Саба?ты? та?ырыбы Лепті с?йлем
Ма?саты:
1.Лепті с?йлем туралы ма?л?мат беру,с?йлем т?рлерін ажырату?а ?йрету.
С?йлем ??рау да?дыларын жетілдіру.
2.О?ушыларды? д?ниетанымын,ой-?рісін дамыту.П?нге деген ?ызы?ушылы?тарын арттыру.
3.?аза?станны? болаша?ына деген сенім ж?не білімні? ?р?ашан ?ымбат екенін т?сіне білуге,имандылы??а т?рбиелеу.
К?рнекілік: карточкалар, карта, «?аза?стан 2030 » ба?дарламасы,барыс бейнесі
Техникалы? ??рал: компьютер, проектор,экран.
Саба?ты? т?рі: Жарыс саба?.
Формасы: ?жымды?,топты?, жеке.
?дісі:проблемалы?,репродуктивті, талдау,?орыту.
Саба?ты? барысы:
1.?йымдастыру кезе?і.
2.?ткен саба?ты пысы?тау.
- Балалар,мына сурет бойынша кім не айтады ?
- Ол барыс бейнесі « ?аза?стан 2030» ба?дарламасында к?рдік.
- Б?л ба?дарлама ж?нінде не білесі?дер?
- Ба?дарламада ел президентіні? ?аза?стан хал?ына жолдауы айтылады.
ба?дарламада Елбасымыз ?аза?станны? 2030 жылы Азияда?ы е? бай,білімді,дамы?ан елдер ?атарында болу ма?саттарын ай?ындап к?рсеткен. Азия б?лігіндегі дамы?ан елдерді білгілері? келе ме?
?ытай,Жапония, Корея, Сингапур, Малайзия, Индонезия,Тайланд.
( картадан к?рсету)
Осыдан 30-40 жыл б?рын Сингапур мемлекетінде 1 адам?а ша??анда 1 жыл?ы табысы 200 доллар болса,?азір 10 есе арты?.Халы?ты? жа?дайы т?зелген.
- Осы н?тижеге ?алай жетті деп ойлайсы?дар ?
- Білім берудегі жо?ары технонологияны,компьютерді ме?геру ар?ылы жетті деп ойлаймыз.
Елбасы Н.?.Назарбаев : «Елімізді? болаша?ы б?гіннен басталады» деген ?ндеуінде сендерге ?міт артып отыр.Кейінгі елімізді? бас?аратын ж?не жо?ары техниканы ме?герген ж?мысшылар сендер боласы?дар.Ендеше,м?ны? б?рі сендерден тере? білімді ?ажет етеді.Ол ?шін сендер білімні? арты?шылы?ын т?сіне білі?дер.
Б?гінгі саба?ымызды? міндеті ынтыма?таса отырып ж?мыс ж?ргізу,?аза? тілінен білімімізді толы?тыру «Си?ырлы санды?ты? » тапсырмаларын орындау.
1 тапсырма: ?РІПТІ С?ЙЛЕТ.
Балалар сендерге ?ріптер берілген.Осы ?ріптерден с?з ??растыры?дар.?ане ?ай топ бірінші ??растырады?
І топ?а с?ра?:
- С?з дегеніміз не ?
- С?з зат немесе ??былыс атауы
- Ойы?ды толы?тыр.
- С?здер сапа мен белгіні немесе іс ?рекетті де айтады.С?здер жеке айтыл?анда, мысалы … … б?лек атаулар, ал біріктірсек с?з тіркесі болып бір - бірімен байланысып кетеді. ?андай.?
ІІ топ?а с?ра?:
Ал енді осы с?здерден с?йлем ??растыры?дар. С?йлем дегеніміз не?
- Сендерді? с?йлемдері? неше тияна?ты ойды білдірген ?
ІІ топ?а с?ра?:
- ?р с?йлемні? ??рамы бірдей ме ? С?йлем со?ына ?андай тыныс белгісі ?ойыл?ан?
ІІ тапсырма: ЕСТЕ СА?ТА.
С?йлемні? айтылу ма?сатына ?арай ?ай т?рлерін білесі?дер?
Хабарлы ж?не с?раулы с?йлемдерді білеміз.
І топ : Хабарлы с?йлемні? ережесін айт.
ІІ топ : С?раулы с?йлемні? ережесін айт.
ІІІ топ: Ма,ме,ба,бе,па,пе ?алай жазылады?
- Балалар,си?ырлы санды? не дейді екен ?
- Ра?мет.
Білімдері? к?п болса, достары? да к?п болады.
Жа?а саба?.
3 тапсырма : О?Ы,ОЙЛАН,ІЗДЕН.
О?улы?пен ж?мыс.
193 жатты?у. К?тері?кі дауыс ыр?а?ымен айтыл?ан с?йлемдерді табы?дар.( ?ле?ді ты?дату)
І топ:?ле?дегі бала?ай ?андай бала?
ІІ топ:Р?лге б?ліп о?ы?дар.
ІІІ топ: ?андай жа?а тыныс белгісі ?ойыл?анына назар аудары?дар.Неліктен?
Ережемен таныстыру: Адамны? к??іл к?йін,сезімін білдіретін с?йлемді лепті с?йлем дейміз.Олар к?тері?кі дауыспен айтылады.Лепті с?йлемнен со? леп белгісі ?ойылады.
194 жатты?у.
С?йлемдерді салыстырып,айырмашылы?ын табы?дар.
І топ: ?ке ша??ы ?келді. Ала?ай,?кем ша??ы ?келді!
( ?уанып айтып т?р)
ІІ топ:?ар ?алы? жауды. ?арды? ?алы? жаууын-ай!
( Та?данып т?р)
ІІІ топ:Ауа райы жа?сы екен. Ауа райы ?андай жа?сы!
( С?йсініп т?р)
Санды?ты? жауабы:
Білімді іздей берсе?, толып к?бейеді.
Ал д?ниені жарата берсе?,азайып ??риды.
ІY тапсырма Білгені?ді іске жарат.
Ал енді білімізді толы?тыра отырып, пысы?тай т?су ?шін 195 жатты?уды орында?дар.
І топ. С?раулы с?йлемге айналдырып жазады.
ІІ топ: Лепті с?йлемге айналдырып жазады.
ІІІ топ.Хабарлы с?йлемді к?шіріп жазады.
Сыныпта озат о?ушылар к?п.Мектеп ауласына ?демі г?лдер егілген.
196 жатты?у. ?ле?ді к?тері?кі дауыспен м?нерлеп о?ы. Лепті с?йлемдерден со? ?андай тыныс белгісі ?ойыл?ан ? Неліктен ?
Лепті с?йлемдерде бір н?рсе жайлы ?здері?ні? сезімдері?ді хабардар етесі?дер.Сезімдер ?уану, ?кіну, ренжу, аяу, та?дану, с?йсіну сия?ты к??іл к?йіне байланысты айтылады.
- Б?л ?ле?дегі лепті с?йлемдер ?андай к??іл-к?йді білдіріп т?р?
- С?йсіну ма?ынасында беріліп т?р.
- Ауызба –ауыз ??гімеде б?ны? б?рі дауыс ыр?а?ымен берілсе,
- ( б?се?,к?тері?кі.), ал жаз?анда б?л жансыз ?ріп та?бамен беріледі екен.
- Біз де ?з елімізді с?йеміз. ?аза?стан елі туралы айт?анда келе жат?ан мерекені атап кетпеуге болмайды. ?андай мереке келе жатыр?
- Ал, ?ане сендер ?з Отандары?а деген с?йіспеншіліктері?ді лепті с?йлемдер ар?ылы жеткізіп к?рі?дер.
Санды?ты? жауабы:
Т?уелсіз елді? білімді ?рпа?ы болы?дар.
Білімді болса? – сені ел ??рметтейді,
Ал, байлы?ы? болса,?ыз?анышпен ?арайды.
Y тапсырма. Білгенге маржан.
І топ: Шы?армашылы? диктант. Орны ауыстырыл?ан с?здерден с?йлем ??растыр.
1. тамаша, к?н, б?гін, ?андай
2. орманда, ?мір, аю, с?реді.
3. кітапхана?а,барасы? ба, сен
ІІ топ: Ребусты шеш.
ІІІ топ. С?зж?мба? шеш. Лепті с?йлем
Санды?ты? жауабы:
Білім ?мірі?ді жары? етеді,
Ал д?ние тура жолдан тайдырады.
YІ тапсырма: Арты? болмас білгені?.
Жылылы?тан жарал?ан.
??ша?ы оны? - та? мекен.
Мені? айдай анамнан
Ас?ан с?лу бар ма екен?!
Б?л ?ай а?ынны? ?ле?і? Ф.О??арсынованы? «Жылу» ?ле?і.Б?л ?ле?де ?осарланып келген тыныс белгісі бар.
?! т?кте т?сінбеген,сенбеген к?йді к?рсетеді.
Ал енді тыныс белгілерге с?з берейік. Н?кте,с?ра?, леп белгісіні? ??гімесі.
Санды?ты? жауабы: Білімді адам а?ылды, даналы,?мірге д?рыс к?з?араспен ?арайды, ал д?ниесі к?п адам ма?танша?,?рк?кірек болады.
- Біз кімбіз?
- ?андай у?де береміз?
«5» болсын алар ба?амыз,
Білімнен ба?ыт табамыз.
?нер,білім к?п о?ып,
?се берсін санамыз.
?орытындылау.
?йге тапсырма: Отан туралы лепті 5 с?йлем ??растыру.
Ба?алау.
І.С?з дегеніміз не?
ІІ. С?йлем дегеніміз не?
ІІІ ?р с?йлемні? ??рамы бірдей ме?
І Хабарлы с?йлемні? ережесін айт.
ІІ.С?раулы с?йлемні? ережесін айт.
ІІІ Ма,ме,ба,бе,па,пе с?раулы с?йлемде ?алай жазылады?
І.Р?лге б?ліп о?ы?дар.
ІІ.?ле?дегі бала?ай ?андай бала?
ІІІ. ?андай жа?а тыныс белгісі ?ойыл?ан?Неліктен?
І. С?раулы с?йлемге айналдыры?дар.
ІІ. Лепті с?йлемге айналдыры?дар.
ІІІ. Хабарлы с?йлемді к?шіріп жазы?дар.
І.Шы?армашылы? диктант.
1.тамаша, к?н, б?гін, ?андай
2.орманда,?мір,аю, с?реді
3.кітапхана?а,барасы? ба,сен
ІІ. Ребусты шеш.
ІІІ.С?зж?мба?ты шеш.
1.Т?рт т?лікті? т?лі.
2. Т?рт т?лік мал.
3.Е? ірі жануар.
4.?й ??сы.
5.А?ны? ?йі.
6.Зат немесе ??былысты? атауы.
7. Балы?ты? мекені.
8. Нан атасы.
9. ?нші ??с.
10. Кіші с?зіні? ?арсы ма?ынасы.
11. Білім ордасы.
Тесттік тапсырма
1. Жауап алу ма?сатымен айтыл?ан с?йлемді тап.:
а) хабарлы
?) с?раулы
б) лепті
2.С?йлемнен со? ?андай тыныс белгісі ?ойылады?
а) с?ра? белгісі (?), (.) н?кте, ( « ») тырна?ша
?) (.) н?кте, (,) ?тір, ( «») тырна?ша
б) (!) леп белгісі, (?) с?ра? белгісі, (.) н?кте.
3.С?йлем нелерден ??ралады?
а) дыбыс
?) буын
б) с?з.
4.Хабарлы с?йлем ?алай айтылады?
а) бір?алыпты
?) к?тері?кі
б) ?кінішпен
5.С?йлемні? ??рамын аны?та. Б?л с?йлем неше с?зден т?рады?
Бізді? балаларды? келешегі тамаша!
А ) 2с?з
? )4 с?з
б) 5 с?з
6.?ай с?йлемні? тыныс белгісі д?рыс жазыл?ан?
а) Сал?ан суреті? ?андай ?демі ?
? ) Сал?ан суреті? ?андай ?демі !