К?мектес септікгі ж?не оны? м?ні

Тақырыбы: Көмектес септік

Сабақтың мақсаты:

Білімдік: зат есімнің септелуі туралы түсінік беру, көмектес септіктің жасалуы туралы білім беру.

Тәрбиелік: оқушыларды адамгершілік қасиеттерге, ұқыптылыққа тәрбиелеу.

Дамытушылық: мәтінмен жұмыс істей білу дағдысын жетілдіру, жазбаша, ауызша сөйлеу дағдыларын қалыптастыру.

Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта,кесте.

Сабақтың түрі: дәстүрлі

Сабақтың типі: аралас

Сабақтың әдісі: түсіндіру, сұрақ жауап, «Мен маған, мен саған » әдісі.

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру бөлімі:

Қатар- қатар тізіліп,

Оқушыға лайық.

Тіп -түзу боп тұрайық.

1-ші қатар жай отыр,

2-ші қатар сенде отыр,

3-ші қатар тез отыр.

2. Үй тапсырмасын сұрау. Үйге:

6-жаттығу. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып жаз.

Сұрақ:

Атау септік дегеніміз не?

Ілік септік дегеніміз не?

Барыс септік дегеніміз не?

Табыс септік дегеніміз не?

Жатыс септік дегеніміз не?

Шығыс септік дегеніміз не? (тақтада)

Жаңа сабақ:

3. Сөзжұмбақ шешу:

Білім бұлағы (Кітап)

Тілсіз жау (Өрт)

Қазақтың атақты пулеметші қызыМәншүк)

Абай Құнанбаевтың әжесі(Зере)

Қу аң (Түлкі)

Білім ордасы (Мектеп)

Жыл мезгілі (Көктем)

Ең жақсы баға (Бес)

Төрт түліктің бірі (Сиыр)

Сөз табы (Етістік)

Оқушының үстелі (Парта)

Тұңғыш қазақ ғарышкері (Тоқтар)

Киім ілуге қажетті зат (Ілгіш)

Тікенекті аң (Кірпі)

Қандай сөз шықты?

«Көмектес септік»

Бүгінгі өтетін сабағымыздың тақырыбы көмектес септігі.

Көмектес септік

Сұрақтары: Кіммен? Немен? Кімдермен? Нелермен?

Жалғаулары: -мен, -бен, -пен.

Қазақ тілі -бал тілім

Өзің барда шалқыдым

Тілімнен нәр табармын,

Тіліме кім тағар мін.

Зат есім септеледі жеті түрде,

Бір- бірімен шатастырып алып жүрме.

Жалғанатын жалғаулары сан түрлі ғой,

Жатта соны ойнап- күліп, босқа жүрме.

Даптермен жұмыс:

Қаңтардың жиырма жетісі

Сынып жұмысы

Көмектес септік

Кк

Баладан мін табылса,

Ата-анаға сын тағылар.

1-Жаттығу: Сөйлемдерді көшіріп жаз. Қарамен жазылған сөздердің түбірі мен қосымшасын тап. Көлікпен, сезіммен, ақындармен.

2-Жаттығу:Ауызша Жұмбақтарды оқы. Көмектес септігіндегі сөздерге сұрақ қой.

Желмен ұшып жетеді,

Желмен ұшып келеді. (Қаңбақ).

Таңмен көзін ашады,

Әлемге нұрын шашады. (Күн).

3- жаттығу: Сөйлемдерді көшіріп жаз. Көмектес септіктегі сөздерді, қосымшаларын белгіле.

Сергіту сәті: (Қара жорға)

4-жаттығу. Ауызша Тиімді қосымшаларды орнына қойып, сөйлемдерді оқы.

5- Жаттығу. Суретегі белгіленген зат атауларына жалғау жалғап, әр сөзбен байланытырып жаз. 3 cөзбен сөйлем құрастыр.

Қорытынды: Я, балалалар! Сандықтың тапсырмасын орындайық: Мынау не? «Жетіген»

Жетіген шертіп ойнайтын жеті ішегі бар музыкалық көне аспап. Қазір мен сендерге осы аспапқа байланысты бір ертегі оқып берейін.

Септік шал

Ертеде зат есімнің жерінде септік деген шал болыпты. Оның жеті ұлы болыпты. Бір жылы елде жұт болып, Септік шалдың үйіне де келіп жетіпті,ол ұлдарынан айырыла бастапты.Атау атты ұлы қайтыс болғанда шал ағашқа аттың қылың ішек орнына керіп тағыпты да , кім? Не? деп үнсіз егіліпті. Ай өткен соң ілік деген баласы өлгенде тағы бір ішек тағып ненің зияны ,кімнің көзі тиді екен ? – деп егіледі. Ай өткен соң барыс атты ұылы өледі, сонда шал тағыда үшінші ішекті тағып кімге айтып жылаймын, неге ғана өлді екен?- деп жоқтау айтыпты.Табыс атты ұлы дүниеден өтеді, нені айтып,кімді қорғаймын-дейді. Жатыс атты ұлы да аштықтан өлгенде кімде кетті обалың , неде жатып көзіңді жұмдың- деп бесінші ішекті тағып егіледі. Шығыс атты ұлы да аштықтан өлгенде , сонда алтыншы ішек тағылып : неден қайтыс болдың, кімнен сені сұраймын –деп егіледі.Ал жетінші көмектес те сол аштықтан қайтыс болғанда кіммен өмір сүрмекпін , енді немен шұғылданамын?- деп жоқтау айтып егіледі.

Сонда жеті ішіек , жеті тиек тағылып, жетіген аспабы пайда болыпты.

Сұрақ:

• Атау қайтыс болғанда кім үнсіз егіледі?

• Ілік қайтыс блғанда шал не деді?

• Ең соңғы ұлы қайтыс болғанда септік шалдың сөзі.

Тапсырма: сөздерді септеу, қима қағаз таратылады

Жетіген қобыз

Бағалау:

Үйге: 6-4жаттығу 16 бет. Ереже жаттау.