«Копек насыл дост къыдыргъан» масалнен таныш олув.

Къырымтатар тили. Окъув  2 сыныф

Мевзу:  «Копек насыл дост къыдыргъан» масалнен таныш олув.

Макъсат: талебелерни айванлар акъкъында бильгилерини арттырмакъ; ифадели окъув усталыгъы устюнде чашышмакъ; табиаткъа ве буюклерге севги ашламакъ; талебелернинъ нутукъларыны арттырув; ана тилимизге ве эдебиятымызгъа севге ашламакъ; халкъ агъыз яратыджылыгъы эсерлеринде достлукъ ве муаббетлик мевзуларыны кенъ ишлетильгенини къайд этмек.

Донатмалар: айванларнынъ ресимлери, «Фиданчыкъ» окъув дерслиги, карточкалар, меракълы вазифелер.

Дерснинъ кетишаты.

I.          – Селям алейкум, талебелер !

 Мектепке истеп барам,

Оджамны севип-саям,

  Дерслерге гъайрет этип,

  Бильгимни эп арттырам

- Машалла! Энди тахтамызда олгъан такъвимге  бакъынъыз  керекли адамчыкъ тюбюне озюнъизни адынызнъы язынъыз.

II.        Тапмаджа

      Гедже – кундюз кезерим,

      Эр бир шейни сезерим,

      Сюрюге хырсыз тюшсе,

      Аягъындан тишлерим. (Копек).

III.    - Догъру! Сизнинъ дикъкъатынъызгъа  Асан Чергеевнинъ шиирини тевсие этем. (Тахдата язылгъан).

Копек

Къаралтыда  юрем мен,

Хырсыз кельсе  корем мен,

Тёгерекни долашып,

Бутюн гедже урем мен.

Меним копегим

Копечигим къап-къара

Къуш къондырмай азбаргъа,

Мышыкъларнен  талашыр,

Азбар ичин долашыр.

Чабла, чарыкъ къалдырмай,

Алып къачар дуйдурмай,

Эгер онъа дарылсам,

Къабаатыны анълай.

                                Мен багъчадан кельгенде,

                                Мени къаршылап алыр.

                                Хош кельдинъиз дегендай,

                                Аячыгъын  котерир.

Нури Къуртмуллаев.

IV.      Фонетик  мешгъулиет

Ре-ре-ре  - бизим  Ислям  талебе.

Ра-ра-ра – Зера эр кунь мектепке бара

Ру-ру-ру – алмадан яптыкъ къуру

Ры-ры-ры – чипчелер севе тары.

V.         Аудирлев

Акъбаш

Муратнынъ къара копечиги бар. Копечикнинъ башы беяз олгъан ичюн  Мурат онынъ адыны Акъбаш къойды. Мурат башта онъа не ашатмагъа  бильмеди.  Бибер берди, Акъбаш башыны чевирип ашамады. Армут кетирди, армутны да ашамады. Мурат анасындан отьмек сорап алды  ве Акъбашкъа берди. Акъбаш отьмекни ашады.

1.Муратнынъ насыл копечиги бар эди ?

а) къара   б) беяз      в) Сары

2.Копечикнинъ лагъабы

а)Мухтар  б)Акъбаш  в) Чомез

3.Копек нени ашады?

а)армут   б)бибер    в)отьмек

- Машалла!

VI.     Янъы мевзуны анълатув.

- Бугуньки дерсимизде насыл айван акъкъында масал окъуйджакъмыз?

- Эбет копек акъкъында. - Я копек насыл айван?

- О инсангъа файда кетире?

«Зейин уджумы»

VII.     Окъувгъа  азырлыкъ корюв. Муреккеп сёзлерни догъру окъумагъа огренейик.

Янъ-гъыз-лыкъ-тан

къоркъ-ма-гъан

раст-ке-ти-ре

бе-ра-бер

юкъ-ла-иа-гъа

къал-ты-ра-ма-гъа

ке-лиш-мей

чы-тыр-ман

                                  ян-ла-рын-дан

                                  а-фыр-гъа-нынъ-ны

                                  къор-къакъ

 VIII.     Лугъат иши

чытырман – дремучий

расткетире – встречает

келишмей  - не подходит

IX.        Лексик иши

Джаны сыкъыла

X.          Раатлыкъ  дакъкъасы

Топ, топ, топ эте

          Топчыкъ кезмеге кете.

    Айлана, юварлана

  Таирени чагъыра.

XI.          Дерсликнен чалышув

- Энди эр кес  дерсликлеринъизни  ачынъыз, 61 саифе.

- Келинъиз 4 группагъа болюнейик. Эр бир группа  озь вазифесини  беджереджек

I.  группа « Бир заманда бар экен …» сезлеринден «… берабер яшайыкъ»

II. группа «- Айды,-деп, разы ола …» - «экимизни де келип ашар, - дей  копек».

III. группа «Бойле дост манъа …» - «… къашкъыр разы ола».

IV. группа  «Гедже юкъламагъа яталар» - «…парча –кесек этер».

- Невбет иле беш дакъкъа ичинде эр бир группа берильген  къысымыны  окъуй  ве икяе этмеге азырлана.

Субет

-  Дагъ ичинде насыл айван яшай экен?

-  Не ичюн о ёлгъа  чыкъа?

-  Нени расткетире?

-  Не ичюн тавшан абдырап уяна?

-  Нени къыдырмагъа кете?

-  Не ичюн къашкъырнен дост оламайлар?

II. къысым  «Зынджырчыкъ» шекилинде окъула.

Субет

- Къашкъырдан сонъ  насыл айваннен достлашмагъа  истей?

- Не ичюн аюв копекни сёге?

- Аювдан къачып кимге бара?

Дерсликте олгъан  суаллерге джевап берюв.

XII.      Аталар сёзлери

а) ДОСТСЫЗАДАМКЪАНАТСЫЗКЪУШ

б)

- Маналарыны анълатынъыз

XIII.     Копекнинъ достлары

- Берильген  схемаларгъа бакъып келишкен союны айтынъыз

1.Копекðтавшанðкъашкъырðаювðадам

2.Копекðсычанðкъашкъырðадамðаюв.

3.Копекðтавшанðкъашкъырðбакъаðадам

XIV.      Пекитюв

- Насыл масалны окъудыкъ?

- Дерсимизнинъ насыл къысмыны бегендиниз?

XV.        Эв вазифеси

- Энъ якъын достунъыз акъкъында икяе тизинъиз ве масалны ифадели окъумагъа азырланынъыз.