2 | уруокка көҕү уһугуннарыы | 10 | уруокка интэриэһи үөскэтии. Баар билиилэргэ олоҕуран уруок ис хоһоонугар тиэрдии | оҕо толкуй-дуур үлэнэн хабыллыыта | Барбыт тиэмэни хатылааһын. - Оҕолоор биһиги бу технологиябыт уруогун ханнык разделыгар сылдьабыт. - Бу иннинэ ханнык разделы үөрэппипитий? - Айылҕа уонна киһи оҥорон таһаарбыт матырыйаала туох атыннаахтарый? Тугу биһиги туттабыт? - Саамай сөп маладьыастар. Хартыына проекторга көстөр. Хатыҥ мас - Ханнык маһый? Бу мастан тугу оҥороллоро буолуой? - Биһиги саха омуга буоларбытынан сибээстээн туохха туттабытый? - Олус үчүгэй, маладьыастар - Оҕолоор биһиги бүгүҥҥү уруокпутугар нуучча норуотун биир саамай кэрэ, киэн туттар оҥоһугун кытта билсиэхпит уонна оҥоруохпут. ( слайд көрдөрүү) Историяттан кылгастык кэпсээһин - Хаһан, ханна уонна ким матрешканы онорбутай, айбытай? диэн боппуруоска кылгастык тохтоон ааһыахайын. Матрешка аан бастаан Россияҕа 18 үйэ бүтүүтэ үөдүйбүт. Малютин диэн худуоһунньук идэлээх киһи айбыт, кини аан бастаан Мамонтовтар дьиэ кэргэҥҥэ күүлэйдии сылдьан Фукуруму диэн Японскай таҥараны өйдөөн , интэриэһиргээн көрбүт. Бу Японскай Фукуруму таҥара оҕонньор эбит, ортотунан хайдар ол иһиттэн бэйэтиттэн кыра-кыра оннук оҕонньоттор тахсаллар эбит. Бу көрөн баран, арай мин нууччалыы маннык оонньууру онордохпуна диэн толкуйга түһэр. Ол гынан кини токарь идэлээх Звездочкинна мас оҥоһугу оҥороругар заказ түһэрэр. Ол оҥоһук эскииһин бэйэтэ төкүнүк сирэйдээх бааһынай кыыһын оҥорор. Улахан матрешка иһиттэн кыра-кыра тахсар гына араас өҥнөөх, сибэккилээх былааттаах кыргыттары оҥорор. Биир кыыһа хара бөтүүгү тутан турар гынар,иккиһэ сиэрпэ, үсүһэ каравай -килиэп тутан турар, уонна кыргыттарга бырааттарын оҥорторор. Бу Матрешка аан бастаан Россияҕа, онтон Парижка 1900 сыллаахха буолбут аан дойдутааҕы выставкаҕа улахан хайҕабылы уонна биһирэбили ылар, кинини нуучча норуотун искусстватын символынан бэлиэтэнэр. Бастакы оҥоһуллубут матрешка гуашь кыраасканан кырааскаламмыт билигин да Сергиево-Посадскай искусство музейыгар турар. | - кумааҕынан кырыйан оҥоруу раздела. - айылҕа матырыйаалларыттан оноһуктар. - айылҕа матырыйааллара ( араас сэбирдэхтэр, от-мас силиһэ, умнаһа, соломо, туос, туой, хаамыска, араас көтөр түүтэ) - киһи оҥорон таһаарбыт матырыйаала (кумааҕы, танас, пластик, пластилин, - Былыр-былыргаттан биһиги өбүгэлэрбит хатыҥ маска сүгүрүйэллэрэ, кини убаастыыллара. киниттэн араас иһит -хомуос, туттар-тэрил оҥороллоро, ол курдук араас чорооннору, кытыйалары, ытыктары, хамыйахтары, ат сыарҕатын. - Туоһуттан эмиэ иһиттэри тигэллэрэ (чабычахтары, тууйастары, ), ону таһынан дьахтар киэргэлин, туос хаппахчы сабыыларын. - Ону таһынан үнүгэһин, силиһин, сэбирдэҕин хомуйан ,хатаран араас эмп-том гыналлара. Чээрэтинэн чэй оҥостоллоро. |
3 | уруок практическай өрүтэ | 20-25 мүн. | туруоруммут сыалы ситиһиигэ туһулаан бары бииргэ үлэлээһин | ньэмити туттан, сөпкө кырыйан үлэлээһин | - Биһиги бүгүҥҥү уруокпутугар Матрешка оҥоһугу, быйыл ат сыла кэлбитинэн сибээстээн ат ойуулаах, сахалыы тыыннаах гына оҥоруохпут. - Оҥоһукпутун туох көмөтүнэн оҥоробутуй ? - Үлэни саҕалыахпыт иннинэ кыптыыйынан үлэлииргэ, туттарга сэрэхтээх буолууну хатылыыбыт. - Бытаан музыка холбонор үлэ былаана ( слайдынан быһаарыы) | - Ньэмиэт көмөтүнэн. өҥнөөх хордуону, туттан оҥоробут Кыптыыйынан туттарга сэрэхтээх буолуу. - |
6 | хатылааһын, рефлексия | 5-7 мүн | Бэйэ санааларын этиниилэрэ | түмүктэри оҥостуу, рефлексияны оҥоруу | Хатылааһынна блиц-опрос карточката бэриллэр. Боппуруостар - Бүгүҥҥү уруокка биһиги тугу биллибит? - Туох матырыйаалтан оҥордубут? - Туохха ыарырҕаттыбыт? - Тугу сатаатыбыт? Оҕолоор олус үчүгэй, биһиги бүгүн элбэҕи биллибит, Матрешка оҥоһукпутун олус туппсаҕай гына оҥордубут, онно сөбүлэһэҕит дуо? Туох көмөтүнэн, хайдах онордубут? Онон бүгүҥҥү уруокпут сыалын ситтибит былыр- былыргыттан биһиги өбүгэлэрбит сылгыны үҥэр таҥара Дьөһөгөй айыыта оҥостоллоро. Сылгы туһунан араас номохтор, чабырҕахтар, таабырыннар , билгэлэр, өс хоһоонноро бааллар. Эһиги сылгыга анаммыт ханнык билгэлэри, таабырыннары билэҕитий | Матрешка оҥоһугу оҥороллоругар тугу өйдөөбүттэригэр тест толоруу Кылгастык тест ырытыы. Оҥоһугу анализтааһын. Мин ситиһиим картаны толоруу. Бэйэ улэтин сыаналааһын . Санааларын этинии - Эскиз (ньэмиэт), бэлэм кырыллан оҥоһуллубут деталлартан чаппараак. оһуордартан - Билгэлэри этии, таабырын таайсыы |