Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей
Абай ??нанбаев «?ыс» ?ле?і
Саба?ты? та?ырыбы: Абай ??нанбаев «?ыс» ?ле?і
Саба?ты? ма?саты: білімділік - о?ушылар?а ?аза?ты? ?лы а?ыны Абайды? ?мірі мен шы?армашылы?ы туралы жан - жа?ты м?лімет беру;
дамытушылы? - о?ушыларды? с?йлеу, ты?дау м?дениетін, м?нерлеп о?у техникасын жетілдіру ж?не ?ле?ді ??рылысына ?арай талдау да?дысын ?алыптастыру;
т?рбиелік - ?лы а?ынны? шы?армаларынан ?лгі - ?неге алу, ?нерді ??рметтеуге, ?дебиетті с?йіп о?у?а т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі: танымды? ізденіс саба?ы.
Саба?ты? ?діс - т?сілі: сын т?р?ысынан ойлау стратегиялары, топты? ж?мыс. К?рнекілігі: Абай ??нанбаевты? портреті, шы?армашылы?ына арнал?ан слайдтар жиынты?ы.
Саба?ты? барысы: І. ?йымдастыру б?лімі.
О?ушылармен амандасып, сыныпты 3 топ?а б?лемін.
І топ Ж?рек
ІІ топ ?айрат
ІІІ топ А?ыл
Саба??а кіріспестен б?рын о?ушылардан б?гінгі ауа райы туралы пікірлерін білу.
- О?ушылар, ?р жыл мезгіліні? ?зіне т?н ерекшелігі болатыны белгілі. Я?ни, жыл мезгіліне байланысты ауа - райыны? ??былып, ?згеріп отыратынын сіздер жа?сы білесіздер. Олай болса, ?аза? ж?лдызшыларыны? ?ыс мезгіліне ?атысты ауа райын ?алай болжа?анды?ына назар аударайы?.
Айды? туу, то?ысу ж?не аралы? ша?ын бай?ап, ба?амдай білген ?аза? хал?ыны? к?ріпкелдері, ж?лдызшылары ?ай кезде ауа райыны? ?андай болатынын д?л тауып, айтып берген.
?ЫРБАСТЫ? ?ЫЗЫЛЫ - желто?сан айыны? басында болатын ал?аш?ы аязды хал?ымыз осылайша атайды. Сарыар?а ??ірінде ?ыс ерте т?сіп, ?атты аяздар, б?р?асын борандар басталады.
К?ННІ? ТАЛАСУЫ - б?л мезгіл ?а?тарды? ал?аш?ы к?ніне т?спа - т?с келеді. Осы кездері к?н бойы к?тереді, ауа райы ?згеріп, ?ар жауады. Боран болуы да м?мкін.
?ЫС ШІЛДЕСІ. Б?л - ?а?тарды? со??ы к?ндері. Осы кездері ?ыс к?шіне еніп, са?ылда?ан сары аяздар орнайды. ?ысты? осындай на?ыз ?а?а?ан уа?ыты «?ыс шілдесі» деп аталады.
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру.
Ыбырай Алтынсаринні? «?зен» ?ле?ін м?нерлеп о?у ж?не ?ле? ??рылысына талдау жасау.
ІІІ. ?й тапсырмасын бекіту кезе?і.
1. Ыбырай Алтынсаринні? ?мір с?рген жылдары? (1841 - 1889)
2. Ыбырай Алтынсарин ?айда д?ниеге келген? (?останай облысы Затобол ауданында)
3. Ыбырай кімні? т?рбиесінде болады? (атасы Бал?ожа биді?)
4. Ыбырай ?андай игі іс ат?арды? (1864 жылы мектеп ашады)
5. 1864 жылы ашыл?ан мектебінде Ыбырай ?анша бала о?ытты? (14 бала)
6. Бала о?ыт?анына ?атты ?уан?ан Ыбырай бір хатында не деп жаз?ан? (Он т?рт бала о?ытамын. Бала о?ыту?а ?ой?а шап?ан аш ?ас?ырдай тиістім. Балалар да мені? айызымды ?андырып, о?уды тез ме?геріп алды)
7. Ыбырайды? таби?ат лирикасына арна?ан ?ле?ін ата. (?зен)
І?. Жа?а саба?.
1) «?ызы?ушылы?ты ояту» с?ті
О?ушылар?а «Желсіз т?нде жары? ай» ?нін ты?датамын.
- О?ушылар, б?л ?нні? авторы кім?
- Абай ??нанбаев.
2) «Топтастыру» стратегиясы
- Абай ??нанбаев туралы не білесіздер?
?лы а?ын
Сазгер
Аудармашы
Шешен
А?артушы
?о?ам ?айраткері
Саясаткер
?діл би таби?ат жыршысы
?аза? ?дебиетіні? к?шбасшысы
Н. Назарбаев «Абайды таныту ар?ылы біз ?аза?станды ?лемге танытамыз, ?аза? хал?ын танытамыз. Абай ?р?ашан бізді? ?лтты? ?ранымыз болуы тиіс»
3) «Т?ртіп алу» стратегиясы
( О?ушыларды? ?олдарына Абай туралы жазыл?ан деректі беріп,
дайындалуына 5 мин. уа?ыт беремін)
«?» «-» «+» «?»
білемін білмеймін жа?алы? К?дікті, та? ?алу
?аза?ты? ?лы а?ыны Абай ??нанбаев 1845 жылы б?рын?ы Семей облысы, Абай ауданы, Шы??ыстау б?ктерінде д?ниеге келген. Шы??ан руы – Тобы?ты. Ата - тегі сол тобы?ты ішінде билік ??рып, ы?палын ж?ргізіп, ?стемдік етіп келген т??ым. ?лкен ?кесі ?скенбай тобы?тыны? ата?ты биі болып ?ткен. ?з ?кесі ??нанбай к?п заман тобы?ты болысына старшын боп кеп, бір уа?ыт ?ар?аралы округіне а?а с?лтан да болады.
??нанбайдан ??дайберді, Т??ірберді (Т?кежан), Абай, Ыс?а?, Оспан, ?алиолла, Сма??л атты балалары бол?ан. Б?лардан Абай жас кезінде - а? ерекшеленіп, ауыз ?дебиетін ертегі - а?ыздарды, ескі ??гімелерді, жыр - ?иссаларды ерекше ден ?ойып ты?дайтын бол?ан. ?жесі Зере мен анасы ?лжан - жас Абайды? ?дебиетке ??марлы?ын оят?ан жандар.
Ауыл молдасынан сауат аш?ан Абай 10 жасында Семейге о?у?а келеді. Басында ?абул - Жаппар, кейін Ахмет - Ризаны? медресесінде білім ал?ан Абай ?те ?здік о?иды. Ол осында дін саба?тарымен бірге араб, парсы тілдерін ?йреніп, м?мкіндігінше мол білім алу?а ?мтылып, Шы?ысты? ?лы а?ындары Низами, Са?ди, Фердоуси, Хафиз, Физули шы?армаларымен танысады.
О?уыны? со?ында Абай м?сылманшамен бірге Семейдегі «Приходская школадан» ?ш ай орысша білім алады. Осы ?ш ай Абайды? ?з бетімен орыс тілін, ?дебиетін игеріп кетуде, ?аза? ?дебиетіне жа?а сарын ?келуде к?п ?сері болады.
1904 жылы 23 маусымда ?айтыс болады. С?йегі ?з ?ыстауы Жидебай?а ?ойылады. 1888 - 1890 жылдарда?ы таби?атты? т?рт мезгіліне арнал?ан «?ыс», «Жаз», «К?з», «Жаз?ыт?рым» ?ле?дерін жазады.
Абай - ?дебиеттегі аударма жасауды? шебер ?лгісін к?рсеткен, жай ма?ынасын ?ана аударумен шектелмей, ал?аш Абай Пушкинні? «Евгений Онегинін» аудар?ан. Абайды? поэмасы ?шеу: «Мас??т», «Ескендір», «?зім». Б?л поэмалар ?аза? ?мірінен алын?ан емес, шы?ысты? сарынында жазыл?ан.
Абайды? 45 ?ара с?здері бар. Абайды? ?ндеріні? б?рі - ?азір нота?а т?скен, орындалып ж?рген классикалы? туындылар.
4) Термин с?здермен ж?мыс.
Лирика - адамны? к??іл к?йін білдіретін сыршыл ?ле? т?рі. Лириканы: саяси, махаббат, философиялы?, таби?ат, азаматты? деп б?леміз.
Кейіптеу - жансызды жанды т?рінде суреттеу, я?ни жандыны? іс - ?рекетін, ?имылын бере суреттеу.
5) ?ле?мен ж?мыс.
?ле?ді м?нерлеп о?у.
І топ ?айрат тобына:
- Таби?ат лирикасы туралы айту;
- ?ле?де кездесетін жа?а с?здерді теріп жазу.
ІІ топ А?ыл тобына:
- ?ле?нен кейіптеуді табу;
- ?ысты? жеке - жеке к?ріністерін дербес алып ?ара?дар.
ІІІ топ Ж?рек тобына:
-«?ысты? сипаты» немесе «?ыс?ы ауыл» деген та?ырыптар бойынша суреттер салы?дар.
- Ы. Алтынсарин «?зен» ?ле?і мен А. ??нанбаевты? «?ыс» ?ле?ін салыстыры?дар
6) ?ле?ге сатылай кешенді талдау жасау.
?ле?ні? авторы: А. ??нанбаев
?ле?ні? та?ырыбы: ?ыс
Идеясы: ?ыс?ы таби?атты? к?рінісі
Жанр т?рі: таби?ат лирикасы
Негізгі т?йіні, т?рбиелік м?ні: ?аза? ауылыны? т?рмыс - тіршілігі
Кейіптеу: жансыз?а жан бітіріп сипаттау.
Шума? Тарма? Буна? Буын ?й?ас К?ркем с?здер
5 22 2 11 А А Б А
А? киімді, // денелі, // а? са?алды, - А 11 б
Со?ыр, мыл?ау,// танымас// тірі жанды. – А 11 б
?сті - басы//- а? ?ырау,// т?сі суы?, - Б 11 б
Бас?ан жері// сы?ырлап// келіп ?алды. – А 11 б (?ара ?ле? ?й?асы)
Дем алысы -//?скірік, // аяз бен ?ар, - А 11б
К?рі ??да? // ?ыс келіп,// ?лек салды. – ? 11 б
?шпадай// б?ркін киген// о?шырайтып, - Б 11 б
Аязбенен // ?ызарып // ажарланды. – ? 11 б (Кезекті ?й?ас)
Б?лттай // ?асы жауып // екі к?зін, - А 11 б
Басын сіліксе, // ?ар жауып, // маза?ды алды. – ? 13 б
Бурадай // б?р? - сар? етіп // долдан?анда, - Б 11 б
Алты ?анат // а? орда // ?й шай?алды. ? 11 б (Кезекті ?й?ас)
?. Саба?ты бекіту. «Еркін жазу» стратегиясы бойынша
І топ?а «Таби?атым - мекенім» эссе жазу.
ІІ топ?а «Абай ата ізімен» ?ыс мезгіліне ?ле? шы?ару.
ІІІ топ?а 5 с?ра? ?зірлеу.
?І. ?й тапсырмасын беру.
«?ыс» ?ле?ін жаттау.
?ІІ. Ба?алау.
* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт