«?р ??с?а ?з т?мсы?ы ?ажет»

Саба?ты? та?ырыбы: «?р ??с?а ?з т?мсы?ы ?ажет»

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік: ?ткен та?ырыпты ?айталап, ??старды? тіршілігі мен ?оректенуін, ??стар т?мсы?ыны? ерекшеліктері, таби?ат?а тигізетін пайдасынмен таныстыру.

Дамытушылы?: Ж?мба?тар, ма?ал-м?тел, на?ыл с?здер ар?ылы о?ушыларды? ойлау ?абілетін тіл байлы?ын дамыту.

Т?рбиелік: Таби?атты с?юге, оны ?ор?ай білуге т?рбиелеу, саба??а ?ызы?ушылы?тарын арттыру.

?діс-т?сілдері: к?рнекіліктер, с?ра?-жауап, т?сіндіру, ??гімелеу.

Саба?ты? барысы:

?йымдастыру

О?ушыларды? назарын саба??а аудару.

?ткенді ?айталау

О?ушылар ?йге ?андай тапсырма берілді?
?й тапсырмасын мына ?яшы?тарды та?дау ар?ылы ?орытындылаймыз?
?р ?яшы?ты? артында с?ра?тар жасырын?ан сол с?ра?тарды? шешуін табуымыз керек?
?ане кім ?яшы? та?дайды?/ 6 о?ушыдан жауап алынады/

А?дар мен ??стар?а бейімділік не ?шін ?ажет? /жауынан ?ор?ану, жемін аулау ?шін/
Жырт?ыштар?а ?андай жануарлар жатады? /Жолбарыс, ?ас?ыр, сілеусін/
Жануарлар?а са?тандыр?ыш ре? не ?шін ?ажет? /?здерін ?ор?ану ?шін/
К?белек ре?іні? т?сі ?андай? /бай?атпайтын/
?ан?ыз ре?іні? т?сі ?андай ? / ?ор?анатын/
Шыбын ре?іні? т?сі ?андай? /?ор?анатын/

Сонымен о?ушылар а?дар мен ??стар?а бейімділік не ?шін ?ажет екен?
?здерін ?ор?анудан, жемін аулау ?шін.
?азір балалар жылды? ?ай мезгілі?
?ыс мезгілінен кейін жылды? ?ай мезгілі болады?
К?ктемде ?андай ?згерістер болады?
А?аштар б?ршік жара бастайды, жан-жануарлар оянады, ??стар келеді.
Енді о?ушылар мен сіздерге бірнеше ж?мба? жасырамын сіздер шешуін табу?а тырысы?дар.
?шады ?она?тайды,

?я салады, ж?мырт?алайды

?шып кетеді

Ол не? /??с/

Б?гін балалар, біз ??стар туралы тере?ірек біліп, танысамыз.
?андай ??старды білесі?дер?

Сауыс?ан, то?ылда?, шымшы? т.б /о?ушыларды? жауабын ты?дау/

??старды? таби?атта ?андай пайдасы барын білеміз бе?

К?лді? с?ні Орманны? к?ркі

??стар

Орман емшісі таби?атты? ?ні мен с?ні

Б?гін о?ушылар ?ш топ?а б?лініп отырамыз.

Топ – «То?ылда?»
Топ – «Сауыс?ан»
Топ – «?арлы?аш»

Балалар ?азір жылды? ?ай мезгілі?
?ысты к?ні бол?анды?тан, ??старды балалар жаса?ан ?я?а ?ондырайы?.
Б?гінгі ?тетін та?ырыбымыз «?р ??с?а ?з т?мсы?ы ?ажет».

О?улы?пен ж?мыс

М?тінді о?у
Т?сінік ж?мыстарын ж?ргізу

Балалар, ??старды? т?рі ?те к?п. Оларды біз ?лкен екі топ?а б?леміз?

1.Жабайы ??стар

2.?й ??стары.

- Жабайы ??стар –таби?атта ?з алдына тіршілік етеді. ??старды? пайдасы ?те к?п. Олар таби?атты? байлы?ы а?аштарды, ?сімдіктерді зиянкес ж?ндіктерден ??т?арады. ??стар бір орныда т?рмайды. Оларды? бір жерден екінші жерге ?шып – ?онып ж?реді. Барлы? ??стар?а орта? ?асиет: ?шады, ?анаттары, мамы?тары, т?мсы?тары болады. Олар ж?мырт?алайды, балапан басады.

- ?й ??стары – тауы?, к?рке тауы?, ?йрек, ?аз. Б?ларды? б?рі де ?орегін т?мсы?ымен шо?ып ж?ріп жейді.

О?ушылар ?й ??стары мен жабайы ??старды? ??састы?ы бар ма?

Венн диаграммасы

?й ??стары жабайы ??стар

Осы заманда тіршілік ететін к?старды? тісі болмайды. Оларды? ?ызметін ?оректерін ?армап ?стау?а к?мектесетін, сырты м?йізді затпен ?аптал?ан ?атты т?мсы?ы ат?арады. ?рбір ??старды? ?оректену т?сіліне ж?не ?абылдайтын азы?тарыны? т?ріне ?арай т?мсы?ыны? формасы да т?рліше болады. Мысалы, жырт?ыш ??старды? т?мсы?ы т?мен ?арай иілген, т?мсы?ыны? к?пшілік жері ?алы? м?йізді затпен ?аптал?ан. Д?нмен ?оректенетін ??старды? т?мсы?ы д?нді шо?ып, теріп жеуге икемделуді? н?тижесінде біз т?мсы?ты болып келеді.
?аздарды? т?мсы?ы жалпа?, сырты м?йізді пластинкамен ?аптал?ан.
Балалар мынау ?андай ??сты? суреті?
То?ылда?. То?ылда?ты? т?мсы?ы ?ашау сия?ты ?ткір, мы?ты болады. А?ашты тесіп, ?абы?ты? астынан неше т?рлі а?аш?а зиянды ж?ндіктермен ?оректенеді.с?йтіп ол а?аш?а бір шетінен пайдасын тигізеді. Ал, жерге т?скен ?алды?тарын шымшы?тар мен тор?айлар теріп жейді. То?ылда? ?ара?ай, шырша б?рлеріні? ?атты ?абырша?ын ша?ып, д?нін алу ?шін ?ура?ан а?аш ді?ін ?н?ып ?я жасайды.
То?ылда? ?ясын немен ?н?иды деп ойлайсы?дар?

Показать полностью

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
««?р ??с?а ?з т?мсы?ы ?ажет» »

Сабақтың тақырыбы: «Әр құсқа өз тұмсығы қажет»

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Өткен тақырыпты қайталап, құстардың тіршілігі мен қоректенуін, құстар тұмсығының ерекшеліктері, табиғатқа тигізетін пайдасынмен таныстыру.

Дамытушылық: Жұмбақтар, мақал-мәтел, нақыл сөздер арқылы оқушылардың ойлау қабілетін тіл байлығын дамыту.

Тәрбиелік: Табиғатты сүюге, оны қорғай білуге тәрбиелеу, сабаққа қызығушылықтарын арттыру.

Әдіс-тәсілдері: көрнекіліктер, сұрақ-жауап, түсіндіру, әңгімелеу.

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру

Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

Өткенді қайталау

Оқушылар үйге қандай тапсырма берілді?
Үй тапсырмасын мына ұяшықтарды таңдау арқылы қорытындылаймыз?
Әр ұяшықтың артында сұрақтар жасырынған сол сұрақтардың шешуін табуымыз керек?
Қане кім ұяшық таңдайды?/ 6 оқушыдан жауап алынады/

Аңдар мен құстарға бейімділік не үшін қажет? /жауынан қорғану, жемін аулау үшін/
Жыртқыштарға қандай жануарлар жатады? /Жолбарыс, қасқыр, сілеусін/
Жануарларға сақтандырғыш рең не үшін қажет? /өздерін қорғану үшін/
Көбелек реңінің түсі қандай? /байқатпайтын/
Қанқыз реңінің түсі қандай ? / қорғанатын/
Шыбын реңінің түсі қандай? /қорғанатын/

Сонымен оқушылар аңдар мен құстарға бейімділік не үшін қажет екен?
Өздерін қорғанудан, жемін аулау үшін.
Қазір балалар жылдың қай мезгілі?
Қыс мезгілінен кейін жылдың қай мезгілі болады?
Көктемде қандай өзгерістер болады?
Ағаштар бүршік жара бастайды, жан-жануарлар оянады, құстар келеді.
Енді оқушылар мен сіздерге бірнеше жұмбақ жасырамын сіздер шешуін табуға тырысыңдар.
Ұшады қонақтайды,

Ұя салады, жұмыртқалайды

Ұшып кетеді

Ол не? /құс/

Бүгін балалар, біз құстар туралы тереңірек біліп, танысамыз.
Қандай құстарды білесіңдер?

Сауысқан, тоқылдақ, шымшық т.б /оқушылардың жауабын тыңдау/

Құстардың табиғатта қандай пайдасы барын білеміз бе?

Көлдің сәні Орманның көркі

Құстар

Орман емшісі табиғаттың әні мен сәні

Бүгін оқушылар үш топқа бөлініп отырамыз.

Топ – «Тоқылдақ»
Топ – «Сауысқан»
Топ – «Қарлығаш»

Балалар қазір жылдың қай мезгілі?
Қысты күні болғандықтан, құстарды балалар жасаған ұяға қондырайық.
Бүгінгі өтетін тақырыбымыз «Әр құсқа өз тұмсығы қажет».

Оқулықпен жұмыс

Мәтінді оқу
Түсінік жұмыстарын жүргізу

Балалар, құстардың түрі өте көп. Оларды біз үлкен екі топқа бөлеміз?

1.Жабайы құстар

2.Үй құстары.

- Жабайы құстар –табиғатта өз алдына тіршілік етеді. Құстардың пайдасы өте көп. Олар табиғаттың байлығы ағаштарды, өсімдіктерді зиянкес жәндіктерден құтқарады. Құстар бір орныда тұрмайды. Олардың бір жерден екінші жерге ұшып – қонып жүреді. Барлық құстарға ортақ қасиет: ұшады, қанаттары, мамықтары, тұмсықтары болады. Олар жұмыртқалайды, балапан басады.

- Үй құстары – тауық, күрке тауық, үйрек, қаз. Бұлардың бәрі де қорегін тұмсығымен шоқып жүріп жейді.

Оқушылар үй құстары мен жабайы құстардың ұқсастығы бар ма?

Венн диаграммасы

үй құстары жабайы құстар

Ұшады далада

Қанаты бар ұялары бар

Тұмсығы бар шөптің

Жұмырқалайды арасында

Балапан басады мекендейді

Үйде,

Қорада,

Үйшікте

мекендейді

Осы заманда тіршілік ететін кұстардың тісі болмайды. Олардың қызметін қоректерін қармап ұстауға көмектесетін, сырты мүйізді затпен қапталған қатты тұмсығы атқарады. Әрбір құстардың қоректену тәсіліне және қабылдайтын азықтарының түріне қарай тұмсығының формасы да түрліше болады. Мысалы, жыртқыш құстардың тұмсығы төмен қарай иілген, тұмсығының көпшілік жері қалың мүйізді затпен қапталған. Дәнмен қоректенетін қүстардың тұмсығы дәнді шоқып, теріп жеуге икемделудің нәтижесінде біз тұмсықты болып келеді.
Қаздардың тұмсығы жалпақ, сырты мүйізді пластинкамен қапталған.
Балалар мынау қандай құстың суреті?
Тоқылдақ. Тоқылдақтың тұмсығы қашау сияқты өткір, мықты болады. Ағашты тесіп, қабықтың астынан неше түрлі ағашқа зиянды жәндіктермен қоректенеді.сөйтіп ол ағашқа бір шетінен пайдасын тигізеді. Ал, жерге түскен қалдықтарын шымшықтар мен торғайлар теріп жейді. Тоқылдақ қарағай, шырша бүрлерінің қатты қабыршағын шағып, дәнін алу үшін қураған ағаш діңін ұнғып ұя жасайды.
Тоқылдақ ұясын немен ұнғиды деп ойлайсыңдар?
Әрине тұмсығымен.
Ал, бүркіт жемін аулағанда шүйіліп келіп, оның мойын омыртқасын осып жібереді. Сондықтан бүркіттің тұмсығы мықты, орақ тәріздес болады.
Ал, бірқазанның суретіне қараңыздаршы?
Бірқазан топ балыққа кездескен сәтте аузын кеңінен ашып, балықтарды бір-ақ көсіп алады. Сонда тұмсығында қалта созылады, ішіне көп балық сыйып кетеді екен.
Ал жылқышы деген құсқа назар аударайық.

- Орман төсеніші арасынан ұзын тұмсығымен топырақты шұқып, құрттармен, әртүрлі омыртқасыздармен қоректенеді. Тұмсығының ұшында жүйкелері шоғырланған, сол арқылы топырақтың ішіндегі жемтігінің аз қозғалысын сезіп қояды. Өте сақ құс , ерекше осқырған дыбыс шығарады.

- Қарлығаш. Қарлығаштың тұмсығы қысқа, тұмсығынын түбі кең, езулерінің арасы алшақ. Қанаттары жіңішке әрі ұзын. Дене бітімі ерекше сымбатты. Саусақтары қысқа әрі әлсіз, жерде жүруі ебедейсіз. Қарлығаштың қауырсыны тығыз, жотасы қара түсті жылтыр.

- Ителгі. Маңғыстаудың тауы мен Үстіртінде кездесетіндерінің көбінің арқасы сұрғылт-қоңыр, бауыры қоңыр, қара дақты, тамағы ақшылтым сары келеді. Танау тесігі дөңгелене, өткір тұмсықтарының имегі доғалдау біткен жыртқыш құстың негізгі жемтігі-саршұнақ, ұсақ зиянды кеміргіштер, бауырмен жорғалаушылар, жәндіктер. Ішінара кептер, қарға, торғайларды да аулайды.
- Қарға- қара немесе сұр қауырсынды тамақ талғамайтын, еті арам құс. Кез келген тамақты қорек ететін құстардың бірі. Қар астында қатып қалған төгінділерді өткір тырнақтарымен тырнап босатып, мықты үшкір тұмсығымен шоқып қоректенеді.

- мінеки балалар, біз кейбір құстарға тоқталып өттік.

- Әр құсқа өз тұмсығы қажет пе?

- Не үшін қажет?

- енді оқушылар серігіп алайық.

Сергіту сәті

Құстарға біз ұқсайық,

Қане, қанат жазайық

Ұшып-ұшып алайық

Орнымызға қонайық