Олай болса осы ысты? ы?ыласпен б?гінгі саба?ымызды бастайы?!
І-кезе?. ?ызы?ушылы?ты ояту.
?стел ?стіне шыршаны ?ою.
Б?л не балалар?
Шырша.
Шырша мерекесі ?ай мезгілде, ?ай айда болады?
?ыс мезгілінде, желто?сан айында.
?ара?даршы, балалар б?л шырша?а нелер жетіспей т?р?
Ойыншы?тар.
Балалар, егер біз мына ойыншы?тарды? артында?ы с?ра?тар?а д?рыс ж?не толы? жауап берсек, сол ойыншы?тарды шыршамыз?а ілеміз. Сонда сендер с?ра?тар?а ?аншалы?ты жауап берсе?дер, шыршамыз ойыншы?тармен безеліп, ?демі шырша?а айналады.
?ыста ?анатты достарымыз?а ?андай ?ам?орлы? жасап к?рді?дер?
А?дарды? ?ыс?ы тіршілігі туралы не білесі?дер?
«?ыс кереметтері» туралы не айта аласы?дар?
ІІ-кезе?. Ма?ынаны тану.
?. Жа?а материалмен ж?мыс:
Мына суреттерге зер саламыз. Б?л суретте ?ай мезгіл ж?не нелер бейнеленген? Енді осы суретке ?арап б?гінгі ?тетін та?ырыбымыз не туралы болатынын болжаймыз.
Балалар, мына жерде бір - біріне ??сас екі сурет берілген. Суретке м??ият ?ара?дар. Енді онда?ы бес айырмашылы?ты табуымыз керек.
1. Бірінші суретте ?ар?а тік ?арап т?рса, екінші суретте ?ар?а жерге ?арап т?р.
2. Бірінші суретте ?ар?анын бір ?анаты к?рініп т?рса, екінші суретте ?ар?аны? ?анаты к?рінбейді.
3. Бірінші суретте ?оянны? ??ла?ы тікшиіп т?рса, екінші суретте екі ??ла?ыны? арасы алша?тау болып т?р.
4. Бірінші суретте ?оянны? к?зі ашы? т?рса, екінші суреттер ?оянны? к?зі жабы? т?р.
5. Бірінші суретте ?оян теректі? о? жа?ында т?рса, екінші суретте сол жа?ында т?р.
Ал енді екі суреттін айырмашылы?тарын к?рейік.
Жарайсы?дар, балалар. Сендермен б?гінгі ?тетін та?ырыбымыз «?оян» деп аталады. Б?л ??гімені? авторы Міржа?ып Дулатов.
Д?птермен ж?мыс:
К?н ретін жазу.
?оян. Міржа?ып Дулатов
Міржа?ып Дулатов – ?аза?ты? к?рнекті а?артушысы, ?о?ам ?айраткері, а?ын, жазушы. Б?рын?ы Тор?ай уезіні?, Сар?опа облысыны? ?шінші ауылында ата?ты етікші, м?сі шебері Дулатты? отбасында д?ниеге келген. Шешесі Д?меш ?нші кісі бол?ан. Міржа?ып анасынан екі жасында, ?кесінен он екі жасында айырылып, а?асы Ас?арды? ?олында т?рбиеленеді. Жа?сы о?ып, ауыл балаларына д?ріс беріп, «ауыл м??алімі» атанады. Міржа?ып Дулатов «Оян, ?аза?!» - деп ?рандаудан тан?ан жо?. ?міріні? со?ына дейін ?лы а?ын Ахмет Байт?рсын?лымен бірге ?аза? даласын шарлап, елді білімге ша?ырады. Екеуін еріксіз айырып, жендеттер атып ?лтіреді. ?лы т?л?аларды? есімі ?р?ашан ?лмейді.
Сергіту с?ті: «?оян»
?зын ??ла?, с?р ?оян,
Естіп ?алып сыбдырды,
Ойлы – ?ырлы жерлермен,
Ыт?ып – ыт?ып ж?гірді.
?арап еді артына,
?иы?ын салып к?зіні?.
Келе жат?ан томпа?дап,
К?жегі екен ?зіні?.
Ал, енді балалар біз «?дебиет ?йірмесі» - стратегиясын пайдаланып, б?л та?ырыпты тере?ірек т?сінеміз. «?дебиет ?йірмесі» - стратегиясында жазушы, суретші, с?ра? ?оюшы, с?з тап?ыш болып топ м?шелері б?лінеді. Баяндаушы мазм?нын баяндайды, ал жазушы баяндаушыны? айт?анын жазады. Суретші та?ырып?а байланысты сурет салады. С?ра? ?оюшы бас?а топ с?йлегенде с?ра? ?ояды. С?з тап?ыш м?тінге байланысты т?жырым жасайды.
?І. Бекіту.
ІІІ – кезе?. Ой – тол?аныс.
Карточкаларда?ы с?ра?тар ар?ылы та?ырыпты бекіту.
«?оян» ?нгімесіні? авторы кім?
М?тіндегі о?и?а ?ай кезде бол?ан?
?оян ?айда жол алды?
Екі ?аза?ты? біреуі не туралы с?йлеп келе жатты?
Т?н жарымына дейін ?ояндар не істейді?
Та?ерте?гі ауылды суретте.
?оян ?алай ?йы?тайды?
?ІІ. ?орытындылау.
Балалар, біз б?гінгі саба?та нені ?йрендік? ?ыста а?дар?а, ??стар?а о?ай болмайды екен. Сонды?тан олар?а ?ам?орлы? жасауымыз керек.
?ІІІ. ?йге тапсырма беру.
А?дарды? ?ыс?ы тіршілігі туралы м?ліметтер жинап, д?птеріне жазып келу.
Топ – топты ба?алайды. Саба??а белсене ?атыс?ан о?ушыларды ба?алау
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
І. Ұйымдастыру кезеңі: Оқушыларды түгендеп, олардың зейінін сабаққа аудару.
Балалар, бәріміз орнымыздан тұрайық. Енді алақандарыңды көршілеріңнің алақандарына қойыңдаршы. Бәріміз көздерімізді жұмамыз да іштерімізден ең жақсы тілектерді жанымыздағы досымызға тілейміз. Ал енді көздеріңді ашыңдар.
Балалар, жаңа сендер алақандарыңдағы жылулықты сезіндіңдерме?
Олай болса осы ыстық ықыласпен бүгінгі сабағымызды бастайық!
І-кезең. Қызығушылықты ояту.
Үстел үстіне шыршаны қою.
Бұл не балалар?
Шырша.
Шырша мерекесі қай мезгілде, қай айда болады?
Қыс мезгілінде, желтоқсан айында.
Қараңдаршы, балалар бұл шыршаға нелер жетіспей тұр?
Ойыншықтар.
Балалар, егер біз мына ойыншықтардың артындағы сұрақтарға дұрыс және толық жауап берсек, сол ойыншықтарды шыршамызға ілеміз. Сонда сендер сұрақтарға қаншалықты жауап берсеңдер, шыршамыз ойыншықтармен безеліп, әдемі шыршаға айналады.
ІІ. Үй жұмысын сұрау:
Мағжан Жұмабаевтің «Аққала» өлеңінің соңғы үш шумағын жаттау.
Үлестірмелі карточкалардағы сұрақтарға жауап берген оқушы шыршаға барып іледі.
ІІІ. Мақсат қою кезеңі:
Бүгінгі сабақта қыстағы жануарлардың тіршілігі туралы білетін боламыз. Қоянның бір күндегі тіршілігімен толық танысамыз.
ІҮ. Жан-жақты білімдерін тексеру:
Оқушылардың қыстағы аңдардың тіршілігі туралы білімдерін тексеру үшін сұрақтар жазылған карточкалар тарату.
Қыста не үшін қоян аппақ тонын киіп алады?
Қыстап қалатын қандай құстарды білесіңдер?
Қыста қанатты достарымызға қандай қамқорлық жасап көрдіңдер?
Аңдардың қысқы тіршілігі туралы не білесіңдер?
«Қыс кереметтері» туралы не айта аласыңдар?
ІІ-кезең. Мағынаны тану.
Ү. Жаңа материалмен жұмыс:
Мына суреттерге зер саламыз. Бұл суретте қай мезгіл және нелер бейнеленген? Енді осы суретке қарап бүгінгі өтетін тақырыбымыз не туралы болатынын болжаймыз.
Балалар, мына жерде бір - біріне ұқсас екі сурет берілген. Суретке мұқият қараңдар. Енді ондағы бес айырмашылықты табуымыз керек.
1. Бірінші суретте қарға тік қарап тұрса, екінші суретте қарға жерге қарап тұр.
2. Бірінші суретте қарғанын бір қанаты көрініп тұрса, екінші суретте қарғаның қанаты көрінбейді.
3. Бірінші суретте қоянның құлағы тікшиіп тұрса, екінші суретте екі құлағының арасы алшақтау болып тұр.
4. Бірінші суретте қоянның көзі ашық тұрса, екінші суреттер қоянның көзі жабық тұр.
5. Бірінші суретте қоян теректің оң жағында тұрса, екінші суретте сол жағында тұр.
Ал енді екі суреттін айырмашылықтарын көрейік.
Жарайсыңдар, балалар. Сендермен бүгінгі өтетін тақырыбымыз «Қоян» деп аталады. Бұл әңгіменің авторы Міржақып Дулатов.
Дәптермен жұмыс:
Күн ретін жазу.
Қоян. Міржақып Дулатов
Міржақып Дулатов – қазақтың көрнекті ағартушысы, қоғам қайраткері, ақын, жазушы. Бұрынғы Торғай уезінің, Сарқопа облысының үшінші ауылында атақты етікші, мәсі шебері Дулаттың отбасында дүниеге келген. Шешесі Дәмеш әнші кісі болған. Міржақып анасынан екі жасында, әкесінен он екі жасында айырылып, ағасы Асқардың қолында тәрбиеленеді. Жақсы оқып, ауыл балаларына дәріс беріп, «ауыл мұғалімі» атанады. Міржақып Дулатов «Оян, қазақ!» - деп ұрандаудан танған жоқ. Өмірінің соңына дейін ұлы ақын Ахмет Байтұрсынұлымен бірге қазақ даласын шарлап, елді білімге шақырады. Екеуін еріксіз айырып, жендеттер атып өлтіреді. Ұлы тұлғалардың есімі әрқашан өлмейді.
Сергіту сәті: «Қоян»
Ұзын құлақ, сұр қоян,
Естіп қалып сыбдырды,
Ойлы – қырлы жерлермен,
Ытқып – ытқып жүгірді.
Қарап еді артына,
Қиығын салып көзінің.
Келе жатқан томпаңдап,
Көжегі екен өзінің.
Ал, енді балалар біз «әдебиет үйірмесі» - стратегиясын пайдаланып, бұл тақырыпты тереңірек түсінеміз. «Әдебиет үйірмесі» - стратегиясында жазушы, суретші, сұрақ қоюшы, сөз тапқыш болып топ мүшелері бөлінеді. Баяндаушы мазмұнын баяндайды, ал жазушы баяндаушының айтқанын жазады. Суретші тақырыпқа байланысты сурет салады. Сұрақ қоюшы басқа топ сөйлегенде сұрақ қояды. Сөз тапқыш мәтінге байланысты тұжырым жасайды.
ҮІ. Бекіту.
ІІІ – кезең. Ой – толғаныс.
Карточкалардағы сұрақтар арқылы тақырыпты бекіту.
«Қоян» әнгімесінің авторы кім?
Мәтіндегі оқиға қай кезде болған?
Қоян қайда жол алды?
Екі қазақтың біреуі не туралы сөйлеп келе жатты?
Түн жарымына дейін қояндар не істейді?
Таңертеңгі ауылды суретте.
Қоян қалай ұйықтайды?
ҮІІ. Қорытындылау.
Балалар, біз бүгінгі сабақта нені үйрендік? Қыста аңдарға, құстарға оңай болмайды екен. Сондықтан оларға қамқорлық жасауымыз керек.
ҮІІІ. Үйге тапсырма беру.
Аңдардың қысқы тіршілігі туралы мәліметтер жинап, дәптеріне жазып келу.
Бағалау.
Топ – топты бағалайды. Сабаққа белсене қатысқан оқушыларды бағалау
