«Негізгі ж?не туынды сын есім»

П?ні: ?аза? тілі Та?ырыбы: «Негізгі ж?не туынды сын есім» Ма?саты: Білімділігі: Сын есімні? негізгі ж?не туынды т?рлерін пысы?тап, о?ушыларды? білімдерін пысы?тау; Дамытушылы?: ой – ?рістерін, танымдау ?абілеттерін, с?здік ?орларын дамыту; Т?рбиелік: О?ушыларды шабыттылы??а, м?нерлі с?йлеуге т?рбиелеу; ?дістері: с?ра? – жауап, талдау, жина?тау, салыстыру – ажырату. К?рнекілік: суреттер, тапсырмалар?а ?ажетті к?рнекіліктер, слайд, дидактикалы? материалдар. Саба?ты? барысы: 1. ?йымдастыру кезе?і: « Мен ?андаймын ? » Ойынны? шарты: Сыныпта?ы ?р о?ушы ?зіні? аты ?андай ?ріптен басталса, о?ан сол ?ріптен басталатын сын есім с?зін ?осып айтады. Мысалы: Айым а?ылды т.б Саба?ты? ма?сатын хабарлау. Негізгі ж?не туынды сын есім туралы ал?ан білімдерінді орта?а салып, ж?мыс ж?зінде ?олдану. 2. ?тілген материалды ?айталау, пысы?тау. 1. «Б?йге» ойыны бойынша ауызша с?ра?тар?а жауап алу. 1. Сол жа?та?ы 20. Сын есім дегеніміз не ? 2. Ортада?ы 50. Сын есім нешеге б?лінеді? 3. О? жа?та?ы 10. Жа?ылтпашты тез айтып, сын есімдерді тап. Ала ?ар?а ?ар?а ?онды, ?ара ?ар?а жар?а ?онды. 4. Сол жа?та?ы 30. Негізгі сын есім дегеніміз не? 5. О? жа?та?ы 30. Туынды сын есім дегеніміз не? 6. Ортада?ы 40. Берілген етістіктерге – ?ыш – гіш, - ?ыш – кіш, ж?рна?тарын жал?ап, туынды сын есім жаса. Біл, ж?з, тап, сез, бай?а, с?йле. 7. О? жа?та?ы 20. Сын есімдерді? ?айсысы негізгі, ?айсысы туынды екенін айт. Жа?а кітап, к?к ту, ?депті о?ушы, с?тті сиыр, ата?ты шопан, ж?йрік ат, к?ктемгі мезгіл. 2. К?ркем жазу. Бб Бейбітшілік. Ба?ыт. Бірлестік. 3. Ой ?оз?ау. Д?птермен ж?мыс. Сурет ар?ылы к?ктем келбетін жаз. ?ле?нен сын есімдерді тауып, ?ай с?з табымен байланысып т?р?анын айту. К?ктем ?андай к??ілді, К?міс жа?быр т?гілді. М?лдір аспан ашылып, К?нні? к?зі к?рінді. К??ілді с?зіне дыбысты? талдау жасау. 3 буынды с?з, 7 дыбыс, 7 ?ріп. К – ?ата? дауысты дыбыс. ?- жі?ішке дауысты дыбыс. ? – ?нді дауысты дыбыс. І – жі?ішке дауысты дыбыс. Л – ?нді дауысты дыбыс. Д – ?я? дауыссыз дыбыс. І – жі?ішке дауысты дыбыс. 4. Ма?ынаны тану, т?сіну. О?улы?та?ы жатты?улар?а назар аударту. 1- жатты?у. Зат есімдерді сын есімдермен тіркестіріп жаз. . ?ария,. каникул,. ?нші,. спортшы,. аспан,. о?ушы. (Сын есімдерді т?рлеріне ?арай ажырат) 5. О?улы?пен ж?мыс. 2 – жатты?у. (?ле?ді талдап жазбаша орындау) ?ле?ді м?нерлеп о?у. Негізгі сын есімді туынды сын есімді теріп жазады. 6. Сергіту с?ті. Допты о?ушылар?а ла?тырып, «алма» деген с?зді айтып, о?ушы оны ?а?ып алып, «?ызыл» деген с?зді айтып допты ?айтарады. Ойын осылайша бас?а с?здермен жал?ыстыра береді. 7. Танымды? тапсырма. 3 – жатты?у. Туынды сын есімдерді тауып, с?з ??рамына талда. С?йкесін табу. Білгіш – адам ?о?ыр – а?аш. Елгіш – бала. Тере? – ауыл. ?сем – ?озы. Жуан – ??ды?. 8. О?улы?тан тыс тапсырма. Терме диктант. Д?рігер, аласа, к?н, тере?, жазды, ?ою, бесінші, ?нерлі, айтты, с?йы?. (Осы с?здерді? ішінен сын есімдерді теріп жазып, талдау) 9. « Кім тап?ыр ? » ойыны. С?здерді негізгі немесе туынды сын есім ?атарына орналастыру. Таза, ?лкен, ?ызыл, ?нерлі, сезгіш, арзан, жуас, т?ртіпті, айнадай, ж?згіш, білгіш, ба?ытты, таудай, жасыл, а?ылды, инабатты, с?улетті, ?сем, ж?йрік, до?ал, суы?, к?ндей. (талдау) Ой тол?ау. 10. Тамшыларды к?лшікке т?сіру ойны. 4 – жатты?у. Ауа.(-дай, -дей), пікір.(-лас, - лес), сый.(-лас, -лес), орман.(-ды, -ді). Б?лттан жау?ан тамшыларда зат есімдерден туынды сын есімдер жаз. Ойын барысында талдап отыру, саба?ты ?орыту. - Ал, балалар, міне б?лт ыдырап к?лімдеп к?нні? к?зі шы?ты. Даламдай ке? пейілім. Ж?регім мол мейірім, Мен ?шін жо? уа?ы?, Б?ріне орта? шуа?ым. Осы жайна?ан к?ндей мейірімді жан шуа?ты, жа?сылы? жасай білетін азамат болы?дар! Ба?алау: (саба? барысында т?сіндіріп кеткен ?рбір о?ушы?а жауап беру со?ына сай жетондар таратылады, соны? санына ?арай ба?аланады ) ?йге тапсырма: 5 – жатты?у, 78 – бет. Ал, балалар, б?гінгі саба?ымызды а?ын Дихан ?білов а?амызды? мына ?ле? жолдарымен ая?таймыз. (барлы?ы бірге) Ту?ан тілім – бабам тілі – ?з тілім! Ту?ан тілім – анам тілі – ?з тілім! Ту?ан тілім – далам тілі – ?з тілім! Ту?ан тілім – адам тілі – ?з тілім! – деп ?зімізді? ту?ан тіліміз ?аза? тілін ?астерлей, ?адірлей білейік.