П?ні: ?дебиеттік о?у
К?ні:11.04.2016ж
Сыныбы:2 «А»
Саба?ты? та?ырыбы: ??рман?азы
Саба?ты? ма?саты: 1. ?лы к?йші ??рман?азы шы?армалары ар?ылы о?ушыларды рухани жан д?ниесін байыту; ??рман?азы ?мірі мен шы?армашылы?ын таныту;
2. М?тінді т?сініп о?у?а, ??рман?азы туралы деректерді толы?тыру?а, шы?армаларына деген ?ызы?ушылы??а баулу
3. ?нерді с?йе білуге, ??рметтеуге, ?аза?ты? асыл аспабы домбырадан к?й тарту?а деген с?йіспеншіліктерін ояту;
Саба?ты? т?рі: Аралас саба?
О?ыту ?дістері: Сын т?р?ысынан ойлауды дамыту
Саба?ты? к?рнекілігі: ??рман?азы суреті, ма?ал – м?телдер, психологиялы? тренинг, слайдтар.
П?наралы? байланыс: Музыка, ?аза? тілі
Саба?ты? барысы:
І. ?ызы?ушылы?ты ояту:
- Психологиялы? дайынды?:
?лкендерге сіз,
Кішілерге біз.
?деппен бас иіп,
С?лем бердік біз!
II. ?й тапсырмасын тексеру:
- М?тін бойынша т?сінгендерін с?рау, талдау жасау;
III. ?ткенді бекіту: «Ой ?оз?ау»
«С?зж?мба? шешу»
1 Т?ран жерін билеген хан? 1. ?асым
2. ?ле?ні? авторыны? фамилиясы кім? 2. Ж?мабаев
3. Т?ркістанны? ежелгі атауы 3, Т?ран
4. Автор аты кім? 4. Ма?жан
5. ?аза?ты? ?лы ханы 5. Абылай
6. ?аза? батыры 6. Наурызбай
7. Б?гембай 7. ?анжы?алы
8. ?аза? батыры 8. ?абанбай
9. батыры ?аруы 9. Найза
10. ?аза? палуаны 10. ?ажым??ан
Ерекшеленген ?ріптерден шы??ан с?зді о?иы?: ??рман?азы
ІІІ. Ма?ынаны тану:
Топпен ж?мыс:
- ??рман?азы кім?
- ??рман?азы туралы ?здері?ні? білетіндері?ді мына пара?ша?а жазы?ыздар
??рман?азы
↓
?лы к?йші
Композитор
?стазы ?за?
Ш?кірті Дина
К?й атасы
Ж?мба? шешу:
?зын мойын,
Екі ішек.
?атар – ?атар текпішек.
Басып к?рсе? бір – бірлеп,
?н шы?ады к?мбірлеп.
(Домбыра)
- Домбыра – б?л ?аза?ты? халы? аспабы.
??рман?азы Са?ырбай?лы
Туып - ?скен жері Б?кей ханды?ы, ?азіргі Орал облысыны? Жа?а?ала ауданына ?арасты Жиделі деген жер. Топыра? б?йыр?ан орыны – Астрахань (Ресей) облысыны? б?рын?ы «Шайтани батага», ?азіргі «??рман?азы т?бе» деп аталатын жер.
??рман?азы Са?ырбай?лы – к?йші, композитор.
Батыс ?аза?станда 1818 жылы д?ниеге келген.
Ал?аш?ы ?стазы ?за? к?йші.
– к?йлері: «А?са? ??лан», «Адай», «?айран шешем» т. б. к?йлері бар.
??рман?азы жасынан домбыра?а ?уес болды. Ол ?за? к?йшіден т?лім алып, есейген ша?ында домбырашылы?, к?йшілік шеберлігін танытты. ХІХ ?асырды? аса к?рнекті композиторы, к?й атасы. ??рман?азы Са?ырбай?лы – те?десі жо? ?лы к?йші. Ол – заманында?ы ?о?амды? - ?леуметтік ?айшылы?тар?а, зорлы? – зомбылы??а ?арсы к?ресіп ?ткен адам. Ол 71 жасында ?айтыс болады.
- ??рман?азыны? ш?кірті кім?
- Ш?кірті – Дина
Ата?ты к?йші Дина?а «?айран шешем» к?йін ?йретіп отыр еді. Сырттан атты? д?бірі естілді. ??рман?азыны т?т?ын?а алып, ол домбырасын Динаны? ?олына ?статады. «М?рамды са?ан тапсырамын, хал?ыма жеткіз», - дейді. ??рман?азы тек к?йші емес, оны? ш?кірті ата?ты к?й анасы - Дина Н?рпейіс?ызы.
IV. О?улы?пен ж?мыс: ЖИГСО ?дісі:
1 топ: ??рман?азыны? Дина?а «?айран, шешем» к?йін ?йретуі
2 топ: ?айран, шешім к?йіні? шы?у тарихы туралы ??гімесі
3 топ: ??рман?азыны? Кенжеге айт?ан а?ыр?ы ?тініші
- М?тінді о?иды, талдайды;
С?здік ж?мыс: Суыт - асы?ыс
Кілтипандарын - ??пиясын
Жігері ??м болды - д?рменсіз к?йге т?сті
???ай - б?л жерде, ?иынды?
Шылау - ж?генні? шылбыры
V. Ой тол?аныс: Автор орынды?ы:
№1 ??рман?азы Дина?а ?андай ??гіме айтты?
№2 К?йшіні? б?л ??гімесінен оны? ?мірі ж?нінде не т?сінді??
№3 ??рман?азыны? анасына арнап жаз?ан к?йі ?алай аталады? Б?л к?йді ?ай кезде шы?ар?ан?
№4 К?йшіні не ?шін т?т?ын?а алды деп ойлайсы?дар?
№5 ??рман?азыны т?т?ын?а алып, ?олын байла?ан кездегі Динаны? к??іл к?йі ?андай бол?анын м?тіннен тауып о?ы:
№6 ??рман?азыны? т?рмеге кетердегі с?зін дауыс ыр?а?ын келтіріп о?ы:
VI. Д?птермен ж?мыс:
1. ??рман?азыны? Кенжеге айт?ан а?ыр?ы ?тінішін д?птерге жазып алы?дар:
2. ??рман?азы к?йлеріні? атын д?птері?е толы?тырып жазы?дар:
VII. Шы?армашылы? тапсырма:
1 топ Домбыра с?зіне бес жол ?ле? ??растыр
2 топ: Т?рт шума? ?ле? ??растыр ?аза?ты? ?ара (домбырасы)
К?мбірлетіп ( к?й шертеді)
К?й атасы (??рман?азы)
М??гі (есте са?талады)
VIII. ?йге тапсырма:
??рман?азы ?мірі мен шы?армасы туралы реферат жазу
М?тінді т?сініп о?у;
IX. Ба?алау:
