Просмотр содержимого документа
«Наурыз - т?сау кесер салты»
№ 46 «Ақжайық» бөбекжайы МКҚК
Наурыз-тұсау кесер салты.
«Ақ маржан» II- кіші тобының тәрбиешісі.
Даулбаева Қызғалдақ Максутовна
Орал-2015ж
Наурыз-тұсау кесер салты.
Шараның мақсаты: Наурыз мерекесін өткізе отырып, балаларға ұлттық дәстүрді насихаттау. Жас ұрпақты өз халқының тегін жақсы біліп, ата-бабаның салт-дәстүрін бойына сіңіріп, оны жалғастырушы болып өсуге тәрбиелеу.Ел арасында сақталып, ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып келе жатқан халық мұрасы баланы қайырымдылыққа,ынтымаққа баулиды. Нақыл сөз, бата арқылы баланың жан-дүниесін байытып, адамгершілікке, елдің салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын сақтауға дағды қалыптастыру.
Көрнекілігі: «Наурыз-жыл басы», «Ұлыс оң болсын!»-деген қанатты сөздер. Бір қанат кереге, түскиіз үстіне ілінген домбыра, қоржын, қамшы, ұршық, жерде текемет, көрпешелер, сандық бесік, жалпы қазақ үйінің жасауы бейнеленеді.Дөңгелек үстелде ұлттық тағамдар дайындалған.
Шара барысы:
Қазақ халқы «Ұлыстың ұлы күні» деп аса қадірлейтін бұл күн , яғни 22 наурыз бүкіл Шығыс халықтарының бас мерекесі.Наурыз-жаңа жыл тойы, көктем мерекесі, күн мен түннің теңесу сәті,халықтардың ынтымақ күні.
Наурыз мейрам жүректерге нұр сепкен,
Маңдайымнан сүйіп жатыр күн көктем.
Жарығыңмен,шуағыңмен Күн-Ана,
Алып келдің жер бетіне гүл көктем.
Бала: Тыңдаңыздар, тыңдаңыздар,
Босқа қарап тұрмаңыздар!
Наурыз тойы басталды,
Көргендер де арманда,
Көрмегендер де арманда
Қызықтан тыс қалмаңдар
Ата салтын бабамның
Алып келді Ұлы күн! Әділхан
Уа, ағайын, туысқан,
Наурыз туды шығыстан.
Сол тойға келдім шақыра
Ат терлетіп алыстан. Санжар
Тәрбиеші: Балалар, қазақ халқы Наурызды игіліктің, жақсылық пен жаңарудың бастауы деп есептейді.Бұл күні ренжісіп жүрген адамдар бір-бірімен достасып, төс қағысып амандасады.Ал ауыл адамдары бір-біріне қонаққа барады екен.
Тәрбиеші: Армысыз Ақ әже! Қош келдіңіз!
Ақ әже: Бар бол балам! Амансыңдар ма, балапандарым!
Балалар:Сәлеметсіз бе!
Ақ әже:Наурыз тойы құтты болсын! Ақ мол болсын! Қайда барсаң жол болсын!
Тәрбиеші: Ақ әже, төрден орын алыңыз.Біздің балалар сізге арнап ән салып берсін, тақпақ айтып берсін.
Ән: «Наурыз-біздің жаңа жыл»
Тақпақтар: Бүгін күн-түн теңелді,
Жер шуаққа кенелді,
Соны тойлар ел енді. Айбат
Өмір бағы жайнасын,
Бақта бұлбұл сайрасын.
Өркендесін тіршілік,
Өсіремін бір шыбық. Эланора
Әнім де саған биім де, Ақ түйенің қарны жарылды,
Құт қонақ өзің үйімде Наурызды елім сағынды.
Қуаныш сыйлап үйіме Асық сен де сол тойға,
Күлімде, Наурыз, күлімде! Барлық жұрт мұнда жиналды.
Әдемі Іңкәр
Біз қазақ халқы әулет дәстүрін қастерлеп, дәстүрлік мұраларды насихаттап жүрген халықпыз.
Дәстүрдің озығы бар, жазығы бар,
Өткеннен бізге жеткен асылы бар.
Сәбидің кейбір кезін қызықтайтын,
Қазақта «Тұсау кесер» рәсімі бар.
Тұсау кесу дегеніміз 1 жасқа толып , еркін жүре бастаған балбөбектің басқан қадамы құтты болып, одан әрі жаны жамандық көрмей, жүріп кетуіне тілек білдіретін салт.
Ақ әже: Әлбетте, баланың тұсауы ала жіппен, қойдың майлы шегімен немесе өрілген көк шөппен кесіледі. Ала жіп ақтық пен адалдыққа жол ашады, майлы шек байлыққа, тоқтыққа жетелейді, көк шөп көбеюге, өсуге, өнуге шақырады.
(аяғын байлайды. Қолына қайшысын алып, тұсауын кеседі.)
Қаз-қаз бала, қаз балам.
Қадам бассаң мәз болам.
Қаз баса ғой, қарағым,
Құтты болсын қадамың.
Алға қарай баса бер,
Асулардан аса бер.
(Ақ жайманың алдын кең ғып ашып баласына жол ашады, шашу шашылады,)
Тәрбиеші: Шалқытып мерекеде ән салайық,
Өнерпаз өрендерге тамсанайық.
Аңыз боп ертегіден бізге жеткен
Құрметті қонақты біз қарсы алайық.
Алдар: Мен Алдармын, Алдармын,
Жамандарды алдаймын
Жақсылармен серік боп
Дос боламын баламен
Амансыңдар ма, балалар!
Балалар: Сәлеметсіз бе!
Тәрбиеші: Балалар, бүгін бізге ертегілер елінен Алдар көсе келіпті. Ал Алдар көсе,бала кезіңізде қандай ойын түрін ойнаушы едіңіз?Біздің балаларға үйретіп жіберіңіші.
Ойын: «Кім күшті?» «Арқан тартыс»
Би: «Қара жорға»
Алдар көсе: Ой балалар, ойынға қалай епті едіңдер? Ұлттық ойынды тез меңгеріп алдыңдар.
Тәрбиеші:Ал енді Ақ әжемізден бата сұрайықҚұлыным үлкен жігіт болсын!Ата-анасына қызық болсынЖақсылармен қатар болсын,Жамандармен қатал болсын,Ата-дәстүр байлығын жалғастырар,Берік бұтақ болсын.Наурыздарың құтты болсын!