Конспект урока начальные классы ?аза?станны? таби?атын ?ор?ау

Саба?ты? та?ырыбы: ?аза?стан таби?атын ?ор?ау.

Саба?

Саба?ты? та?ырыбы: Екі та?балы сан?а жазбаша к?бейту т?сілі.

Саба?ты? ма?саты: О?ушылар?а екі та?балы сан?а жазбаша к?бейту т?сілі, бір-біріне ?арама-?арсы ба?ытта?ы ?оз?алыс?а берілген есептерді шы?ару?а ж?не жылдамды?, уа?ыт, ?ашы?ты? арасында?ы т?уелділікті пайдаланып есептер шы?ара білу, жылдамды?ты? т?рін ажырата білулері туралы ма?л?мат бер.

Саба?ты? міндеттері:

1. Білімділік: О?ушыларды? кесіндіні сала білуге, м?тін есептерді талдай білуге, есепті? ?ыс?аша шартын, есептерді? жауабын салыстыра білуге да?дыландыру.

2. Т?рбиелік: О?ушыларды ??ыптылы??а, белсенділікке, ?з бетімен ж?мыс жасау?а ж?не ретті жазу да?дысын ?алыптастыру, адамгершілікке, досты??а т?рбилеу.

3. Дамытушылы?: О?ушыларды? ба?ан т?рінде к?бейту жа?дайларын негіздеу ж?не ойлауын, есте са?тау ?абілеттерін, бай?а?ышты?ын, зерттеушілігін, ?з бетінше тапсырма орындау ?абілетін дамыту.

Саба?ты? т?рі: Жа?а саба?

Саба?ты? ?дістері: Т?сіндіру, с?ра?-жауап, баяндау, ??гімелесу, топтастыру, талдау, кубизм ?дісі, есептер шы?ару.

Саба?ты? к?рнекілігі: Кесте, сызба, суреттер, дидактикалы? ойын, ?орапша.

П?наралы? байланыс: ?дебиеттік о?у, сурет, д?ниетану, ?аза? тілі, е?бек

Саба?ты? ??рлымы:

І. ?йымдастыру б?лімі

ІІ. ?й тапсырмасын тексеру

ІІІ. Жа?а материалды игерту

ІV. Есептер шы?ару

V. Жа?а материалды бекіту

VІ. ?орытындылау

VІІ. ?йге тапсырма

VІІІ. Ба?алау.

Саба?ты? барысы:

І. ?йымдастыру б?лімі.

М: С?леметсіздер ме, балалар!

М: Отыра ?ойы?ыздар.

Психологиялы? дайынды?.

- К??іл – к?йлері?із ?алай?

- Ендеше саба?ымызды бастамас б?рын бір-бірімізге тілек айтайы?.

(О?ушыларды? бір-біріне айт?ан тілектері ты?далады)

М: Математика керек ?р ?йге,

Математика ?ажет ?мірде.

ІІ. ?й тапсырмасын тексеру

-?йге нешінші есеп берілді

- Кім о?иды?

(Екі о?ушы?а о?ыттыру)

№ 7

(125*40) + (125*6) = 5750

(241*50) + (241*8) = 313330

(314*30) + (314*7) = 11618

(418*30) + (418*4) = 14212

(315*60) + (315*5) = 20475

(829*20) + (829*3) = 19067

ІІІ. Жа?а материалды игерту

Балалар, бізге поштамен хат келіпті.

Хатты ашып кім о?иды екен?

(Бір о?ушы?а о?ыттыру)

Хатта:

С?леметсіздер ме, балалар!

Мен сіздерге мына хатты ?лкен ?тінішпен жолдап отырмын. Ма?ан сіздерді? к?мектері?із керек. ?азір ?ыс айы, к?н суы?, аяз болып т?р. Орманда а?дар азы? таба алмай, ?ар ?алы? жауып ін ?аза алмай жатырмыз. Егер балалар б?гінгі саба?та?ы тапсырмаларды д?рыс орындаса?ыздар к?н жылиды. К?мектесі?дерші, балалар!

Сіздерге ысты? хат жолдаушы: Кішкентай ?онжы?.

М: Балалар, кішкентай ?онжы??а к?мектесеміз бе?

М: Саба?та м??ият болы?ыздар. Егер тапсырмалар д?рыс орындалса, ?ар еріп, к?н жылиды.

Б?гінгі саба?ымызды? та?ырыбы «Екі та?балы сан?а жазбаша к?бейту т?

Ек та?балы сан?а к?бейту тісілін былай жаз?ан тиімді

Бірінші к?бейткіш 124, оны? астына екінші к?бейткіш 36-ны (бірліктерді бірліктерді? астына, онды?тарды онды?тарды? асытана) жазамыз. 124 санын бірлікке к?бейтемін: 124 * 6 = 744. Бірінші толымсыз к?бейтінді шы?ты. 124 санын 3 онды??а к?бейтемін: 124*3 онд. = 372 онды?. Екінші толымсыз к?бейтінді шы?ты. 2 бірлікті 4 онды?ты? астына жазамын. 7 онды?ты ж?здікті? астына жазамын, 3-ті мы?ды?тар разрядына жазамын да толымсыз к?бейтінділерді? м?ндерін ?осамын. Жауабын о?имын: 4464.

Назар аудар!

К?п та?балы са?а к?бейтуді орындау кезінде д?птерді? немесе д?птер сызы?ыны? шетінен екінші к?бейткіште неше цифр болса, сонша торк?з ж?не о?ан ?осымша бір торк?з ?алдыру керек.

ІV. Есептер шы?ару

№ 2

а) К?бейтуді т?сіндіре отырып орында.

345*34 = 345*(30+4) = 1173

Бірінші к?бейткіш 345, оны? астына екінші к?бейткіш 34-ті (бірліктерді бірліктерді? астына, онды?тарды онды?тарды? асытана) жазамыз. 345 санын бірліктерге к?бейтемін: 345 * 4 = 1380. Бірінші толымсыз к?бейтінді шы?ты. 345 санын онды?тар?а к?бейтемін: 345*3 онд.=1035 онды?. Екінші толымсыз к?бейтінді шы?ты. 5 бірлікті 8 онды?ты? астына жазамын. 3 онды?ты ж?здікті? астына жазамын, 0-ді мы?ды?тар разрядына жазамын, ал 1-ді миллион разрядына жазамын да толымсыз к?бейтінділерді? м?ндерін ?осамын. Жауабын о?имын: 11730.

983*31 = 983*(30+1) = 30473

ірінші к?бейткіш 983, оны? астына екінші к?бейткіш 31-ді (бірліктерді бірліктерді? астына, онды?тарды онды?тарды? асытана) жазамыз. 983 санын бірліктерге к?бейтемін: 983 * 1 = 983. Бірінші толымсыз к?бейтінді шы?ты. 983 санын онды?тар?а к?бейтемін: 983*3 онд.=2949 онды?. Екінші толымсыз к?бейтінді шы?ты. 9 бірлікті 8 онды?тарды? астына жазамын. 4 онды?ты 9 ж?здікті? астына жазамын, 9-ды мы?ды?тар разрядына жазамын, ал 2-ні миллион разрядына жазамын да толымсыз к?бейтінділерді? м?ндерін ?осамын. Жауабын о?имын: 30473.

58*95 = 458*(90+5)

Бірінші к?бейткіш 458, оны? астына екінші к?бейткіш 95-ті (бірліктерді бірліктерді? астына, онды?тарды онды?тарды? асытана) жазамыз. 458 санын бірліктерге к?бейтемін: 458 * 5 = 2290. Бірінші толымсыз к?бейтінді шы?ты. 458 санын онды?тар?а к?бейтемін: 458*9 онд.=4122 онды?. Екінші толымсыз к?бейтінді шы?ты. 2 бірлікті 9 онды?ты? астына жазамын. 2 онды?ты 2 ж?здікті? астына жазамын, 1-ді мы?ды?тар разрядына жазамын, ал 4-ті миллион разрядына жазамын да. толымсыз к?бейтінділерді? м?ндерін ?осамын. Жауабын о?имын: 43510.

23476*21=492996

19031*51=970581

10003*98=980294

234*34=7956

1243*36=44748

3109*29=90161

№ 3

Дайынды? кезе?і:

М: Жылдамды? пен уа?ыт белгілі бол?анда ?ашы?ты?ты ?алай табамыз?

О: Жылдамды пен уа?ыттты к?бейтеміз.

М: ?ашы?ты? пен жылдамды? белгілі бол?анда уа?ытты ?алай табамыз?

О: ?ашы?ты? пен жылдамды?ты б?леміз.

М: Уа?ыт пен ?ашы?ты? белгілі бол?анда жылдамды?ты ?алай табамыз?

О: Уа?ыт пен ?ашы?ты?ты б?леміз.

Кестеден к?рсетілген уа?ытта т?мендегі жануарларды? ?андай ара?ашы?ты?ты ж?зіп ?тетінін тап.

1) 1 са? = 60 мин

360 мин = 6 са?

65 * 6 = 390 км

2) 1 са? = 60 мин

180 мин = 3 са?

46 * 3 = 138 км

3) 1 са? = 60 мин

120 мин = 2 са?

36 * 2 = 72 км

4) 39 * 8=312 км

5) 12 * 12=144 к

v - жылдамды?

t - уа?ыт

s (км) - ?ашы?ты?

Касатка

65 км/са?

360 мин = 6 са?

390 км

Дельфин

46 км/са?

180 мин = 3 са?

138 км

Акула

36 км/са?

120 мин = 2 са?

72 км

Ар?анбалы?

39 км/са?

8 са?

312 км

Жыланбалы?

12 км/са?

12 са?

144 км

ергіту с?ті.

Логикалы? есептер.

1. Біз ?лкен жан?я

Е? кішіміз ?лия

?ал?анымыз мыналар

Раушан, Ма?сат, Болат,

Дари?а, Ержан, Даналар,

Ерланымыз та?ы бар

?ане есептеп алы?дар. /8 адам/

2. Бір адам ?ала?а бара жатыр еді, жолда 3 танысы ?арсы шы?ты. ?анша адам ?ала?а барады? /1адам/

3. Математикалы? амалдар. /?осу, азайту, к?бейту ж?не б?лу/

4. Екі ?ар?аны? біреуі о?т?стікке, екіншісі солт?стікке ?арап отыр.

-Достым мен сені к?ріп отырмын дейді

Олар бірін – бірі ?алай к?ріп отыр? /?арама-?арсы отыр?ан/

№ 5

Айла?тан екі теплоход бір уа?ытта бірінен-бірі ?арама-?арсы ба?ытта екі жа??а шы?ты. Бірінші теплоход бір са?атта 40 км, ал екінші теплоход 38 км ж?зді. Теплоходтарды? жылдамды?тарын тап. Бір са?аттан кейін екі теплоход бір-бірінен ?андай ара?ашы?ты?та болды?

М: Есепте не белгілі?

О: Бір-біріне ?арама-?арсы ба?ытта екі жа??а шы??аны белгілі.

М: Есепте та?ы не белгілі?

О: Бірінші теплоход 40 км ж?ргені белгілі.

М: Та?ы не белгілі?

О: Екіншісі 38 км ж?ргені белгілі.

М: Есепте не белгісіз?

О: Бір са?аттан кейін екі теплоход бір-бірінен ?андай ара?ашы?ты?та бол?аны белгісіз.
М: Есепті бірден табу?а болама?

О: Жо?

М: ?алай табамыз?

О: 38+40 = 78 км – ара?ашы?ты?.

М: Теплоходтарды? жылдамды?ын ?алай табамыз?

О: 38*1=38 км/са? - екінші теплоходты? жылдамды?ы.

40*1=40 км/са? – бірінші теплоходты? жылдамды?ы.

Жауабы: Бір са?аттан кейін екі теплоход бір-бірінен 78 км ара?ашы?ты?та болды?

М: Кестені толтыры?дар.

?оз?алыс уа?ыты

1 са?

2 са?

3 са?

4 са?

Теплоходтарды? ара?ашы?ты?ы

78 км

156 км

234 км

312 км

№ 6

Есепті шы?ар.

Екі ?аладан бір уа?ытта автобус ж?не авток?лік бір-біріне ?арама-?арсы ба?ытта жол?а шы?ты. Авток?лікті? жылдамды?ы 70 км/са?, ал автобусты? жылдамды?ы 60 км/ са?. Егер екі ?аланы? арасы 260 км болса, онда олар неше са?аттан кейін кездеседі?

М: Есепте не белгілі?

О: Автобус ж?не авток?лік бір-біріне ?арама-?арсы ба?ытта жол?а шы??аны.белгілі.

М: Есепте та?ы не белгілі?

О: Авток?лікті? жылдамды?ы 70 км/са? екені белгілі.

М: Та?ы не белгілі?

О: Автобусты? жылдамды?ы 60 км/ са? екені белгілі.
М: Есепті бірден табу?а болама?

О: Жо?

М: ?алай табамыз?

О: 70 + 60 = 130 (км/са?) - жа?ындау жылдамды?ы.

260 / 130 = 2 (са?) - жолда?ы уа?ыт.

М: ?рнек т?рінде ?алай жазамыз?

О: 260 / (70+60) = 2 (са?)

М: Сызбасын кім сызады?

О: t = ? са?

v = 70 км/са? v = 60 км/са?

s = 260 км

Жауабы: Егер екі ?аланы? арасы 260 км болса, онда олар 2 са?аттан кейін кездеседі

№ 7

Ауызша шы?ару.

70500 0

1. (45600 + 24900) * ( 90901 – 90 901) = 0

101000 808

2. (10100 + 90900) * 100 / 5 * 4 + 101 * 2 = 1010

10968

46 11000 32

3. 23 * 2 + 32 – 4 + 66 / 3 * 5 * 100 – 96 / 3 = 11042

66934 66934

4. 10 * ( 33467 * 2 – 33467 * 2) + 500 * 20 / 10 = 10000

V. Жа?а материалды бекіту

Кубизм ?дісі.

1. 180 мен 3 сандарыны? к?бейтіндісі нешеге те??

Ж: 180 * 3 = 540

2. 500 бен 2 сандарыны? б?ліндісі нешеге те??

Ж: 500 / 2 = 250

3. 490 саны 70 санынан неше есе арты??

Ж: 490 / 70 = 7

4. 480 мен 80 сандарыны? б?ліндісі нешеге те??

Ж: 480 / 80 = 6

5. 204 ж?не 2 сандарыны? к?бейтіндісі нешеге те??

Ж: 204 * 2 = 408

6. ?андай санды 3 есе кемітсе, 105 шы?ады?

Ж: 105 * 3 = 315

315 / 3 = 105

VІ. ?орытындылау

VІІ. ?йге тапсырма

?йден № 4 есеп бойынша 4 ?рнек ??растыру ?ажет. Шы?армашылы? де?гейге арнал?ан тапсырма: барынша к?п ?рнек ??растырып, оларды? м?нін табу. 16 н?с?асын жасау?а болады.

Мысалы: 74725 * 16 + 52 * 10 = 11 956 520

1173 * 39 + 24 * 93 = 42 56 703

VІІІ. Ба?алау

Белсене аралас?ан о?ушыларды ба?алау.

Саба? ая?талды, сау болы?ыздар.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«конспект урока начальные классы ?аза?станны? таби?атын ?ор?ау»

Әділбекова Лида Әділбекқызы

Дүкен негізгі мектебінің бастауыш сынып мұғалімі

Сабақтың тақырыбы: Қазақстан табиғатын қорғау.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға қазақстан табиғатын қорғау және қорықтар туралы мағлұмат беру.

Сабақтың міндеттері:

Білімділік: Оқушыларға табиғат, оның пайдасы, адам өміріндегі маңызы, оны қорғау мемлекет тарапынан көрсетіліп жатқан қамқорлығы туралы, қорықтар және ұлттық табиғи саябақтар туралы білім беру.

Тәрбиелілік: Оқушыларды адамгершілікке, табиғатты қорғауға, аялауға және қамқоршы болуға, табиғатты, отанын сүюге тәрбиелеу.

Дамытушылық: Оқушылардың белсенділігін, қызығушылығын арттыру және сөздік қорын, ой – өрісін, сұрақтар қою арқылы өз ойын еркін айтуларын дамыту.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ.

Сабақтың типі: Жай сабақ.

Сабақтың әдісі: Түсіндіру, сұрақ-жауап, топтастыру, венн диаграммасы, эссе, кубизм әдісі, пікір айту

Сабақтың көрнекілігі: Қоықтар және ұлттық саябақтар жазылған плакаттар, буклет, карта, кесте, сызба, суреттер, слайд.

Пәнаралық байланыс: Ана тілі, қазақ тілі, математика, сурет

Сабақтың құрлымы:

І. Ұйымдастыру бөлімі

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру

ІІІ. Үй тапсырмасын бекіту

ІV. Жаңа материалды игерту

V. Жаңа материалды бекіту

VІ. Қорытындылау

VІІ. Үйге тапсырма

VІІІ. Бағалау.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру бөлімі.

М: Сәлеметсіздер ме, балалар? Апайлармен үш тілде амандасайықшы.

О: Сәлеметсіз бе?, Здраствуйте, учителница?, Good morning teacher

М: Отыра қойыңыздар.

М: Көңіл – күйлеріңіз қалай?

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

М: Үйге қандай тапсырма берілді?

О: «Адам әрекетінен жер бетінің өзгеруі».

(Сабақ 3 – 4 оқушыдан сұралады).

ІІІ. Үй тапсырмасын бекіту.

ауа демалатын орын

дәріхана отын

Орманның рөлі

тамақ көзі ағаш

жануарлардың ауа

мекені суқоймаларды қорғайды

өсімдіктер топырақты қорғайды

ІV. Жаңа материалды игерту.

Кіріспе бөлім:

М: Жаңа тақырыпты өлең шумағымен бастағым келіп тұр.

Табиғат

Тіршіліксің тұнып тұрған,

Сен – Күнсің көтерілген күліп қырдан

Сен – Көлсің,

Сен - Ормансың,

Сен – Бұлбұлсың,

Адамды сұлулыққа құнықтырған.

Сен – Жарықсың,

Сен – Жерсің,

Сен – Гүлсің,

Сен – Адамсың,

Сен – Ауасың,

Сен – Анамсың,

Бәрі – менің өмірім сен сыйлаған,

Туған елім – Отаным – Қазақстан.

М: Садықбек Хангелдин деген ағамыздың өлеңі.

Негізгі бөлім:

М: Бүгінгі өтетін сабағымыздың тақырыбы «Қазақстан табиғатын қорғау».

Қазақстан Республикасының картасы арқылы көрсетіліп түсіндіріледі.

М: Ғалымдар мен экологтар өлі және тірі табиғатта болатын өзгерістерді бақылай отырып, «табиғаттың алуан түрлілігін сақтау қажет» деген қорытынды жасады.

Табиғат

Өлі

Тірі

Адам

Жануар

Өсімдік

Ай, күн, су, тас, тау, топырақ, т.б.

Бактериялар,жануарлар,балықтар,бунақденелі-лер,космекенділер, саңырауқұлақтар

Мен және басқа

Ағаш, шөп, бұта

Каспий теңізін алатын болсақ онда мұнай тасыған кезде мұнай қалдықтарының суға түсуінен ондағы балықтар, құстарға үлкен зиян келеді. Адам табиғатқа үнемі аялай қарамаса, не алғысы келсе соны алса, алғанының орнын толтырмаса табиғат байлығы да таусылады.

Халқымыз ежелден-ақ өсімдіктер мен жануарлардың табиғаттағы, адам өміріндегі қадір-қасиетін, маңызын жақсы білген, табиғатқа жақсы қараған.

(Төле би ұя басқан қарлығаш үшін үйін жұртқа тастап кетуі, үйге кірген жыланға ақ құйып шығару, аққу, көгершіндер т.б. жануарларды қасиетті деп санайды)

Халқымыздың өз ұрпағын, табиғатты аялап, сақтауға тәрбиелейтін алуан түрлі өсімдіктері бар. «Көк шөпті жұлма, таптама», «Құс ұясын бұзба» және т.б. нақыл сөздер бар.

М: Елімізде қазір 67-ден астам жануарлардың түрі құрып кету қаупінде тұр. Еліміздің көрікті, бай табиғи аймақтарын өз қалпында сақтау, саны азайып бара жатқан өсімдіктер мен жануарларды қамқорлыққа алу, санын молайту, су құстары мамырлайтын және қыстайтын орындар мен балықтар уылдырық шашатын

өзен – көлдерді қорғау мақсатында қорықтар құрылған.

(Қорықтар картадан көрсетіліп түсіндіріледі).

1. Ақсу – Жабағалы – 1926 жылы Оңтүстік Қазақстан облысы, Сайрам,

Түлкібас аудандарын қамтиды. Жер көлемі – 85,4 мың гектар.

2. Алматы – 1931 жылы Алматы облысы, Талғар ауданында орналасқан.

Жер көлемі – 73,3 мың гектар.

3. Барсакелмес – 1939 жылы Қызылорда облысы, Арал ауданында орналасқан. Жер көлемі – 18,3 мың гектар.

4. Наурызым – 1959 жылы Қостанай облысы, Наурызым ауданында ораналасқан. Жер көлемі – 87,7 мың гектар.

5. Қорғалжын – 1968 жылы Ақмола облысы, Қорғалжын ауданында орналасқан. Жер көлемі – 258, 9 мың гектар.

6. Марқакөл – 1976 жылы Шығыс Қазақстан облысы, Марқакөл ауданында орналасқан. Жер көлемі – 75,0 мың гектар.

7. Үстірт – 1984 жылы Маңғыстау облысы, Ералиев ауданында орналасқан.

Жер көлемі – 223,3 мың гектар.

8. Батыс – Алтай – 1992 жылы Шығыс Қазақстан облысы, Риддер қаласында орналасқан. Жер көлемі – 56,1 мың гектар.

9. Алакөл – 1998 жылы Алматы облысы, Алакөл ауданында орналасқан.

Жер көлемі – 12,5 мың гектар.

10. Ырғыз - Торғай - Ақтөбе облысы, Ырғыз және Торғай, Жанкелді аудандары териториясындағы Торғай өзенінің төменгі ағысын, Қара және Тәуіп сайларын, Жаманкөл, Ақкөл, Қарасу атты тұзды көлдерді қамтиды. Оның аймағы 340 мың гектардай. Бұл қорықшада шөлейтті дала табиғаты бар байлығымен қорғауға алынады.Өзіміздің ауылда «Ырғыз - Торғай» қорығында жұмыс жасайтын ағаларымыз бар.

М: Елімізде ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың келесі маңызды тобына мемлекеттік ұлттық табиғи саябақтар жатады. Қазіргі кезде республикамызда ұлттық табиғи саябақтар ұйымдастырылды.

1. Баянауыл – 1985 жылы Повлодар облысы, Баянауыл ауданында орналасқан. Жер көлемі – 50,7 мың гектар.

2. Алтынемел – 1996 жылы Алматы облысы, Кербұлақ ауданында орналасқан. Жер көлемі – 520,0 мың гектар.

3. Көкшетау – 1996 жылы Солтүстік Қазақстан облысы, Арықбалық,

Зеренді аудандарын қамтиды. Жер көлемі – 205,8 мың гектар.

4. Іле Алатауы – 1996 жылы Алматы облысы, Қарасай, Талғар және Еңбекші қазақ аудандарын қамтиды. Жер көлемі – 164, 8 мың гектар.

5. Қарқаралы – 1998 жылы Қарағанды облысы, Қарқаралы ауданында орналасқан. Жер көлемі – 83,8 мың гектар.

6. Қотанқарағай – 2001 жылы Шығыс Қазақстан облысы, Қотан – Қарағай аудханында орналасқан. Жер көлемі – 940,7 мың гектар.

7. Шырын – 2004 жылы Алматы облысында орналасқан. Жер көлемі – 93,1 мың гектар.

М:

Өсімдіктер мен жануарлар

Жойылып бара жатқан түрлері Жойылып бара жатқан түрлері

Танымал емес түрлері Қалпына келген түрлері

Сирек кездесетін түрлері

М: Сирек кездесетін және жойылып кету қаупі бар өсімдіктер мен жануарлар түрлерін қорғау мақсатымен Қазақстанда «Қызыл кітап» тұңғыш рет 1978 жылы шықты.Онда омыртқалы жануарлардың сиреп бара жатқан түрлері тіркелді. Екінші басылымы 1991 жылы, үшінші басылымы 1996 жылы шықты. Балалар, «қызыл кітап» мынадай болады. Сонымен қатар кітаптардың бірнеше түрлері бар. Олар: Қызыл кітап, қара кітап, көк кітап.

Қызыл кітап – жануарлар мен өсімдіктер жойылып кету қаупінде тұр.

Қазақстанның Қызыл кітабына жойылу алдында тұрған сүтқоректілердің 40 түрі, құтардың 56 түрі, балықтың 16 түрі, қосмекенділердің 3 түрі, жорғалаушылардың 10 түрі, бунақденелілердің 58 түрі енгізілген. Олардың қатарында барыс, қабылан, қарақұйрық, құлан, дуадақ, безгелдек, шіл, қырғауыл, қоқиқаз, аққу, қоңыздар мен көбелектер бар. Қсімдіктердің де жүзге тарта түрі сиреп және құрып бара жатқандардың қатарына жатқызылады. Олар: қызғалдақтың көптеген түрлері, қыхзыл қайың, көк сағыз, жабайы жүзім және басқалары.

Қара кітап - жануарлар мен өсімдіктер жойылып кеткен.

Көк кітап – қайтадан жануарлар мен өсімдіктердің қалпына келуі.

Қызыл кітапқа енген өсімдіктер мен жануарлардың суреті буклеттен көрсетіледі.

Балалар, Батыс Қазақстан облысы, Сырым ауданында бүркіт көп болатын болса, сол жер де бүркіттің суреті тұрады, яғни бүркітке тиіспендер деген мағынаны білдіреді.

Ақтөбе облысы, Ырғыз ауданындағы «Ырғыз - Торғай» қорығына енген өсімдіктер мен жануарлар буклеттен, слайдттан көрсетіледі.

Кітаппен жұмыс.

М: Балалар, кітабымыздың «Қазақстан табиғатын қорғау» деген тақырыбы бар бетті ашайық.

(Тақырып екі оқушыға оқытылып, кітапта берілген суретпен жұмыс жасалады).

Дәптермен жұмыс.

«Табиғат» сөзін топтастыру.

Жер

Ауа Күн

Бұлт

Табиғат

Жарық

Жануар

Орман Өсімдік

Жәндік Су

Мезгілдер

Қыс Күз

Көктем Жаз

Сергіту сәті.

Қоюланып қара бұлт,

Жаңбыр жауды себелеп.

Жапырақты жамылып,

Бұға қалды көбелек.

Пікір айту.

Сұрақ-жауап

- Жойылып бара жатқан өсімдіктер мен жануарларды құтқару үшін адамдар не істеп жатыр?

Қоршаған ортаны қорғау туралы Заң қабылдады

Қорықтар және ұлттық саябақтар ашылды

Мемлекет Айыппұл төлеу, аң аулауға арналған заттарды тәркілеу

Белгілі бір уақытта ғана ау аулауға рұқсат беру

- Қорықтар және ұлттық саябақтар не үшін құрылып жатыр?

Жойылып бара жатқан өсімдіктер мен жануарларды қорғау, олардың жойылып кетудің алдын алу мақсатында құрылып жатыр.

V. Жаңа материалды бекіту.

М: Бүгінгі сабағымызға түсіндіңіздер ме?

Кубизм әдісі.

М: Қазақстанда неше қорық бар?

О: 10 қорық бар.

М: Ұлттық табиғи саябақтардың неше түрлері бар?

О: 7 ұлттық табиғи саябақ бар.

М: «Қызыл кітап» қай жылы шықты?

О: 1978 жылы шықты.

М: Қорықтардың қызметі қандай?

О: Азайып бара жатқан жануарлар мен өсімдіктерді қорғау, баптау және аялап өсіру.

М: Мемлекет қорғау үшін қандай шаралар қолданып жатыр?

О: Қоршаған ортаны қорғау туралы Заң қабылдады, қорықтар және ұлттық саябақтар ашылды, айыппұл төлеу, аң аулауға арналған заттарды тәркілеу және белгілі бір уақытта ғана ау аулауға рұқсат беру шаралары қолданып жатыр.

М: Табиғат сөзін қалай түсінесің?

О: Табиғат дегеніміз - жер бетін, жер шарын қоршаған орта.

VІ. Қорытындылау.

М: Балалар, өсімдіктер мен жануарлар түрлерінің азайып бара жатқаны не себепті деп ойлайсыңдар? Балалар, жауаптарыңды венн диаграммасына жазыңдар.

Қорғау Ұқсастығы Ластау

Ағаштар, өсімдіктер егу, арам шөптерін тазарту, құстарға ұя салу, жем шашу,

Өсімдіктерді, ағаштарды таптау, кесу, бүлдіру, көшелерге боқтық тастау, жануарларды ату арқылы табиғатты бүлдіру.

Табиғат, жануар, өсімдік, қорғау

М: Себебі, қазіргі кезде ағаштарды, өсімдіктерді жұлып, өртеніп жатыр және жануарларды атып алып жатыр. Сол себепті оларды қорғау мақсатында қорықтар ашылды. Қандай қорықтар бар?

Барсакелмес

Алматы

Ақсу – Жабағалы