О?ушыларды тіл саба?тары ар?ылы адамгершілікке баулу.
Елімізді? тірегі – білімді ?рпа?. ?аза?стан Республикасыны? президенті Н.?.Назарбаев былай дейді «?лтты? б?секеге ?абілеттілігі оны? білім к?рсеткішімен белгіленеді».
«?аза?стан Республикасыны? 2010-2020 жылдар?а арнал?ан дамытуды? мемлекеттік ба?дарламасында орта білім беруді? ма?саты ал?ан білімні?, к?сіби да?дыларыны? негізінде ?мірді? ?згермелі жа?дайларына еркін ба?дарлай алатын, ?зіні? білімін іске асыру?а, адамгершілік т?р?ыдан ?з бетінше шешім ?абылдау?а ?абілетті т?л?а ?алыптастыру екендігі к?рсетілген». Білім беру ж?йесі ?о?аммен бірге дамып, ?немі ?згеріп отырады. ?азіргі та?да еліміздегі білім беру ж?йесіні? е? бастысы білім беруді? ?лты? моделіне ?ту ар?ылы жас ?рпа?ты? білім де?гейін халы?аралы? д?режеге жеткізу.
Міне, осы м?селені шешу жолында білім беру негізі бастауышта екендігін кез келген ?стаз жа?сы т?сінеді. Тек т?сініп ?ана ?оймай осы міндетті іс ж?зіне асыру – бізді? негізгі ма?сатымыз болып табылады.
Адамзат тарихында ?бу Насыр ?л – Фараби: « Адам?а е? бірінші білім емес, т?рбие берілуі керек, т?рбиесіз берілген білім адамзатты? ?ас жауы, ол келешекте оны? ?міріне апат ?келеді » - деген екен.
Ш?к?рім ??дайберді?лы: « Адамны? жа?сы ?мір с?руіне ?ш сапа негіз бола алады, олар барлы?ынан басым болатын адал е?бек, мінсіз а?ыл, таза ж?рек. Б?л сапалар адамды д?ниеге келгеннен бастап т?рбиелейді » деп есептейді. Олай болса бастауыш сыныптарда тіл саба?тарында о?ушыларды адамгершілікке т?рбиелеуді? алуан т?рлерін ж?зеге асыру?а болады. Ана тілі саба?ында берілген арнайы м?тіндерді о?ып, ?здері т?сініп саналы т?рде жеткізе білуге ?йрету. Дос, жолдас, бауыр, туыс, ?стаз, к?ршімен ?арым – ?атынас туралы ?з пікірлерін біліп, пікірсайыс ?йымдастыру. М?тіндер ??растыру.
?аза? тілі саба?тарында жатты?уларды орындауда тек кітапта?ы мысалмен шектеліп ?ана ?оймай, ?о?аммен, к?нделікті ?мірмен, айналада?ы о?и?алармен байланыстыра отырып, мысалдар жаздыру, талдау. Себебі б?рімізге белгілі ?азір ?о?ада неше т?рлі жат дін ?кілдері, арам пи?ылды адамдар пайда болуда. Сонды?тан о?ушы?а нені? зиянды, нені? пайдалы екендігін ауызша т?сіндіріп ?ана ?оймай жаздыру ар?ылы санасына жеткізу, ?сер ету.
« Адамгершілік дегенді ?алай т?сінесі?? » деген та?ырыпта ?з ойларын ауызша, жазбаша жеткізу жолдарын ?йымдастыру. Теледидарда к?рген, кітаптан о?ы?ан бір – біріне к?мек, ?ам?орлы? туралы ??гімелеу, жаздыру. ?рттен бірін – бірі ??т?арып ?ал?ан балалар, судан, апаттан аман алып ?ал?ан балаларды? істері, адамгершіліктері туралы мысалдар келтіру, жазба ж?мыстарын ?йымдастыру. Эссе, ша?ын шы?арма, мазм?ндама, м?тін ??ратып жаздыру.
Сонымен бірге Наурыз мерекесі, Же?іс мейрамы, ?лы адамдар?а арнал?ан та?ырыптар ар?ылы о?ышыларды адамгершілікке, ынтыма??а, береке – бірлікке баулуды? сан алуан т?рлерін ?йымдастыру?а болады. С?лемдесу ?дебі, ?лкенге – ізет, кішіге – ??рмет, ата – ана?а, ?стазы?а деген ілтипат, сыныптасы?а деген ?ошемет, ??рмет туралы т?сініктерді ?немі басты назарда ?стау – адамгершілікті? негізі болып табылады. Я?ни м??алім барлы? тіл саба?тарыны? барысында осы ?а?иданы берік са?тауы ?ажет деп ойлаймын. Сонда ?ана келешекте ?з еліне,Отанына ?лтына, ?з отбасына адал, саналы ?рпа?ты т?рбиелей аламыз.
Адам ой – ?рекетті, т?рбиені таби?аттан даяр к?йінде алмайды. ?сіресе бастауыш сынып о?ушысы ойлауды, еліктеуді, ??уды, т?сінуді, пайымдауды ?стаздын ?йренеді. ?стазды? міндеті – осы ?рдісті шебер т?рде бас?ара білу, тек т?рбие беру, ойлау іс – ?рекетіні? н?тижелерін ?ана емес, оны ?алыптастыру барысында да ба?ылап отыру. Ш?кірттерді? ?абылдауы, негізінен, м??алімні? саба?ты ж?йелі т?рде ж?ргізуіне, т?рбиесіне ?сер етуіне байланысты. Бастауыш сынып о?ушылары ?серленгіш, эмоционалды, ынталы болып келетінін ескеру ?ажет. Адамгершілік т?рбие – о?ушыны? сапасыны? жеке басыны? негізгі к?рсеткіші болып табылады. Ол к?рсеткішті басты назарда ?стау – ?рбір м??алімні? ?зіні? т?лім – т?рбиесіне байланысты. Себебі ?стаз – ш?кірт ?шіге е? басты ?лгі, т?тар биік т?л?а. Сонды?тан, ?азіргі заман м??алімі ?з маманды?ын ме?геріп ?ана ?оймай, тарихи танымы мол, саяси – экономикалы? жа?ынан да сауатты болуы тиіс. Бала?а ата – анадан кейінгі а?ыл-ой, адамгершілік т?рбиені сі?іруші адам болуы шарт.
