?аза? ауыз ?дебиетіні? ерекше бір жанры – шешендік ?нер. Хал?ымызды? даналы?ыны? ?лгісі шешендік с?здер – ?асырлар бойы халы? сынынан ерекшеленіп ?ткен ??нды м?ра, асыл ?азына. Шешендік ?неріне ерте замандардан-а?, ?лкен м?н берілген. Ежелгі грек, рим елдерінде шешендік ?нерді "риторика" деген атпен жеке п?н ретінде о?ы?ан. Д?ние ж?зіне ?йгілі ерте заман шешендері Пратогор, Демоссфен, Цицерон, Квинтилиан сия?ты ?з заманыны? мемлекет ?айраткерлері, ел аузына ?ара?ан ойшылдары бол?ан. "Риторика" ?ылымы ?нерді? падишасы ретінде ерекше ба?алан?ан. М.В.Ломоносовты? 1748 жылы басылып шы??ан "Шешендікке ?ыс?аша басшылы?" атты е?бегі б?л ?нерді? Ресейде дамып, ?алыптасуына т?рткі болды.
?аза?ты? шешендік с?з тарихы Май?ы би мен Аяз билерден басталып (XII-XIII ??.), Жиренше шешен, Асан ?ай?ы (XIV-XV ??.) есімдерімен ?атысты калыптасып, ?ркендей т?сті. Шалгез, Б?хар (XV-XVIII ??.), Шортанбай, Дулат, М?рат, Т?ле, ?аз дауысты ?азыбек, ?йтекелерге жал?асты. Шешендік ?неріні? ке?інен дамып биіктеген кезе?і – XV-XVIII ??. Б?л кез ?аза? хал?ыны? жо??ар, ?алма?, ?ытай бас?ыншыларына ?арсы т?рып, ?з т?уелсіздігін ?ор?ау жолында?ы к?рес жылдары еді.
Шешендік с?здерді? ал?аш?ы ?лгілерін халы? ауыз ?дебиеті туындыларынан, ертегі, а?ыз ??гімелерден, ?ле?-жыр, дастандардан ?шыратамыз. Осы с?з ?неріні? ке? ?анат жайып, орны?ып дамуында тап?ырлы? пен шешендікті? тамаша н?с?алары – жыраулар тол?аулары, айтыстар мен ма?ал-м?телдерді? орны ерекше.
?аза?ты? шешендік с?здерін ?зге ж?ртты? ата?ты адамдары, ?алымдары жо?ары ба?алады. Шешендік с?здер н?с?аларын академик В.В.Радлов (XIX ?.) зерттеп жина?ан болатын. Ол: "?аза?тар. м?дірмей, кідірмей, ерекше екпінмен с?йлейді. Ойын д?л, ай?ын ??ындырады. Ауыз екі с?йлеп отыр?анны? ?зінде с?йлеген с?здер ?й?аспен, ыр?а?пен келетіндігі соншалы?, бейне бір ?ле? екен деп та? ?аласын", – деп к?рсете отырып, ?сіресе ?аза? тіліні? тазалы?ы
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«?оз?алыс?а есептер шы?ару»
Қозғалысқа есептер шығару
Сабақтың тақырыбы: Қозғалысқа есептер шығару Сабақтың мақсаты: 1.. Жылдамдық, уақыт, қашықтыққа берілген есептер жайлы білімдерін тиянақтап пысықтау. Бір бағыттағы қозғалысқа арналған есептерді шығару дағдыларын қалыптастыру. 2.. Оқушылардың ой - өрісін, ойлау қабілетін, математикалық тілін дамыту, пәнге деген қызығушылығын арттыру. 3. Өз бетінше жұмыс жасауға төселдіру, алған білімін өмірде қолдана білуге, тапқырлыққа, салауатты өмір салтын ұстануға тәрбиелеу Сабақтың түрі: жаңа білімді меңгерту Оқыту әдісі: сұрақ - жауап, талдау, салыстыру, ажырату, жинақтау, жаттықтыру, көрнекі, ізденіс әдісі, жазба жұмысы, өзіндік жұмыс, Көрнекіліктер: слайд, сызба, деңгейліік карточка, шаңғышылар суреті Пәнаралық байланыс: дене шынықтыру Сабақтың барысы:[center][/center]
1. Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылардың сабаққа әзірліктерін қадағалау. Зейіндерін сабаққа аудару. Қонақтармен амандасу. Ой қозғау - Балалар, қазір әлемнің назарын аударған қандай оқиға болып жатыр? - Олимпиада. - Бұл олимпиада қандай ойындарға арналаған? - Қысқы ойындар. - Ол қай елде болып жатыр? - Ресейдің Сочи қаласында. - Дұрыс айтасыңдар, биыл 2014 жылы Сочи қаласында 7 ақпанда қысқы ойындарға арналған олимпиаданың ашылу рәсімі өтті. Оған біздің елден де спортшылар қатысып жатыр. - Қандай қысқы спорт түрлерін атап бере аласыңдар? - Хоккей, шаңғымен сырғанау, мәнерлеп сырғанау, шорт трек, фристайл, сноуборд т. б. - Ендеше бүгінгі сабағымызды осы олимпиадаға арнаймыз. Спортшы секілді …… Психологиялық дайындық С - салмақты П - парасатты О - озат Р - рухты Т - төзімді Ш - шыныққан Ы - ынтымақшыл болайық! Бүгінгі сабағымызда осы қасиеттер бойларынан табылады деген ойдамын. Сәттілік тілеймін! ІІ. Үй жұмысын тексеру. № 7, 9 тапсырманы тексеріп шығу.
ІІІ. Жаңа тақырып. 1. - Балалар, қазір әрқайсың шаңғышы болып жарысасыңдар. Әр есепті дұрыс шығарсаң шаңғышы бір бөгеттен өтіп тұрады. Сөйтіп сабақ аяғында кім озып келетінін анықтап бағалаймыз. Ойымызды жаңғыртып мынаны еске түсіріп алайық. - Мына жазу нені білдіреді? Кім айтып береді? S = V x t ------------ V = S: t ----------------- t = S: V Оқушылар жылдамдық, уақыт, қашықтықты табу ережесін еске түсіреді.
2. №1 тапсырма. Слайд пен суретті пайдаланып сұрақтарға жауап беру. Дәлелдеу. Бұл спорттың қай түрі? Біздің Ақтөбе облысынан Аслан Даумов деген жас конькиші бұл жарысқа қатысуда. 1 бөгет 3. №2 тапсырма Бір оқушы тақтада сызбаны пайдаланып, есепті талдап береді. Шартын құрады. Шығарған есебінің дұрыстығын слайдтағы жазумен тексереді Жүк машина V - 55км/сағ ------------------- Ш: (55+65) х3+89=449км Жеңіл машина V - 65км/сағ ----------------- (55+65) х7+89=929км S - 89км t - 3 сағ S -? км t - 7сағ S -? км 2 бөгет 4. - Енді балалар, сәл спорттан ауытқып елімізге оралайық. Биыл президент халыққа жолдауын арнады. Ол биылғы Жолдауында да баспана мәселесіне басымдық берді. Жалға берілетін тұрғын үй алаңын жыл сайын 1 миллион шаршы метрге жеткізу қажеттігін атап өтті. Баспана мәселесін шешу үшін 2011 - 2014 жылдарға арналған мемлекеттік тұрғын үй бағдарламасы түзілген болатын, қазір игілігін беріп, бір жыл ішінде 55 мың қазақстандық қоныс тойын тойлады. Ендеше келесі есебіміз осы үй құрылысына арналған. Тақтаға келесі оқушы шығады. №3тапсырма 6 үй – 198 пәтерлі ------------------------------- Шешуі: 198 х 6+270 х 5=2538 5 үй – 270 пәтерлі ------- 15000 --------------- 15000 – 2538 = 12462 Қалғаны -? пәтер 3 бөгет
Сергіту сәті - Енді балалар, сәл тынығып алайық. Ол үшін мына сандарды оқиық. 753 829 46013 Бірінші санның 2 разрядында қанша бірлік болса, сонша рет аңдардың қимылын қайталаймыз. 4 разрядта? 6 разрядта? 9 разрядта? Екінші санның 6 разрядта? 4 разрядта? 1 разрядта? Балалар, неге бұл аңдар шықты? Оқушылардың ойын тыңдау.
4. №4тапсырма. 360+х: 3=440 -------------- х: 8+140=212 ------------ (х+25) х4=360 Х: 3=440 - 360 ------------- х: 8=212 - 140 ------------ х+25=360: 4 Х: 3=80 --------------------- х: 8=72 --------------------- х+25=90 Х=80х3 --------------------- х=72х8 -------------------- х=90 - 25 Х=240 ---------------------- х=576 ---------------------- х=65 4 бөгет 5. №5 тапсырма. Оқушылар деңгейлік тапсырманы таңдап, өз бетінше орындайды. 1. деңгей Тік төртбұрышты кітаптың мұқабасының ені 10 см, Бұл оның ұзындығынан 2 есе кем. Кітап мұқабасының ұзындығы неше сантиметр? 2. деңгей Сәйкес келетін санды тап: □ х 11=957 ---------------- 92 х □ =1012 □ х 101=8787 ---------------- 92 х □ =9292 □ х 1001=87087 ---------------- 92 х □ =92092 3 деңгей Сызба бойынша есеп құра және шығар: 52км/сағ? км/сағ Келесі 5 бөгеттен өту. 230км IV. Қорытынды: 6. Шығармашылық тапсырманы орындау, Жазуды аяқтау. «Кім шапшаң?» V. Үйге тапсырма:. VI. Бағалау: Мәреге бұрын жеткен шаңғышы бойынша мадақтау, өздерін бағалау Естелікке олимпиаданың бойтұмар аңдарының суретін сыйлау
