?аза? тілі 4-сынып
Та?ырыбы: С?йлемні? дара ж?не к?рделі м?шелері
Ма?ала авторы туралы м?лімет
Аты- ж?ні: Тыныштыбаева Мейрамгул Сериковна
Мекен-жайы: Б?О Теректі ауданы Абай ауылы
?ызмет орны: Абай атында?ы жалпы орта білім беретін мектеп
?ызметі: Бастауыш сынып м??алімі
Саба?ты? та?ырыбы: С?йлемні? дара ж?не к?рделі м?шелері
Саба?ты? ма?саты: 1. ??рамында к?рделі м?шелері бар с?йлемдер ??растыра білуге
машы?тандыру.Дара ж?не к?рделі м?шелерді ажырата білу.
2. С?йлем м?шелері туралы ал?ан білімдерін тияна?тау.О?ушыны?
ойлау ?абілетін, есте са?тауын, логикалы? ой- ?рісін, п?нге
?ызы?ушылы?ын арттыру.
3. Д?рыс с?йлеу м?дениетіне , сауатты жазу?а, ?з бетінше ж?мыс
істеуге, ??ыптылы??а, ізденпазды??а т?рбиелеу.
П?наралы? байланыс: бейнелеу, д?ниетану, ?дебиеттік о?у
К?рнекі ??ралдар: слайдтар, ?ажетті материалдар ( т?сті ?а?аздар ,жапыра?тар, маркерлер т.б.)
Т?рі: с?ра?- жауап, ?айталау, ?зіндік ж?мыс, салыстыру
Саба?ты? барысы.
І. ?йымдастыру кезе?і.
ІІ. ?й тапсырмасын тексеру.
3-жатты?у С?йлемдерді о?ып, сын есім мен сан есімнен жасал?ан к?рделі с?здерді табу.
Сан есімнен жасал?ан к?рделі с?здер: он екі, он бес
Сын есімнен жасал?ан к?рделі с?здер: ?зын бойлы, м?здай суы?, ?ара ала
а) Барлы? о?ушыларды? ?й тапсырмасын д?рыс, толы? ж?не т?сініп орындауын аны?тау.
?) О?ушы білімі мен іс- ?рекеттеріндегі кемшіліктерді аны?тау.
ІІІ. ?ызы?ушылы?ты ояту.
- С?йлем м?шелеріні? ?зіндік белгілерін ?айталап ?ту.
С?йлем м?шелері дегеніміз не?(С?йлем ??рамында?ы на?ты с?ра??а жауап беріп т?р?ан толы? ма?ыналы с?здерді с?йлем м?шелері дейміз)
Оны? байланысын ?алай табамыз?
С?йлем м?шелері
Т?рлаулы м?ше Т?рлаусыз м?ше
(бастауыш пен баяндауыш) (Бастауыш пен баяндауыштан бас?а м?шелер)
Тапсырма : 4-5 с?йлемнен мысал келтіру.
- С?йлем ??рылысы жа?ынан дара ж?не к?рделі м?ше болып б?лінеді.
Дара м?шелер К?рделі м?шелер
Айырмашылы?ы:Бір с?зден т?рады - Г?лн?р шай ??йды.
Бірнеше сезден т?рады - Г?лн?р шай ??я бастады.
??састы?ы: Бір с?ра??а жауап береді. Бір с?йлем м?шесі болады.Бір с?з табынан жасалады.
ІV. Ма?ынаны тану.
Сонымен б?гінгі та?ырыбымыз «С?йлемні? дара ж?не к?рделі м?шелерін пысы?тау» екен.
К?ркем жазу. Сары ала к?з келді.
О?улы?пен ж?мыс. 2-жатты?у. М?тінді м?нерлеп о?ып, к?рделі с?йлем м?шелерін теріп жазу.
С?йлем ішіндегі дара ж?не к?рделі м?шелер с?з таптарынан жасалатынын білеміз, ендеше ?азір мына семантикалы? картаны толтырайы?.
Слайд.
С?здер
Зат есім
Сан есім
Сын есім
Етістік
Дара с?здер
Ауыл
К?рделі с?здер
Ауыл ма?ы
4- жатты?у Екі ба?анда?ы с?здерді ?атыстырып ма?алдар ??растыру.К?рделі м?шелерді
табу.
еріншекті? ая?ы ??т?арады
?оянды бір то?ыз
білгені? от басынан
білмегені? ерте?і бітпейді
?неге то?сан то?ыз
Тапсырма: Осындай с?здер кездесетін та?ы ?андай ма?алдарды білеміз. Ма?ынасын ашу .
Отан – отбасынан басталады.
?оянды ?амыс ?лтіреді, жігітті намыс ?лтіреді.
?. Ой тол?аныс .
1. Шы?армашылы? ж?мыс.
- топ. Білім орталы?ы «К?згі каникулда» ша?ын эссе жазу.
- топ. Зерттеу орталы?ы. Осы та?ырыпта ?ле? ??растыру, о?у.
- топ. ?нер орталы?ы. Сурет салу.
2. Сезімнен шы??ан ойлар. «Сары ала к?з келді» галлериясын толы?тыру.
Жапыра?тар та?дап алып, осы та?ырыпта с?йлем жазу
1-топ. Т?рлаулы м?шелерден т?ратын с?йлем. (дара м?шелерден)
2-топ. Т?рлаусыз м?шелері бар с?йлем.( к?рделі м?шелерден)
3-топ. «к?з», «жеміс» «к?кініс» « жапыра?» с?здеріне фонетикалы? талдау.
Тапсырма орындал?ан жапыра?тарын а?аш?а апарып ілу.
3. ?йге тапсырма. 5-жатты?у. 51-бет
Просмотр содержимого документа
«?аза? тілі. "С?йлемні? дара ж?не к?рделі м?шелері" 4-сынып »
Қазақ тілі 4-сынып
Тақырыбы: Сөйлемнің дара және күрделі мүшелері
Мақала авторы туралы мәлімет
Аты- жөні: Тыныштыбаева Мейрамгул Сериковна
Мекен-жайы: БҚО Теректі ауданы Абай ауылы
Қызмет орны: Абай атындағы жалпы орта білім беретін мектеп
Қызметі: Бастауыш сынып мұғалімі
Сабақтың тақырыбы: Сөйлемнің дара және күрделі мүшелері
Сабақтың мақсаты: 1. Құрамында күрделі мүшелері бар сөйлемдер құрастыра білуге
машықтандыру.Дара және күрделі мүшелерді ажырата білу.
2. Сөйлем мүшелері туралы алған білімдерін тиянақтау.Оқушының
ойлау қабілетін, есте сақтауын, логикалық ой- өрісін, пәнге
қызығушылығын арттыру.
3. Дұрыс сөйлеу мәдениетіне , сауатты жазуға, өз бетінше жұмыс
істеуге, ұқыптылыққа, ізденпаздыққа тәрбиелеу.
Пәнаралық байланыс: бейнелеу, дүниетану, әдебиеттік оқу
Көрнекі құралдар: слайдтар, қажетті материалдар ( түсті қағаздар ,жапырақтар, маркерлер т.б.)
Түрі: сұрақ- жауап, қайталау, өзіндік жұмыс, салыстыру
Сабақтың барысы.
І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
3-жаттығу Сөйлемдерді оқып, сын есім мен сан есімнен жасалған күрделі сөздерді табу.
Сан есімнен жасалған күрделі сөздер: он екі, он бес
Сын есімнен жасалған күрделі сөздер: ұзын бойлы, мұздай суық, қара ала
а) Барлық оқушылардың үй тапсырмасын дұрыс, толық және түсініп орындауын анықтау.
ә) Оқушы білімі мен іс- әрекеттеріндегі кемшіліктерді анықтау.
ІІІ. Қызығушылықты ояту.
Сөйлем мүшелерінің өзіндік белгілерін қайталап өту.
Сөйлем мүшелері дегеніміз не?(Сөйлем құрамындағы нақты сұраққа жауап беріп тұрған толық мағыналы сөздерді сөйлем мүшелері дейміз)
Оның байланысын қалай табамыз?
Сөйлем мүшелері
Тұрлаулы мүше Тұрлаусыз мүше
(бастауыш пен баяндауыш) (Бастауыш пен баяндауыштан басқа мүшелер)
Тапсырма : 4-5 сөйлемнен мысал келтіру.
Сөйлем құрылысы жағынан дара және күрделі мүше болып бөлінеді.
Дара мүшелер Күрделі мүшелер
Айырмашылығы:
Бірнеше сөзден тұрады.
Гүлнұр шай құя бастады.
Бір сөзден тұрады
Гүлнұр шай құйды.
Ұқсастығы: Бір сұраққа жауап береді. Бір сөйлем мүшесі болады.Бір сөз табынан жасалады.
ІV. Мағынаны тану.
Сонымен бүгінгі тақырыбымыз «Сөйлемнің дара және күрделі мүшелерін пысықтау» екен.
Көркем жазу. Сары ала күз келді.
Оқулықпен жұмыс. 2-жаттығу. Мәтінді мәнерлеп оқып, күрделі сөйлем мүшелерін теріп жазу.
Сөйлем ішіндегі дара және күрделі мүшелер сөз таптарынан жасалатынын білеміз, ендеше қазір мына семантикалық картаны толтырайық.
Слайд.
| Сөздер | Зат есім | Сан есім | Сын есім | Етістік |
| Дара сөздер | Ауыл |
|
|
|
| Күрделі сөздер | Ауыл маңы |
|
|
|
4- жаттығу Екі бағандағы сөздерді қатыстырып мақалдар құрастыру.Күрделі мүшелерді
табу.
еріншектің аяғы құтқарады
қоянды бір тоғыз
білгенің от басынан
білмегенің ертеңі бітпейді
өнеге тоқсан тоғыз
Тапсырма: Осындай сөздер кездесетін тағы қандай мақалдарды білеміз. Мағынасын ашу .
Отан – отбасынан басталады.
Қоянды қамыс өлтіреді, жігітті намыс өлтіреді.
Ү. Ой толғаныс .
1. Шығармашылық жұмыс.
топ. Білім орталығы «Күзгі каникулда» шағын эссе жазу.
топ. Зерттеу орталығы. Осы тақырыпта өлең құрастыру, оқу.
топ. Өнер орталығы. Сурет салу.
2. Сезімнен шыққан ойлар. «Сары ала күз келді» галлериясын толықтыру.
Жапырақтар таңдап алып, осы тақырыпта сөйлем жазу
1-топ. Тұрлаулы мүшелерден тұратын сөйлем. (дара мүшелерден)
2-топ. Тұрлаусыз мүшелері бар сөйлем.( күрделі мүшелерден)
3-топ. «күз», «жеміс» «көкініс» « жапырақ» сөздеріне фонетикалық талдау.
Тапсырма орындалған жапырақтарын ағашқа апарып ілу.
3. Үйге тапсырма. 5-жаттығу. 51-бет.
