shaharlar (qanday ?) yashil bog`lar (qanday?) feruza osmon (qanaqa? ) yorug’ yulduzlar

Qoida bilan tanishtirilganda, so’roqlar va so’z birikmalar aytilganda,yuqoridagi mashqda berilgan so’roq va so’z birikmalar harakatlanishi lozim. Darslik bilan ishlash. 246-mashq o`quvchilarga birma –bir o`qitiladi.Narsa-buyum belgisini bilgirgan so`zlar aniqlanadi va ularni o`zi bog`lanib kelgan ot bilan birgalikda namunadagidek o`quvchilar daftarlariga ko`chiradilar. (qanday ?) havo ochiq (qanday ?) go’zal tabiat (qanday ?) oq,sariq,qizil gullar (qanday ?) mayin shamol (qanday ?) xushbo’y hid (qanday ?) yoqimli ovoz (qanday ?) ko’rkam faslsan IV.Yangi mavzuni mustahkamlash.247- mashq ifodali o'qitiladi.Sifatlar aniqlanadi, ularni o'zi bog'lanib kelgan ot bilan birgalikda mustaqqil daftariga ko’chiradilar. Namunadagidek o'quvchilar daftarlariga ko'chiradilar. Qorli tog’lar,keng vodiylar, Boshqachadir kumush dalalar. Yashil bog’lar,keng daryolar, Yasangandir bugun o’zgacha 2-topshiriq. -Otlarga xos belgini bildirgan sifatlarni tanlang. (keng, yashil) o’tloq,dala; ( mayin, momiq) paxta, shamol; (havaskor, sershovqin) ko’cha, qo’shiqchi; (ulkan,hashamatli) bino, kema; (quvnoq, mehribon) qiz, qo’shiq.Tuzgan birikmalaringiz asosida ikkita gap tuzing.Gapingizdagi bosh bo’laklarni aniqlangi. V.Darsga yakun yasash va baholash.

1.Bugun darsda nimani o’rgandingiz ? 2.Nimalarni bilib oldingiz ? (O’quvchilarning javoblari to’ldirilib yakunlanadi) Darsda faol ishtirok etgan o’quvchilar baholanadi. VI. Uyga vazifa berish. O’quvchilarga darslikdagi mavzuni o’qib chiqish, mavzudan keyin berilgan savollarga javob topishni, topshiriqlarni bajarish uyga vazifa qilib beriladi. 259-mashq.So’roqlar o’rniga mos sifatlar topib,ularni otlar bilan yozish aytiladi.

Oq,sariq,qizil gullar Go’zal shahar

Go’zal shahar

Y ashil bog’lar Feruza osmon

Qorli tog’lar Keng daryolar