O'rganilgan turdagi misol va masalalar yechish.1-5-misol va masalalar.

Dars ishlanmasiga annotatsiya

Matematika darslarini tashkil e’tish jarayonida o’quvchilarda mantiqiy fikrlash, mehnatsevarlik ruhiga tarbiyalash bilan ta’lim jarayoning qaysi bosqichidan qat’iy nazar, o’quvchilarni mustaqil kasbga yo’naltirish asosida tashkil etish maqsadga muvofiq keladi.

Ushbu dars ishlanmasida o’z tajribamdan kelib chiqib, darsni qiziqarli o’tkazish uchun interfaol usullardan va zamonaviy usullardan foydalanib dars o’tishni tavsiya qilaman.

Yangi pedagogik texnologiya asosida aqliy hujum, og’zaki savol-javob, tushuntirish, o’yinlar, “musobaqa -dars” uslubi va “Boshlang’ich sinflar uchun elektron qo’llanmalar”ni qo’llab yaxshi natija berishini tajribamda sinadim.

Dars davomida o’quvchilar faolligi, mehnatsevarlik ruhi, tabiatni asrashga bo’lgan qiziqishlari, milliy qadriyatlarimizni e’zozlashga erishiladi.

Quydagi bir soatlik dars ishlanmasini hamkasblarim diqqatiga havola etmoqdaman.

Boshlang’ch sinf o’qituvchisi: A.M.Jumayeva

Darsning texnologik xaritasi

Dars bosqichlari	Bajariladigan Ish mazmuni		METOD	VAQT
Tashkiliy qism	A)Salomlashish B)Navbatchi axboroti D)Ma'naviyat daqiqasi E)Guruhlarga bo’lish		Kun hikmati/	4 daqiqa
O’tgan mavzuni so’rash	1.Uy vazifalarni nazorat qilish, “Qorbobo yasash” ta’limiy o’yini “Aqliy hujum”		Musobaqa “Jumboqli ko’paytirish” o’yini	5 daqiqa 5 daqiqa
Yangi mavzu bayoni	Darslik bilan ishlash Multimediya namoyushi Dam olish daqiqasi		Tushuntirish Guruhlarda ishlash Savol-javob “Jumboqli ko’paytirish” o’yini	20 daqiqa
Mustahkamlash	A)”Zanjir” ta’limiy o’yini		Musobaqa.	5 daqiqa 3 daqiqa
O’quvchilarni baholash	Rag’bat kartochkalari orqali baholash		Tushuntirish Savol -javob	2 daqiqa
Uyga vazifa berish		6- 7-misol, masalani tushuntirish	Tushuntirish	1 daqiqa

Mavzu: O'rganilgan turdagi misol va masalalar yechish.1-5-misol va masalalar.

Darsning maqsadlari:

Ta’limiy maqsad: O’quvchilarga  berilgan shartlarga asosan masala tuzish va  yechishni o’rgatish,geometrik shakllar haqidagi tushuncha va tasavvurlarini kengaytirish

Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarni ona vatanga muhabbat ruhida tarbiyalash

Rivojlantiruvchi maqsad: O`quvchilarning xotira, diqqat,tafakkur sifatlarini rivojlantirish, musobaqalar orqali epchillik, chaqqonlik va topqirlikka o’rgatish; bilim doirasini, kengaytirish.

Tayanch va fanga oid kompetenshiyalar:

Tayanch kompetensiya: o‘qituvchi bilan birgalikda o‘quv masalasini (maqsadini) topa olish, ifodalay olish va qismlarga ajrata olish;

Fanga oid kompetensiya: kundalik hayotda uchraydigan koordinatalar sistemalarini real obyektlar  (masalan teatrdagi tomoshabin, samolyotdagi yo‘lovchi, shaxmat figurasi) joylashuvini aniqlashda qo‘llay oladi; 

Dars turi: BKM larni mustahkamlash

Dars usuli: Tushuntirish,savol-javob,guruhlarda ishlash

Dars jihozi: Mavzuga oid ko’rgazma, tarqatmalar, test savollari, 2-sinf matematika darsligi,kompyuter

rasmlar.

Darsning borishi.

I.Tashkiliy qism.

a) salomlashish;

Assalom bolalarim,

Rayhonu lolalarim.

Ayting omon,so’g’misiz

Bugun darsga shaymisiz?

-Assalomu alaykum

Salomdan so’z boshlaymiz.

Bilim olmoqlik uchun

Olg’a qadam tashlaymiz.

B)Davomatni aniqlash;

-Tinglang aziz o’quvchi,

Kim bugungi navbatchi

Qani bering axborot

Qilaylik bir hisobot

-Bugun mendir navbatchi,

Sizga xabar beruvchi

Sinfda 31 o’quvchi

Barchasi teng a’lochi.

Xonamiz darsga tayyor,

Omad bo’lar bizga yor.

D)O’quvchilarni darsga tayyorlash

-Rahmat aziz bolalar

Yal-yal yongan lolalar

Matematika darsida

Ne qilamiz aslida?

-Bellashamiz, bahslashamiz hisob darsida,

Jumboqlarni hal qilamiz hisob darsida.

E) Ma’naviyat daqiqasi:

Matematika fani yuksalmoqda kun sayin

Bo‘limlari xilma-xil qay birini aytayin.

Qancha-qancha muammo hal etilgan ushbu on

Komp’yuter savodi quloch yoymoqda chunon.

Xullas, barcha fanlarning tili matematika,

Taraqqiyotning jonu-dili matematika.

Mamlakat boylik kuchin siri matematika,

Rivojlanish ilmining piri matematika.

1- o‘quvchi: — Matematika atamasi yunonchadan olingan bo‘lib  bilim, fan ma’nosini beradi. U aniq  mantiqiy mushohada, hisoblash amallari bilan shug‘ullanadigan fandir.

2- o‘quvchi:

Hisob-kitob ilmini,

O‘rgat, matematika.                               

«Qo‘sh, ayir, bo‘l,

                     ko‘paytir»,

Oddiy arifmetika.

3- o‘quvchi:

Raqamni bir-bir sanab,

O‘rgan amal tartibin.

Qiziqarli ifoda

Va tenglamalar tuzgin.

4- o‘quvchi:

Ko‘paytirish jadvalin

Ikkilanmasdan yodla,

O‘lchov birliklarini

Yoddan aytgin baralla.

5- o‘quvchi:

Chizgin chiziq va kesma,

Perimetr, yuza top.

Gorizontal, vertikal,

Bunda barcha so‘z noyob.

6- o‘quvchi:

Birlar, o‘nlar va yuzlar,

Ko‘p xonali sonlar bil.

Sodda, qiyin masala,

Yechishga to‘pla aql.

7- o‘quvchi:

Hisob-kitobni bilsang,

Barcha yo‘l senga ochiq.

Hayotda qoqilmaysan

G‘oliblik senga tortiq!

1- boshlovchi: — Matematika faniga kim asos solganini bilasizmi?

2- boshlovchi: — Ha, albatta, matematika faniga buyuk bobomiz, qomusiy olim Abu Abdulloh Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy asos solgan.

1- boshlovchi: —  Al-Xorazmiy 783- yilda Xorazmda tug‘ilgan, jahonga tatigulik olamshumul asarlar yaratib, butun umrini ilm-u fanga bag‘ishlab, 850- yilda vafot etgan.

“+” – qo‘shish nemis matematiklari tomonidan XV asr oxirida kiritilgan.

“-” – ayirish nemis matematiklari tomonidan XV asrda kiritilgan.

“x” – ko‘paytirish 1631 yilda Outred kiritgan.

“.” – ko‘paytirish Leybnits 1698 yilda kiritgan.

“ :” – bo‘lish Leybnits 1684 yilda kiritgan. .

11.Otgan mavzuni so’rash.

- Oquvchilar,hozir qanday fasl?

-Qish fasli

Bu yil qish faslida qor atigi ikki marta yo’gdi. Siz qor o’yinlarini o’ynab to’ymadingiz, keling , misollarni tez yechish orqali qorbobo yasaymiz.

Ushbu Qorbobo shakllari ortida misollar bor.

Ana shu misollarni sinf doskasida yechib,shakllarni

o’z o’rniga qo’yasiz.Qorboboni birinchi bo’lib yasab bo’lgan guruh g’olib

hisoblanadi.

39 + 1=40 86 – 3 4=52 9 + 4=13

56 – 6 =50 42 + 8 =50 8 + 3=11

23 + 7 =30 74 + 6 =80

2.Quyidagi rasmlardan ko’paytirishga doir misollar tuzib yechish

X = 3X4=12 shar -3 ta harf, soat – 4ta harf

X =5X3=15 quyon-5 ta harf, gul – 3 ta harf

Qorbobo yasash o’yinida qatnashmagan o’quvchilar bilan”Aqliy hujum” savol-javob mashqini o’tkazamiz.

1. Kvadrat deb qanday shaklga aytiladi?

2. Burchak turlari nechta?

3. O’tmas burchak deb qanday burchakka aytiladi?

4. Ko’pburchaklarning perimetri qanday topiladi?

5. 1 sm daftarda nechta katakka teng?

6. 2-sinf matematika darsligi muallifi kimlar?

“Jumboqli ko’paytirish” o’yini

111. Yangi mavzu bayoni:

 1. Qisqa yozuv bo‘yicha masala tuzing va uni yeching:

Musiqa to‘garagida — 28 nafar o‘quvchi,

Sport to‘garagida — ?, 8 nafar kam o‘quvchi.

Yechish:     28–8=20     Javob: 20

2.

1) Uzunligi 12 sm bo‘lgan tasma oling. Uni buklash yo‘li bilan 2 ta teng qismga bo‘ling. Har qaysi qism bu tasmaning yarmi hisoblanadi. Tasmaning yarmi necha santimetr ekanini toping: 12:2=6 sm. Uni o‘lchash bilan tekshirib ko‘ring.

 

2) Tasmani buklash bilan 4 ta teng qismga bo‘ling. Shu tasmaning to‘rtdan bir qismi necha santimetr ekanini toping.

Amalda bajarishga urinib ko’ring.

3. Hisoblang:

3•9=27       4•4=16         16 : 4=4       12 : 3=4     12 : 4=3       24 : 4=6

4•5=20       3•8=24         20 : 4=5       15 : 3=5     3•8=24        4•8=32

 4. Rasm asosida masala tuzing va uni yeching:

1 vazada --- 6 dona anor

4 ta vazada — ? dona anor

Yechish: 6*4=24           Javob: 24

5. Tenglamalarni yeching:

15 + x = 37                   18 – x = 5            3•x = 21               x : 2 = 8

x=37–15                       x=18–5                x=21:3                 x=8*2

x=22                              x=13                    x=7                      x=16

15+22=37                     18–13=5              3*7=21                16:2=8

 

O’quvchilar ishini nazorat qilish qiynalgan o’quvchilarga yordam berish.

IV. Yangi mavzuni mustahkamlash:

1. Bir o‘zing dono bo‘lguncha ko‘p bilan axmoq bo‘l.

2. Ikki kemani tutgan g‘arq bo‘lar.

3. Qo‘rqqan it uch kun hurar.

4. To‘rt qiz bir bo‘lsa kasbi o‘lan aytish.

5. Besh qo‘l barobar emas.

6. Orsizga olti kun bayram.

7. Etti o‘lchab bir kes.

8. Sanamay sakkiz dema.

9. To‘qqizida bo‘lmagan aql, to‘qsonida ham bo‘lmas.

10. O‘nta do’st tutguncha bittaning vafodori bo‘l.

V. Dars yakunlash,o’quvchilarni baholash.

“2” bizga do’st emas

“3” ni yomon ko’ramiz

“4” bo’lsa ham mayliga

“5” dir bizning do’stimiz.

She’rni aytib darsni xulosalaymiz.

O’quvchilarni o’zlashtirishlariga va darsdagi faoliyatiga qarab 5,4,3 baholar qo’yish. Darsda faol qatnashmagan o’quvchiga keying darsda faol bo’lishini so’rash.Uyga vazifalar berish

VI. Uyga vazifa: 136-bet.6-misol, 7-masala

6. a =3  va b = 9 bo‘lsa, ifodalarning qiymatini toping:

a•6 + a=  a•7 + a  27 : a + a  b : 3 + b

Yechish: 3•6 + 3=18+3=21      3•7 + 3=21+3=24        

     27 : 3 + 3=9+3=12     9 : 3 + 9=3+9=12

7. Maktab oshxonasida 36 ta stul bor edi. Ularning to‘rtdan bir qismi bo‘yaldi. Yana nechta stul bo‘yalishi kerak?

Yechish:  36:4=9          36–9=25     Javob: 9

Darslik bilan ishlash:

1-misol

3+3+3+3+3+3=18

3X 6=18

3+3+3+3+3+3+3=21

3X7=21

3+3+3+3+3+3+3+3=24

3X8=24

3+3+3+3+3+3+3+3+3=27

3X7=27

Ko'paytirish jadvalini yodda tutish

3X6-18 3X8=24

3X7=21 3X9=27

“Jumboqli ko’paytirish” o’yini

Daftar bilan ishlash:

O’quvchilarning daftarga husnixat bilan, toza, chiroyli yozib borishlarini eslataman.

2-masala

Bir taqsimchada 3 ta limon bor. 6 ta shunday taqsimchada nechta limon bor?

Masalaning qisqa yozuvini doskada yozib beraman va o'quvchilar masalani yechadilar.

3X6=18 Javob: 18 ta limon

3X7+3= 21+3=24

3X6+3=18+3=21

3X8+3=24+3=27

4-masala o'qituvchi va o'quvchilar tomonidan tahlil qilinib, doskada jaobi topiladi.

Bitta bankaga - 3 litr sharbat

Quyildi - 8 ta bankaga

Ortib qoldi- 16 litr sharbat

Dastlab - ? litr sharbat

Yechish:

1) 3X8=24

2) 24+16= 40 javob: 40litr sharbat bo’lgan.

Dam olish daqiqasini o’tkazish.

O'ynar 3 ta qiz bola,

Go’yo ochilgan lola.

Ko’paydilar 3 karra

Ayt bo’ldi ular nechta? 9 ta

Kompyuterda dars uchun maxsus yaratgan multimediyali lavhalarimni namoyish etaman.

1V. Mustahkamlash

5-misol

Birinchi ko’paytuvchi – 3

Ikinchi ko’paytuvchi – 5

Ko’paytma - ?

3X5=15 Javob: 15

“Zanjir “ o’yinini o’tkazish

O’quvchilar bir-birlariga koptok otib matematik atamalarni aytadilar.Koptokni tushirib yuborgan yoki so’z topa olmay qolgan o’quvchi o’yin safidan chiqadi.

Eng ko’p o’quvchi qolgan guruh g’olib hisoblanadi.

Masalan: Kvadrat – litr – o’tmas burchak – perimeter – uchburchak – siniq chiziq – kesma- tenglama – sutka – metr va hokozo

V. O’quvchilarni baholash.

Guruhlarning to’plagan rag;batlariga qarab, g;oliblarni aniqlash

Savatchalaridagi to’plagan rag’bat – kitobchalar soniga qarab, oquvchilarni rag’batlantirish va baholash.

V1. Uyga vazifa berish

6-7-misol va masala sharti tushuntiriladi va uyda bajarib kelish topshiriq qilib beriladi.