О?у іс-?рекетіні? та?ырыбы: Б дыбысы мен ?рпі.
О?у іс-?рекетіні? ма?саты: б дыбысымен танысу сюжетті сурет бойынша ??гіме ??рату ар?ылы, балаларды? ойлау ?абілетін дамыту, с?здік ?орларын молайту. Б дыбысына ?атысты- рып с?здер ойлатып талдау?а ?йрету. Балаларды ??ыптылы??а, ептілікке т?рбиелеу. Жазу да?дысын ?алыптастыру.
?діс-т?сілдер: т?сіндіру, с?ра?-жауап, баяндау.
О?у іс-?рекетіні? к?рнекілігі: ойыншы? бал?а, балта, балы?, б?ркіт, б??ы, б?зау, балапан, ба?а, са?ырау??ла?, кеспе ?ліппе, текшелер.
О?у іс-?рекетіні? барысы:
I. ?йымдастыру кезе?і.
- Балалар, ?азір жылды? ?ай мезгілі ж?не ?ай ай?
- К?ктем. Мамыр айы.
- Д?рыс айтасы?дар, к?ктемні? мамыр айы екен.
- Аптаны? ?ай к?ні?
Осы кезде ?стелге секіріп ба?а шы?а келеді.
- Мынау не екен, балалар?
- Ба?а бізге неге келді екен, мен с?рап к?рейінші. (??ла?ын тос?ан болады).
- Балалар, ба?а бізге ?она??а келіпті, сендермен бірге бол?ысы келеді.
Балалардан ба?аны? ?имылын жасауын ж?не ба?а туралы ?н айтып беруді с?райды.
- Ба?а, ба?а, балпа?, Басы? неге жалпа??
- Темір телпек к?п киіп, Басым содан жалпа?.
- Ба?а, ба?а, балпа?, Б?ты? неге талпа??
- Су бетінде к?п ж?зіп, Б?тым содан талпа?.
- ?те жа?сы айтты?дар, балалар, таныс емес ?ай дыбыс? Б дыбысы
II. Негізгі б?лім.
1. Педагог балалар?а ойыншы? бал?а, балтаны к?рсетеді, балалар педагог к?рсеткен заттарды? аттарын атайды. Оларды? орта? аттары ??рал-саймандар екені айтылады. Осылайша бас?а да ойыншы?тар: балы?, б?ркіт, б??ы, б?зау, балапан ж?не ба?аны к?рсетіп, аттарын атат?ызады.
- Осы с?здерді? барлы?ында б дыбысы ?ай жерде т?р?
- Шалбар деген с?зде б дыбысы бар ма?
- . Б?л с?зде ортасында естіліп т?р.
- Енді осы б дыбысын дауыстап айтып к?рейікші, не бай?ады?дар?
Балалар б дыбысын дауыстап айту кезінде еріндеріні? бір- біріне тигенін айтады.
Жа?а дыбысты бір-біріне ?арап дыбыстатып айт?ызу.
- Б дыбысын созып айтып к?рейікші, созып айту?а келе ме екен?
- Жо?, б дыбысын созып айту?а келмейді. Б дыбысын ы дыбысыны? к?мегімен ?ана созып айта аламыз.
- Олай болса б дыбысы ?андай дыбыс екен? Дауысты ма, ?лде дауыссыз дыбыс па?
- Дауысты дыбыстар ?алай айтылады ж?не оларды ?андай текшемен белгілейміз? Ал дауыссыз дыбыстарды ?андай текшелермен белгілейміз? (Балалар ?ызыл ж?не к?к текшелерді ретімен к?рсетеді).
Б дыбысына келетін с?здерді буын?а б?лдіріп айт?ызу. Бал?а,шалбар
Д?птермен ж?мыс.
а) Б?рік, барабан, клуб с?здеріне дыбысты? талдау жасатып, онда?ы ? дыбысыны? орнын ажырат?ызады. Балаларды? ?здеріне б дыбысыны? с?зді? басында, ортасында, ая?ында келетін с?здер ойлатады. Д?птердегі буындарды, с?здерді ??ратып о?ытады. Барлы?ы хормен ?айталап о?иды.
?) Жазу ж?мысы. ?лгі бойынша б дыбысыны? кіші ж?не бас ?рпін бастырып жазады. Торк?здегі б дыбысыны? орнына ?арай с?з ойлап табады. Торк?зді санап, суретті ?айталап сала- ды. Торк?здегі «оюды ?айталап сал» тапсырмасын орындайды. С?йлем ??райды.
б) Кеспе ?ріптен б-ны? бас ?рпі мен кіші ?рпі к?рсетіледі. Педагог та?та?а жазып к?рсетеді. Балалар?а ауада екі-?ш рет ауада жаздырады. Д?птерге б ?рпін ?лгі бойынша жазады.
4. Сергіту с?тін ?ткізу.
Бала-бала, бала?ан, К?не, ?айсы ала?ан? Сауса?тары? ?йбат, Былай-былай ойнат.
?ызыл, к?к текшелермен (дауыссыз дыбыс - к?к текше, дауысты дыбыс - ?ызыл текше) с?з ??растыру. ?ай бала с?з жылдам ??растырса, сол бала та?тада да к?рсетеді. Ал?аш?ы орында?ан т?рт бала?а жаздыру. Мысалы, Бота, арба, бал?а, саба.
Балалар?а б дыбысына с?з ??рат?ызу. Мысалы, бесік, бор, ба?а, ба?даршам, т.б.
Б дыбысынан басталатын балаларды? аттарын атату.
- Ж?мба? шешкізу.
Табада бар,
Танада жо?.
Сабада бар,
Санада жо?.
- Шешуі: б дыбысы.
- Та?ырыпты? сурет бойынша ??гіме ??растыру. (Са?ырау??ла?ты панала?ан балапандарды бейнелеген сурет).
С?йлемдер ??растыру.
1. Жа?быр жауды. 2. Са?ырау??ла? ?лкен болып ?сті. 3. Балапандар са?ырау??ла? астын паналап т?р.
- «Са?ырау??ла?» дидактикалы? ойыны.
Шарты: балаларды? ішінен біреуі «са?ырау??ла?» болып сайланады. ?ал?андары «балапандар» болады. «Са?ырау??ла?» ?олшатырды ашып, отырады. Педагогті? «жа?быр жауды» деген белгісімен орнынан жайлап т?рады. «Балапандар» «са?ырау??ла?ты?» астына жиналады.
Балапан с?зін буын?а б?лу.
«Екінші буыным ?айда?» ойыны.
Шарты: б?зауды? суретін к?рсетіп «б?», - дейді, балалар «-зау», - дейді. Б?ркітті? суретін к?рсетіп «б?р», - дейді, балалар «-кіт», - дейді.
III. ?орытындылау.
С?ра?-жауап ?дісі ар?ылы б дыбысы ж?не ?рпі туралы ал?ан білімдерін бекіту.