Саба?ты? та?ырыбы: С?раулы с?йлем
Саба?ты? ма?саты: Тапсырма, жатты?улар орындай отырып, с?раулы с?йлем жайлы т?сінік беру.
Білімділігі: с?йлемні? айтылу ма?сатына ?арай хабарлы, с?раулы, лепті с?йлемдер болып б?лінетінін айтып, с?раулы с?йлем туралы т?сінік беру.
Дамытушылы?ы: о?ушыларды? с?здік ?орын, тіл байлы?ын дамыту, сауатты жазу?а да?дыландыру, жан-жа?ты ойлау?а ?йрету.
Т?рбиелігі: о?ушыларды ?йымщылды??а, досты??а т?рбиелеу.
К?рнекілік: тірек-сызба, суреттер, таратпа материалдар, компьютер, 7 ата ауылы, шы?армашылы? тапсырмалар.
Саба?ты? барысы: І. ?йымдастыру кезе?і.
а) психологиялы? дайынды?; слайд
?лкенге де сіз
Кішіге де сіз
Барлы?ына бас иіп
С?лем бердік біз
?) саба?ты? ма?сатымен таныстыру. слайд
- Балалар, бізді? б?гінгі саба?ымыз?а ?она?тар келіп отыр. Біз ?она?тарды жа?сы т?ртібімізбен, білімімізбен ?арсы алып, шы?арып салуымыз керек. Б?гінгі саба?та с?йлем туралы білімімізді жетілдіріп, с?раулы с?йлем туралы ма?л?мат аламыз.
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру.
?) ?ткен та?ырыпты бекіту (слайд ):
- Біз ?андай ?лкен та?ырыпты ?тіп жатырмыз? (с?йлем)
“Мен бастаймын, сен жал?астыр” ойыны. слайд
1. С?йлем ая?тал?ан …………… (ойды білдіреді).
2. С?йлем с?зден ………… (??ралады).
3. С?йлемдегі с?здер ……… (б?лек жазылады).
4. С?йлемні? бірінші ……… (с?зі бас ?ріппен басталып жазылады).
5. С?йлемні? со?ына ………(н?кте ?ойылады).
6. Хабарлы с?йлемнен кейін ……… (н?кте ?ойылады).
7. С?раулы с?йлемнен кейін ……… (с?ра? белгісі ?ойылады).
ІІІ. Жа?а саба?.
а) Кіріспе ??гіме.
-Балалар, б?гін біз саба?ымызда «Жеті ата» ауылына саяхат жасаймыз. Саяхат?а шы?пас б?рын жеті ата?а нелер жататынын атап берейікші.
Жеті ата: ата, ?ке,бала, немере, ш?бере, ш?пшек, немене
-Жа?сы балалар, жеті атаны біледі екенсі?дер. Енді саяхат?а шы?у?а болады. Саяхат?а шы?у ?шін ?зімізге к?лік сайлап алайы?. Б?рын ата-бабаларымыз машина болма?ан, техника дамыма?ан кезде к?лік ретінде нені пайдалан?ан? (ат, т?йе, ?гіз)
-И?, д?рыс айтасы?дар.
- Ал б?гін біз де осы к?ліктерді? ішінде саяхат?а атты та?даймыз.
Атты жол?а ?зірлейік. Ол ?шін мына тапсырманы орындайы?. слайд
- Балалар, та?тада?ы жазу?а ?арайы?шы, не жазылып т?р? Кім о?иды? (с?ра?-жауап ?лемі)
- Та?ы ?андай ?лемдер болады деп ойлайсы?дар? (ертегілер, хайуанаттар, ??стар, кітаптар, балалар, си?ырлар, т.б.)
- ?азір саба?та с?ра?-жауап ?лемінде ?демі т?рлі-т?сі шарларда?ы с?ра?тар?а жауап беруіміз керек. Сонда жеті ата ауылына саяхат?а тез шы?амыз.
?р топтан 2 шардан та?дау керекпіз. Слайд.
1-шар: - Сені? аты? кім?
2-шар: - Нешінші сыныпта о?исы??
3-шар: - Саба?тары? нешеде басталады?
4-шар: - ?ай ?алада т?расы??
5-шар:- М??алімі?ні? аты-ж?ні кім?
6-шар: Ана?ны? аты кім?
С?ра?тар: -О?ы?ан с?йлемдері? ?андай с?йлемдер деп ойлайсы?дар?(с?раулы с?йлемдер)
- Неге?
- С?ра?ты не ?шін ?оямыз? (жауап алу ?шін)
- Осыдан ?андай ереже шы?арып алу?а болады?
Жауап алу ма?сатымен айтыл?ан с?йлемді с?раулы с?йлем дейміз.
О?улы?та?ы ережені хормен о?ыту.
б) Осыны тірек-сызба ар?ылы к?релік. слайд
С?раулы с?йлем
Жауап алу ма?сатында С?раулы с?йлемнен со? с?ра?
айтылатын с?йлем белгісі ?ойылады
І.«Ата» ауылы. слайд
-Балалар, міне с?ра?тар?а жауап беріп, атамызды? ауылына келеіп ?алды?
Тапсырма:
IV. О?улы?пен ж?мыс. 175-жатты?у (слайд)
?ле? шума?тарын м?нерлеп о?ытып, салыстыру.
- ?ай а?ын с?раулы с?йлемді пайдалан?ан?
- ?ле?дерде не туралы айтыл?ан?
- А??у туралы не білеміз?
А??улар ?за? ?мір с?ретін, ?те ?демі, к?птеген а?ын-жазушыларды? шы?армасыны ар?ау бол?ан ??стар. Олар сонымен ?атар, ?ша алатын ?лкен ??стар ?атарына да жатады.А??уды? тусі а?, салма?ы 12-13 килограм?а дейін жететін ірі ??с. Су ?сімдіктерімен ?оректенеді.
ІІ. «?ке» ауылы. слайд
. К?ркем жазу. (С с ?рпін д?птерлері?е ?демі жазу).
ІІІ. «Бала» ауылы. слайд
-Міне бала ауылына да келдік.Бала ауылыны? тапсырмасы.
Д?птермен ж?мыс. 176-жатты?у.
М?тінді о?ытып, не туралы айтыл?анын с?рап, с?раулы с?йлемдерді к?шіріп жаздырту.
- К?ке, мынау не т?бешік?
- Илеу деген не?
- Б?кіл ??мырс?а бір-а? ?йде т?ра ма?
- Олар тату т?ра ма?
??мырс?а туралы не білетіндерін с?рау.
??мырс?а –е?бекшіл ж?ндік. Олар топталып ?мір с?реді. ??мырс?аны? ?йін илеу деп атайды. Е?бектенуді ??мырс?адан ?йрену керек.
ІV. «Немере» ауылы. слайд
Сергіту с?ті. «Топ-топ-топ»
?І. «Ш?бере» ауылы. Слайд.
Б?л ауыл?а да келіп жеттік. Б?л ауылдан ?ту ?шін «Ойлан тап!» ж?мба?тарын шешеміз ж?не ?р ж?мба? шешуіне хабарлы, с?раулы, лепті с?йлем ??раймыз.
- ?ызы?тап к?нде,
Суретін к?ресі?.
О?исы? одан сен,
Ертегі, ?ле?ді. Ол не? (кітап)
2) Тілдерімен ж?реді
Уа?ытты біледі. Ол не? (са?ат)
- ?лкен алып таба?тан
?лемге н?рын тарат?ан.Б?л не? (к?н)
?ІІ. «Ш?пшек» ауылы. Слайд
Б?л ауылды? тапсырмасы. Та?тамен ж?мыс. 177-жатты?у. Мына жа?дайларды білу ?шін с?раулы с?йлем жасап жазу керекпіз.
-саба?ты? басталатын уа?ытын білу ?шін;
- Ас?арды? саба??а кешігу себебін білу ?шін;
-сыныптаы кезекшіні? есімін білу ?шін.
VІІІ. «Немене» ауылы. Шы?армашылы? тапсырма. Слайд.
1-топ:
1. (Кім?) балаларды о?ытады.
2. (Не?)жапала?тап жауады.
2-топ:
1. (Кім?) сурет салады.
2. (Не?) ?реді.
3- топ:
1. (Кім?) балаларды емдейді.
2. (Не?) ?атты жауады.
ІХ. ?орытынды. Ойын «Си?ырлы с?ра?тар» слайд
1. С?йлем дегеніміз не?
2. С?йлем нешеге б?лінеді?
3. С?раулы дегеніміз не?
4. С?раулы с?йлемнен со? ?андай тыныс белгісі ?ойылады?
Сонымен, б?гінгі саба?та с?раулы с?йлем туралы білді?дер. Келесі саба?та ?лі де ?йренетін боласы?дар.
Х. ?й тапсырмасы. 179 - жатты?у. Сурет бойынша с?йлем ??рау.
ХІ. Ба?алау.
Сұраулы сөйлем
