С.Сейфуллин.Қажымұқан

Сыныбы: 2 «Б»                                                         Күні:

Пән: Әдебиеттік оқу

Сабақтың тақырыбы: «Қажымұқан» С.Сейфуллин

Сабақтың мақсаты

Білімділігі: Өлеңнің мазмұнымен таныстыру. Қажымұқан Мұңайтпасов туралы мәлімет беру, Сәкен Сейфуллиннің өмірбаянымен таныстыру, оқушылардың білім - біліктілігін арттыру. Қазақтың атақты палуаны Қажымұқан Мұңайтпасұлы туралы білетіндерін жаңа мағлұматтармен кеңейте түсу.

Дамытушылығы: Тіл мәдениетін дамыту, шығармашылығын дамыта отырып, өз ойларын еркін түрде жеткізуге дағдыландыру.Көркем шығарманы мәнерлеп оқуға, түсінгенін жүйелі баяндай білуге машықтандыру.

Тәрбиелігі: Спортты сүюге, төзімділікке, ұлтжандылыққа тәрбиелеу. Қазақтың қайталанбас ұлы тұлғаларды құрметтеуге, өмірлерінен үлгі алуға тәрбиелеу. Шыдамдылыққа, адал қиыншылықта көмек көрсетуге, бауырмалдылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: дәстүрлі

Сабақтың типі: аралас

Көрнекілігі: Қ. Мұңайтпасов пен автор портреттері, Мұқан жайлы газет, журналдар, мәтінге байланысты суреттер.видеофильм, компьютер.

Пәнаралық байланыс: қазақ тілі, математика, дене шынықтыру,дүниетану, бейнелеу, математика.

Сабақтың әдістері: сөздік әдіс, негізгі ойды ажырату, баяндау, оқығанды қара сөзбен баяндау, талдау, елестету, ассоциациялау, зерттеу, ізденімпаздық, көрнекілік.Кесте, өлең құрастыру, әңгімелеу, ойын, талдау.Топпен жұмыс, сұрақ - жауап, логикалық ойлау.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі.

Психологиялық дайындық.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

- Үйге қандай тапсырма берілді?

- С. Мұқановтың «Батылдық» әңгімесі.

- С. Мұқанов кім екен?

- Балуан Шолақтың шын аты кім?

ІІІ. Жаңа сабақ.

Қызығушылығын ояту

- Балалар, менің үстелім үстінде 8 карточка жатыр. Сыртында сандар жазылған. Осы ондық сандарды өсу ретімен орналастыру керек, сонда сөз шығады, бұл әрі сергіту кезеңі болсын.

10- 20 -30 -40 -50 -60 -70 -80

А - Л - Ы - П - Б -- А - Л - А

«Ой шақыру»

Жаңа сабақ

Мақсатын хабарлау

Автор туралы түсінік беру

Қызметі:    ақын, қоғам, мемлекет қайраткері, жазушы

Туған күні: 15 қазан 1894

Туған жері:         Шет ауданы, Қарағанды облысы

Азаматтығы:       Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы

Ұлты:         қазақ

Қайтыс болған күні:    25 ақпан 1939 (44 жас)

Қайтыс болған жері:    Алматы, ҚазКСР

1905 жылдан бастап 1908 жылға дейін Спасск мыс балқыту жанындағы орыс-қазақ мектебінде оқыған, содан кейін Ақмола Ақмола үшсыныптық қалалық училищеде оқыды. Сонымен қатар, 1912 жылы Сәкен медресе оқушыларын орыс тіліне дайындайды. 21 тамыз 1913 жылы Сейфуллин Омбы педагогикалық семинариясына келді, онда ол Мағжан Жұмабаевпен оқыған.

«Айқап» журналында қарашадағы санында (№ 21) Сәкен Сейфуллин өзінің алғашқы мақаласын жариялады. Сол уақыттан бастап, ол Омбы қаласының охранкасының назарына ілігеді.

1914 жылы Сәкен Омбыда «Бірлік» («Единство») қазақ жастарының тұңғыш мәдени және білім беру қоғамның көшбасшыларының бірі болды. 1914 жылы ол өзінің «Өткен күндер» атты өлеңдер жинағын жариялады.

1916 жылы Сәкен сырттай мүлікті заңдастырукомиссиясының Ақмола уезі бойынша 12 елді мекенде жұмыс істейді. Сонда 1916 жылы ол қазақ халқының Амангелді Иманов бастаған көтеріліске арналған дастан «Толқулар» деген өлең жазды.

1916 жылдан 1 қыркүйектен бастап Сейфуллин негізі қалануына өзі тікелей қатысқан, Бұғылы мектебінде оқытушы болып қызмет атқарады.

1917 жылы 9 наурызда ол Ақмола, көшіп келіп, онда Ақпан төңкерісі туралы «Біз асығыс жиналдық» атты өлең жазған.

1917 жылдың сәуір айында, Сәкен Сейфуллин, «Жас қазақ» («Жас қазақ») саяси және әлеуметтік-мәдени қоғамын құрады. 1917 жылғы шілдеде Сәкен газетін «Тіршілік» шығаруға қатысады.

Қыркүйек айынан бастап Сейфуллин Ақмоладағы жаңа орыс-қазақ мектебінде үш айлық мұғалімдерді оқыту курстарын жүргізеді.

Сабақты пысықтау:

- Қажымұқан жайлы мәлімет беру

Шынайы есімі    

Мұқан Мұңайтпасұлы

Лақап аты  Қажымұқан, Муханура, Қара Иван, Қызыл бетперде, Ямагата, Қара Мұстафа

Азаматтығы        КСРОМамандандыру классикалық күрес

Туған күні 7 сәуір 1871

Туған жері Қараөткел, Ақмола облысы

Қайтыс болған күні     12 тамыз 1948 (77 жас)

Қайтыс болған жері    Ленин туы колхозы, Ордабасы ауданы, Оңтүстік Қазақстан облысы

Кәсіби карьерасы        1901–1944

- Көрген киноларымен, оқыған, естігендерін сұрау.

Мағынаны тану.

1. Магнитофоннан мәтінді тыңдату.

2. Жұптасып оқу.

3. Сөздік жұмыс.

«Оқыра» - сиырдың үстінде тері мен еттің арасында бүркіттер болады. Жаздың күні оқыра тиген сиырлар құйрығын тігіп алып, екі көзі алақтап, бет - бетімен тыраңдап шаба жөнелетін. Мұндайда жолында тұрмау керек.

Ұрғашы бөгелек маусым, шілде айларында ұрықтанады. Ұрықтанысымен 1 - 2 сағаттан кейін сиырдың арқасына қонып, ет пен терінің арасына дамиды. Содан соң теріні тесіп, топыраққа түсіп 20 - 60 күн аралығында сиыр қуатын оқыра болып ыңылдап ұша бастайды.

Құзар жар – биік жар

Торығып – түңіліп, ренжіген

Сұрақтар қою.

- Мұқан қозы бағып жүргенде қандай жағдайға душар болды?

- Бала жігіт неге тарығып жылады?

- Мұқанның қандай әрекеті ауылды таң қалдырды?

- Әңгіме неге «Алып бала» деп аталған?

Сергіту сәті:

Шығу үшін шымыр боп,

Шынығамыз шаршамай.

Бұлшық еттер шымыр боп,

Аламыз сосын тыныс жай.

Сурет бойынша жұмыс (тілін дамыту)

- Балалар суретте кімді көріп тұрмыз?

- Оның денесі қандай?

- Осы сиырды көтеру екінің қолынан келе бермейді, ендеше ол қандай?

Венн диаграммасы:

Қажымұқан-- Бала жігіт↓малшы кедей сүйгіш

Балалар екі баланың бойынан қаншама қасиеттер көріп отырмыз

Батырлық, адалдық, мейірімділік туралы мақал - мәтелдер сұрау.

Спорт мектебі: Ермахан Ыбырайымов, Дәулет Тұрлыханов, Шәміл Серіков, Ольга Шишигиналарға тоқталу. 

Өлеңді мәнерлеп тізбектей оқыту

                                       Қажымұқан

                          Көсілген Көкшетаудың даласынан

                          Көк майса сансыз өлке саласынан

                          Шолақпен тете шыққан Қажымұқан

                          Оралған көк Есілдің жағасынан.

Қортынды;

Қажымұқан айтқан сөзі бар. «Арқада Есіл жағасында туып - өстім. Сырда Арыс жағасында дүниеден өтермін. Жөргекке ораған жер мен кебінге оранған жердің арасы алыс болды, өкінбеймін, Қазақ жерінің алыстығы жоқ» Қажымұқан барлық қазақ даласына ортақ.

-Ақын өлеңді кімге арнап жазған?

-Қажымұқан Мұңайтпасов туралы не білесің?

-Өлеңде Қажымұқан ата бейнесі қалай суреттелген?

-Қазір еліміздің атын шығарып, туымызды көке көтертіп жүрген қандай палуандарды білесің?

Үйге тапсырма:Сұрақтарға дайындалу,

Өлеңді мәнерлеп оқы.

Ұнаған шумағын жаттап ал

Қажымұқан ата тұралы  әңгіме жазып көр

Бағалау Оқушыларды белсенділіктеріне қарай бағалау