Мен сендерді к?ргеніме ?те ?уаныштымын. Ендеше бір-бірімізге к?лімсіреп,мейірімімізді шаша отырып жа?сы к?терінкі к??іл к?й тілейік.
К?ндей жадырап,
Айдай арайлап,
Ж?лдыздай жар?ырап,
Судай м?лдір таза к??ілмен
Б?гінгі саба?ымызды бастайы?.!
Ж?мба? жасыру:
Мейірімді,сымбатты,
?адірменді,?ымбатты,
Е? жа?ын жан бала?а,
Кім дейсі?дер? Ол Ана
Д?йекс?зді талдау
-Ана халы? ??ымында жаратушы.Олай дейтініміз таби?атты да,адамды да д?ниеге ?келуші ана.Ал барлы? н?рсені? д?ниеге келуі ?лкен мейірім мен шапа?аттан пайда болады.Таби?атты? барлы? жан?а бірдей мейірімді болуы сонды?тан.Адамны? да,ананы? кіршіксіз мейірінен берілген мейірімділігін са?тап ?алуы ?з ?олында.
С?ра?-жауап
-Алтын ж?ректі,?лкен ж?ректі адамдар деп кімдерді айтамыз?
-Алтын ж?ректі,?лкен ж?ректі деген с?здер ?андай ма?ынада айтылады?
Жетімдерді? анасы,жесірлерді? панасы.
Алыс а?а б?бегі,Н?ра?а?ны? Сарасы
Жанын салып ж?р б?гін ?арлы?ашы ба?ытты?,
Жа?ындаса т?ссін деп адамдарды? арасы
?иынды?сыз ?мір жо? ?иынды?тан ?тем деп
Дейді бізге Сарамыз,дегеніне нанамыз.
Кіріспе ??гіме
Сара Алпыс?ызы «Б?бек»?айырымдылы? ?орыны? негізін ?алаушы. «Б?бек» ?айырымдылы? ?орыны? Президенті.Назарбаеваны? жетім балаларды? м?дделерін ?ор?ау ісіне ?ос?ан ?лесі ?те ?ома?ты.Жетім балаларды т?рбиелеуді? жа?а ж?йесін ?алыптастырып,елімізде т???ыш «SOS Киндердорф» балалар ауылыны? ?мірге келуіне м?рынды? болды.
«Б?бекті? анасы атан?ан Сара Алпыс?ызыны? к?птеген игі істерге ?йт?ы болды.Еліміз аума?ында балалар емханаларыны? ашылуына,?айрымдылы? шараларын ?йымдастыру?а бір кісідей ат салып келеді.Ерен е?бегі ?лемдік ?ауымдасты? назарын аударып 1999 ж «SOS Киндердорф» ті? арнайы сыйлы?ымен марапаттал?ан болатын
?аза?станны? бірінші ханымы бастамасымен елімізде жетім балаларды ?ора?у туралы За? ?абылданды.
Балалар мені? ?олымда осындай 3 жа??а? бар.Шыны?дада осы жа??а?тарды? сырты ?атты бол?анымен,іші –си?ырлы.Егер біз осы си?ырды? сырын білгіміз келсе, жа??а?ты? ішіндегі тапсырмаларды орындаймыз.
Сендерге кімдер,?андай жа?дайларда ?айырымдылы? к?рсетті? (о?ушыларды? ой пікірлерін тындау)
?айырымдылы? сыны?тары. (??гімесі)
Отбасы демалыс к?ндерін жа?ажайда ?ткізді.Балалар су?а т?сіп, ??мнан ?амал жасап ойнады.Кенеттен алыстан кішкентай кемпір к?рінді.Оны? киімдері кір,жырты?, а? шаштары желмен жалбырап кеткен.Ол ?зімен ?зі к?бірлеп с?йлеп,??мнан бір заттарды теріп алып, с?мкесіне салып ж?р.
Ата-аналар балаларын жандарына ша?ырып,кемпірге жа?ындау?а тиым салды. Ол жандарынан ?тіп бара жатып,бір затты алу ?шін е?кейген уа?ытта отбасы адамдарына ?арап к?лімсіреді, біра? бірде-біреу кемпірді? б?л ы?ыласына жауап ?айтармады.
Отбасы м?шелері,бірнеше апта ?ткен со?.Кішкентай кемпірді? жа?ажайдан балаларды? ая?тарын жара?аттап алмауы ?шін,?немі шыны кесектерін теріп ж?ретіні? естіді.
2 жа??а?- тапсырмасы «Біз де» ойын
?айырымдылы?ты білдіретін ж?не о?ан керісінше ?рекеттерді айтады. ?айырымдылы?ты білдіретін ?рекеттерге «біз де» деп жауап беру керек.
?айырымдылы?ты білдірмейтін ?рекеттерге «біз де» деп жауап бермеу керек.
О?ушы айып?а та?па?,?н, ма?ал-м?тел, ж?мба? айтады.
Біз де ойыны:
-Мен жолдан ?те алмай т?р?ан ?арияны ?олты?ынан с?йеп ?ткіздім.
Оларды? арасында жанашырлы?,?ам?орлы?,аяушылы? сезімдері басым екені? сезіні?дер.
3-жа??а? тапсырмасы. ?мір дегеніміз не?
О?ушылармен пікір –алмасу.?мір с?зіне кластер ??ру.
?мір дегені?.
?мірді сені? к?мегі?е м??таж болып,іздеген жандарды? санымен немесе ?мірлік серік ретінде та?да?ан жанмен ?рнектейті? болса?, ?ателескен екенсі?. ?мір са??а толы есеп емес.
?мірді ба?алы киіммен,со??ы шаш ?лгісімен,теріні? т?сімен,ата –тегімен байланыстыратындар бар.Сосын т?лім алып жат?ан о?у орындарымен.?мірді жал?ызды? немесе к?пшілік ортасы деп ??атындар да бар.Біра? ?мір дегеніміз б?л емес.
?мір дегені? дос-жаран?а ?ам?ор болу.?ыз?анышты? отына су б?ркіп,сенім ?десінен шы?а білу.У?делі с?здері?е берік болуы?.Кісіні? сырт?ы емес,ішкі болмысына ??іліп ?адірлеу.Е? бастысы ?згеге жа?сылы? тілеуші бола білу.( м?тінні? ма?ынасын ашып талдау)
4-жа??а? тапсырмасы«?нсіз жа?сы к?ру » ойыны
Бірнеше ж?п ??ру,?олдары? бір-біріні? ж?ректеріне ?ояды.?нсіз жа?сы к?рем деген с?зді бір-біріне к?рсету.
5- жа??а? тапсырмасы М??алімнен сыйлы?
Ша?ын ?ана ауылда, орта жаста?ы бір кісі д?кен ашып сауда жасайды.Ол а? к??іл,жайдарлы бол?анды?тан ауылды? адамдары б?рі оны жа?сы к?реді.Аш?ан саудасы да жа?сы табыс ?келеді, сондай бірнеше д?кендер ашып тастайды. Бір к?ні ауыр нау?астанып,б?л д?ниеден ?терін сезген адам,артында ?ал?ан ?ш ?лын ша?ырып: ?шеуі?ні? біреуі? ?ана барлы? д?кендерімні? иесі бола алады дейді.?шеуі?е де бір-бір доллардан беремін.Осы доллар?а бір н?рселер алы?дар,ал?ан н?рселері? осы б?лмені толы?ымен толтыру керек дейді.
Бірінші ?лы екі ?ап сабан ?келеді,б?лмеге шашады. Біра? б?лме толмайды.
Екінші ?лы екі жасты? сатып ?келеді- ішіндегі мамы?ын б?лмеге шашады, толмайды.
?шінші ?лы –долларды ?са?тап 50 центін мешітке бердім,20 центін ?айырымдылы? ?ор?а бердім,20 центін сада?а ретінде тараттым.?ал?ан 10 центке екі н?рсе алдым –сірі?ке мен шыра?.Б?лмені? жары?ын с?ндіріп,шыра?ты жа?ады.Сабан мен мамы??а толма?ан б?лме,аз уа?ытты? ішінде шыра?ты? н?рына б?ленеді.
Мен сендерді көргеніме өте қуаныштымын. Ендеше бір-бірімізге күлімсіреп,мейірімімізді шаша отырып жақсы көтерінкі көңіл күй тілейік.
Күндей жадырап,
Айдай арайлап,
Жұлдыздай жарқырап,
Судай мөлдір таза көңілмен
Бүгінгі сабағымызды бастайық.!
Жұмбақ жасыру:
Мейірімді ,сымбатты,
Қадірменді ,қымбатты,
Ең жақын жан балаға,
Кім дейсіңдер? Ол Ана
Дәйексөзді талдау
-Ана халық ұғымында жаратушы.Олай дейтініміз табиғатты да,адамды да дүниеге әкелуші ана.Ал барлық нәрсенің дүниеге келуі үлкен мейірім мен шапағаттан пайда болады.Табиғаттың барлық жанға бірдей мейірімді болуы сондықтан.Адамның да,ананың кіршіксіз мейірінен берілген мейірімділігін сақтап қалуы өз қолында.
Сұрақ-жауап
-Алтын жүректі,үлкен жүректі адамдар деп кімдерді айтамыз?
-Алтын жүректі,үлкен жүректі деген сөздер қандай мағынада айтылады?
Жетімдердің анасы,жесірлердің панасы.
Алыс аға бөбегі,Нұрағаңның Сарасы
Жанын салып жүр бүгін қарлығашы бақыттың,
Жақындаса түссін деп адамдардың арасы
Қиындықсыз өмір жоқ қиындықтан өтем деп
Дейді бізге Сарамыз,дегеніне нанамыз.
Кіріспе әңгіме
Сара Алпысқызы «Бөбек»қайырымдылық қорының негізін қалаушы. «Бөбек» қайырымдылық қорының Президенті.Назарбаеваның жетім балалардың мүдделерін қорғау ісіне қосқан үлесі өте қомақты.Жетім балаларды тәрбиелеудің жаңа жүйесін қалыптастырып,елімізде тұңғыш «SOS Киндердорф» балалар ауылының өмірге келуіне мұрындық болды.
«Бөбектің анасы атанған Сара Алпысқызының көптеген игі істерге ұйтқы болды.Еліміз аумағында балалар емханаларының ашылуына,қайрымдылық шараларын ұйымдастыруға бір кісідей ат салып келеді.Ерен еңбегі әлемдік қауымдастық назарын аударып 1999 ж «SOS Киндердорф» тің арнайы сыйлығымен марапатталған болатын
Қазақстанның бірінші ханымы бастамасымен елімізде жетім балаларды қорағу туралы Заң қабылданды.
С.А.Назарбаева еңбектері
Парферий Корнеевич Ивановтың «Детька» жүйесін пайдаланушы қатысушылардың денсаулығын,адамгершілік тәрбиесіе нығайту және дамытудың мәселесі. (1999ж)
«Өзіңе жол» Парферий Корнеевич Ивановтың ілімі сау тұлғаны тәрбиелеудің әдісі ретінде (1999 ж)
«Өмір этикасы» (2001 ж)
«Сүйіспеншілікпен » (2001 ж)
С.А Назарбаева балалардың құқықтарын қорғау саласындағы еңбектері үшін наградталды.
- І дәрежелі Достық орденімен (2001 ж)
- «Алтын жүрек » халықаралық сыйлығының лауреаты ( 2006 ж)
- Ш. Айтматов атындағы «Алтын медаль » (2003 ж)
- БҰҰ –ЮНЕСЕФ балалар қорының естелік медалі (2007 ж)
- Ихсан Дограмачи атындағы Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының халықаралық сыйақысы.
-Жетім балалардың мәселелерін шешуде ерекше еңбегі үшін-«SOS- Киндердорф» халықаралық қорының Алтын медалі (1999 ж)
- «Unity» халықаралық сыйлығы.
-«Курманджан Датка» сыйлығының лауреаты.
-ҚР білім беру саласының құрметті қызметкері.
«Звезды содружества » мемлекетаралық сыйлығының лауреаты. (2010 ж)
Балалар менің қолымда осындай 3 жаңғақ бар .Шыныңдада осы жаңғақтардың сырты қатты болғанымен,іші –сиқырлы.Егер біз осы сиқырдың сырын білгіміз келсе, жаңғақтың ішіндегі тапсырмаларды орындаймыз.
1-жаңғақ тапсырмасы
«Қайырымдылық» туралы әңгімелесу
Сендер кімге және қандай жағдайда қайырымдылық жасадыңдар?
Сендерге кімдер,қандай жағдайларда қайырымдылық көрсетті? (оқушылардың ой пікірлерін тындау)
Қайырымдылық сынықтары. (әңгімесі)
Отбасы демалыс күндерін жағажайда өткізді .Балалар суға түсіп , құмнан қамал жасап ойнады.Кенеттен алыстан кішкентай кемпір көрінді.Оның киімдері кір ,жыртық , ақ шаштары желмен жалбырап кеткен.Ол өзімен өзі күбірлеп сөйлеп,құмнан бір заттарды теріп алып, сөмкесіне салып жүр.
Ата-аналар балаларын жандарына шақырып ,кемпірге жақындауға тиым салды. Ол жандарынан өтіп бара жатып ,бір затты алу үшін еңкейген уақытта отбасы адамдарына қарап күлімсіреді, бірақ бірде-біреу кемпірдің бұл ықыласына жауап қайтармады.
Отбасы мүшелері,бірнеше апта өткен соң.Кішкентай кемпірдің жағажайдан балалардың аяқтарын жарақаттап алмауы үшін,үнемі шыны кесектерін теріп жүретінің естіді.
2 жаңғақ- тапсырмасы «Біз де» ойын
Қайырымдылықты білдіретін және оған керісінше әрекеттерді айтады. Қайырымдылықты білдіретін әрекеттерге «біз де» деп жауап беру керек.
Қайырымдылықты білдірмейтін әрекеттерге «біз де» деп жауап бермеу керек.
Оқушы айыпқа тақпақ,ән, мақал-мәтел, жұмбақ айтады.
Біз де ойыны:
-Мен жолдан өте алмай тұрған қарияны қолтығынан сүйеп өткіздім.
Балалар: біз де.
-Жылаған баланы жұбатпадым.
-Гүлдерге гүл құймадым .
-Сырқат әжейге дәрі әкеліп бердім.
-Інімді ренжіттім.
- Көршіме көмектеспедім
- Ата-анама көмектеспедім..
- Көрші қарияға күнде дүкеннен азық-түлік әкеп тұрамын.
Өзіммен –өзім
Жақсы балалар ,енді тыныштық сақтап ,үнсіз қолымызды жүрегімізге қойып ,жүрегімізді тыңдап көрейікші.Жүрек әртүрлі сезімдерге толы. Видеороликтер қарау. (аяушылық, Китайский балет,
Олардың арасында жанашырлық,қамқорлық,аяушылық сезімдері басым екенің сезініңдер.
3-жаңғақ тапсырмасы . Өмір дегеніміз не?
Оқушылармен пікір –алмасу.Өмір сөзіне кластер құру.
Өмір дегенің...
Өмірді сенің көмегіңе мұқтаж болып,іздеген жандардың санымен немесе өмірлік серік ретінде таңдаған жанмен өрнектейтің болсаң, қателескен екенсің. Өмір саңға толы есеп емес.
Өмірді бағалы киіммен ,соңғы шаш үлгісімен,терінің түсімен,ата –тегімен байланыстыратындар бар.Сосын тәлім алып жатқан оқу орындарымен.Өмірді жалғыздық немесе көпшілік ортасы деп ұғатындар да бар.Бірақ өмір дегеніміз бұл емес.
Өмір дегенің дос-жаранға қамқор болу.Қызғаныштың отына су бүркіп ,сенім үдесінен шыға білу.Уәделі сөздеріңе берік болуың.Кісінің сыртқы емес,ішкі болмысына үңіліп қадірлеу.Ең бастысы өзгеге жақсылық тілеуші бола білу.( мәтіннің мағынасын ашып талдау)
4-жаңғақ тапсырмасы«Үнсіз жақсы көру » ойыны
Бірнеше жұп құру,қолдарың бір-бірінің жүректеріне қояды .Үнсіз жақсы көрем деген сөзді бір-біріне көрсету.
5- жаңғақ тапсырмасы Мұғалімнен сыйлық
Шағын ғана ауылда, орта жастағы бір кісі дүкен ашып сауда жасайды.Ол ақ көңіл ,жайдарлы болғандықтан ауылдың адамдары бәрі оны жақсы көреді.Ашқан саудасы да жақсы табыс әкеледі, сондай бірнеше дүкендер ашып тастайды. Бір күні ауыр науқастанып ,бүл дүниеден өтерін сезген адам,артында қалған үш ұлын шақырып: Үшеуіңнің біреуің ғана барлық дүкендерімнің иесі бола алады дейді.Үшеуіңе де бір-бір доллардан беремін .Осы долларға бір нәрселер алыңдар,алған нәрселерің осы бөлмені толығымен толтыру керек дейді.
Бірінші ұлы екі қап сабан әкеледі ,бөлмеге шашады. Бірақ бөлме толмайды.
Екінші ұлы екі жастық сатып әкеледі- ішіндегі мамығын бөлмеге шашады, толмайды.
Үшінші ұлы –долларды ұсақтап 50 центін мешітке бердім ,20 центін қайырымдылық қорға бердім,20 центін садақа ретінде тараттым.Қалған 10 центке екі нәрсе алдым –сіріңке мен шырақ.Бөлменің жарығын сөндіріп,шырақты жағады.Сабан мен мамыққа толмаған бөлме,аз уақыттың ішінде шырақтың нұрына бөленеді.
Әке баласына риза болып: Мұрамды саған қалдырамын.Өйткені өмір сүрудің ең жақсы жолы-айналаңа жарық тарату!
Бізде бүгін күлімдеп тұрған күнімізге шуақтарын жапсырып жақсы қасиеттерді жазайық.
Қорытынды .Сара Алпысқызының ұрпақтарына деген айтқан ғибратты тілегімен қорытындылау.
Қымбатты балалар, мен - Анамын,Әжемін, шөбере сүйдім.Мен еліміздегі барлық баланы өз баламдай жақсы көремін. Сендерді үлкендердің өнегесін ғасырларға жалғайды деп сенемін. Ата-анаңа,айналадағы адамдарға мейірімді бол.Оларды сыйлай біл.Өтірік айтпа. Сонда сенің бойыңда сенімділік,өмір сүруге деген құштарлық,жалын пайда болады. Жүрегіңде өмірге,ата-анаңа ең жақын адамдарға деген бауырмалдық,сүйіспеншілік бүр жарып,махаббатқа,достық ұласқан ұласады. Мен сендерге осындай ізгі тілек тілеймін.
