Қоршаған дүние/Қоршаған әлем.Табиғат құбылыстары/ӨҚН/

Батыс Қазақстан облысы

Теректі ауданы

Конысай БМ

Сартулиева С.Х.

Пәні: Дүниетану

Cабақтың тақырыбы: Қоршаған дүние./ Қоршаған әлем.Табиғат құбылыстары/ӨҚН/

Сабақтың мақсаты: а)Оқушылардың күнделікті өмірден байқағандарына сүйене отырып,оларға қоршаған дүниеге не енетінін ұғындыру.

ә)Қоршаған дүниені бақылап, байқағандарын қорытындылай білу арқылы дүниені танып-білуге болатындығын түсіндіру.

б)Оқушыларға экологиялық тәрбие беру.

Сабақтың көрнекілігі:бейнелі суреттер,табиғи заттар:тас,құм,шөп.

Сабақтың барысы:

ІҰйымдастыру бөлімі.

Психологиялық көңіл-күй туғызу

ІІ.Жаңа сабақ

1.Кіріспе әңгіме.

Оқулықтағы берілген сурет бойынша әңгімелесу:

-Суреттен көргеніңді ата.

-Осындай көріністерді күнделікті жағдайда қайдан кездестіруге болады?

-Мектеп маңайында осы көріністердің қайсысы кездеседі?

2.Оқулықпен жұмыс.

Оқулықтағы суреттің ішінен өздері танитындары жайында сұрау.Аспаннан түнде нелерді көретінін, күндіз жерге жарық пен жылу қайдан келетінін айтқызып көру.Оқушылардың осы айтқанына сүйеніп, осылардың бәрінің де қоршаған дүниеге енетінін тұжырымдау.

Сергіту сәті.

3.Сөздікпен жұмыс: күн,аспан,адам,қоректенеді,көбейеді, т.б. сөздерді пайдаланып сөйлем құрастыру.

4.Оқулықтағы тұжырымдаманы оқып,түсіндіру.

Сергіту сәті.

Кіріспе әңгіме: 1)ӨМІР ҚАУІПСІЗДІГІ НЕГІЗДЕРІ

Өмірден қымбат еш нәрсе жоқ, өйткені өмірде бәрі бар. Қазіргі заманда өмір ең қымбат байлық болып келеді. Адамның ең негізгі мақсаты ол - өмірді сақтап қалу, өйткені ол құнсыз. Адам осы өмірдегі өмір сүру мағынасын іздейді, жоспар құрайды, сол жоспарларды іске асыру үшін жасайды және үйренеді. Көбінесе жағдайларда өз өмірін сақтап қалу және өз жақындарының өмірін сақтап қалу үшін қарапайым ережелерді білуіне байланысты болады. Мысалы: алғашқы медициналық көмек төтенше жағдайлар кезінде. Өмір қауіпсіздік негіздерін ӘР ҚАЙСЫСЫ білу керек және де әр қайсысы түсініп отыру керек, өз уақытында бәрін дұрыс жасауын біздің денсаулығымызға және өзіміздің өмірімізге, балаларымызға қаншалықты маңызды екенін білу керек. Қай жерде сіз болсаңыз, жалғыз, достарымен, отбасымен, жолда жұмысқа бара жатқанда, демалыста немесе үйде, әрқашанда есіңізде сақтаныз, өмірде көптеген жағдайлар болады. Олар әдеттегідей әр-түрлі жағдайларға әкеліп соқтырады. Сендер бұндай жағдаймен кездесеңіз сабырлық сақтау керек – сіздің оған жасаған көмегіңіз оның өмірін сақтап қалуына мүмкіндік жасайды. Сол себептен бұны білу және оны дұрыс қолдану біздің міндетіміз.

2) Табиғат құбылыстары туралы әңгімелету/адам өміріне қандай қауіп болуы мүмкін т.с.с./

3)ДАУЫЛДАР МЕН ҚАТТЫ ЖЕЛДЕР: 1.    Сіз дауылдың жақындағаның біліп сезсеңіз, онда есік пен терезелерді қатты жабу керек. Әйнектерге пластырьларды жабыстыру керек.
2.    Шамдарды дайындап қойыңыз (электричестваны сөндіру мүмкін).
3.    Электротехникалар мен сыртқы телеантеннаны сөндіру керек.
4.    Жел алып кететін заттарды далада қалдырмау керек.
5.    Егер дауыл болатының білсеңіз, теңіз жағасынан, өзендерден алыс ұсталу керек. Себебі, сіздерді су тасқынымен алып кетуі мүмкін.
6.    Жер үйдің үлкен және мықты жағына баруыңыз керек, одан да жақсы подвалға бару керек.
7.    Егер сізді ашық жерде дауыл алып кетсе, онда тұйық жерге жорғалап, тығылу керек. Бірақ, құлап жатқан ағаштардан, бұтақтардан сақтаныңыз.
Кейбір жағдайларда дауыл тынышталады, бірақ сіз оған ұсталынып қалмаңыз және дауылдан тығылып жатқан жерден шықпаңыз, себебі дауыл басталып кетуі мүмкін.
4) КҮН КҮРКІРЕУІ. Сіздің әрекетіңіз: 1.    Егер сіз биік жерде болсаңыз, жылдам төмен түсіуіңіз керек. Ашық жерде биік, үлкен заттардан алыс ұсталу керек. Мысалы, жалғыз өсетін ағаштардан.
2.    Денеңіздің дірілдегенің сезсеңіз (характерное шекотание кожи) және де шашыңыздың көтерілгенің (волосы поднимаются дыбом), біліңіз найзағай сіз тұрған жердің маңына соғатының. Ойланбай, жылдам жерге жатыңыз.
3.    Егер сіздің айналаңызда үлкен, биік заттар болса және олардан алысқа кетуі мүмкіншілігі жоқ болса, онда құрғақ жерге барып отыруыңыз керек және аяғыңызды жерден көтеруіңіз керек. Міндетті түрде сіз құрғақ жерде отыруыңыз керек, себебі дымқыл, сулы заттар ток өткізуші болып келеді.
4.    Тізенізді бүгіп, оны қолмен ұстап, басыңызды еңкейту керек.
5.    Егер сіз қайықта отырсаңыз, онда жылдам жағаға жүзу керек, күн күркіреп, найзағай жарқырап жатқанда суда тұру сіздің өміріңізге өте қауіпті.
6.    Егер сіз машинада келе жатсаңыз, машинаның ішінде қалыңыз. Себебі, машинаның іші күн күркіреп жатқанда ең қауіпсіз жер болып саналады. Машинаның металлдық корпусы сізді найзағайдың соғуынан сақтайды: егер найзағай машинаға соқсада, ол жерге кетеді. Ал, мотоциклде немесе велосипедте күн  күркіреу кезінде жүруге болмайды.
5.Дәптермен жұмыс.

Бақылау күнделігіндегі тапсырмаларды орындату.

а)Оқушыларға айналасын қоршап тұрған дүниені салу

ә)Салған суреттерін әңгімелеп беру.

ІІІ.Қорытынды.Мадақтау.

Оқулықтағы сурет бойынша еркін әңгіме құрастыру.

-Сабақ аяқталды