kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

?сімдіктерді? к?пт?рлілігі. ?сімдіктер ?сетін орта жа?дайларыны? алуан т?рлілігі

Нажмите, чтобы узнать подробности

Та?ырыбы: ?сімдіктерді? к?пт?рлілігі. ?сімдіктер ?сетін орта жа?дайларыны? алуан т?рлілігі 

Саба?ты? ма?саты:  

Білімділік: О?ушылар?а ?сімдікті? к?пт?рлілігі туралы т?сінік беру

Дамытушылы?: білімін, тілін дамыту  

Т?рбиелік: ??ыптылы??а, таби?атты ?ор?ау?а т?рбиелеу

Саба?ты? типі: жа?а саба?

?дісі: т?сіндіру, с?ра?-жауап, ??гімелеу

К?рнекілігі: суреттер, ?лестірмелер

Саба?ты? барысы:

І  ?йымдастыру кезе?і: 

Амандасу,т?гендеу,о?ушыларды? зейінін, назарын  жатты?улар орындау ар?ылы саба??а аудару  

І?  Ма?сатын ?ою кезе?і:

Та?ырыбын, ма?сатын хабарлау. ?сімдіктерді? к?пт?рлілігі

?  Жа?а материалды т?сіндіру кезе?і:

?зі? білетін а?аштар мен б?таларды? бір-бірінен е? негізгі айырмасы неде екенін еске т?сір.Сурет бойынша ж?мыс: ?ыры???ла?. Итм?рын. ?ара?ай

Суреттегі ?сімдіктерді м??ият ?арап зерделе. ?айсысы ?андай а?ашты? жапыра?ы екенін есі?е т?сір. Ж?мба?ты шеші?дер.                    

1. Жасыл ине киімім,                                 2. Т?рі шар сия?ты,

    Жайлаймын тау биігін.                             Т?сі ?ып-?ызыл.      

    Жа?а жылды тойласа?,                            Д?мі бал сия?ты.

    Т?рі?демін ?йі?ні?. 

2. О?улы? бойынша ж?мыс: о?ып, т?сіндіру. 3. Сергіту с?ті

?І Жа?а материалды ме?гергенін тексеру кезе?і:

1. О?ушылар?а о?ыту: іштей, дауыстап-тізбектей.

2. С?ра?тар?а жауап беру  

- ?сімдіктерді? ?сіп жетілуі ?шін ?андай жа?дайлар ?ажет?

- ?сімдіктер ?андай жер, ауа райы жа?дайларында тіршілік етуге бейімделген?

Балы?оты

Балы?оты, балдырш?п — су бетінде ?ал?ып немесе су ішінде ?сетін к?пжылды? ш?птесін ?сімдіктер. ?аза?станда 3 т?рі: б?кір, ?ш??ла?ты, кіші Балы?отыТобыл, Есіл ?зені бойында, а?ынсыз не а?ыны аз, т?щы суларда ?седі. Жапыра?тары жойылып кеткен неж??а ?абырша? т?рінде са?тал?ан, сонды?тан Балы?отыны? денесі жапыра?ты? да, сба?ты? да, кейде тамырды? да р?лін ат?арады. ?те сирек г?лдейді. Жемісі ?апшы? т?різді. Аталы? ж?не аналы? г?лдері бір жерде топтасып г?лшо?ырын ??райды. Олар ?сімді (вегетативті) жолмен к?бейеді. ?сімдік денесіні? т?менгі жа?ында?ы ?алташы?тарыны? ішінде кішкене та?ташалар т?зіліп, кейін олар б?лініп, жеке ?сімдікке айналады. Балы?оты та?ташаларны? ??рамында 24%-тей протеин, 17 — 20%-тей клетчатка бол?анды?тан, оларды балы?тар мен су ??стары ?орек етеді. Кепкен к?йінде ?й жануарлары, ?сіресе до?ыздар ?шін пайдалы. Халы? медицинасында денені? ?ызуын басатын д?рі ретінде пайдаланылады. Балы?оты — су бетінде ?ал?ып ?сетін, ке? тара?ан ?сімдік. Кейде кішігірім су объекті айдынын т?тас басып кетеді. Б?л [[??былыс|??былысты}} ?ате т?сініп, зиянды су к?здеріні? "к?ктеуі" ретінде ?абылдайды. Іс ж?зінде балы?от к?мір ?ыш?ылын жедел т?рде сі?іріп, к?п м?лшерде оттек б?ліп шы?арады. Б?л ?сімдік суды к?птеген зиянды заттардан тазартады. К?птеген а?ыссыз, т?йы? су к?здеріндегі тіршілік тек осы ?сімдікті? ар?асында ?ана м?мкін болады. Суларды тазартуда (?сіресе фенолды? ?осындылардан) т???иы?та ?сетін харалы? су ?сімдіктері (хара, нителла, топелла ж?не т.б.) ?лкен р?л ат?арады. Б?лар споралы? ?сімдіктер. Су ?сімдіктеріні? тазарт?ышты? ?асиеттерін к?птеген к?сіпорындарда а?аба суларды тазарту?а табысты т?рде ?олданады. Б?л ?шін арнайы ?амыс ж?не бас?а да су ?сімдіктері отыр?ызыл?ан хауыздар салынады.

Секвойя

Sequoia sempervirens

Секвойя — м??гі жасыл ?ыл?ан-жапыра?ты а?аштар туысы. Жал?ыз т?рі — м??гі жасыл секвойя (биіктігі 100 м-ден арты?, диаметрі 6-10 м), жер шарыны? е? биік а?аштарына жатады. 3000 жыл?а дейін жасайды. Калифорния тауларында ?седі. Б?л т??ымдаска м??гі жасыл а?аштарды? та?ы бір т?рі — секвойядендрон (мамонт а?ашы) жатады. Ді?і тік, т?зу, биіктігі 100 м-ге дейін болатын, 2500 жылдай (кейде 3000-4000 жыл) жасайтын а?аш. Оларды? ішіндегі "Генерал Шерман" деп аталатын е? ?лкеніні? биіктігі 83 м, жер бетінен 1,5 м биіктікте ??лашта?анда 24,1 м. Секвойялар с?ндік ?шін Еуропаны? саяба?тары мен ба?тарында, ?ырымны? о?т?стік жа?алауында ?сіріледі.[1]

?ІІ  Бекіту кезе?і: ?орытындылау

-Балалар, карта?аназараударса?, ?ызылт?спенбоял?ан?андайжерлер?

-?ызылт?спенбоял?антаулыжерлер.

-Д?рыс, олайболсабізтаулыжер?сімдіктеріменжануарларытуралыма?л?маталамыз. ?ро?ушыны?алдындакарта т?рады, олартал?антаулардыт?сіріпотырады.

1. Алтай тауы.-Солт?стікбатыстаорналас?ан. Алтайтауыт?ркітіліненаудар?анда «Алтай»-алтындегенс?здібілдіреді. ОлО?т?стікАлтай, Орталы?Алтай, кендіАлтайболыпб?лінеді.

2. Сауыр-Тарба?атайтауы.Б?лтаудыШо?анУ?лихановпендосыПотанинзерттеген.

3.Жо??арАлатауы- О?т?стікшы?ыста?ытайменшекарадаорналас?антауж?йесі. Е?биікшы?ы–Бесба?аншы?ы. Пайдалы?азбалар?а?тебай. (жан?ыш, та?татас,?о?ырк?мір, вольфрамт.б)  М?нда«Досты?»теміржолысалын?ан.

4. Тянь-Шань.  Азия материгіндегіе?ірітауды?бірі. ?ытайтіліненаудар?анда «Т??іршы?ы», «аспантауы» дегендібілдіреді. Полиметал?абай. Емдік?асиетібарминералдыб?ла?таркездеседі. Б?лтауорысгеографыП.П.Семенов–Тянь-Шаньскийді?атыменатал?ан.

Таулыжер?сімдіктері: (Та?тадаьтаулыжер?сімдіктеріні?суретіт?рады.) К?ктерек, ?айы?, тал, терек, ?ара?ай, ?ш?ат, ыр?ай, к?ре?от, тобыл?ы, итм?рын, долана, ?ара?ат, жабайыалма, т.б. ?седі.

Таулыжержануарлары: (та?та?аілінеді)

-Балалар, Н.?.Назарбаев«?аза?стан-2030»стратегиялы?ба?дарламасында?аза?стандынені?символыретіндеалды?

- «?аза?стан-2030»жылдарыОртаАзиябарысынаайналады,я?нибізді?мемлекетімізе?ірі,алпауытмемлекеттерментерезесіте?еледідеген.

-Осындай?ыбарыс?андайа?ж?не?андайайма?та?мірс?редідепойлайсы?дар?

-Барыс?теепті, жылдам, жырт?ыша?. Олбиіктау??здарынмекендейтіна?. Барысты?саныб?гіндек?ртазайыпкеткендіктен, ?азір?ор?ау?аалынды. Барысты? шапша?ды?ыменептілігітуралыа?ыз, ??гімелер?тек?п.

Ар?ар-?теіріа?. Олтаужайылымдарынмекендейді. Т?ндем?здыал?ап?адейін?рлепт?нейдіде, ерте?гісінжайылым?а?айтат?седі. Сондай-а?таутеке, марал, а?б?кендерт.бмекендейді. (?ржануар?ажеке-жекесипаттамаберу).

Таулыжер??стары.

- Таулыжер??стары?тек?п. Биіктасты??здарда?лартіршілікетеді.

?лар-ірі, т?сітасре?десс?р??лт??с. Ол 5-10-нантоптасыпж?реді. Олар?ыстатау?уысынатоптасып?она?тайды. Оларбірін-біріжылытып, суы?тан?ор?айды.

?озы??май-олтік??здардымекендейтін??с.?озы??майелікті?ла?ы,суыр,ар?арды??озы?асыт.б. мен?оректенеді. Оліріт?я?тыжануарлар?адашабуылжасайды. Екпіндеп?шып, оларды?анатымен?а?ып,??здан??латады. Б?ларданбас?атауормандарындаб?ркіт, ?кі, жапала?, ??р, шіл, то?ылда? т.б??стартіршілікетеді.

Шаруашылы?тары. Б??ышаруашылы?ы. Омарташаруашылы?ыдамы?ан.

?ІІІ  ?йге тапсырма беру кезе?і:     

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«?сімдіктерді? к?пт?рлілігі. ?сімдіктер ?сетін орта жа?дайларыны? алуан т?рлілігі»

Тақырыбы: Өсімдіктердің көптүрлілігі. Өсімдіктер өсетін орта жағдайларының алуан түрлілігі

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға өсімдіктің көптүрлілігі туралы түсінік беру

Дамытушылық: білімін, тілін дамыту

Тәрбиелік: ұқыптылыққа, табиғатты қорғауға тәрбиелеу

Сабақтың типі: жаңа сабақ

Әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, әңгімелеу

Көрнекілігі: суреттер, үлестірмелер

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі:

Амандасу,түгендеу,оқушылардың зейінін, назарын жаттығулар орындау арқылы сабаққа аудару


ІҮ Мақсатын қою кезеңі:

Тақырыбын, мақсатын хабарлау. Өсімдіктердің көптүрлілігі

Ү Жаңа материалды түсіндіру кезеңі:

Өзің білетін ағаштар мен бұталардың бір-бірінен ең негізгі айырмасы неде екенін еске түсір.Сурет бойынша жұмыс: Қырыққұлақ. Итмұрын. Қарағай

Суреттегі өсімдіктерді мұқият қарап зерделе. Қайсысы қандай ағаштың жапырағы екенін есіңе түсір. Жұмбақты шешіңдер.

1. Жасыл ине киімім, 2. Түрі шар сияқты,

Жайлаймын тау биігін. Түсі қып-қызыл.

Жаңа жылды тойласақ, Дәмі бал сияқты.

Төріңдемін үйіңнің.

2. Оқулық бойынша жұмыс: оқып, түсіндіру. 3. Сергіту сәті


ҮІ Жаңа материалды меңгергенін тексеру кезеңі:

1. Оқушыларға оқыту: іштей, дауыстап-тізбектей.

2. Сұрақтарға жауап беру

- Өсімдіктердің өсіп жетілуі үшін қандай жағдайлар қажет?

- Өсімдіктер қандай жер, ауа райы жағдайларында тіршілік етуге бейімделген?

Балықоты

Балықоты, балдыршөп — су бетінде қалқып немесе су ішінде өсетін көпжылдық шөптесін өсімдіктер. Қазақстанда 3 түрі: бүкір, үшқұлақты, кіші БалықотыТобыл, Есіл өзені бойында, ағынсыз не ағыны аз, тұщы суларда өседі. Жапырақтары жойылып кеткен нежұқа қабыршақ түрінде сақталған, сондықтан Балықотының денесі жапырақтың да, сбақтың да, кейде тамырдың да рөлін атқарады. Өте сирек гүлдейді. Жемісі қапшық тәрізді. Аталық және аналық гүлдері бір жерде топтасып гүлшоқырын құрайды. Олар өсімді (вегетативті) жолмен көбейеді. өсімдік денесінің төменгі жағындағы қалташықтарының ішінде кішкене тақташалар түзіліп, кейін олар бүлініп, жеке өсімдікке айналады. Балықоты тақташаларның құрамында 24%-тей протеин, 17 — 20%-тей клетчатка болғандықтан, оларды балықтар мен су құстары қорек етеді. Кепкен күйінде үй жануарлары, әсіресе доңыздар үшін пайдалы. Халық медицинасында дененің қызуын басатын дәрі ретінде пайдаланылады. Балықоты — су бетінде қалқып өсетін, кең тараған өсімдік. Кейде кішігірім су объекті айдынын тұтас басып кетеді. Бұл [[құбылыс|құбылысты}} қате түсініп, зиянды су көздерінің "көктеуі" ретінде қабылдайды. Іс жүзінде балықот көмір қышқылын жедел түрде сіңіріп, көп мөлшерде оттек бөліп шығарады. Бүл өсімдік суды көптеген зиянды заттардан тазартады. Көптеген ағыссыз, тұйық су көздеріндегі тіршілік тек осы өсімдіктің арқасында ғана мүмкін болады. Суларды тазартуда (әсіресе фенолдық қосындылардан) тұңғиықта өсетін харалық су өсімдіктері (хара, нителла, топелла және т.б.) үлкен рөл атқарады. Бұлар споралық өсімдіктер. Су өсімдіктерінің тазартқыштық қасиеттерін көптеген кәсіпорындарда ақаба суларды тазартуға табысты түрде қолданады. Бүл үшін арнайы қамыс және басқа да су өсімдіктері отырғызылған хауыздар салынады.

Секвойя


Sequoia sempervirens

Секвойя — мәңгі жасыл қылқан-жапырақты ағаштар туысы. Жалғыз түрі — мәңгі жасыл секвойя (биіктігі 100 м-ден артық, диаметрі 6-10 м), жер шарының ең биік ағаштарына жатады. 3000 жылға дейін жасайды. Калифорния тауларында өседі. Бұл тұқымдаска мәңгі жасыл ағаштардың тағы бір түрі — секвойядендрон (мамонт ағашы) жатады. Діңі тік, түзу, биіктігі 100 м-ге дейін болатын, 2500 жылдай (кейде 3000-4000 жыл) жасайтын ағаш. Олардың ішіндегі "Генерал Шерман" деп аталатын ең үлкенінің биіктігі 83 м, жер бетінен 1,5 м биіктікте құлаштағанда 24,1 м. Секвойялар сәндік үшін Еуропаның саябақтары мен бақтарында, Қырымның оңтүстік жағалауында өсіріледі.[1]

ҮІІ Бекіту кезеңі: қорытындылау

-Балалар, картағаназараударсақ, қызылтүспенбоялғанқандайжерлер?

-Қызылтүспенбоялғантаулыжерлер.

-Дұрыс, олайболсабізтаулыжерөсімдіктеріменжануарларытуралымағлұматаламыз. Әроқушыныңалдындакарта тұрады, оларталғантаулардытүсіріпотырады.

1. Алтай тауы.-Солтүстікбатыстаорналасқан. Алтайтауытүркітіліненаударғанда «Алтай»-алтындегенсөздібілдіреді. ОлОңтүстікАлтай, ОрталықАлтай, кендіАлтайболыпбөлінеді.

2. Сауыр-Тарбағатайтауы.БұлтаудыШоқанУәлихановпендосыПотанинзерттеген.

3.ЖоңғарАлатауы- ОңтүстікшығыстаҚытайменшекарадаорналасқантаужүйесі. Еңбиікшыңы–Бесбақаншыңы. Пайдалықазбаларғаөтебай. (жанғыш, тақтатас,қоңыркөмір, вольфрамт.б)  Мұнда«Достық»теміржолысалынған.

4. Тянь-Шань.  Азия материгіндегіеңірітаудыңбірі. Қытайтіліненаударғанда «Тәңіршыңы», «аспантауы» дегендібілдіреді. Полиметалғабай. Емдікқасиетібарминералдыбұлақтаркездеседі. БұлтауорысгеографыП.П.Семенов–Тянь-Шаньскийдіңатыменаталған.

Таулыжерөсімдіктері: (Тақтадаьтаулыжерөсімдіктерініңсуретітұрады.) Көктерек, қайың, тал, терек, қарағай, ұшқат, ырғай, күреңот, тобылғы, итмұрын, долана, қарақат, жабайыалма, т.б. өседі.

Таулыжержануарлары: (тақтағаілінеді)

-Балалар, Н.Ә.Назарбаев«Қазақстан-2030»стратегиялықбағдарламасындаҚазақстандыненіңсимволыретіндеалды?

- «Қазақстан-2030»жылдарыОртаАзиябарысынаайналады,яғнибіздіңмемлекетімізеңірі ,алпауытмемлекеттерментерезесітеңеледідеген.

-Осындайғыбарысқандайаңжәнеқандайаймақтаөмірсүредідепойлайсыңдар?

-Барысөтеепті, жылдам, жыртқышаң. Олбиіктауқұздарынмекендейтінаң. Барыстыңсаныбүгіндекүртазайыпкеткендіктен, қазірқорғауғаалынды. Барыстың шапшаңдығыменептілігітуралыаңыз, әңгімелерөтекөп.

Арқар-өтеіріаң. Олтаужайылымдарынмекендейді. Түндемұздыалқапқадейінөрлептүнейдіде, ертеңгісінжайылымғақайтатүседі. Сондай-ақтаутеке, марал, ақбөкендерт.бмекендейді. (әржануарғажеке-жекесипаттамаберу).

Таулыжерқұстары.

- Таулыжерқұстарыөтекөп. Биіктастықұздардаұлартіршілікетеді.

Ұлар-ірі, түсітасреңдессұрғұлтқұс. Ол 5-10-нантоптасыпжүреді. ОларҚыстатауқуысынатоптасыпқонақтайды. Оларбірін-біріжылытып, суықтанқорғайды.

Қозықұмай-олтікқұздардымекендейтінқұс.Қозықұмайеліктіңлағы,суыр,арқардыңқозықасыт.б. менқоректенеді. Олірітұяқтыжануарларғадашабуылжасайды. Екпіндепұшып, олардықанатыменқағып,құзданқұлатады. Бұларданбасқатауормандарындабүркіт, үкі, жапалақ, құр, шіл, тоқылдақ т.бқұстартіршілікетеді.

Шаруашылықтары. Бұғышаруашылығы. Омарташаруашылығыдамыған.

ҮІІІ Үйге тапсырма беру кезеңі:



Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Начальные классы

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 3 класс

Скачать
?сімдіктерді? к?пт?рлілігі. ?сімдіктер ?сетін орта жа?дайларыны? алуан т?рлілігі

Автор: Каирбекова Назира Кажимухановна

Дата: 21.01.2016

Номер свидетельства: 280703


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Проверка свидетельства