«?ыз ?уу». Ерлерді? ?андай ?лтты? бас киімдерін білесі?дер ?
«Ар?ан тартыс». ?йелдерді? ?андай ?лтты? бас киімдері бар?.
«То?ыз??мала?». ?йел адамны? бас киімдеріні? т?бесіне не та?ылады?
-Жа?сы балалар, ?андай та?ырып шы?ты?
Олай, болса б?гінгі та?ырыбымыз ?аза?ты? ?лтты? бас киімі с?укеле екен.
Жа?а саба?.
К?нні? жадын, та?ырыбын жаздыру:
Аппликация дегеніміз не?
?йелдерге арнал?ан ?лтты? бас киім т?рлері ?те к?п. Олар?а с?укеле, та?ия, кимешек, б?рік т.б жатады.
С?укеле – ?ыздарды? ?зату тойында киетін бас киім. С?укеле алтын, к?міс, асыл тастармен ?шекейленіп, зермен,жібек жіппен кестеленеді. Т?бесіне ?кі та?ылып, жерге дейін т?гілген а? желек жабылады. С?укеле бас киім ?ана емес, ата – бабаларымыз с?укелені ?шекейлеуге к?містен салынатын ?рнектер ж?не жы-лан бас бейнесіні? магиялы? ?асиеті бар деп есептеген. С?укелеге к?місті тазалы? ретінде, жылан басы тіл – к?зден са?тайды деп т?сінген.
Та?ия – т?сі сырт киімге бешпетке, камзол?а с?йкес келуі тиіс. Та?ияны алтын, к?міс, паршамен оюлап с?нді жіптермен тіккен. ?аза?ты? «?кідей ?лбіреп, тотыдай таранып» деп ?ыздарды ?спептеуі осыдан ?ал?ан.
Кимешек – жас келіншек балалы бол?аннан кейін
кимешек киюге тиіс. Жас келіншектен бастап егде ?йелдер
де киетін д?ст?рлі ?лтты? бас киім.
Б?рік – а? терісінен тігіліп, жиегіне ж?рын ж?ргізіледі. Б?рік ?йелдер де, ерлерге де арнал?ан бас киім. Б?рікті ?аза? жылды? ?о?ыр сал?ын, аумалы – т?кпелі кезе?дері к?ктем мен к?здекиген. ?йткені ол киіп ж?руге ?рі жылы, ?рі же?іл бас киім.
О?улы?пен ж?мыс:
«?яда не к?рсе?, ?ш?анда соны к?ресі?» демекші о?ушы ?р ?ол?нер т?рін ?йрену барысында ?зіні? шеберлігін, ептілігін, ал?ырлы?ын арттыра т?седі.
1.С?укелені? конус т?різді екенін ескеріп, оны? биіктігі мен диаметрін аны?тай-мыз. Биіктігін 20см, диаметрін 46 см деп алып, ?атты ?а?аз бетіне с?укеле піші-нін т?сіреміз. ?атты ?а?азды т?сірілген сызы? бойынша ?иып желімдейміз. ?атты ?а?аздан жасап ал?ан конусымыз с?укелені? негізі болады.
2. Т?рлі т?сті ?а?аздан с?укелеге ою - ?рнек жапсырамыз.
3. С?укелені? т?менгі б?лігіні? жиегіне биіктігі 3см ма?та желімдейміз.
5.А? т?сті то?ыма жіптен шаша? жасап, ?кісі ретінде с?укелені? т?бесіне ?адай-мыз.
?ауіпсіздік ережесін са?тау.
?атырма ?а?азды ?и?анда сауса?тары?ды абайла.
?айшыны ашы? тастама;
?айшыны жолдасы?а ?шкір жа?ымен берме
Желімді аузы?а салма.
Жіпті тісі?мен ?збе.
Ж?мыс со?ында орны?ды тазалап кету керек.
Сергіту с?ті
Секіреміз топ-топ,
Шапала?тап к?п-к?п.
Иiлемiз о??а ?арай бiр,екi,?ш,
Иiлемiз сол?а ?арай бiр,екi,?ш.
Тиым с?здер:
- Бас киімді боса?а?а ілуге болмайды.
- Бас киімді б?тен адам?а киюіне беруге болмайды.
- Бас киімді теріс киме.
- Бас киімді ?ртеме.
- Бас киімді теппе.
жа?сы балалар с?укеле жасап болса? та?та?а назар аударайы?. Та?тада с?зж?мба? берілген к?не, соны шешейік.
С?зж?мба? шешу:
Саба? со?ы: «Б?рі де ?леді, тек м??гілік ?лмейтін, ?мытылмас н?рсе – адамны? игілікті ісіні? н?тижесі» деп ?ор?ыт бабамыз айт?андай, артымыздан игілікті іс ?алдырайы?.
Рефлекция: «Алма» а?ашы
?орытындылау: Жаса?ан с?укелені? сапасын тексере отырып, жетістіктері мен кемшіліктерін айтып, жалпы саба??а ?орытынды жасап о?ушыларды ба?алаймыз.
?йге тапсырма беру: С?укеле жасау
О?ушы ба?алау
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«?а?аздан аппликация жасау»
Бастауыш класс мұғалімі Койлыбаева Э.О.
Ақтөбе қаласы,№15ОМ
Сабақтың тақырыбы: Қағаздан аппликация арқылы сәукеле жасау
Сабақтың мақсаты:
Оқушыларға қазақтың ұлттық әйелдер бас киім түрлерін таныстыра отыра, тарихына көз жіберу; сәукеле туралы түсінінік беру. Аппликация арқылы сәукеле жасауды үйрету.
Оқушыларды ұлттық киімдерге байланысты салт – дәстүрлермен ырымдарды сақтауға, ұқыптылыққа, қол өнерімізді құрметтеуге тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: слайд
Әдіс – тәсілі: үй тапсырмасын сұрау, түсіндіру, сұрақ – жауаптар, көрсету.
Сабақтың түрі:
Сабақ барысы.
Ұйымдастыру кезеңі:
А) Оқушылардың сабаққа көңілін аудару
Ә) Жұмыс орынын ұйымдастыру, құрал – жабдықтарын тексеру.
Б) Қауіпсіздік ережесін сақтау.
Психологиялық дайындық
-Ақ көңілді жүрекпен
Ақ ниетті тілекпен
Амандасып алайық
Қонақтарға ізетпен
Үй тапсырмасын сұрау.
Ұлттық киімдер туралы сұрау.
Қазақтың ұлттық ойындары өте көп. Солардың өздерінің сұрақтары бар. Сол сұраққа толық жауап берсек біздің жаңа тақырыбымыз шығады.
«Бәйге» ойыны. Ұлттық киімдердің түрлерін ата.
«Көкпар» ойыны. Ұлттық киімдерді немен әшекейлейді?
«Алдарыспақ» ойыны. Бас киімге байланысты қандай тиым сөздер білесіңдер?
«Теңге алу» ойыны. Ұлттық киімдерді қандай мерекелерде киеді?
«Қыз қуу». Ерлердің қандай ұлттық бас киімдерін білесіңдер ?
«Арқан тартыс». Әйелдердің қандай ұлттық бас киімдері бар?.
«Тоғызқұмалақ». Әйел адамның бас киімдерінің төбесіне не тағылады?
-Жақсы балалар, қандай тақырып шықты?
Олай, болса бүгінгі тақырыбымыз қазақтың ұлттық бас киімі сәукеле екен.
Жаңа сабақ.
Күннің жадын, тақырыбын жаздыру:
Аппликация дегеніміз не?
Әйелдерге арналған ұлттық бас киім түрлері өте көп. Оларға сәукеле, тақия, кимешек, бөрік т.б жатады.
Сәукеле – қыздардың ұзату тойында киетін бас киім. Сәукеле алтын, күміс, асыл тастармен әшекейленіп, зермен,жібек жіппен кестеленеді. Төбесіне үкі тағылып, жерге дейін төгілген ақ желек жабылады. Сәукеле бас киім ғана емес, ата – бабаларымыз сәукелені әшекейлеуге күмістен салынатын өрнектер және жы-лан бас бейнесінің магиялық қасиеті бар деп есептеген. Сәукелеге күмісті тазалық ретінде, жылан басы тіл – көзден сақтайды деп түсінген.
Тақия – түсі сырт киімге бешпетке, камзолға сәйкес келуі тиіс. Тақияны алтын, күміс, паршамен оюлап сәнді жіптермен тіккен. Қазақтың «үкідей үлбіреп, тотыдай таранып» деп қыздарды әспептеуі осыдан қалған.
Кимешек – жас келіншек балалы болғаннан кейін
кимешек киюге тиіс. Жас келіншектен бастап егде әйелдер
де киетін дәстүрлі ұлттық бас киім.
Бөрік – аң терісінен тігіліп, жиегіне жұрын жүргізіледі. Бөрік әйелдер де, ерлерге де арналған бас киім. Бөрікті қазақ жылдың қоңыр салқын, аумалы – төкпелі кезеңдері көктем мен күздекиген. өйткені ол киіп жүруге әрі жылы, әрі жеңіл бас киім.
Оқулықпен жұмыс:
«Ұяда не көрсең, ұшқанда соны көресің» демекші оқушы әр қолөнер түрін үйрену барысында өзінің шеберлігін, ептілігін, алғырлығын арттыра түседі.
Сарамандық жұмыс
Қажетті құрал – жабдықтар: Қатты қағаз, ақ түсті тоқыма жіп, желім, қайшы, сызғыш, қарындаш, мақта түрлі түсті қағаз.
Жұмыстың орындалу реті:
1.Сәукеленің конус тәрізді екенін ескеріп, оның биіктігі мен диаметрін анықтай-мыз. Биіктігін 20см, диаметрін 46 см деп алып, қатты қағаз бетіне сәукеле піші-нін түсіреміз. Қатты қағазды түсірілген сызық бойынша қиып желімдейміз. Қатты қағаздан жасап алған конусымыз сәукеленің негізі болады.
2. Түрлі түсті қағаздан сәукелеге ою - өрнек жапсырамыз.
3. Сәукеленің төменгі бөлігінің жиегіне биіктігі 3см мақта желімдейміз.
5.Ақ түсті тоқыма жіптен шашақ жасап, үкісі ретінде сәукеленің төбесіне қадай-мыз.
Қауіпсіздік ережесін сақтау.
Қатырма қағазды қиғанда саусақтарыңды абайла.
Қайшыны ашық тастама;
Қайшыны жолдасыңа үшкір жағымен берме
Желімді аузыңа салма.
Жіпті тісіңмен үзбе.
Жұмыс соңында орныңды тазалап кету керек.
Сергіту сәті
Секіреміз топ-топ,
Шапалақтап көп-көп.
Иiлемiз оңға қарай бiр,екi,үш,
Иiлемiз солға қарай бiр,екi,үш.
Тиым сөздер:
Бас киімді босағаға ілуге болмайды.
Бас киімді бөтен адамға киюіне беруге болмайды.
Бас киімді теріс киме.
Бас киімді өртеме.
Бас киімді теппе.
жақсы балалар сәукеле жасап болсақ тақтаға назар аударайық. Тақтада сөзжұмбақ берілген кәне, соны шешейік.
Сөзжұмбақ шешу:
Сабақ соңы: «Бәрі де өледі, тек мәңгілік өлмейтін, ұмытылмас нәрсе – адамның игілікті ісінің нәтижесі» деп Қорқыт бабамыз айтқандай, артымыздан игілікті іс қалдырайық.
Рефлекция: «Алма» ағашы
Қорытындылау: Жасаған сәукеленің сапасын тексере отырып, жетістіктері мен кемшіліктерін айтып, жалпы сабаққа қорытынды жасап оқушыларды бағалаймыз.
