Тіл дамыту ж?мыстары ауызша-жазбаша жатты?улар, м?тінмен ж?мыс,мазм?ндама, шы?арма, ма?ала жазу, суретпен ж?мыс,с?ра??а жауап жаздыру, жоспар жасату т.б ж?мыс т?рлері ар?ылы іске асырылады.Тіл дамыту-мектептегі о?у т?рбие ?рдісінде к?рделі ж?мыс.Бастауыш сыныптан бастап о?ушыны? ауызекі с?йлеу ж?не жазбаша с?йлеу ?абілетін жетілдіру, тіл тазалы?ын д?рыстау с?здік ?орын молайту-м??алімні? басты міндеті.О?ушыны саба? барысында к?бірек с?йлетуге ?мтылдыру.Егер жасынан баланы? с?зік ?оры дамымаса жо?ар?ы сынып?а бар?анда жауап беруі б?се?дейді, тіпті с?йлеуге ??л?ы болмайды.Бастауыш сыныпта суреттермен с?йлем ??рата отырып ?ызы?ушылы?ын арттыру?а болады.?азіргі уа?ытта 4-сынып?а ?аза? тілі саба?ымда "Жал?астыр"деп алып, ойната отырып, с?йлеу ?абілетін дамыту?а тырысамын.Саба?ым н?тижелі болды.?р о?ушыны? білімі ?р т?рлі.Сонда да тырысып, с?здік ?орын молайту ?ажет.
Мысалы: "Мені? ауылым"деген та?ырыпта м?тін ??раса?..
1-о?ушы:Мен ауылда т?рамын.
2-о?ушы:Ауылды? таби?аты ?те к?рікті.
3-о?ушы:Бізді? ауылды? жанында ?лкен к?л бар.
4-о?ушы:Ауылды? адамдары ?те тату.
5-о?ушы:Мен ауылды ма?тан етемін.
М?тін ??рауды о?ушылар кезек-кезекпен жал?астыра берсе ?жепт?уір мазм?нды м?тін шы?ару?а болады.Б?л-саба? барысында ?олданатын ?діс-т?сілімні? бірі.
Мазм?нды жазу кезінде алдымен бірілген та?ырып аясында о?ушыны с?йлетіп, с?ра? ?ойып, с?здік ?орын тексеру ?ажет деп ойлаймын. Сонда о?ушы:
-?здігінен ойын толы? жазады.
-д?рыс ?орытынды жасайды.
-та?ырып аясынан ауыт?ымай о?и?аны т?рлендіре алады.
Мені? о?ушыларыма саба? барысында осы ?діс т?сілді ?немі ?олданамын.Тіпті о?ушыларды? п?ніге деген ?ызы?ушылы?ы арта т?седі.Жо?ар?ы сынып?а бар?анда шы?арма жазуда к?п септігін тигізеді.Мен ?зім бастауыштан бастап саба? берген сыныбым ?азір орта буында осы т?сілді ?лі де болса ?олданып келеді.
О?ушыларды? тілін дамыту ма?сатында ?аза? тілі саба?ымда к?птеген ?діс-т?сілдерді ?олдану?а болады.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
сұраққа жауап жаздыру,жоспар жасату т.б сияқты жұмыс түрлері арқылы
іске асырылады.
Тіл дамыту-мектептегі оқу тәрбие үрдісінде күрделі жұмыс.
Бастауыш сыныптан бастап оқушының ауызекі сөйлеу және жазбаша сөйлеу қабілетін жетілдіру, тіл тазалығын дұрыстау, сөздік қорын молайту-мұғалімнің басты міндеті.Оқушыны сабақ барысында көбірек сөйлетуге ұмтылдыру. Егер жасынан баланың сөздік қоры толықпаса жоғары сыныпқа барғанда жауап беруі бәсеңдейді, тіпті сөйлеуге құлқы болмайды.Бастауыш сыныпта суреттермен сөйлем құрата отырып қызығушылығын арттыруға болады. Казіргі уақытта 4-сыныпқа қазақ тілі сабағымда «Жалғастыр» деп алып, ойната отырып,сөйлеу қабілетін дамытуға тырысамын. Сабағым нәтижелі болды.Әр оқушының білімі әр түрлі . Сонда да тырысып,сөздік қорын молайту қажет.
Мысалы: «Менің ауылым» деген тақырыпта мәтін құрасақ....
1-оқушы: Мен ауылда тұрамын.
2-оқушы: Ауылдың табиғаты өте көрікті.
3-оқушы:Біздің ауылдың жанында үлкен көл бар.
4-оқушы:Ауылдың адамдары өте тату.
5-оқушы:Мен ауылымды мақтан етемін. т.б
Мәтін құрауды оқушылар кезекпен жалғастыра берсе әжептәуір мазмұнды мәтін шығаруға болады. Бұр сабақ барысында қолданатын әдіс-тәсілімнің бірі.
Мазмұндама жазу кезінде алдымен берілген тақырып аясында оқушыны сөйлетіп,сұрақ қойып,сөздік қорын тексеру қажет деп ойлаймын.Сонда оқушы:
Менің оқушыларыма сабақ барысында осы әдісті үнемі қолданамын.Тіпті оқушылардың пәнге деген қызығушылығы арта түседі.Жоғарғы сыныпқа барған шығарма жазуда көп септігін тигізеді.Мен өзім бастауыштан бастап сабақ берген сыныбым казір орта буында осы тәсілді әлі де болса қолданып келеді.
Оқушылардың тілін дамыту мақсатында қазақ тілі сабағында көптеген әдіс тәсілдерді қолдануға болады.
