Монеталар.Заттың құны.

Сабақ тақырыбы:     Монеталар    Мектеп: 
Күні :          Мұғалімнің есімі: 
СЫНЫП: 1-сынып    Қатысқандар саны: 
    Қатыспағандар саны: 
Оқу мақсаты:        1 тг, 2 тг, 5 тг, 10 тг, 20 тг теңгелік монеталармен әртүрлі амалдар орындайды;
    қосу мен азайтуға берілген есептерге қатысты таңдаған амалдарын түсіндіреді.
Барлық оқушылар:
Оқушылардың басым бөлігі:
Кейбір оқушылар:    
Ресурстар:        теңгелік монеталар;
монеталардың қатты қағаздан қиылған көшір­месі;
1 тг, 2 тг, 5 тг, 10 тг, 20 тг монеталарының әрқай­ сысынан­ бірнеше дана.
Тірек сөздер    заттың құны.
Сабақтың мақсаты:    Теңгелік монеталардың құнын түсіну, бір-бірімен салыстыру арқылы қымбат монетаны  арзан монетадан ажырата білу. Монеталарды құны бойынша салыс­ тыруға үйрету.
Сабаққа байланысты деректі материалдар    
Сабаққа қатысты ескертпелер

Ақшаның металдан жасалған түрі капиталдың қор­ лануы кезеңінде пайда болды, яғни ақшаның рөлін алтын мен күміске теңестірді және қазына әлемдік ақша ретінде танылды.
Лидия мемлекеті монетаның отаны есептеледі­. Онда монета алғаш рет б.з.д. VII ғасырда шыққан. Ал монета термині Юнон-Монета­ храмы атымен байланысты, себебі Көне Римде алғашқы монета сарайы болған.Металл ақшаларға мыс, күміс және алтын­­ нан жасалған монеталар жатады. Металл ақша­ лар әртүрлі пішінде болған. Монета түріндегісі олардың соңғысы. Монетаның бет жағы­ аверс, артқы жағы реверс және бүйірі гурт деп аталады.
“Монеталар пойызы” ойынын ойнатыңыз. Әр топқа құндары әртүрлі бес монетаны алуды тапсырыңыз­. (Мысалы: 1 тг, 2 тг, 5 тг, 10 тг, 20 тг, 50 тг.)
конверттер таратып беріңіз. Оқушыларға теңгелерді құнының кему ретімен конверттердің ішіне салуды ұсыныңыз. (Топтардың арасында тексеру жұмысын жүргізіңіз, дұрыс орналастыра алмаған­ оқушыларға жеке түсіндіріңіз.) Одан кейін теңгелерді­ вагондарға құны бойынша кему ретімен орналастыруын сұраңыз, кему ретімен санатыңыз. (20 тг, 10тг, 5тг, 2 тг, 1 тг.) Ең соңғы вагондағы, яғни 1 теңгелік монета құны бойынша ең кішісі деген қорытынды жасатыңыз. Оларға мынадай сұрақтар қойыңыз:
5 тг мен 20 тг орналасқан вагонның ортасында­ қандай монета орналасқан? (10 теңгелік­ монета.)
Құны 5 теңгелік монетаның екі жағында неше теңгелік монеталар бар? (2 теңгелік және 10 теңгелік монеталар.)
1 тг мен 10 тг орналасқан вагондардың орта­-сында қандай монеталар бар? (2 теңгелік және 5 теңгелік монеталар.)
Cұрақтар арқылы талдау жүргізген соң мынадай қорытынды жасатыңыз: “кіші монета­ ның құны — төмен, а л үлкен монетаның құны жоғары болады”.    Әмияндағы монеталар. Оқушылардан оқу­-лықтағы­ суретке назар аударуын сұраңыз және әмияндардағы ақшаның санын салыстыртыңыз. Олар санау арқылы әмияндағы монета сандарының тең екенін анықтайды. Одан кейін әмияндағы моне­ талардың­ құнына назар аудартыңыз. Монеталардың­ құнына­ қарап салыстыруды­ ұсыныңыз. Оқушыларды әмияндардағы монеталар саны тең болғанымен, ондағы ақшаның саны тең емес деген қорытындыға әкеліңіз. Нәтиже монеталардың құны­ның салысты­ рылуына­ байланысты­ болады. Бекіту­ үшін жұппен қатыр­ма қағаздан жасалған монета­ муляждарын­ немесе­ монеталардың өзін пайда­ланып,­ осыған­ ұқсас тапсырмалар­ құрастыруды ұсыныңыз.
Жауабы:
5 тг < 10 тг; 10 тг + 10 тг = 20 тг, өйткені 20 тг = 20 тг;

1 тг + 1 тг + 1 тг + 1 тг + 1 тг < 2 тг + 2 тг + 2 тг + + 2 тг + 2 тг, өйткені 5 тг < 10 тг.

Қанша монета?
“1 теңгелік он монетаның құны 10 теңгелік бір монетаға­ тең болады” деген тұжырымға да тәжі­ рибе­ нәтижесінде келуіне мүмкіндік жасаңыз­. Осы тұжырымды басшылыққа алып, келесі тапсыр­маны­ орындатыңыз. Неше 2 теңгелік монета 10 тг бола­ тынын­ алдарында жатқан монеталарды пайдаланып­ анықтатыңыз.
Жауабы:
2 теңгелік бес монетаның құны 10 тг;
10 теңгелік екі монетаның құны 20 тг;
5 теңгелік 4 монетаның құны 20 тг.

Орындап көр. Берілген тапсырманы орындау үшін иллюстрацияны қарап, заңдылықты анық­таты­ңыз: бірінші қатардағы монеталар өсу, ал екінші қатар дағылары кему ретімен орналасқан. Оқушылар қатар­дағы заңдылықтың бұзылуын тауып, монеталарды­дұрыс заңдылықпен орналастыруы керек.
Тілдік құзыреттілікті қалыптастыру
    Қосымша тапсырмалар

Номиналы әртүрлі монеталарды оқушыларға таратып беріңіз. “Менің орным қайда?” ойынын ойнатыңыз. Әр оқушының қолында монетаның бір түрі ғана болады. Нұсқау бойынша оқушылар өз тобын және өз орнын табуы керек. Сыныптың әр жеріне 1 тг, 2 тг, 5 тг, 10 тг, 20 тг деп жазылған парақшалар ілінеді.
Шарты: “Құны ең кіші монета” дегенде оқушы­­ лар 1 тг деп жазылған парақша ілінген жерге барып тұрады. “20 тг мен 5 тг-нің арасында орналасатын­ монета” дегенде 10 тг деп жазылған парақша тұсына барып тұрады. “Құны ең үлкен монета”, “10 теңгенің жартысы болатын монета”, “жартысы 10 теңге болатын монета” т.с.с. нұсқаулар­ бойынша оқушылар орындарын тауып тұрады.    Монеталардың құнын анықта. Монеталар мен олардың құны жазылған­ сөздерді сәйкестендіру арқылы монеталарды ажырату дағдыларын бекітеді.
Суретте берілген монеталарды салыстыр.
Құны кіші монеталардың­ бір түрінен бірнешеу алып,
құны үлкен­ бір монетамен салыстырады.
Монеталардың суретін сал. Тапсырма логи­ калық ойлау қабілетін дамытады. Қатар және баған бойынша құны бірдей мо­неталар­ қайталанбауы­ керек.
Жауабы:        
5 тг    10 тг    20    тг;
20 тг    5 тг    10    тг;
10 тг    20 тг    5    тг.
Бағалау     Оқушылар сабақтың соңында:
теңгелік монеталарды құны бойынша­ бір-бірінен­ ажырата біледі.
Оқушылардың тақырыпты түсіну деңгейін тексеру­ мақсатында мынадай сұрақтар қойыңыз:
— Құны ең кіші монета қандай?
— Құны ең үлкен монетаны ата.
— Монеталарды құны бойынша кему ретімен айт.
— Құны 20 теңгелік монета қандай моне­т­алардан­ артық, қандай монеталардан кем?
— 20 тг алу үшін неше 1 теңгелік монета керек?
— 10 тг алу үшін неше 5 теңгелік монета керек?
Жұмыс дәптеріндегі “Жетістік баспалдағы” бо­ йынша өз-өзін бағалатыңыз.