kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

?аза? тілі. Та?ырыбы: Т?рлаулы м?шелер

Нажмите, чтобы узнать подробности

Саба?ты? атауы

Т?рлаулы м?шелер

Ма?саты

К?тілетін н?тиже

Білімділік: о?ушыларды? т?рлаулы  м?шелер ж?не  бастауыш  туралы білімдерін еске т?сіру,  бастауышты? жасалу жолдарымен таныстыру, с?йлем  м?шесіне талдай  білуге  ?йрету;
Дамытушылы?:  жатты?уларды,  тапсырмаларды орындата  отырып, танымды? ізденушілік, есте  са?тау, ойлау, шы?армашылы?  ?абілеттерін дамыту;
Т?рбиелік:   ?аза? тілін ??рметтеуге, ?з тілін  тере? т?сініп, д?рыс, ж?йелі т?рде  с?йлей білуге баулу.
Саба?ты? т?рі: Жа?а  саба?ты  ме?герту.
Саба?ты? типі: Д?ст?рлі  саба?.
Саба?ты?  к?рнекілігі: слайд, кеспе ?а?аздар, о?улы?, сызбалар.
Саба?ты?  ?дісі: т?сіндіру, с?ра?-жауап, д?птермен  ж?мыс,  жатты?у  орындау;

Психологиялы? ахуал

Біз балдыр?ан баламыз,

??стай ?анат ?а?амыз.

Д?ниені аралап,

О?ып білім аламыз.

О?ушылар ше?берде жиналып,м??аліммен бірге б?гінгі саба??а с?ттілік тілейді.

?ызы?ушылы?ты ояту

?ткен  саба?ымыз?а  ?ыс?аша  шолу
Ал, жа?сы балалар, біз б?гін алдымен т?рлаулы  м?шелерді пысы?тап, ?айталап  аламыз.
1. С?йлем м?шелері  дегеніміз не?
2. С?йлем м?шесіні? белгілері ?андай?
3. С?йлем м?шесі бола  алмайтындар ?айсылар?
4. С?йлем м?шесі ??рамына ?арай нешеге б?лінеді?
5. Т?рлаулы м?шелер дегеніміз не?
6. Т?рлаусыз м?шелер  дегеніміз  не?
ІІІ.  Жа?а саба?
С?йлем  м?шелері  ат?аратын  ?ызметіне  ?арай  т?рлаулы  ж?не  т?рлаусыз  м?шелер  болып  екіге б?лінетінін  ?ткен  саба?та  айт?ан  болатынбыз.  Біз  б?гін  т?рлаулы  с?йлем  м?шесіні?  бірі  бастауыш?а  ке?інен то?таламыз. Оны? ??рамына ?арай  т?рлерімен, ?ай с?з  таптарынан   жасалатынын ме?гереміз. Олай болса, б?гінгі  к?нні? жадын  жазып, та?ырыпты жазып  алайы?.
Т?рлаулы  м?ше – с?йлем  ??рау?а  негіз  болатын  бастауыш  пен  баяндауыш.
Бастауыш – с?йлемде  айтыл?ан  ойды?  иесі,  с?йлемні?  негізі,  басты  ?зекті  м?шесі.

  • Бастауыштар  ??рылысына  ?арай  мынадай  болып  болып  б?лінеді:

??рылысына     

                    ?арай

С?ра?тары:  Кім? Не? Кімдер? Нелер? Кімім? Нем? Кімі??Не??

              Дара

Омар ?ырман басында ж?р.

Мен жазбаймын ?ле?ді ермек ?шін

           К?рделі

Ту?ан жерім – ?йгілі Шал?ар ??ірі

К?ле беру  ы??айсыз.

            ?йірлі

Ж?мысы жо?ты? аздырар адам баласын

– Енді, бастауышты? ?ай с?з  таптарынан  жасалатынына назар аударайы?.

Бастауыш болатын

с?з таптары

С?йлемдер

Зат есім

Абайлар ?арашо?ы?а т?с ауа жетті.

Есімдік

?зіміз де ж?ргелі отырмыз.

Сын есім

К?п ?ор?ытады, тере? батырады.

Сан есім

Берерменге бесеу к?п.

Есімше

?ке к?рген-о? жонар,

Ана к?рген-тон пішер.

Т?йы? етістік

Ты?дау - м?дениеттілікті? белгісі.

Ода?ай

«?, ??дай!» – к?йзелгенні? белгісі.

?стеу

Шапша? асы?тырады, со?ыра кешіктіреді.

Олай  болса,   б?ріміз  та?та?а  ?араймыз.   Мына  с?йлемнен  т?рлаулы  м?шені  тауып к?рейік:

– Шы?ыс?а ?арай беттеген ?лкен  кеме те?ізді  тіліп келеді.
М?нда?ы, бастауыш – кеме, баяндауыш – тіліп келеді.
Ал,енді сол т?рлаулы м?шелерді алып тастап о?ып ?арайы?. Нені  бай?ады?? – Айтатын  ой ая?талды ма?
– Я?ни, б?дан біз нені а??арды?? Б?гінгі  т?рлаулы  м?шелер с?йлем  ??рау?а негіз болады екен. Б?л т?рлаулы м?шелерді? басты  ерекшелігі.
Кітаптарымыздан ережені о?имыз. Бастауышты? ережесі о?ылады.
Мысалы: ??нанбай да тыс?а шы?ты.  (Кім шы?ты?)
Бастауыш – ??нанбай,  баяндауыш – шы?ты.

О?улы?та?ы  тапсырмаларды орындау

Сергіту с?ті

Орманда кірпі келеді, 
Са?ырау??ла? тереді. 
Кездесті, міне, керегі: 
Екеуі ?айы? астынан. 
Біреуі терек ?асынан. 
?анша олар болма? есепте, 
То?ыл?ан салса себетке? 

Ой сергітеді,шаша?андары

басылады

Ой тол?аныс

Тапсырмаларды орында?дар

1.Зат есім         ……….    ма?ан   амандасты.
2.Есімдік       Ерте?  ……….  он ?шке келеміз.
3.Сын есім   ………. –  ісімен  жа?сы.
4.Сан есім    ……….  екіге де, ?шке де б?лінеді.
5.Есімше  ……….  білер  бір  с?зді.
6.Т?йы?  етістік     ……….  о?ай, істеу  ?иын.
7.Ода?ай         ………… – жекіру   ода?айы.
Я?ни, балалар  бай?ап  отыр?анымыздай,  бастауыш  к?бінесе зат есімнен  жасалады  екен.

?йге тапсырма

О?улы?та?ы тапсырмаларды орындау

К?нделіктеріне жазып беремін

Ба?алау

О?ыту ?шін ба?алау ж?не о?уды ба?алау

Ба?алау пара?шасын толтырады.

Кері байланыс

Смайликтерді ?зі ?ала?ан н?с?а?а жабыстырады

Ctri/Cmd+V

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«?аза? тілі. Та?ырыбы: Т?рлаулы м?шелер»

Сабақтың атауы

Тұрлаулы мүшелер

Мақсаты

Күтілетін нәтиже

Білімділік: оқушылардың тұрлаулы  мүшелер және  бастауыш  туралы білімдерін еске түсіру,  бастауыштың жасалу жолдарымен таныстыру, сөйлем  мүшесіне талдай  білуге  үйрету;
Дамытушылық:  жаттығуларды,  тапсырмаларды орындата  отырып, танымдық ізденушілік, есте  сақтау, ойлау, шығармашылық  қабілеттерін дамыту;
Тәрбиелік:   қазақ тілін құрметтеуге, өз тілін  терең түсініп, дұрыс, жүйелі түрде  сөйлей білуге баулу.
Сабақтың түрі: Жаңа  сабақты  меңгерту.
Сабақтың типі: Дәстүрлі  сабақ.
Сабақтың  көрнекілігі: слайд, кеспе қағаздар, оқулық, сызбалар.
Сабақтың  әдісі: түсіндіру, сұрақ-жауап, дәптермен  жұмыс,  жаттығу  орындау;

Психологиялық ахуал

Біз балдырған баламыз,

Құстай қанат қағамыз.

Дүниені аралап,

Оқып білім аламыз.

Оқушылар шеңберде жиналып,мұғаліммен бірге бүгінгі сабаққа сәттілік тілейді.

Қызығушылықты ояту

Өткен  сабағымызға  қысқаша  шолу
Ал, жақсы балалар, біз бүгін алдымен тұрлаулы  мүшелерді пысықтап, қайталап  аламыз.
1. Сөйлем мүшелері  дегеніміз не?
2. Сөйлем мүшесінің белгілері қандай?
3. Сөйлем мүшесі бола  алмайтындар қайсылар?
4. Сөйлем мүшесі құрамына қарай нешеге бөлінеді?
5. Тұрлаулы мүшелер дегеніміз не?
6. Тұрлаусыз мүшелер  дегеніміз  не?
ІІІ.  Жаңа сабақ
Сөйлем  мүшелері  атқаратын  қызметіне  қарай  тұрлаулы  және  тұрлаусыз  мүшелер  болып  екіге бөлінетінін  өткен  сабақта  айтқан  болатынбыз.  Біз  бүгін  тұрлаулы  сөйлем  мүшесінің  бірі  бастауышқа  кеңінен тоқталамыз. Оның құрамына қарай  түрлерімен, қай сөз  таптарынан   жасалатынын меңгереміз. Олай болса, бүгінгі  күннің жадын  жазып, тақырыпты жазып  алайық.
Тұрлаулы  мүше – сөйлем  құрауға  негіз  болатын  бастауыш  пен  баяндауыш.
Бастауыш – сөйлемде  айтылған  ойдың  иесі,  сөйлемнің  негізі,  басты  өзекті  мүшесі.

  • Бастауыштар  құрылысына  қарай  мынадай  болып  болып  бөлінеді:

Құрылысына     

                    қарай

Сұрақтары:  Кім? Не? Кімдер? Нелер? Кімім? Нем? Кімің?Нең?

              Дара

Омар қырман басында жүр.

Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін

           Күрделі

Туған жерім – әйгілі Шалқар өңірі

Күле беру  ыңғайсыз.

            Үйірлі

Жұмысы жоқтық аздырар адам баласын

 

 

 

– Енді, бастауыштың қай сөз  таптарынан  жасалатынына назар аударайық.

Бастауыш болатын

сөз таптары

Сөйлемдер

Зат есім

Абайлар Қарашоқыға түс ауа жетті.

Есімдік

Өзіміз де жүргелі отырмыз.

Сын есім

Көп қорқытады, терең батырады.

Сан есім

Берерменге бесеу көп.

Есімше

Әке көрген-оқ жонар,

Ана көрген-тон пішер.

Тұйық етістік

Тыңдау - мәдениеттіліктің белгісі.

Одағай

«Ә, құдай!» – күйзелгеннің белгісі.

Үстеу

Шапшаң асықтырады, соңыра кешіктіреді.

Олай  болса,   бәріміз  тақтаға  қараймыз.   Мына  сөйлемнен  тұрлаулы  мүшені  тауып көрейік:

– Шығысқа қарай беттеген үлкен  кеме теңізді  тіліп келеді.
Мұндағы, бастауыш – кеме, баяндауыш – тіліп келеді.
Ал,енді сол тұрлаулы мүшелерді алып тастап оқып қарайық. Нені  байқадық? – Айтатын  ой аяқталды ма?
– Яғни, бұдан біз нені аңғардық? Бүгінгі  тұрлаулы  мүшелер сөйлем  құрауға негіз болады екен. Бұл тұрлаулы мүшелердің басты  ерекшелігі.
Кітаптарымыздан ережені оқимыз. Бастауыштың ережесі оқылады.
Мысалы: Құнанбай да тысқа шықты.  (Кім шықты?)
Бастауыш – Құнанбай,  баяндауыш – шықты.

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Сергіту сәті

Орманда кірпі келеді, 
Саңырауқұлақ тереді. 
Кездесті, міне, керегі: 
Екеуі қайың астынан. 
Біреуі терек қасынан. 
Қанша олар болмақ есепте, 
Тоқылған салса себетке? 

Ой сергітеді,шашағандары

басылады

Ой толғаныс

Тапсырмаларды орындаңдар

1.Зат есім         ……….    маған   амандасты.
2.Есімдік       Ертең  ……….  он үшке келеміз.
3.Сын есім   ……….. –  ісімен  жақсы.
4.Сан есім    ………..  екіге де, үшке де бөлінеді.
5.Есімше  ………..  білер  бір  сөзді.
6.Тұйық  етістік     ………..  оңай, істеу  қиын.
7.Одағай         ………… – жекіру   одағайы.
Яғни, балалар  байқап  отырғанымыздай,  бастауыш  көбінесе зат есімнен  жасалады  екен.

Үйге тапсырма

Оқулықтағы тапсырмаларды орындау

Күнделіктеріне жазып беремін

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау


Бағалау парақшасын толтырады.

Кері байланыс

Смайликтерді өзі қалаған нұсқаға жабыстырады




Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Начальные классы

Категория: Уроки

Целевая аудитория: 3 класс

Скачать
?аза? тілі. Та?ырыбы: Т?рлаулы м?шелер

Автор: Омарова Роза Сабыровна

Дата: 10.02.2016

Номер свидетельства: 291589


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства