?аза? ханды?ына 550 жыл.docx

Ма?саты: ?аза? ханды?ыны? ??рылу тарихымен таныстыру. Отаншылды??а, бірлікке, ынтыма??а т?рбиелеу.
М??алім тарихи кешті? ма?сатымен ?ыс?аша таныстырып ?теді.
1 - ж?ргізуші: Биыл?ы жылды? елімізді? тарихында?ы, хал?ымызды? та?дырында?ы алатын орны ерекше. Биыл бізді? мемлекетімізді?, я?ни ?аза? ханды?ыны? ??рыл?анына 550 жыл.
/?. Р. Гимні орындалады./

2 - ж?ргізуші: ?аза? хал?ыны? т?рлі мемлекеттік бірлестіктерге бытырап, саяси б?лшектенуін жою?а ?рекет жасау Жошы ?рпа?тары - Керей мен Ж?нібекті? ?лесіне тиді.
О?ушы:
Рухы мен тілін жанындай с?йген,
Адамдар неге санаулы?
?лт ?шін д?уір отына к?йген,
Аталар болды алаулы.
Армандай ас?ар,
Жолдар?а бастар,
Ісі?нен ?рпа? от алар.
?алмайсы? к?штен,
Шы?пайсы? естен,
Та?дыры шыншыл аталар.

1 - ж?ргізуші:
?аза? жеріндегі саяси бытыра??ылы? ?сіресе ?біл?айырды? билігі т?сында ?зіні? шары?тау шегіне жетті.
К?рініс. «С?лтандар ке?есі»
/Керей с?лтан мен Ж?нібек с?лтан с?хбат ??руда, ?йге бір топ а?с?йектер кіреді/
- Ассалаума?алейкум, а?алар.
- Уа?алейкумсалам, т?рлеті?іздер.

А?с?йектер басшысы:- Біз бір ма?ызды м?селемен келіп т?рмыз. Елді бей – берекетсіздік басып алды. Хан - екем со?ыстарды ?детіп, салы?ты к?бейтті. ?скери дайынды?сыз, батырларды ??далау негізінде ойраттардан же?ілгені ?здері?ізге м?лім. Б?лінетін кез келмеді ме екен?

Ж?нібек:- Ия, с?здері?із рас, ханны? ?а?арына жергілікті с?лтандар мен ?арапайым халы? та ілігіп отыр. ?з алдымыз?а ел болатын к?н келді.

Керей: - Бар ?аза?ты біріктіретін уа?ыт келгенін халы? та т?сінді, со?ымыздан ереді деп сенемін.

Ж?нібек:- Елдігімізді са?тау ?шін ту?ан жерден жыра?тауымыз?а тура келеді. Мо?ол ханы Есен Б??а туысымыз дулаттарды? к?мегімен хан та?ына отырды. Біра? бауыры Ж?ніс Темір ?улетімен ода?тасып а?асына ?арсы шы?уда. Есен Б??а інісіне ?арсы ода?тас іздеуде. Сонда жол тартса? ?айтеді?

Керей: Ия, к?шсек к?шейік. Сол жа??а к?шіп барып, ?лы ж?збен бірігейік.
С?лтандар: - Біз дайынбыз баста?ыздар к?шті. Біз сіздермен біргеміз.

Ж?нібек: Кереке, ?за? жол?а шы??алы т?рмыз. ?зіні? бір бата бері?із.

Керей:
Жолы?ды Алла ?олдасын,
Жаманшылы? болмасын.
Кетілмесін т?лпары?ны? т?я?ы,
?айырылмасын с???ары?ны? ?ия?ы.
Бар?ан жерде ??ша? жая ?арсы алсын
Жа?сы адамдар, жайса? жандар зиялы.
Жалпа? емес, жа?сы жермен таныс?ын
Алла жебеп ?ш?ан ??спен жарыс?ын,
К??ілі? шат, ат - к?лігі? арымай,
Отбасы?мен аман - есен табыс?ын.
?умин.

1 - ж?ргізуші: Ия, сонымен Керей мен Ж?нібек баста?ан 200 мы? адам Жетісу?а бет алды.
2- ж?ргізуші:- Ол туралы тарихшыларымызды? айт?андарына ??ла? т?рсек.
О?ушы: М?хаммед бен У?ли былай дейді: «?біл?айыр хан Дешті ?ыпша? айма?ында ?з жауларыны? балаларын же?іп шы??ан кезде Жошы ханны? ?лы То?а Темір хан ?рпа?тарыны? кейбіреулері, мысалы Керей мен Ж?нібек ба?ыну мен мойынсыну ше?берінен шы?ып, отанынан кетіп ?ал?анды ж?н к?рді. Олар бабаларынан м?ра?а ал?ан елден бас тартып жат жерге апаратын жол?а шы?ты. Мойындау?а лайы?ты адамдар тобымен олар Мо?олстан?а апаратын жолды та?дап алды.»
О?ушы:
М. Х. Дулати: «Сол уа?ытта Дешті ?ыпша?ты ?біл?айыр хан биледі. Ол Жошы ?улетінен шы??ан с?лтандарды к?п мазалады. Ж?нібек пен Керей одан Мо?олстан?а ?ашып кетті. Есен Б??а оларды шын ы?ыласпен ?арсы алып, Мо?олстанны? батыс шебін ??райтын Шу мен ?озыбасы округін берді. ?біл?айыр ?лген со? ?збек ?лысы б?зылып сала берді. Онда ?лкен шата?тар басталды. Оны? к?п б?лігі Керей мен Ж?нібек хандар?а к?шіп кетті, с?йтіп оларды? т??ірегіне жинал?андарды? саны 200 мы??а жетті. Олар енді ?збек - ?аза?тар деп аталатын болды. ?аза? с?лтандарыны? билігі 870 жылдан басталады. Б?рін де Алла біледі.»
870 жыл ?азіргі бізді? жыл санауымызды? 1465 - 1466 жылдары.

1 - ж?ргізуші:
1465 - 1466 жылдары Керей мен Ж?нібекті? Батыс Жетісуды ??тты мекен етіп, Шуда?ы ?озыбасыда?ы ?аза? ханды?ыны? ?лтты? туын тігіп, Орда ??руы е? алдымен, к?шпелі ?аза?тарды? ел болып, е?се к?терсек деген ынта - ?мітін ж?зеге асырды.

2 - ж?ргізуші:
Екіншіден, суы мол, топыра?ы ??нарлы, жер жаннаты Жетісу жері ?алы? ?аза?ты? ма?танышына айналды.
О?ушы:
Жер?йы?ты іздеген Асан ?ай?ы бабамыз Жетісуда бол?ан кезде: «Жетісуды? а?ашыны? басы жеміс екен» десе, екі с?лтан келіп орналас?ан жер Шу туралы: «Ей, Шу, аты?ды теріс ?ойыпты. Мына ну ?амысы? елді ешбір ж?т?а бере ?оймас» деген екен.
О?ушы:
?асырды? ??рдасы,
А?ындар жырла?ан,
К?нені? сырласы
Тарихты ты?да?ан.
Шежіре шертеді,
К?шесі, ?р тасы,
?ажайып ерте?і,
Жетісу ал?асы.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«?аза? ханды?ына 550 жыл.docx»

Тақырыбы: Қазақ хандығына 550 жыл

Мақсаты: Қазақ хандығының құрылу тарихымен таныстыру. Отаншылдыққа, бірлікке, ынтымаққа тәрбиелеу.
Мұғалім тарихи кештің мақсатымен қысқаша таныстырып өтеді.
1 - жүргізуші: Биылғы жылдың еліміздің тарихындағы, халқымыздың тағдырындағы алатын орны ерекше. Биыл біздің мемлекетіміздің, яғни Қазақ хандығының құрылғанына 550 жыл.
/Қ. Р. Гимні орындалады./

2 - жүргізуші: Қазақ халқының түрлі мемлекеттік бірлестіктерге бытырап, саяси бөлшектенуін жоюға әрекет жасау Жошы ұрпақтары - Керей мен Жәнібектің үлесіне тиді.
Оқушы:
Рухы мен тілін жанындай сүйген,
Адамдар неге санаулы?
Ұлт үшін дәуір отына күйген,
Аталар болды алаулы.
Армандай асқар,
Жолдарға бастар,
Ісіңнен ұрпақ от алар.
Қалмайсың көштен,
Шықпайсың естен,
Тағдыры шыншыл аталар.

1 - жүргізуші:
Қазақ жеріндегі саяси бытыраңқылық әсіресе Әбілқайырдың билігі тұсында өзінің шарықтау шегіне жетті.
Көрініс. «Сұлтандар кеңесі»
/Керей сұлтан мен Жәнібек сұлтан сұхбат құруда, үйге бір топ ақсүйектер кіреді/
- Ассалаумағалейкум, ағалар.
- Уағалейкумсалам, төрлетіңіздер.

Ақсүйектер басшысы:- Біз бір маңызды мәселемен келіп тұрмыз. Елді бей – берекетсіздік басып алды. Хан - екем соғыстарды үдетіп, салықты көбейтті. Әскери дайындықсыз, батырларды құдалау негізінде ойраттардан жеңілгені өздеріңізге мәлім. Бөлінетін кез келмеді ме екен?

Жәнібек:- Ия, сөздеріңіз рас, ханның қаһарына жергілікті сұлтандар мен қарапайым халық та ілігіп отыр. Өз алдымызға ел болатын күн келді.

Керей: - Бар қазақты біріктіретін уақыт келгенін халық та түсінді, соңымыздан ереді деп сенемін.

Жәнібек:- Елдігімізді сақтау үшін туған жерден жырақтауымызға тура келеді. Моғол ханы Есен Бұға туысымыз дулаттардың көмегімен хан тағына отырды. Бірақ бауыры Жүніс Темір әулетімен одақтасып ағасына қарсы шығуда. Есен Бұға інісіне қарсы одақтас іздеуде. Сонда жол тартсақ қайтеді?

Керей: Ия, көшсек көшейік. Сол жаққа көшіп барып, Ұлы жүзбен бірігейік.
Сұлтандар: - Біз дайынбыз бастаңыздар көшті. Біз сіздермен біргеміз.

Жәнібек: Кереке, ұзақ жолға шыққалы тұрмыз. Өзінің бір бата беріңіз.

Керей:
Жолыңды Алла қолдасын,
Жаманшылық болмасын.
Кетілмесін тұлпарыңның тұяғы,
Қайырылмасын сұңқарыңның қияғы.
Барған жерде құшақ жая қарсы алсын
Жақсы адамдар, жайсаң жандар зиялы.
Жалпақ емес, жақсы жермен танысқын
Алла жебеп ұшқан құспен жарысқын,
Көңілің шат, ат - көлігің арымай,
Отбасыңмен аман - есен табысқын.
Әумин.

1 - жүргізуші: Ия, сонымен Керей мен Жәнібек бастаған 200 мың адам Жетісуға бет алды.
2- жүргізуші:- Ол туралы тарихшыларымыздың айтқандарына құлақ түрсек.
Оқушы: Мұхаммед бен Уәли былай дейді: «Әбілқайыр хан Дешті Қыпшақ аймағында өз жауларының балаларын жеңіп шыққан кезде Жошы ханның ұлы Тоқа Темір хан ұрпақтарының кейбіреулері, мысалы Керей мен Жәнібек бағыну мен мойынсыну шеңберінен шығып, отанынан кетіп қалғанды жөн көрді. Олар бабаларынан мұраға алған елден бас тартып жат жерге апаратын жолға шықты. Мойындауға лайықты адамдар тобымен олар Моғолстанға апаратын жолды таңдап алды.»
Оқушы:
М. Х. Дулати: «Сол уақытта Дешті Қыпшақты Әбілқайыр хан биледі. Ол Жошы әулетінен шыққан сұлтандарды көп мазалады. Жәнібек пен Керей одан Моғолстанға қашып кетті. Есен Бұға оларды шын ықыласпен қарсы алып, Моғолстанның батыс шебін құрайтын Шу мен Қозыбасы округін берді. Әбілқайыр өлген соң Өзбек ұлысы бұзылып сала берді. Онда үлкен шатақтар басталды. Оның көп бөлігі Керей мен Жәнібек хандарға көшіп кетті, сөйтіп олардың төңірегіне жиналғандардың саны 200 мыңға жетті. Олар енді өзбек - қазақтар деп аталатын болды. Қазақ сұлтандарының билігі 870 жылдан басталады. Бәрін де Алла біледі.»
870 жыл қазіргі біздің жыл санауымыздың 1465 - 1466 жылдары.

1 - жүргізуші:
1465 - 1466 жылдары Керей мен Жәнібектің Батыс Жетісуды құтты мекен етіп, Шудағы Қозыбасыдағы қазақ хандығының ұлттық туын тігіп, Орда құруы ең алдымен, көшпелі қазақтардың ел болып, еңсе көтерсек деген ынта - үмітін жүзеге асырды.

2 - жүргізуші:
Екіншіден, суы мол, топырағы құнарлы, жер жаннаты Жетісу жері қалың қазақтың мақтанышына айналды.
Оқушы:
Жерұйықты іздеген Асан Қайғы бабамыз Жетісуда болған кезде: «Жетісудың ағашының басы жеміс екен» десе, екі сұлтан келіп орналасқан жер Шу туралы: «Ей, Шу, атыңды теріс қойыпты. Мына ну қамысың елді ешбір жұтқа бере қоймас» деген екен.
Оқушы:
Ғасырдың құрдасы,
Ақындар жырлаған,
Көненің сырласы
Тарихты тыңдаған.
Шежіре шертеді,
Көшесі, әр тасы,
Ғажайып ертеңі,
Жетісу алқасы.