"??старды? ту?ан жерге оралуы"

Сабақтың тақырыбы: Құстардың туған жерге оралуы

Сабактың мақсаты: 1)білімділік. Құстардың негізгі белгілері жайлы түсінік беру, құстардың табиғаттағы тіршілігі , соның ішінде жабайы құстар мен үй құстары , олардың тіршілігі , дене бітімі , дамып өсуі туралы білім беру : құстар әлемі , құстарға қатысты халық болжамдары , құстардың емдік қасиеттері , үй құстарының пайдасын меңгерту .

2)дамытушылық: Оқушының тілін, ой-қиялын ұштау , дүниетанымын қалыптастыру , құстар әлеміне деген қызығушылыгын арттыру , өз ойларын ашық айтуға, еркін сөйлеуге дағдыландыру.

3)тәрбиелік : Табиғаттың жаршысы - құстарды қорғауға , олар туралы білімдерін кеңейтуге , үй құстарын асырай білуге тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: «Жыл құстары»кестелер жинағы, бейнелі суреттер.

Сабақтың түрі : дамыта оқыту.

Сабақтың әдісі : баяндау,түсініктер беру , топтық жұмыс , ойын , сұрақ- жауаптар, жұмбақтар.

Сабақтың барысы :

1. Ұйымдастыру кезеңі : a) Оқушыларды сабаққа әзірлеу.

ә)Психологиялык дайындық :

Жер байлығы көп екен,

Меңгеруді қалайды.

Осының бәрін үйреткен,

Дүниетану сабағы.

Топқа бөлу: 1-топ Құстар

2-топ Үй құстары

3-топ Жабайы құстар.

1. Үй тапсырмасын сұрау: 3-топтан

1-топ. Құралай желі тақырыбы.

2-топ Көктем қарбаласы.

3-топ Малды көктемде бағып күту.

III. Үй тапсырмасын пысықтау:

1) Көктемде сүтқоректілер не істейді ? (балалайды,күшіктейді, қоздайды).

2) Киік лағын қандай жерге туады ? ( шөбі сирек, ық жерге туады).

3) Киіктің лағын не деп атайды ? ( құралай).

4) Аюдың баласын не деп атайды ? (қонжық) .

5) Аюлар немен қоректенеді ? ( балық , бунақ денелілермен ).

6) Жануарлар балаларын неден қорғайды ? ( суықтан және жауларынан қорғайды) .

7) Қай кезде малды өрісіне жаяды ? ( күн жылы кезде ).

8) Мал қай кезде семіреді ? ( жаңа шыққан шөпті жеген кезде ).

IV. Жаңа сабақ : Құстардың туған жерге оралуы

Жұмбақ

Балалар мына жұмбақты шешсеңдер жаңа сабағымыздың аты шығады.

Көкте ұшады тізіліп,

Біз қараймыз қызығып. (құстар)

V. Ой қозғау:

Оқушылар біз құстардың түрлерін білеміз бе ? Онда айтайық : тауық , қарлығаш, тоқылдақ, тырна, күрке, торғай, аққу т.б. Құстар туралы тусіндіру. Слайдтан көрсетіліп шығарылады. Көктемде үй құстары балапан шығарады. Адамдар оларға ұя жасайды. Балапандарын күтіп қоректендіреді . ( Қаз , күрке тауық , үйрек).

Көктем - құстардың туған жерге оралатын шағы .

Олар ұя салып жұмыртқалайды , балапан басып шығарады .Құстардың ұяларын жасап , жұмырқа салған кезі - қауіпті де қиын кез. Себебі , жұмыртқаға қауіп төндіретін жаулар көп болады .Құстар ұяларын ағаш бұтағына , жардың қуысына салады. Құстардың ұясын бұзуға болмайды . Құстар- табиғат тазалықшысы . Оларға ерекше қамқор көрсетуіміз керек , себебі құстар да адамзат көмегіне зәру.

(тоқылдақ, қараторғай , бұлбұл , қарлығаш т.б. туралы слайдтан көрсетіледі. Алуан түрлі ерекшеліктері , қасиеттері туралы айтылады ).

Құстардың пайдасы : Құстар өсімдікке зиянды жәндіктерді , құртады. Қараторғай 1 тәулікте 300 рет тамақ әкеледі.

Бір шымшық балапандарымен бірге 40 ағашты тазартады. Тоқылдақ-орман емшісі , жыл сайын ұясын ауыстырып отырады . Үй құстарының пайдасы –еті мен жұмыртқасы.

Тізбектей оқу Оқушыларға тізбектей оқыту .

Топтарға тапсырма беріледі :

1- топқа. Ол- өте көрікті , сұлу құс . Ол 30-40 жыл өмір сүреді . Тіршілінінің көп уақытын суда өткізеді . Жақсы жүзеді , бірақ сүңги алмайды . Құрлыққа сирек шығады . Жұп құрып тіршілік етеді . Қазақ халқы ежелден қастерлеп, жақсылықтың жаршысы, бақыттың бастамасы әрі киелі , құстың төресі санап , оған еш уақытта оқ атпайды , жылан да жұмыртқасына тиіспген .

Бұл құсты ата . Кесте , слайд ( аққу )

2-топқа.

Нан қоқымын шашпаңдар,

Жерде жатса баспаңдар.

Теріп алып , қастерлеп,

Нелерге? тастаңдар.

Қыстап қалатын отырықшы құс ?

Бұл құсты атаңдар ? торғай

3- топқа. Ол-адамның досы . Ұясын үй маңына салады .

Шыбын –шіркейлер аулап , жылына 1 млн шыбын шіркей жейді. Балапандарының аяғын матап тастайды , ол –татулық пен бірліктің символы. Бұл құсты атаңдар ?

Сергіту сәті : Қәне қанат жазайық ,

Құстар құсап ұшайық.

Ұшып –ұшып алайық,

Орнымызға қонайық.

Халық болжамдары

Қыста қаздар қаңқылдаса, күн жылы болады .

Торғай шаңға аунаса, жаңбыр жауады .

Әтеш қыстыгүні бір аяғын көтеріп тұрса , аяз болады .

Торғай терезеге қонса, күн суытып , аяз болады.

Топтарға ситуациялық сұрақтар қойылып , жауаптары тыңдалады.

Егер:

1- топ.Орманда жүрген балалар құстардың ұясынан жұмыртқасын алып кетпекші болса , сен не айтар едің ?

2- топ.Құстың ұясынан балапаны жерге түсіп кетсе , не істер едің?

3- топ.Үй құстарының көктемгі тіршілігінде жабайы құстардан қандай айырмашылықтары бар ?

Қорытындылау : Оқушылар құстар туралы өз пікірін айту .

Ұя салады Адамға дос

Тірі табиғат құстар

балапан басады Табиғат емшісі

Бақылау :

Үй тапсырмасы. Құстардың туған жерге оралуы әңгімелеп, сурет салу

Маңғыстау облысы, Бейнеу ауданы

Атамекен орта мектебі

Бастауыш сынып мұғалімі

Бақытжанова Құндыз