Шоханның қамқорлығы. Әдебиеттік оқу 4 - сынып

Қазақ тілі

Уақыты: 13. 09

Кабинет:

Мұғалім

Сабақтың атауы

Диктант №1

Мақсаты

Күтілетін нәтиже

Материалды қалай меңгергендігіне бақылау жасау. Өтілген тақырып бойынша сауаттылығын бағалау.
Алған білімдерін өз бетінше пайдалана алуға үйрету. 
Оқыту нәтижелері Оқушылар өз белсенділігін көрсетуге тырысады;
теориялық білімдерін практикада тиімді пайдалануға үйренеді; ситуациядан шығу жолдарын бірлесе ойланады, күнделікті өмірде қимас адамдар болатынын біледі, сөйлемге жүйелі талдау жасауға ұмтылады. 
Түйінді идеялар Диктант- сауаттылықты тексеру жұмысы, оқушылар жұмыстарының қалай бағаланатын біледі.
Мәтіннің ауызекі сөйлеу стилінде жазылғанына дәлелдер келтіру, Оралхан Бөкей жайлы мәлімет білгізу, жазушы стиліне жалпылама талдау жасау.
Дереккөздер,сілтемелер: «Диктанттар мен мазмұндамалар жинағы» 

Психологиялық ахуал

Біз балдырған баламыз,

Құстай қанат қағамыз.

Дүниені аралап,

Оқып білім аламыз.

Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қызығушылықты ояту

Сөздік диктант

Қасық, ашудас, қараңғы, құлып, сыйлық, үңгір, қапсырма, бурыл, аспан, шеңбер, әңгелек, дөңгелек.

Тапсырма: Өзің қалаған бес сөзге сөйлем құра, ң әрпінің астын сыз.

Шағала. 

Көл ортасындағы шағын аралда шағала ұялары бар.Бұл кеште аспан ашық болатын.Аспанда шөкімдей бұлт жоқ.Көл беті айнадай жарқырайды!Өте тамаша көрініс. 
Кенет арал шуға толып кетті.Шағалалар шаңқылдай ұшып,айналып қонып,қайта көтерілді.Не болғанын білгілерің келеме?Шағалалар қауіптің төнгенін сезді. 
Он сағат өткенде,сол түстіктен күшті дауыл түрды.Көлдің беті алай-дүлей болды.(55сөз). 
Тапсырма: 
1.Мәтінде қанша сөйлем бар екенін анықта.Жазып қой. 

Сергіту сәті

Орманда кірпі келеді, 
Саңырауқұлақ тереді. 
Кездесті, міне, керегі: 
Екеуі қайың астынан. 
Біреуі терек қасынан. 
Қанша олар болмақ есепте, 
Тоқылған салса себетке? 

Ой сергітеді,шашағандары

басылады

Ой толғаныс

Тіліңді алмайды,

Тетігін бұрамай.

(сағат)

Таңмен көзін ашады,

Әлемге нұрын шашады.

(Күн)

Шетінен белдің қарап тұр,

Бетінен көлдің қарап тұр.

(Ай

Үйге тапсырма

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Күнделіктеріне жазып беремін

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Бағалау парақшасын толтырады.

Кері байланыс

Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады

Қазақ тілі

Уақыты:

Кабинет:

Мұғалім

Сабақтың атауы

Қабырға газетіне мақала жазу

Мақсаты

Күтілетін нәтиже

Сабақтың мақсаты: Сипаттау мәтіні туралы ұғымдарын тереңдету,сипаттаудың не үшін қажет екенін аңғарт Заттың нақты белгілеріне қарай өзара салыстырып,сипаттай білуге үй
Жаңа технология элементтерін пайдалана отырып,қызығушылығын арттыру,шығармашылық қабілеттерін дамыту.
Өзара ынтымақтастыққа,қайырымдылыққа,жылдамдыққа,алғырлыққа баулу.
Көрнекілігі :интерактивті тақта,дидактикалық материалдар,шығармашылық тапсырмалар СКТТ.
Түрі:аралас сабақ
Пәнаралық байланыс: ана тілі,дүниетану

Психологиялық ахуал

Біз балдырған баламыз,

Құстай қанат қағамыз.

Дүниені аралап,

Оқып білім аламыз.

Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қызығушылықты ояту

Мәтін дегеніміз не?
Мәтін түрлерін ата?
"Бұл не?"ойынын ойнату.Ойынның шарты:әр заттың белгісі арқылы сипаттап айтып,ол заттың атын табу.
Осы ойын арқылы жаңа сабақтың тақырыбын хабарлау.
Жаңа сабақ
Сипаттау мәтіні 

Сергіту сәті

"Тауып көр!"ойыны.Ойынның шарты:Бір оқушы ортаға шығып,парақшаны алып,қалған оқушыларға көрсетеді. Парақшаның артында сурет жасырылған.Келесі оқушы суреттегі жануарды қимыл арқылы көрсетіп,жануардың атын табады. 

Ой сергітеді,шашағандары

басылады

Ой толғаныс

Суреттерге қарап,қарлығаш пен сауысқанды салыстырып сипаттау.
Қорытындылау.
Екі топ
1-топ
Әңгемелеу мәтіні дегеніміз не?
Әңгімелеу мәтіні неше бөліктен тұрады?
2-топ
Сипаттау мәтіні дегеніміз не?
Сипаттау мәтінін әңгімелеу мәтінімен салыстыру.

Үйге тапсырма

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Күнделіктеріне жазып беремін

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Бағалау парақшасын толтырады.

Кері байланыс

Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады

Дүниетану

Уақыты:

Кабинет:

Мұғалім

Сабақтың атауы

Жер беті пішінінің өзгеруі

Тақырыптың  маңыздылығымен танысады, түсініп оқуға, ойын жеткізе білуге үйренеді, тпсырмаларды дұрыс құруға, ойын тиянақтай білуге дағдыланады

Мақсаты

Күтілетін нәтиже

Психологиялық ахуал

Психологиялық дайындық

«Жүректен — жүрекке» шеңбері

– Әрбір еркелетіп айтатын есім гүлге ұқсайды. Гүлдердің бәрі әдемі: раушан да, қызғалдақ та, бәйшешек те – бәрі де өзінше керемет, бәрі де адамға қуаныш сыйлайды. Біздің есіміміз де осындай керемет!

Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Топқа бөлу

Геометриялық фигуралар үлестіріледі

Оқушылар таңдаған фигураларына сай топтарға бөлініп отырады.

Қызығушылықты ояту

Бізді қоршаған орта: жан-жануарлар мен өсімдіктер, Жер мен Ай, Күн мен алыстағы жұлдыздар — осылардың барлығы датабиғат деген ауқымды ұғымды білдіреді.

Адам — табиғаттың ажырамас бөлігі. Сондықтан халқымызда «Жер-Ана» деген егіз үғым қалыптаскан. Жерді өз Анасындай, Анасын Күндей қастерлеу Ата қостаған салтымыз. «Жер шоқтығы — Көкшетау», «Жер жаннаты — Жетісу» деп, бабаларымыз туған жерге, табиғатқа деген ыстық махаббатын білдірген.

Сондықтан орман-тоғайларды сақтап, қоршаған ортаның, өзен мен көлдердің ластанбауына ерекше мән берген.

Сергіту сәті

«Халықтар» биі

Жаңа сабақ

Оқулықтағы тапсырмаларды  орындау

Дәптермен жұмыс

Ойыңа түсір және талқыла.

Тақырыптық сөздік.

Ой толғаныс

БББ кестесі

Үйге тапсырма

Мазмұндау

Күнделіктеріне жазып беремін

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Бағалау парақшасын толтырады.

Кері байланыс

Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады

Математика

Уақыты:

Кабинет:

Мұғалім

Сабақтың атауы

Масса және оның өлшем бірліктері

Мақсаты

Күтілетін нәтиже

Сабақтың мақсаты: мемлекеттік білім стандарты деңгейде білім, білік және дағдыларды игеру, масса және оның  өлшем бірліктерімен таныстыру    ;

 2.Дамытушылық:оқушының ақыл-ойының математикалық стилін, ин-теллектуалдық және ерік пен сезімге қатысты сапаларын дамыту;

3.Тәрбиелік: меңгерген математикалық білімдерін омірде қолдануға жан-жақты дайыңдауды жүзеге асыру.салыстыру .байқау
Сабақ түрі: жаңа сабақ              

Көрнекіліктер: кесте,  қималы карточкала, таразы түрлері, жемістер суреттер

Әдіс-тәсілдер: жұптық, топтық,                                                                                

Психологиялық ахуал

Біз балдырған баламыз,

Құстай қанат қағамыз.

Дүниені аралап,

Оқып білім аламыз.

Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қызығушылықты ояту

1.Оқыту үрдісінің маңыздылығы: Ауызша есептеу сандарды оқу, разрядтарын атап шығу.  458000,235803,45872,14563,120456,1257890,4890000,587234.көп таңбалы сандар

2.Жаңа тапсырмаларды қалыптастыру:ойын САТУШЫ

Бүгінгі сабақта дүкенге барамыз(дүкен суреті), таразы, қант, алма, сәбіз, қызанақ.

«Дүкенде» диалог құрастыру: тақтаға бірнеше оқушы шақырылады: біреуі- сатушы, біреуі сатып алушы болады, дүкенде бірнеше сатушы, бірнеше сатып алушы- тағам түрлері байланысты.      -Дүкенде сатушылар нені қолданды?(таразы)    

                        - Ол не үшін керек?

                        -Таразымен өлшеп нені табамыз?

Сергіту сәті

"Тауып көр!"ойыны.Ойынның шарты:Бір оқушы ортаға шығып,парақшаны алып,қалған оқушыларға көрсетеді. Парақшаның артында сурет жасырылған.Келесі оқушы суреттегі жануарды қимыл арқылы көрсетіп,жануардың атын табады. 

Ой сергітеді,шашағандары

басылады

Ой толғаныс

Екі топ
1-топ-Масса бірліктерін ата: тонна, центнер, килограмм, грамм.

Есіңе сақта!

1т-10ц                      1т-10ц-1000кг-1000000г

1т-1000кг                 1ц-100кг-100000г

1ц-100кг

1кг-1000

№1 сандарды оқы,

А)145200,4210366,203006,1000789,44023054,47478000.

Б) берілген сандарда барлық бірлік, ондық, жүздік, бірл. мың, онд. мың, жүзд. мың. атап шық

Жаңа тақырыптар бойынша есептер шығару.

Кім шапшаң? 1 стакан балмұздақтың массасы: 100г. 100кг. 100ц

                        Пакеттегі ұнның массасы 2г.2кг. 2ц

                  1 қап картоптың массасы: 50кг. 50ц. 50т

Ақ аюдың массасы   (4кг. 4ц. 1т)

Топтық жұмыс №5      (512+408):4=             22*20-210=                       (   5*23)*2=

Есеп: Бір қоқиқаз-4000г                        Шешуі: (4000г+9000г)+4000г=17000г

Бірқазан-?9кг артық

Барлық сал-?                               Жауабы: екеуінін жалтысалмағы 17000г

 Ауызша:3 тапсырма

Топтық жұмыс: №10 амалдарды орындау

       №12 кесінді сызу.        АВ -------3см3мм.  СД-----------4см,4мм 

      №14 салыстыру.

Есептер шығару:№7 Бұлан массасы-600кг                    Шешуі: 600:20=30кг

                                   Елік массасы  ?  20 есе кем            Жауабы: Еліктің массасы 30кг.

№8   1 тәуг-2 аусым                               Шешуі:8+6=14т

        1аус-8т қарабидай.6т бидай                     14*2=28т

        1 тәуг-?т нан                                       28*7=196т

        1 аптада -?                                        Жауабы: 1 тәул 28 т. 1 аптада 196т нан пісіреді.

Үйге тапсырма

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау Тез есепте:  №9 тапсырма.      

Күнделіктеріне жазып беремін

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Бағалау парақшасын толтырады.

Кері байланыс

№11  Р=30см  S=54см² Ұ-?.Е-?   Ұ----9 Е----6

        Ауд-64см² Шаршының периметрі -?  Р-8+8+8+8=32см

Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады

Қазақ тілі

Уақыты: 27. 09

Кабинет:

Жанабилова А

Сабақтың атауы

Мәтін

Мақсаты

Күтілетін нәтиже

1. Мәтін туралы алған білімдері пысықталады.Мәтінмен жұмыс істей білуге, мәтіндегі ойды табуға,жоспар құра білугеүйрету.

2.Мәтін құра білу дағдыларын қалыптастыру,түсінуге,ойын жеткізе білуге машықтандыру, ауыз екі сөйлеу тілдерін дамыту.

3. Топпен жұмыс арқылы бір- бірін тыңдай білуге, дұрыс мәнерлеп сөйлеуге, өзара сыйластыққа, ынтымақтастыққ тәрбиелеу.Отанға сүйіспеншіліктерін арттыру,Отанды сүюге тәрбиелеу.

Психологиялық ахуал

Үлкендерге де сіз,

Кішіге де сіз,

Сәлем бердік сіздерге,

Құрметпенен біз.

Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қызығушылықты ояту

І. Біледі

Қазақстанда қанша ұлт тұрмасын бәрі бірге оқып, бірге қызмет етеде.Бірге мереке тойлап, бірге қуаныш бөліседі.

Не жасаса да бірлесе жасайды, келісіп әрекет етеді. Татулықта, достықта өмір сүреді.Осындай ажырамас бірлік біздің Отанымыздың үлкен ел екендігін басқа елдерге танытады.

Еліміздің басты байлығы бейбітшілік, татулық, сыйластық құрмет, достық.

-Ал бұл тыңдағандарын не?

-Мәтін.

-Мәтін екенін қайдан білдіңдер?

-Сөйлемдер бір-бірімен байланысып тұр.

-Мәтін абзацтарға бөлінген.

-Негізгі ойы бар.Қазақстан.

-Үш бөлімнен тұрады.

-Ат қоюға бола ма?Қандай ат қояр едіңдер?

Ендеше қалай ойлайсыңдар бүгінгі сабағымыздың тақырыбы не?

-Дұрыс .Мәтін.

Сонымен бүгінгі сабағымыздың тақырыбы-Мәтін түрлері.

-Бұл бізге бұрыннан таныс тақырып, олай болса, біз бұл сабақта мәтін жайлы түсінігімізді кеңейте түсеміз. Жаттығулар арқылы мәтінді түрлеріне айырып, талдауға ұмтылыс жасаймыз. Әрі қарай жаттығу жұмыстарын орындаймыз.

Сергіту сәті

Орманда кірпі келеді, 
Саңырауқұлақ тереді. 
Кездесті, міне, керегі: 
Екеуі қайың астынан. 
Біреуі терек қасынан. 
Қанша олар болмақ есепте, 
Тоқылған салса себетке? 

Ой сергітеді,шашағандары

басылады

Жаңа сабақ

ІІ. Түсінеді

Оқулықтағы тапсырмаларды  орындау

1-жаттығу

Мақалдарды түсініп оқы және мағынасын түсіндір.

2-жаттығу

Мәтінді мәнерлеп оқы

3-жаттығу

Жұмбақты оқып,шешуін тап

4-жаттығу жеке жұмыс

Берілген тапсырмаларды топтар өзара ақылдаса отырып орындайды. Сұрақтарға жауап береді

Ой толғаныс

ІІІ. Қолданады

Венн диаграммасы арқылы салыстырайық

Қозы

сүп-сүйкімді,

көзі көмірдей

қап-қара,жүні

аппақ,бұйра,бойы

кішкентай

Мәтін

Негізгі ойы

Сөйлемдер

бір-бірімен

байланысқан

. Жидек

шілдеде піседі, тәтті, бармақтың басындай, түсі бозғылт, шелектеп жинайды, қайнатады.

-Қозы қандай? Көзі қандай? Жүні қандай? Бойы қандай?

Балалар бұл мәтінді сипаттау мәтін деп атайды.

Үйге тапсырма

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Күнделіктеріне жазып беремін

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Бағалау парақшасын толтырады.

Кері байланыс

Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады

Математика

Уақыты: 27. 09

Кабинет:

Мұғалім

Сабақтың атауы

Уақыт және оның өлшем бірліктері

Мақсаты

Күтілетін нәтиже

Сабақтың мақсаты: мемлекеттік білім стандарты деңгейде білім, білік және дағдыларды игеру, масса және оның  өлшем бірліктерімен таныстыру. Білімділік: Оқушылардың білім – білік дағдыларын қалыптастыра отырып, уақыт  өлшем бірліктерін еске түсіру

 2.Дамытушылық: Өз бетінше  және топпен  жұмыс  істеу дағдыларын қалыптастырып дамыту

3.Тәрбиелік: меңгерген математикалық білімдерін омірде қолдануға жан-жақты дайыңдауды жүзеге асыру.салыстыру. Оқушыларды шапшаңдыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу
Сабақ түрі: жаңа сабақ              

Көрнекіліктер: кесте,  қималы карточкала, таразы түрлері, жемістер суреттер

Әдіс-тәсілдер: жұптық, топтық, СТО, АКТ, Диалог, бағалау, дарынды оқушы,  жас ерекшелік,Көшбасшылық, 

Оқушылар массаның бірліктері  және оның үлестерін меңгерді                                                                              

Психологиялық ахуал

Біз балдырған баламыз,

Құстай қанат қағамыз.

Дүниені аралап,

Оқып білім аламыз.

Оқушылар белгілер бойынша  үш топқа бөлінеді.(1-ші,2-ші,3-ші)

 Көшбасшы үш топта сайланады.

Қызығушылықты ояту

— Топқа бөлу. Оқушылар 4 баладан тұратын шағын топтарға «Броундық қозғалыс» ойыны бойынша бөлінеді. -Ойсергек.

Сергіту сәті

Бір аптаны бөлгенде,

Жеті күн бар білгенге.

Жеті зат бар сөмкемде,

Қарындаш, пенал, оқулық,

Өшіргіш берер тазалық.

Қаламсап керек жазуға,

Дәптер менен оқулық.

Бәрін қайта атап шық,

Саусақ бүгіп санап шық.

Топпен жұмыс  Оқушылардың  жеке қабілеттеріне қарай  тапсырмалар орындау

Оқушылардың өткен сабақты қаншалықты меңгергенін, түсінгенін байқау,

           анықтау.   

Бағалау критерийлері:
1.Тапсырмалардың барлығын қатесіз орындау.
2. Ережелерді толық білу.
3. Сұрақтарға жауап беру

Оқушылар бағалау критерийлерін пысықтау

І. Біледі

Үй тапсырмасын  пысықтау:

Топтық жұмыс. Оқушылар үй жүмысын қалайша орындағандығын топ ішінде талқылайды.

Жариялау. Бір оқушы үй тапсырмасын бүкіл сыныпқа оқиды. Қалған оқушылар есептің шығарылуының дұрыс-бұрыстығын айтады.

Топпен балалар  үй тапсырмасын пысықтайды, бір –бірінен ауызша көбейту  кестесін сұрайды.

ІІІ. Түсінеді

1.Ауызша жұмыс.

          Ребус шешу. 

        1 ғасыр – 100 жыл.

Жыл басына таласқан хайуанаттарды білеміз бе, балалар?

  Ендеше, логикалық тапсырмалар орындау арқылы жыл он екі ай жануарларын рет-ретімен тауып, орналастырайық.

 Интерактивті тақтаны пайдаланып, жыл он екі ай жануарларын өз ретімен орналастырамыз.

Соның ішінде жылқы жылы туралы қызықты әңгімелер айту керек.

12 жыл – 1 мүшел

1 жыл – 12 ай  

* Оқулықпен жұмыс

2. Дәптермен жұмыс.

Үш аптада қанша күн бар? (21)

2 жарым сағат қанша минутты  құрайды? (150 мин)

2 сабақ қанша минутқа созылады?  (90 мин)

Жазғы каникул неше айға созылады? (3 ай)

Қайсы айда ең аз күн?   (ақпан)

Бір аптада неше күн бар? (7 күн)

Бір есік, бір есікте мың есік? (Елеуіш)

Үш тілі бар, үшеуі де жүреді? (Сағат)

Егер «Т-дан» бастасаң, -санмын.

«Т-ны» алып тастасаң, жаумын? (Төрт)

1 жылда неше ай бар?

1 жылда қанша тәулік бар?  1 айда ше?

1 сағатта неше минут бар?

1 минутта ше?

Уақытты өлшеуге арналған құрал? (сағат, секунд өлшеуіш)

Сағаттың қандай түрлерін білесіңдер?    (механикалық, электронды, құмсағат, сусағат, күнсағат).

Балаларды ойлануға және ойларын еркін айтуға бағыттау
Оқушылардың сыни тұрғыдан ойлауын дамыту

Жаңа тақырыптың мақсатын анықтау.

III. Жаңа сабақ

№1.  Уақыт аралығын есептеуге арналған  тапсырмалар. (ауызша)

№2.  Өлшем бірліктерді өрнектеу.

№ 3. Өздік жұмыс ретінде қолданылатын есеп.

           1- баған –І нұсқа, 2 – баған – ІІ нұсқа.   

№4.  а) есептің шешуін ұжым болып, жан – жақты талдау арқылы орындау.

Болды-? 3 маш. 165- тен

Жұмсалды —? тақтай

Қалды – 196 тақтай

  ә)  есепті өздіктерінен орындауға беріп, соңынан талданады.

1) 45∙4=180 (ш) алды.  – Қанша шеге алды? Шеге санын табу.

2) 180+270=450 (ш) болды.  

   45∙4+270=450 (ш)

Топпен жұмыс №6

№6 ә) «Кім жылдам?»  Қалдықпен бөлу.

№8  «Ойлан, шапшаң, жұптас

Оқушылар Джигсо әдісі арқылы топпен жұмыс жүргізіп жаңа сабақтың тақырыбын ашады..(бір-бірінікін тексереді, көмектеседі)

 Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту

Топпен пікірлесіп, орындау

Жұппен орындау

Сұрақтар қою

Дарынды және үлгерімі төмен оқушыларды  сабаққа тарту.Топтық тапсырмалар беру арқылы

Ой толғаныс

Логикалық тапсырмалар.

1.Киноға билет алу үшің кассаға кезекте 13 адам тұр. Жандос кезектің бас жағынан санағанда жетінші болып тұр. Кезектің соңынан санағанда нешінші болып тұр.(7)

2.Мектептегі олимпиада 19 қазанда басталып,25 қазанда аяқталды. Олимпиада неше күнге созылды.(7 күн)

Оқушылардың  жеке қабілеттеріне қарай  тапсырмалар орындау

Үйге тапсырма

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау Тез есепте:  №9 тапсырма.      

Оқушылар  үй тапсырмасын күнделікке жазады

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Критерийлер бойынша  топтық  және өзін-өзі бағалау

Кері байланыс

№11  Р=30см  S=54см² Ұ-?.Е-?   Ұ----9 Е----6

        Ауд-64см² Шаршының периметрі -?  Р-8+8+8+8=32см

Оқушылар сабақтың соңында  рефлексия

жазады.

Әдебиеттік оқу

Уақыты: 27. 09.

Кабинет:

Жанабилова

Сабақтың атауы

Ә. Жүсіп. Ұйқы

Мақсаты

1. Ә. Жүсіптің өмірі мен шығармашылық қызметіне шолу. «Кәрі қыран» өлеңін оқыту, идеясын таныту, символ туралы ұғым беру.
   2. Әдеби шығарманы көркем сезіммен қабылдау, мәтінмен тереңдете жұмыс жүргізу, шәкірттердің сөйлеу дағдысын қалыптастыру, тақырыбы бір-бірімен үндес шығармалардың оқиғаларын салыстыра пайымдай алуға дағдылану.
   3. Оқушылардың рухани дүниесін байыту, елжанды азаматтың өмірінен үлгі алу.
   Құрал-жабдықтар, көрнекті құралдар

2. Ә. Жүсіптің өмірі мен шығармашылығына арналған слайдтар, кестелер, қыран суреті, электронды оқулық.

Күтілетін нәтиже

+Психологиялық ахуал

Психологиялық дайындық

Біз балдырған баламыз,

Құстай қанат қағамыз.

Дүниені аралап,

Оқып білім аламыз.

Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қызығушылықты ояту

Адамның бойындағы жаман әдеттер туралы әңгімелесу.

Жаңа сабаққа деген қызығушылықтары оянып,ерекше ынтамен кіріседі.

Мағынаны тану

Оқулықпен жұмыс

Ұйқышыл

Мысықбайға керегі,

Ұйқы ғана дер едік.

Сабақтың да үстінде ол

Қалғып кете береді.

Осылай ол әманда

Қалғып кетер табанда.

Оята алмас келсе де,

Өрт сөндіргіш команда.

Сұрақтарға жауап беру

Сергіту сәті

Орманда кірпі келеді, 
Саңырауқұлақ тереді. 
Кездесті, міне, керегі: 
Екеуі қайың астынан. 
Біреуі терек қасынан. 
Қанша олар болмақ есепте, 
Тоқылған салса себетке? 

Ой сергітеді,шашағандары

басылады

Ой толғаныс

Шығармашылық тапсрыма:

• Ұйқышылдық салдарынан адамға келетін зиянды топтастырып жаз.

• Ұйқыны қалай ашуға болады? Болжам жаса.

Үйге тапсырма

Мазмұндау

Күнделіктеріне жазып алады

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Бағалау парақшасын толтырады.

Кері байланыс

Бағалау күлегеш балақайларын кері байланыс парқшаларына жабыстыру

Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады

Математика

Уақыты:

Кабинет:

Сабақтың тақырыбы

Өткенді қайталауға арналған материалдар. Білімді тексеру

Сілтеме

Математика оқулығының әдістемесі,ғаламтор

Сабақтың жабдығы

қосымша тапсырмалар жазылған үлестірмелер, кестелер

Жалпы мақсаттар

Оқыту  нәтижесі

Өткен сабақта өткен білім дағдыларын қалыптастыруға арналған тапсырмаларды орындау.

Мұғалімнің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау парақшасымен таныстыру

Топқа бөлу

Оқушыларға кесілген суреттер үлестіріледі.

Қолдарына алған қиындыларды құрастырып,сол бойынша топқа бөлінеді. Суреттерді тақтаға іледі.

Ынтымақтастық атмосферасы

Сабаққа даярлық, амандасу, түгендеу.

Сабағымыз басталды, балаларға пайдалы.

Бәрін ұғып алыңдар, санауға зер салыңдар

Оқушылар бір-біріне жақсы тілек тілеп, сыныпта жақсы ахуал қалыптастырады.

Үй тапсырмасын пысықтау

Үй жұмысы жазылған дәптерлерді тексеру

Оқушылар ауызша орындайды

Жаңа сабақ

Оқулықтағы тапсырмаларды топтарға бөліп орындату.

Дәптермен жұмыс.

1-топ Өрнекті баған түрінде жазып,есепте.

2-топ Есепті шығар

3-топ Теңдеулерді шеш

Сергіту сәті

 Бала, бала балақан,
Кәне, қайсы алақан.
Саусақтарын әйбат,
Былай-былай ойнат.
Топ-топ басайық,
Жалаудан күн жасайық.
Жаса, жаса алтын күн
Жаса, жаса жарқын күн

Қане қанат жазайық,
Қарлығашқа ұқсайық.
Ұшып-ұшып алайық,
Орнымызға қонайық.
Білімде алда болайық.

Ой толғаныс

Бірнеше бірлікке азаюға берілген есептер 
1. Қоянда 5 қызыл және 2-ге кем көк шар бар.Қоянда қаншакөк шар? 
2. Арманда 6 машина, ал Ерланда 3 машина кем болды. Ерланда неше машина болды? 
3. Айман 8 есеп шығарды, Баян 3 есеп кем шығырды. Баян неше есеп шығарды? 
4. Аюда 6 шар бар, Қоянда 3 шар кем болды. Қоянда қанша шар болды? 
5. Дымбілмес 4 балмұздақ жеді, Білгіш 2 балмұздақ кем жеді. Білгіш қанша балмұздақ жеді? 
6. Тиін 7 жаңғақ , ал алманы 5-ке кем жинады. Тиін қанша алма жинады? 
7. Сәуле 4 сурет салды, ал Айгүл 2 сурет кем салды. Айгүл неше сурет салды? 
8. Кірпі қысқы азығын жинап, бірінші күні – 9 алма, ал екінші күні 3- ке кем алма жинады. Кірпі екінші күні қанша алма жинады? 
9. Қызыл телпек әжесіне 10 тәтті нан және 6-ға кем тоқаш әкелді. Қызыл телпек әжесіне қанша тоқаш әкелді? 
10. Үйрек бірінші күні 8 балапан, ал екінші күні 2 балапан кем шығарды.Үйрек қанша балапан шығарды? 

Сабақты бекіту

Үй тапсырмасы

№4 140-бетте

Оқушылар күнделіктеріне жазады

 Бағалау

Бүгінгі сабақ ұнады ма?
Өз көңіл күйлерін стикерге жазу.

Бағалау парақшасын толтырады

Пәннің аты

Уақыты:

Кабинет:

Мұғалім

Сабақтың атауы

Қ.Ыдырысов Мұғалім

Мақсаты

«Мұғалім» тақырыбына байланысты сөздермен танысу. Сөз тіркестері мен сөйлемдер құрауды үйрету.

Ұстаздың әрі маман, әрі оқушыға дос, жанашыр, ақылшы екендігі туралы түсінік беру.

Сызбалармен жұмыс арқылы оқушылардың ой-өрісін дамыту, ойлау қабілетін арттыру. Ана тілінде еркін сөйлеуге дағдыландыру Мұғалімді құрметтеуге, сыйлауға, қастерлеуге тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже

+Психологиялық ахуал

Сен мектепке қашан келдің?

Сен нешінші сыныпта оқисың?

Нешінші партада отырасың?

Мұғалімнің аты-жөні кім?

Сендерде ертең неше сабақ болады?

Сенің досың сабаққа келді ме?

Мектепте сабақ нешеде аяқталады?

Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қызығушылықты ояту

Ыбырай Алтынсарин қазақ жерінде тұңғыш мектеп ашқан ағартушы-педагог. «Мұғалім – мектептің жүрегі» деп айтқаныңда көп мән бар. Өйткені оқушы мектепте мұғалімнің еңбегі арқылы оқу, білім, тәлім алады. Мұғалім оқушыны жақсылыққа, ізгілікке, бақытқа жетелейді. Мұғалім жас ұрпаққа өз өнерін, тәжірибесін, білімін үйретеді. Адамдардың айналаға, достарына, табиғатқа деген дұрыс көзқарасын қалыптастырады. Ол адамның өмірге деген сенімін арттырады, өмірден өз жолын дұрыс таба білуге көмектеседі.

Жаңа сабаққа деген қызығушылықтары оянып,ерекше ынтамен кіріседі.

Мағынаны тану

Оқулықпен жұмыс:

Сергіту сәті

Орманда кірпі келеді, 
Саңырауқұлақ тереді. 
Кездесті, міне, керегі: 
Екеуі қайың астынан. 
Біреуі терек қасынан. 
Қанша олар болмақ есепте, 
Тоқылған салса себетке? 

Ой сергітеді,шашағандары

басылады

Ой толғаныс

Мұғалім

Жанымды менің жайнатып,

Баураған өзің, мұғалім.

Өзіңмен бірге таң атып,

Өзіңмен бірге шығар күн.

Шәкірттің өткен іздерде

Үмітің гүлдер мұғалім.

Білеміз ертең бізден де

Өмірдің талап сұрарын... Қ. Ыдырысов.

Өткенді қайталау. Кесте бойынша мектеп туралы әңгімелеу

Үйге тапсырма

Өлеңді жаттап ал.

Күнделіктеріне жазып алады

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Бағалау парақшасын толтырады.

Кері байланыс

Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады

Математика

Уақыты: 28. 09

Кабинет:

Мұғалім

Сабақтың атауы

Аудан және оның өлшем бірліктері

Мақсаты

Күтілетін нәтиже

Сабақтың мақсаты: мемлекеттік білім стандарты деңгейде білім, білік және дағдыларды игеру, масса және оның  өлшем бірліктерімен таныстыру.

Білімділігі: Оқушылардың білім – білік дағдыларын қалыптастыра отырып, ауданның жаңа өлшем бірліктері туралы қатынас туралы түсінік қалыптастыру, есептеу және өз бетімен жұмыс істей білу дағдыларын жетілдіру, интеллектуалдық қиындықтарды жеңе білу білу және өзін - өзі бағалай білуге тәрбиелеу.
Дамытушылығы: Оқушылардың ынта – жігерін, алғырттылығы мен шапшаңдығын, танымдылық дағдыларын арттыра отырып, шығармашылыққа жетелеу.
Тәрбиелігі: Оқушыларды тазалыққа, адамгершілік қасиеттерге, ұжымшылдыққа, тазалыққа, ұқыптылыққа, жауапкершілікке тәрбиелей отырып, білімпазқа жетелеу
Сабақ түрі: жаңа сабақ              

Көрнекіліктер: кесте,  қималы карточкала, таразы түрлері, жемістер суреттер

Әдіс-тәсілдер: жұптық, топтық, СТО, АКТ, Диалог, бағалау, дарынды оқушы,  жас ерекшелік,Көшбасшылық, 

Оқушылар ауданнының бірліктері  және оның үлестерін меңгерді                                                                              

Психологиялық ахуал

Біз балдырған баламыз,

Құстай қанат қағамыз.

Дүниені аралап,

Оқып білім аламыз.

Оқушылар белгілер бойынша  үш топқа бөлінеді.(1-ші,2-ші,3-ші)

 Көшбасшы үш топта сайланады.

Қызығушылықты ояту

— Топқа бөлу. Оқушылар 4 баладан тұратын шағын топтарға «Броундық қозғалыс» ойыны бойынша бөлінеді. -Ойсергек.

Сергіту сәті

Тербеледі ағаштар,
Алдымнан жел еседі.
Кіп – кішкентай ағаштар,
Үп – үлкен боп өседі.

Бір аптаны бөлгенде,

Жеті күн бар білгенге.

Жеті зат бар сөмкемде,

Қарындаш, пенал, оқулық,

Өшіргіш берер тазалық.

Қаламсап керек жазуға,

Дәптер менен оқулық.

Бәрін қайта атап шық,

Саусақ бүгіп санап шық.

Топпен жұмыс  Оқушылардың  жеке қабілеттеріне қарай  тапсырмалар орындау

Оқушылардың өткен сабақты қаншалықты меңгергенін, түсінгенін байқау,

           анықтау.   

Бағалау критерийлері:
1.Тапсырмалардың барлығын қатесіз орындау.
2. Ережелерді толық білу.
3. Сұрақтарға жауап беру

Оқушылар бағалау критерийлерін пысықтау

І. Біледі

Үй тапсырмасын  пысықтау:

Топтық жұмыс. Оқушылар үй жүмысын қалайша орындағандығын топ ішінде талқылайды.

Жариялау. Бір оқушы үй тапсырмасын бүкіл сыныпқа оқиды. Қалған оқушылар есептің шығарылуының дұрыс-бұрыстығын айтады.

Топпен балалар  үй тапсырмасын пысықтайды, бір –бірінен ауызша көбейту  кестесін сұрайды.

ІІІ. Түсінеді

1.Ауызша жұмыс.

         Аудан және оның өлшем бірліктері. Тапсырмалармен жұмыс: «Компьютер» дидактикалық ойынын ойнау.
1 см²(квадрад сантиметр) = 100 мм²
1 дм²(квадрат дециметр)= 100 см²
1 м² (квадрат метр) =100 дм²
1 км²(квадрат километр) =1 000 000 м²
1 а(ар) =100 м²
1 га(гектар)= 100 а
1 га=100 а=10 000 м²
1 м² = 100 дм²= 10 000 см² = 1 000 000 мм²
1 дм²= 100 см²=10 000 мм²

Көркем жазу диктанты. 3 миллион 67 мың 69 бірлігі бар санды жаз. 100 - ден үлкен, 60 - тан кіші, 1 миллионға үлкенн сандарды жазыңдар.

№1. Ауданның өлшем бірліктерін еске түсіру.
ә) 5 дм² ˃ 50 см²
10 000 м² ˂ 5 га
5 м² ˃ 50 см²
5 дм² ˂ 505 см²
10 м² ˂ 50 050 см²
5 га= 50 000 м²

№ 3. Өздік жұмыс ретінде қолданылатын есеп. 1 - баған – І нұсқа, 2 – баған – ІІ нұсқа.
4 250+ 6+40+100 = 4396
960 502 – 500 - 2= 960 000
555 505 – 5 000 – 500 = 550 005
369 + 50 000 + 5 000 = 55 369
412 325 – 2 000 – 300 = 410 025
4 124 325 – 4 000 000 = 124 325
47 000 + 5 000 + 50 + 2 = 52 052
1 000 000 – 500 505 – 500 = 498 995

Балаларды ойлануға және ойларын еркін айтуға бағыттау
Оқушылардың сыни тұрғыдан ойлауын дамыту

Жаңа тақырыптың мақсатын анықтау.

№2. Карточкамен жұмыс. Көрсетілген өлшем бірліктеріне өрнекте.
3 га=30 000м²
12 дм²= 120 см²
12 м²= 120 000 см²
45 га= 4500 а= 450 000 м²
8 000 000 мм² = 80 000 см²
4 дм²= 400 см²= 40 000 мм²

№4. 10 санының және бір таңбалы сандардың квадратын еске түсіру

III. Жаңа сабақ

№1.  Уақыт аралығын есептеуге арналған  тапсырмалар. (ауызша)

№2.  Өлшем бірліктерді өрнектеу.

№ 3. Өздік жұмыс ретінде қолданылатын есеп.

           1- баған –І нұсқа, 2 – баған – ІІ нұсқа.   

№5. Есеп сызбасын салу арқылы шығару.
а) 25∙20 = 500 (м²) – барлық жел телімінің ауданы
500: 2 = 250 (м²) – алма ағаштары алып жатқан аудан
500: 4= 125 (м²) – алмұрт ағаштары алып жатқан аудан
250+125 = 375 (м²) – алма және алмұрт ағаштары алып жатқан аудан
500 – 375 = 125 (м²) – жидек ағашты алып жатқан аудан
ә) 128∙3 = 384 (алма ағашы)
384 – 128 = 256 (артық)
Жауабы: алмұртқа қарағанда 256 алма ағашы артық.

Оқушылар Джигсо әдісі арқылы топпен жұмыс жүргізіп жаңа сабақтың тақырыбын ашады..(бір-бірінікін тексереді, көмектеседі)

 Оқушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес оқыту

Топпен пікірлесіп, орындау

Жұппен орындау

Сұрақтар қою

Дарынды және үлгерімі төмен оқушыларды  сабаққа тарту.Топтық тапсырмалар беру арқылы

Ой толғаныс

Логикалық тапсырмалар.

№6. Өздік жұмыс. Баған түрінде есептеу.
902 - 567= 335
700 – 69 = 631
751 - 349 = 402
256 – 129 =127
708 – 489= 219
1 000 - 407= 593
№7. Ұжыммен есептеу арқылы орындау тиімді.
45∙20= 900 (см²) – түбінің ауданы
20∙30= 600 (см²) – кішкене бүйірінің ауданы
45∙30= 1 350 (см²) – үлкен бүйірінің ауданы

Оқушылардың  жеке қабілеттеріне қарай  тапсырмалар орындау

Үйге тапсырма

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау Тез есепте:  №9 тапсырма.      

Оқушылар  үй тапсырмасын күнделікке жазады

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Критерийлер бойынша  топтық  және өзін-өзі бағалау

Кері байланыс

№11  Р=30см  S=54см² Ұ-?.Е-?   Ұ----9 Е----6

        Ауд-64см² Шаршының периметрі -?  Р-8+8+8+8=32см

Оқушылар сабақтың соңында  рефлексия

жазады.

Қазақ тілі

Уақыты: 28. 09

Кабинет:

Жанабилова А

Сабақтың атауы

Мәтін

Мақсаты

Күтілетін нәтиже

1. Мәтін туралы алған білімдері пысықталады.Мәтінмен жұмыс істей білуге, мәтіндегі ойды табуға,жоспар құра білугеүйрету.

2.Мәтін құра білу дағдыларын қалыптастыру,түсінуге,ойын жеткізе білуге машықтандыру, ауыз екі сөйлеу тілдерін дамыту.

3. Топпен жұмыс арқылы бір- бірін тыңдай білуге, дұрыс мәнерлеп сөйлеуге, өзара сыйластыққа, ынтымақтастыққ тәрбиелеу.Отанға сүйіспеншіліктерін арттыру,Отанды сүюге тәрбиелеу.

Психологиялық ахуал

Үлкендерге де сіз,

Кішіге де сіз,

Сәлем бердік сіздерге,

Құрметпенен біз.

Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қызығушылықты ояту

І. Біледі

Қазақстанда қанша ұлт тұрмасын бәрі бірге оқып, бірге қызмет етеде.Бірге мереке тойлап, бірге қуаныш бөліседі.

Не жасаса да бірлесе жасайды, келісіп әрекет етеді. Татулықта, достықта өмір сүреді.Осындай ажырамас бірлік біздің Отанымыздың үлкен ел екендігін басқа елдерге танытады.

Еліміздің басты байлығы бейбітшілік, татулық, сыйластық құрмет, достық.

-Ал бұл тыңдағандарын не?

-Мәтін.

-Мәтін екенін қайдан білдіңдер?

-Сөйлемдер бір-бірімен байланысып тұр.

-Мәтін абзацтарға бөлінген.

-Негізгі ойы бар.Қазақстан.

-Үш бөлімнен тұрады.

-Ат қоюға бола ма?Қандай ат қояр едіңдер?

Ендеше қалай ойлайсыңдар бүгінгі сабағымыздың тақырыбы не?

-Дұрыс .Мәтін.

Сонымен бүгінгі сабағымыздың тақырыбы-Мәтін түрлері.

-Бұл бізге бұрыннан таныс тақырып, олай болса, біз бұл сабақта мәтін жайлы түсінігімізді кеңейте түсеміз. Жаттығулар арқылы мәтінді түрлеріне айырып, талдауға ұмтылыс жасаймыз. Әрі қарай жаттығу жұмыстарын орындаймыз.

Сергіту сәті

Орманда кірпі келеді, 
Саңырауқұлақ тереді. 
Кездесті, міне, керегі: 
Екеуі қайың астынан. 
Біреуі терек қасынан. 
Қанша олар болмақ есепте, 
Тоқылған салса себетке? 

Ой сергітеді,шашағандары

басылады

Жаңа сабақ

ІІ. Түсінеді

Оқулықтағы тапсырмаларды  орындау

1-жаттығу

Мақалдарды түсініп оқы және мағынасын түсіндір.

2-жаттығу

Мәтінді мәнерлеп оқы

3-жаттығу

Жұмбақты оқып,шешуін тап

4-жаттығу жеке жұмыс

Берілген тапсырмаларды топтар өзара ақылдаса отырып орындайды. Сұрақтарға жауап береді

Ой толғаныс

ІІІ. Қолданады

Венн диаграммасы арқылы салыстырайық

Қозы

сүп-сүйкімді,

көзі көмірдей

қап-қара,жүні

аппақ,бұйра,бойы

кішкентай

Мәтін

Негізгі ойы

Сөйлемдер

бір-бірімен

байланысқан

. Жидек

шілдеде піседі, тәтті, бармақтың басындай, түсі бозғылт, шелектеп жинайды, қайнатады.

-Қозы қандай? Көзі қандай? Жүні қандай? Бойы қандай?

Балалар бұл мәтінді сипаттау мәтін деп атайды.

Үйге тапсырма

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Күнделіктеріне жазып беремін

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Бағалау парақшасын толтырады.

Кері байланыс

Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады

Әдебиеттік оқу

Уақыты: 28. 09.

Кабинет:

Жанабилова

Сабақтың атауы

С. Көбеев. Өсиет. Ақырын жүріп анық бас

Мақсаты

1. С. Көбеевтің өмірі мен шығармашылық қызметіне шолу. Мысалдарды оқыту, идеясын таныту, символ туралы ұғым беру.
   2. Әдеби шығарманы көркем сезіммен қабылдау, мәтінмен тереңдете жұмыс жүргізу, шәкірттердің сөйлеу дағдысын қалыптастыру, тақырыбы бір-бірімен үндес шығармалардың оқиғаларын салыстыра пайымдай алуға дағдылану.
   3. Оқушылардың рухани дүниесін байыту, елжанды азаматтың өмірінен үлгі алу.
   Құрал-жабдықтар, көрнекті құралдар

2. С. Көбеевтің өмірі мен шығармашылығына арналған слайдтар, кестелер, қыран суреті, электронды оқулық.

Күтілетін нәтиже

+Психологиялық ахуал

Психологиялық дайындық

Біз балдырған баламыз,

Құстай қанат қағамыз.

Дүниені аралап,

Оқып білім аламыз.

Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қызығушылықты ояту

Адамның бойындағы жаман әдеттер туралы әңгімелесу.

Жаңа сабаққа деген қызығушылықтары оянып,ерекше ынтамен кіріседі.

Ұйқышылдық салдарынан адамға келетін зиянды топтастырып жаз.

Ұйқыны қалай ашуға болады? Болжам жаса.

Жаңа сабақ

Біледі.

С. Көбеевтің өмірі

Түсінеді.

Автордың мысалдарын түсініп, мазмұнын айтады

Қолданады

Мақал – мәтелдері , мысалды орынды жерде айтады

Оқулықпен жұмыс

Сергіту сәті

Ұйқышыл

Мысықбайға керегі,

Ұйқы ғана дер едік.

Сабақтың да үстінде ол

Қалғып кете береді.

Осылай ол әманда

Қалғып кетер табанда.

Оята алмас келсе де,

Өрт сөндіргіш команда.

Сұрақтарға жауап беру

Ой сергітеді,шашағандары

басылады

Ой толғаныс

Шығармашылық тапсрыма:

Үйге тапсырма

Мазмұндау

Күнделіктеріне жазып алады

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау

Бағалау парақшасын толтырады.

Кері байланыс

Бағалау күлегеш балақайларын кері байланыс парқшаларына жабыстыру

Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады

Білемін

Білдім

Білгім келеді

Білемін

Білдім

Білгім келеді

Білемін

Білдім

Білгім келеді

Білемін

Білдім

Білгім келеді

Білемін

Білдім

Білгім келеді

Білемін

Білдім

Білгім келеді

Үй тапсырмасы

Жаңа сабақ

Мәтінді оқу

Мазмұнын әңгімелеу

Постер

Мақал – мәтелдер

Қорытынды

Үй тапсырмасы

Жаңа сабақ

Мәтінді оқу

Мазмұнын әңгімелеу

Постер

Мақал – мәтелдер

Қорытынды

Үй тапсырмасы

Жаңа сабақ

Мәтінді оқу

Мазмұнын әңгімелеу

Постер

Мақал – мәтелдер

Қорытынды