Саба?ты? ма?саты:
Білімділік:
Сан есімні? ма?ыналы? т?рлері мен ??рамы жайында ж?не оны? т?рленуі туралы т?сінік беру.
Дамытушылы?:
Ойын, талдау, жатты?у ж?мыстарын ж?ргізу ар?ылы о?ушыны? білімділік, тап?ырлы?, ізденімпазды? ?асиеттерін ?алыптастыру, тіл ерекшеліктерін дамыту.
Т?рбиелік:
Бір-бірін сыйлау?а, ?жыммен ж?мыс жасай білуге, салт-д?ст?рін сыйлау?а т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: сайыс саба?
Саба?ты? типі: жа?а саба?
Саба?ты? ?дісі: т?сіндіру, с?ра?-жауап, талдау, топты? ж?мыс
Саба?ты? к?рнекілігі: интерактивті та?та, киіз ?й, ба?алау пара?ы, кестелі плакаттар, тірек- сызба, ?оржын, асы?
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і
Сыныпты? тазалы?ын тексеру
О?ушылармен с?лемдесу, т?гелдеу
О?ушыларды? назарын саба??а аудару
ІІ. ?й ж?мысы
Сан есім дегеніміз не?v
Сан есім ??рамына ?арай нешеге б?лінеді?v
Сан есімні? ма?ыналы? т?рлері?v
ІІІ. Жа?а саба?
Сан есімні? т?рленуі
Сан есімдер санды? ??ымды білдіреді, о?ан затты? ??ым т?н. Олай болса, сан есімдер 2 т?рлі ?ызметте ж?мсалады.
1) Белгілі бір затты? на?тылы санды? м?лшерін білдіреді. ?анша? неше? деген с?ра?тар?а жауап береді.
Мысалы: Бір жылда он екі \неше\ ай бар.
2) Жеке дара айтыл?анда тек абстракт санды? ??ым атаулары ретінде ?олданылады.
Мысалы: бес, жиырма бес мы?
Сан есімдер затты? ??ымда ?олданылатынды?тан, септік, т?уелдік, жіктік жал?ауларын ?абылдай алады.
Сан есімні? т?рлену кестесі
Сан есімдер Есептік Реттік Жина?ты? Болжалды? Топты? Б?лшектік
?ыры? бесінші т?ртеу ж?здеген екі-екіден екі жарым
к?птелуі ?ыры?-тар бесінші-лер - -
септелуі ?ыры?-?а бесінші-ге т?ртеу-ге ж?здеген-ге - екі-жарым-?а
т?уелденуі ?ыр\ы\?-ы бесінші-сі т?ртеу-і ж?здеген-і - -
жіктелуі ?ыры?-сы?дар бесінші-сі?дер т?ртеу-сі?дер ж?здеген-сі?дер - екі-жарымсы?
ІV. Дамыту кезе?і
Ойын «Білімділер жарысы»
Білімімізді ары ?арай тере?дету ?шін о?ушылар екі топ?а б?лініп, б?йгеге т?семіз.
О?ушылар «?ыран», «Т?лпар» болып екі топ?а б?лінеді.
Жоспары:
1. Білімдіге д?ние жары?
2. Ма?ал-м?телдер жарысы
3. Білім мен д?ст?р
Кім к?п біледі?
С?ра?тар?а д?рыс жауап берген о?ушылар ба?алау жетондарымен ба?аланады. Б?йге со?ында к?п ?пай жина?ан топ же?іске жетіп, «Е? жа?сы ойыншы» деген ма?тау ?а?азына ие болады.
І б?лімде екі топ?а орта? 3 тапсырма беріледі.
1тапсырма: 74-жатты?у. ?ле?ді к?шіріп жазып, сан есімдерді? астын сызы?дар. Т?рленуіне то?талып, талдап айтып бері?дер. ?ара ?ле? ?лгілерін жаттап алы?дар.
2-тапсырма: Т?мендегі сан есімдерді ма?ынасына ?арай топтап, сызбаны толтыр.
сексен, бес-бестен, то?сандай, он-оннан, елу-алпыс, алтау, жетпістей, мы?ыншы, біреу, екі ж?з ?ыры? екі, ?ыры?тын, отыз ша?ты, бес ж?з, бір мы? то?ыз ж?з жиырма т?рт, екеу, жетінші, он?а тарта, то?сандай, 0,25, бес жарым
Есептік Реттік Жина?ты? Болжалды? Топты? Б?лшектік
3-тапсырма: Т?мендегі сан есімдерге сатылай фонетикалы? талдау жасау.
І топ
жиырма
ІІ топ
то?сан
ІІ б?лімде ма?ал-м?телдер жарысы. К?п н?ктені? орнына тиісті сан есімдерді ?ойып жазу. Ма?ал-м?телді? ма?ынасын ашу.
1. Біікті..ді жы?ар, білімді.ды жы?ар.
2... кісі.. жа?, ?ы?ыр кісі. жа?.
3... ала болса, ауызда?ы кетеді,.. т?гел болса, т?бедегі келеді.
4... сомы? бол?анша,.. досы? болсын.
5... атасын білген ер.. ж?ртты? ?амын жер.
6. ?ыз?а.. ?йден тыю.
ІІІ б?лім. Білім мен д?ст?р. ?оржыннан асы?тарды алу ар?ылы с?ра?тар?а жауап береді. ?р кеспе ?а?азда 2 с?ра?тан берілген.
1-кеспе
1. Жеті атаны ата.
2. Жеті санына ма?ал-м?тел айт.
2-кеспе.
1. ?ш арсызды ата.
2. ?ш санына ма?ал-м?тел айт.
3-кеспе.
1. ?дебиеттегі бес арысты ата.
2. Бес с?зіне ма?ал-м?тел айт.
4-кеспе.
1. Жеті жо?ты ата.
2. Халы? даналы?ында?ы 3,5,7 сандарына байланысты ??ымдарын айт.
5-кеспе.
1. ?ш т?ттіні ата.
2. ?аза? ?дебиетіндегі ?ш б?йтеректі айт.
6-кеспе.
1. ?аза? салт-д?ст?рінде 40 саны кездесетін жерлер.
2. ?ыры? с?зіне байланысты ма?ал-м?тел айт.
V. Саба?ты бекіту. «Кім к?п біледі?»
І-топ
1. Сан есімні? ма?ыналы? т?рлері.
2. Сан есімні? т?рленуі.
3. Жина?ты? сан есім.
4. Жал?ауды? неше т?рі бар?
5. К?рделі сан есімге мысал келтір.
ІІ-топ
1. Сан есім ??рамына ?арай нешеге б?лінеді?
2. Болжалды? сан есім.
3. Сан есімні? т?рленуі.
4. Реттік сан есім дегеніміз не?
5. Дара сан есімге мысал келтір.
VI. Саба?ты ?орытындылау.
??рметті о?ушылар б?гін біз сан есім, оны? т?рлері туралы білдік. Сонымен бірге с?з байлы?ымыз бен салт-д?ст?ріміз жайында білімімізді ке?ейте т?стік.
VII. ?йге тапсырма.
78-жатты?у. К?ркем шы?армалардан сан есімдер кездесетін ?зінділерді тауып жазып, сан есімдерді? астын сызып келу.
VIII. Ба?алау.
Ба?алау пара?шасына топ басшысы саба? барысында жауап берген о?ушы?а ба?а береді.
Ба?алау пара?шасына топ басшысы саба? барысында жауап берген о?ушы?а ба?а береді.
Просмотр содержимого документа
«Сан есімні? т?рленуі саба? жоспары»
Сабақтың тақырыбы: Сан есімнің түрленуі
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:
Сан есімнің мағыналық түрлері мен құрамы жайында және оның түрленуі туралы түсінік беру.
Дамытушылық:
Ойын, талдау, жаттығу жұмыстарын жүргізу арқылы оқушының білімділік, тапқырлық, ізденімпаздық қасиеттерін қалыптастыру, тіл ерекшеліктерін дамыту.
Тәрбиелік:
Бір-бірін сыйлауға, ұжыммен жұмыс жасай білуге, салт-дәстүрін сыйлауға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: сайыс сабақ
Сабақтың типі: жаңа сабақ
Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, талдау, топтық жұмыс
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, киіз үй, бағалау парағы, кестелі плакаттар, тірек- сызба, қоржын, асық
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі
Сыныптың тазалығын тексеру
Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу
Оқушылардың назарын сабаққа аудару
ІІ. Үй жұмысы
Сан есім дегеніміз не?
Сан есім құрамына қарай нешеге бөлінеді?
Сан есімнің мағыналық түрлері?
ІІІ. Жаңа сабақ
Сан есімнің түрленуі
Сан есімдер сандық ұғымды білдіреді, оған заттық ұғым тән. Олай болса, сан есімдер 2 түрлі қызметте жұмсалады.
1) Белгілі бір заттың нақтылы сандық мөлшерін білдіреді. Қанша? неше? деген сұрақтарға жауап береді.
Мысалы: Бір жылда он екі \неше\ ай бар.
2) Жеке дара айтылғанда тек абстракт сандық ұғым атаулары ретінде қолданылады.
Мысалы: бес, жиырма бес мың
Сан есімдер заттық ұғымда қолданылатындықтан, септік, тәуелдік, жіктік жалғауларын қабылдай алады.
Сан есімнің түрлену кестесі
Сан есімдер Есептік Реттік Жинақтық Болжалдық Топтық Бөлшектік
қырық бесінші төртеу жүздеген екі-екіден екі жарым
көптелуі қырық-тар бесінші-лер - - - -
септелуі қырық-қа бесінші-ге төртеу-ге жүздеген-ге - екі-жарым-ға
тәуелденуі қыр\ы\қ-ы бесінші-сі төртеу-і жүздеген-і - -
жіктелуі қырық-сыңдар бесінші-сіңдер төртеу-сіңдер жүздеген-сіңдер - екі-жарымсың
ІV. Дамыту кезеңі
Ойын «Білімділер жарысы»
Білімімізді ары қарай тереңдету үшін оқушылар екі топқа бөлініп, бәйгеге түсеміз.
Оқушылар «Қыран», «Тұлпар» болып екі топқа бөлінеді.
Жоспары:
1. Білімдіге дүние жарық
2. Мақал-мәтелдер жарысы
3. Білім мен дәстүр
Кім көп біледі?
Сұрақтарға дұрыс жауап берген оқушылар бағалау жетондарымен бағаланады. Бәйге соңында көп ұпай жинаған топ жеңіске жетіп, «Ең жақсы ойыншы» деген мақтау қағазына ие болады.
І бөлімде екі топқа ортақ 3 тапсырма беріледі.
1-тапсырма: 74-жаттығу. Өлеңді көшіріп жазып, сан есімдердің астын сызыңдар. Түрленуіне тоқталып, талдап айтып беріңдер. Қара өлең үлгілерін жаттап алыңдар.
2-тапсырма: Төмендегі сан есімдерді мағынасына қарай топтап, сызбаны толтыр.
сексен, бес-бестен, тоқсандай, он-оннан, елу-алпыс, алтау, жетпістей, мыңыншы, біреу, екі жүз қырық екі, қырықтын, отыз шақты, бес жүз, бір мың тоғыз жүз жиырма төрт, екеу, жетінші, онға тарта, тоқсандай, 0,25, бес жарым
Есептік Реттік Жинақтық Болжалдық Топтық Бөлшектік
3-тапсырма: Төмендегі сан есімдерге сатылай фонетикалық талдау жасау.
І топ
жиырма
ІІ топ
тоқсан
ІІ бөлімде мақал-мәтелдер жарысы. Көп нүктенің орнына тиісті сан есімдерді қойып жазу. Мақал-мәтелдің мағынасын ашу.
1. Білікті .....ді жығар, білімді ....ды жығар.
2. ..... кісі ..... жақ, қыңыр кісі .... жақ.
3. ..... ала болса, ауыздағы кетеді, ..... түгел болса, төбедегі келеді.
4. ..... сомың болғанша, ..... досың болсын.
5. ..... атасын білген ер ..... жұрттың қамын жер.
6. Қызға ..... үйден тыю.
ІІІ бөлім. Білім мен дәстүр. Қоржыннан асықтарды алу арқылы сұрақтарға жауап береді. Әр кеспе қағазда 2 сұрақтан берілген.
1-кеспе
1. Жеті атаны ата.
2. Жеті санына мақал-мәтел айт.
2-кеспе.
1. Үш арсызды ата.
2. Үш санына мақал-мәтел айт.
3-кеспе.
1. Әдебиеттегі бес арысты ата.
2. Бес сөзіне мақал-мәтел айт.
4-кеспе.
1. Жеті жоқты ата.
2. Халық даналығындағы 3,5,7 сандарына байланысты ұғымдарын айт.
5-кеспе.
1. Үш тәттіні ата.
2. Қазақ әдебиетіндегі үш бәйтеректі айт.
6-кеспе.
1. Қазақ салт-дәстүрінде 40 саны кездесетін жерлер.
2. Қырық сөзіне байланысты мақал-мәтел айт.
V. Сабақты бекіту. «Кім көп біледі?»
І-топ
1. Сан есімнің мағыналық түрлері.
2. Сан есімнің түрленуі.
3. Жинақтық сан есім.
4. Жалғаудың неше түрі бар?
5. Күрделі сан есімге мысал келтір.
ІІ-топ
1. Сан есім құрамына қарай нешеге бөлінеді?
2. Болжалдық сан есім.
3. Сан есімнің түрленуі.
4. Реттік сан есім дегеніміз не?
5. Дара сан есімге мысал келтір.
VI. Сабақты қорытындылау.
Құрметті оқушылар бүгін біз сан есім, оның түрлері туралы білдік. Сонымен бірге сөз байлығымыз бен салт-дәстүріміз жайында білімімізді кеңейте түстік.
VII. Үйге тапсырма.
78-жаттығу. Көркем шығармалардан сан есімдер кездесетін үзінділерді тауып жазып, сан есімдердің астын сызып келу.
VIII. Бағалау.
Бағалау парақшасына топ басшысы сабақ барысында жауап берген оқушыға баға береді.
Бағалау парақшасына топ басшысы сабақ барысында жауап берген оқушыға баға береді.
