"?ыс"Міржа?ып Дулатов

Саба?ты? та?ырыбы: «?ыс» Міржа?ып Дулатов
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік:                 Автормен таныстыру. О?ушылар?а ?ыс?ы таби?ат ??былысы туралы ж?не адамдар мен жануарлар жайлы т?сінік беру.
Дамытушылы?:        ?ыс туралы ал?аш?ы білімдерін толы?тыра отырып, ?ыс?ы даланы, ?ыс?ы орманды сипаттай білуге, к?ркем с?здер топтамасын жина?тай білуіне жа?дай жасау.
Т?рбиелік:                Таби?ат к?ріністерін тамашалау, ?р жыл мезгіліні? кереметін                       бай?ау ар?ылы оны ба?алай білуге т?рбиелеу.
Саба?ты? т?рі:          Жа?а саба?
Саба?ты? типі:         Жа?а білімді ме?герту саба?ы
Саба?ты? ?діс - т?сілдері:     Т?сіндіру, с?ра? - жауап, іздену.
Саба?ты? к?рнекіліктері:     ?ыс келбеті суреттері, автор портреті, ойын?а ?ажетті суреттер мен сызбалар, интерактивті та?та.
П?наралы? байланыс:   Д?ниетану, ?аза? тілі
Саба? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і:
- О?ушыларды т?гелдеу
- О?у ??ралдарын тексеру
ІІ. Ой ша?ыру: ?ткенді пысы?тау:
- Балалар ?з ту?ан жерлері? туралы айты?даршы?
- ?аза?стан ?андай мемлекет?
- Т?уелсіз.
- Біз т?уелсіздік мерекесін ?ай к?ні тойлаймыз?
- 16 желто?сан
- Таби?атта неше жыл мезгілі бар ж?не ?андай?
- ?ыс, к?ктем, жаз, к?з.
- ?азір бізде ?ай жыл мезгілі?
- ?ыс мезгілі.
- ?ыс айларын кім атап береді?
- ?ыс мезгіліні? ал?аш?ы айы?
- Желто?сан айы.      – Ел басымыз кім?
- Желто?сан айыны? ал?аш?ы к?ні ?андай мереке?
- Президентті? сайлан?ан к?ні.

Балалар, біз ?ткен саба?та ?андай тараумен танысты??
«Неткен с?лу, неткен к?ркем, осы мені? ту?ан ?лкем»
Ол тарау не туралы айтыл?ан?
Б?л тарауда отан, ту?ан жер туралы айтыл?ан.
?андай а?ын – жазушыларды? шы?армаларымен танысты?? /о?- ар жа-бы/

?яшы?тарды та?дау ар?ылы «Неткен с?лу, неткен к?ркем, осы мені? ту?ан ?лкем» б?ліміндегі ?тілген тарауды пысы?тау. ?яшы?та?ы с?ра??а на?ты ж?не д?рыс жауап беру.
Бекіту: - Б?л б?лімнен ?андай ой т?йді?дер?

Жа?сы балалар, біз к?ктем туады, жаз шы?ады, к?з болады, ал ?ыс келеді дейміз. Не себепті ?ыс келеді дейміз?

?йткені тіршілік иелері ?ыс келеді деп о?ан дайындалады. Азы? жинайды, отын - ш?п дайындайды, ??стар да дайындалады

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«"?ыс"Міржа?ып Дулатов »

Әдебиеттік оқу
Сабақтың тақырыбы: «Қыс» Міржақып Дулатов
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Автормен таныстыру. Оқушыларға қысқы табиғат құбылысы туралы және адамдар мен жануарлар жайлы түсінік беру.
Дамытушылық: Қыс туралы алғашқы білімдерін толықтыра отырып, қысқы даланы, қысқы орманды сипаттай білуге, көркем сөздер топтамасын жинақтай білуіне жағдай жасау.
Тәрбиелік: Табиғат көріністерін тамашалау, әр жыл мезгілінің кереметін байқау арқылы оны бағалай білуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Жаңа сабақ
Сабақтың типі: Жаңа білімді меңгерту сабағы
Сабақтың әдіс - тәсілдері: Түсіндіру, сұрақ - жауап, іздену.
Сабақтың көрнекіліктері: Қыс келбеті суреттері, автор портреті, ойынға қажетті суреттер мен сызбалар, интерактивті тақта.
Пәнаралық байланыс: Дүниетану, Қазақ тілі
Сабақ барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
- Оқушыларды түгелдеу
- Оқу құралдарын тексеру
ІІ. Ой шақыру: Өткенді пысықтау:
- Балалар өз туған жерлерің туралы айтыңдаршы?
- Қазақстан қандай мемлекет?
- Тәуелсіз.
- Біз тәуелсіздік мерекесін қай күні тойлаймыз?
- 16 желтоқсан
- Табиғатта неше жыл мезгілі бар және қандай?
- Қыс, көктем, жаз, күз.
- Қазір бізде қай жыл мезгілі?
- Қыс мезгілі.
- Қыс айларын кім атап береді?
- Қыс мезгілінің алғашқы айы?
- Желтоқсан айы. – Ел басымыз кім?
- Желтоқсан айының алғашқы күні қандай мереке?
- Президенттің сайланған күні.

Балалар, біз өткен сабақта қандай тараумен таныстық?
«Неткен сұлу, неткен көркем, осы менің туған өлкем»
Ол тарау не туралы айтылған?
Бұл тарауда отан, туған жер туралы айтылған.
Қандай ақын – жазушылардың шығармаларымен таныстық? /оқ- ар жа-бы/
Ұяшықтарды таңдау арқылы «Неткен сұлу, неткен көркем, осы менің туған өлкем» бөліміндегі өтілген тарауды пысықтау. Ұяшықтағы сұраққа нақты және дұрыс жауап беру.
Бекіту: - Бұл бөлімнен қандай ой түйдіңдер?

Жақсы балалар, біз көктем туады, жаз шығады, күз болады, ал қыс келеді дейміз. Не себепті қыс келеді дейміз?
Өйткені тіршілік иелері қыс келеді деп оған дайындалады. Азық жинайды, отын - шөп дайындайды, құстар да дайындалады. Қыс келеді дегенде адамда қорқыныш сезімі пайда болады. Себебі қыс өзінің қатал мінезімен келеді. Ал бір жағынан қуаныш сезімі пайда болады. Балалар асыр салып ойнайды.
Ал, енді балалар, біз сабағымызды бастамас бұрын сөзжұмбақ шешіп аламыз.

III. Ойлан,тап:

Қыста ғана болады,

Ұстасаң қолың тоңады.

Есіктен кіреді еңкейіп,

Төрге шығады қампайып.

Отқа жанбас , суға батпас.

Мұ - ұз Қа - ар

Дауысты дабыстарды созыңқырап, сөздерді дұрыс оқы.

Ұ - А жуан дауысты дыбыстар

Жапалақтаған қар, сүмелектеген мұз

Көз алдыңа нені елестетеді?

Көз алдарыңызға қай мезгіл елестейді?

Бұлар қай мезгілде болады? Қыс мезгілінде.

Қыс айларында табиғат қандай өзгерістерге енеді?
Мұздың түсі қандай?
Қыста қандай ағаш жапырақтары өзгеріссіз қалады?
Қандай ойындар және қысқы спорт түрлерін білесіңдер?

Қыста талай қызық бар тарауы бойынша біз бүгінгі сабағымызда М.Дулатовтың Қыс мәтінімен танысамыз.

lV. Жаңа сабақ. Қыс.
Ақын туралы мәлімет.
Міржақып Дулатұлы (1885 — 1935) — қазақтың аса көрнекті ағартушысы, қоғам қайраткері, ақын, жазушы, жалынды көсемсөз шебері. Міржақып Дулатов қазіргі Қостанай облысының Жангелдин ауданына қарасты «Қызбел» ауылында дүниеге келген. Міржақып Дулатов қазақтың бес арысының бірі. Суреттен көрсетіп аттарын атап өту. Бес арысымыз жайлы жоғары сыныпқа барғанда толық мәлімет аласыңдар. Әкесі — Дулат аймағына аты шыққан шебер кісі болған, ер тұрман жасап, етік, мәсі тіккен. Шешесі — Дәмеш ойын тойдың базары, әнші кісі болған. Әкесі балаларын жастайынан оқуға береді. Міржақып анасынан екі жасында, әкесінен он екі жасында айырылып, ағасы Асқардың қолында тәрбиеленеді.

V. Мәтінмен жұмыс:

- Мәтінді оқып,түсіндіріп беремін, слайдтан.

Мәтіннен не туралы білдік? - Жазушы қыстың қай мезгілін суреттеген? Мәтінде қысқы өсімдіктер туралы не айтылған? Қыста өсімдіктер қандай күйге енеді?
Қыстыгүні аяз қандай болады?
Қыстыгүні үй жануарларына жайлы тиема, адамдар қалай киінеді, үйлеріне не жағады?
Жылқышылар неге далада жүреді?
Өйткені жылқы малы тебіндеп жайылады. Оларды жыртқыш аңдардан қорғау үшін, ықтап кетпеу үшін жылқышылар оларлы бағады.
Таңертең сабаққа баратын балаға оңайма, не есінен көпке дейін шығатын емес дейді?

- Балалар мәтінде бізге таныс емес қандай сөздер берілген?
Сөздікпен жұмыс:

Бапсыз - жайсыз.

Бек қиын - өте қиын.

Жалтаң аяз - үскірік суық, аяз.

Қарыған - үсіткен
- Іштей оқытамын.
- Тізбектей оқытамын.

Сұрақтар:
1. Мәтін дегеніміз не?

Мәтіннің бөліктерін және түрлерін анықтау арқылы қазақ тілі сабағынан алған білімдерін пысықтау болады. Мәтіннің қандай бөліктері бар? Басы, ортасы, соңы. Осы мәтіннің басында не туралы айтылған? Ортасында ше? Соңында не туралы айтылған? Мәтіннің қандай түрлері болады? /әңгімелеу, сипаттау, пайымдау/

Қыс мәтіні, мәтіннің қай түріне жатады? /оқушылардан ережесі сұралады/

Мәтінді бөлімге бөлу:

ҚЫС: Табиғи құбылыстар.Үй жануарлары. Адам өмірі. Жылқышы. Оқушы....

Мәтінді мәнерлеп, түсініп оқып. Жазушы қыстағы табиғатты суреттеген тұсты оқып, әңгімелеп берші? /1-оқушы/

Мәтінді мәнерлеп, түсініп оқып. Үй жануарлары мен адам өмірі туралы жазылған тұсты тауып оқып, әңгімелеп берші? /1-оқушы/

Мәтінді түсініп оқып, жылқышылардың еңбегі туралы жазылған тұсты тауып оқып, әңгімелеп берші? 1-оқушы/

Мәтінді тұтастай бір оқушы мазмұнын айту.

6. Сергіту сәті

Қар жауды.
Алай - дүлей боран соқты.
Күн ашылды, боран басылды.
Айнала аппақ қар жамылды
7. Дәптермен жұмыс

Сөздік жұмыс:

Бапсыз – жайсыз.
Бек қиын – өте қиын. Жалтаң аяз – үскірік, суық аяз.
Қарыған – үсіткен.

8. Суретпен жұмыс: Мәтін бойынша салынған суретті қарай отырып, сұрақтарға жауап беру.

Суретте қай жыл мезгілі бейнеленген?
Оны неден байқадың?
Адамдар суықтан қалай қорғанады?
Сен қыста қалай киінесің?
Суреттегі ауа – райы туралы не айта аласың?

9. Шығармашылық жұмыс: «Қыс» тақырыбында үш қатарға тапсырма беріледі.
10. «4- мезгіл » ойынын ойнатамын.
Ойын мақсаты: Тақтаға 4 мезгілдің суретін ілемін. Осы төрт мезгілге өзінің айларын дәл тауып қояды.

11. Қорытынды:

Жаңа сабақтан түсінгендерін тексеру.

3 – қатарға плакат ілемін.

қатарға қыс.
қатарға қыс мезгіліндегі адам еңбегі.
қатарға қыс мезгіліндегі табиғат құбылысы.

Оқушылар орындарынан жазып плакатқа апарып жабыстырады.

Мәтіннен не туралы білдік?

«Қыс» мәтінін сипаттаған автор кім?

12. Үйге тапсырма: мәтінді оқып, мазмұнын айтуға дайындалу.

13. Бағалау. Ойын. Айларды орналастыру.

Күз - қыркүйек, қазан, қараша.

Қыс - желтоқсан, қаңтар, ақпан.

Көктем - наурыз, сәуір, мамыр.

Жаз - маусым, шілде, тамыз дұрыс орналастыру.

1. Әңгімеде қандай мезгіл туралы айтылады?
2. Қыстың нешінші жұлдызы туралы айтылады?
3. Қар қалай жауған?
4. Қыс қандай болды?
5. Қыста күн қысқара ма?
6. Қыста күн жылына ма?
7. Күшті аяз қай мезгілде болады?
8. Өзен - көл қата ма?
9. Өзен - көлдің үстінен адамдар жүре ме?
10. Үскірік борандар қай мезгілде болады?
11Орман ішінде құстар көріне ме?
12. Қоян қыста қалай тіршілік жасайды?
13. Үй жануарлары қыста қалай тіршілік етеді?
14. Үй жануарларына қыс мезгілі жайлы ма?
15. Қыстыгүні жылқышыларға қиын ба?
16. Жылқышылар неге қыста далада жүреді?
17. Жылқышылар неден қорқады?
18. Жылқышыларды неге теңейді? ( байғұсқа)
19. «Шилі бет» деп кімдерді айтады?
20. «Жалтаң аяз» дегенді қалай түсінеміз?
21. Қыс мезгілі сендерге ұнай ма?
22. Қыс мезгілі неге көп адамдарға ұнамайды?
23. «Қыс» мәтінін сипаттаған автор кім?

1. Қыс мезгілі.
2. Желтоқсан айы.
3. Қар аз жауды.
4. Нағыз көктем басталды.
5. Қыста күн қысқарады.
6. Қыста күн суық.
7. Күшті аяз қыста болады.
8. Өзен - көл мұз болып қатты.
9. Қатқан өзен - көлдің үстінен адамдар жүреді.
10. Үскірлі борандар қыс мезгілінде болады.
11. Орман ішінде құстар көрінбейді.
12. Қоян қыста ұйықтайды.
13. Үй жануарларына адамдар қыста шөп, су, жем береді.
14. Үй жануарлары қыста қиналады. Бапсыз, жайсыз, еркінмен жайыл - ы.
15. Қыста жылқышыға қиын.
16. Жылқышы қыста жылқының соңында.
17. Жылқышылар қасқырдан қорқады.
18. Жалтаң аяз - бетті шымшиды.
19. Жылқышының шилі беті - үсіген, желге қарай алмайды.
20. Қысқы аяз балаларға әсер қалдырады.
21. Қыс мезгілі маған ұнайды, себебі...
22. Қыс мезгілі маған ұнамайды, себебі...
23. Қыс мезгіліне сипаттама: жаңбыр, ағаштар бүршік атады, аязды жел..