8. У дыбысы ?ай уа?ытта дауысты болады?(Дауыссыз дыбыстан кейін)
ІІІ. Жа?а саба?. Ма?саты мен міндетін хабарлау.
- Балалар, б?гін біз ?аза? тілі бойынша д?ст?рлі емес ертегі саба?ын ?ткіземіз.
Ерте - ерте, ертеде жапан т?зде сиреп ?ал?ан орманны? ішінде бір ??с ?мір с?ріпті. Ол та?ны? атысы, к?нні? батысы а?аштарды т?мсы?ымен шо?ып, то?ылдатумен болыпты. ?атты дыбыстан ме?-зе? болып бастары ауыр?ан орманда?ы а?дар мен а?аштар ??сты орманнан ?уып жіберіпті. ??с кетіп, біраз к?н ?ткен со? орманда?ы а?аштарды? жапыра?тары ?урап, б?та?тары сынып, ді?деріне ??рт-??мырс?а т?сіп, шіри бастайды. ??рт ауруына шалды??ан а?аштар к?ні-т?ні к?мек с?рап, зарлай береді екен. Оны? дауысын естіп, бір к?ні к?гершін ?шып келеді.
М?н-жайды т?сінген со? мен д?рігерді? кім екенін білмеймін, дегенмен іздеп келейін деп к?гершін ?ша ж?неледі.
- Балалар, а?аштар?а сендерді? к?мектескілері? келе ме?
- И?.
- Олай болса, к?гершінмен бірге д?рігер іздеп жол?а шы?айы?. Алдымен мына тапсырманы орындап жіберейік.
Суреттегі заттарды? атын жазу. У ?рпі ?андай дыбыстан кейін келіп т?р, оны? дауысты, дауыссыз екенін с?йкестендіру ар?ылы сызу.
С?йкестендіру.
Тауы?--у дыбысы дауыссыз
сауыс?ан
уы?---у дыбысы дауысты
?о?ырау
Уы? с?зіне с?йлем ??растыру.
Ереже шы?арып айту.
М??алім: К?гершін одан ?рі ?шып кетіпті. ?алы? то?айды? ?асына келгенде ??й?ылжыта ?н салып отыр?ан б?лб?лды к?реді. Ол б?лб?лдан а?аштар?а к?мектесуін ?тінеді. «Кешір, к?гершін, мен ?шін ?уре болма. Мені? ?олым тимейді. Мені? ?німді то?айда?ы а?дар, ??стар т?гілі адамдар да жа?сы к?реді. Мен ?шін адамдардан к?мек с?ра», - дейді. Олай болса, б?лб?лды? тілегін орындап бір сергіп алайы?.
IV. «?й?асын тап» ойыны.
1. ?зінше ноян,
?ор?а? кім?. (?оян)
2. Алмастан тыным,
Шабады. (??лын)
3. Бата алмас т?лкі
?сті тікен. (кірпі)
4. Айбат шегер алыстан,
А? патшасы. (арыстан)
V.Жа?а саба?.
Д?птермен ж?мыс.
16-жатты?у. ?ле?ді к?шіріп жаз.У дыбысы бар с?здерді? астын сыз.
С?рлеу
Апарады тау-?а да,
Апарады бау-?а да.
?кетеді ?айтадан
Ту-ып-?скен ау-ла?а.
У дыбысы бар с?здерді буын?а б?л.
У дыбысыны? ?ай с?зде дауысты,?ай с?зде дауыссыз екенін бай?а.
17-жатты?у. Берілген с?здерді фигура т?сіне ?арай ба?андар?а б?ліп жаз.
Ауа О?у
Отау улы
Дауыс сусын
Егеу то?у
Неліктен солай топта?аны?ды айтып к?р.
У дыбысы дауыссыз болып т?р?ан с?здерді табу. Ол неге дауыссыз болып т?р?анын т?сіндіру.
К?гершін а??уды? а?ылын ты?дап, орманды аралайды. Онда бос ж?рген ??старды? ішінен бір ??с?а кез болады. Ол ??с к?гершінні? тілегін орындап, орман?а келіп, а?аштарды емдеп ??рт ауруларынан жаз?ан екен дейді.
- Ол ?андай ??с болуы м?мкін, сендер ?алай ойлайсы?дар?
Балалар: То?ылда?, то?ылда?.
М??алім: Д?рыс айтасы?дар, б?л то?ылда? екен.
Орманны? біз емшісіміз,
То?-то?-то?.
??рт біткенді жо? етеміз,
Жо?, жо?, жо?,
Жо?, жо?, жо?,
То?-то?-то?.
- Олай болса, ертегімізге ?андай та?ырып ?оясы?дар?
Балалар: То?ылда? – орман д?рігері.
М??алім: Міне, балалар, а?ыма? а?аштар то?ылда?ты? пайдасын т?сінбей, орманнан ?уып жіберіп, ?здері ??рып кете жаздады. То?ылда?ты? кешірімді, а?ылдылы?ыны? ар?асында а?аштар ??рт ауруынан ??лан-таза айы?ты. ?азір орман жай?алып ?сіп т?р дейді. (Г?лденген орман суреті)
Д?птермен ж?мыс
VІІ. Саба?ты ?орыту.
Дауыссыз У
Дауыссыз дыбыстан кейін немесе с?з басында дауыссыз дыбыстан б?рын келеді.У дыбысыны? дыбысталуы да, та?балануы да бірдей С?з басында дауыстыдан б?рын ж?не дауысты дыбыстан со? келеді.
VІІІ. Саба?ты бекіту, пысы?тау.
- Балалар, б?гінгі саба?та ертегі желісі бойынша ?андай дыбыспен танысты??
- У дыбысыны? бас?а дыбыстардан ?андай ерекшелігі бар екенін білдік!
ІХ. ?йге тапсырма.
Х. Саба??а жа?сы ?атыс?ан балаларды пара?шалармен мада?тау
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«?аза? тілі п?ніне арнал?ан саба? жоспары»
Тақырыбы: У дыбысының дауысты,дауыссыз болып айтылуы
Сабақтың мақсаты:
1) у дыбысының қай кезде дауысты, қай кезде дауыссыз болатынын түсіндіру, у дыбысы бар сөздерді дұрыс тасымалдай білуге үйрету.
2)оқушылардың сөздік қорын молайту, тілдегі сөз құрылымының сырларын меңгертуге бағыт беру. Ойлауын, еске түсіру, шығармашылық қабілеттерін, тілін дамыту. Өз пікірін сенімді айтуға, ортаға салуға үйрету.
3) оқушыларды ана тілін құрметтеуге, тіл тазалығын сақтауға, татулыққа, өнерді, еңбекті, сүюге тәрбиелеу. Экологиялық тәрбие беру.
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, слайдтар, орман, құстар суреті
Пәнаралық байланыс: ана тілі, дүниетану, математика
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі:
Оқушыларды сабаққа дайындау:
Пәнге деген сүйіспеншіліктерін арттыру:
Қазақ тілі – бал тілім,
Өзің барда шалқимын,
Тілімнен нәр табармын,
Тіліме кім тағар мін, -деп, қазақ тілі сабағын бастаймыз.
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:У дыбысы бар сөздерді тауып, неге дауысты болып тұрғанын түсіндіру.Ә) Өткен тақырыпты еске түсіру:
1. Қазақ тілінде неше дыбыс, неше әріп бар? (40 дыбыс, 42 әріп бар)
2. Дыбыс дегеніміз не? Әріп дегеніміз не?(Дыбысты естиміз, айтамыз. Әріпті көреміз, жазамыз.)
3. Заттың атын білдіретін сөздердің сұрақтарын ата.(Кім? Не? Кімдер? Нелер?)
4. Заттың қимылын білдіретін сөздердің сұрақтарын ата.(Не істеді? Қайтті?)
5. Бас әріппен жазылатын сөздерді ата:
(Адам, жер-су, үй жануарларына қойылатын аттар)
6. Адамға, мамандыққа қандай сұрақтар қойылады?(Кім?)
7. Жануарларға қандай сұрақтар қойылады?(Не?)
8. У дыбысы қай уақытта дауысты болады?(Дауыссыз дыбыстан кейін)
ІІІ. Жаңа сабақ. Мақсаты мен міндетін хабарлау.
- Балалар, бүгін біз қазақ тілі бойынша дәстүрлі емес ертегі сабағын өткіземіз.
Ерте - ерте, ертеде жапан түзде сиреп қалған орманның ішінде бір құс өмір сүріпті. Ол таңның атысы, күннің батысы ағаштарды тұмсығымен шоқып, тоқылдатумен болыпты. Қатты дыбыстан мең-зең болып бастары ауырған ормандағы аңдар мен ағаштар құсты орманнан қуып жіберіпті. Құс кетіп, біраз күн өткен соң ормандағы ағаштардың жапырақтары қурап, бұтақтары сынып, діңдеріне құрт-құмырсқа түсіп, шіри бастайды. Құрт ауруына шалдыққан ағаштар күні-түні көмек сұрап, зарлай береді екен. Оның дауысын естіп, бір күні көгершін ұшып келеді.
Мән-жайды түсінген соң мен дәрігердің кім екенін білмеймін, дегенмен іздеп келейін деп көгершін ұша жөнеледі.
- Балалар, ағаштарға сендердің көмектескілерің келе ме?
- Иә.
- Олай болса, көгершінмен бірге дәрігер іздеп жолға шығайық. Алдымен мына тапсырманы орындап жіберейік.
Суреттегі заттардың атын жазу. У әрпі қандай дыбыстан кейін келіп тұр, оның дауысты, дауыссыз екенін сәйкестендіру арқылы сызу.
Сәйкестендіру.
Тауық------------у дыбысы дауыссыз
сауысқан
уық---------------у дыбысы дауысты
қоңырау
Уық сөзіне сөйлем құрастыру.
Ереже шығарып айту.
Мұғалім: Көгершін одан әрі ұшып кетіпті. Қалың тоғайдың қасына келгенде құйқылжыта ән салып отырған бұлбұлды көреді. Ол бұлбұлдан ағаштарға көмектесуін өтінеді. «Кешір, көгершін, мен үшін әуре болма. Менің қолым тимейді. Менің әнімді тоғайдағы аңдар, құстар түгілі адамдар да жақсы көреді. Мен үшін адамдардан көмек сұра», - дейді. Олай болса, бұлбұлдың тілегін орындап бір сергіп алайық.
IV. «Ұйқасын тап» ойыны.
1. Өзінше ноян,
Қорқақ кім? ... (қоян)
2. Алмастан тыным,
Шабады ... (құлын)
3. Бата алмас түлкі
Үсті тікен ... (кірпі)
4. Айбат шегер алыстан,
Аң патшасы ... (арыстан)
V.Жаңа сабақ.
Дәптермен жұмыс.
16-жаттығу. Өлеңді көшіріп жаз.У дыбысы бар сөздердің астын сыз.
Сүрлеу
Апарады тау-ға да,
Апарады бау-ға да.
Әкетеді қайтадан
Ту-ып-өскен ау-лаға.
У дыбысы бар сөздерді буынға бөл.
У дыбысының қай сөзде дауысты,қай сөзде дауыссыз екенін байқа.
17-жаттығу. Берілген сөздерді фигура түсіне қарай бағандарға бөліп жаз.
Ауа Оқу
Отау улы
Дауыс сусын
Егеу тоқу
Неліктен солай топтағаныңды айтып көр.
У дыбысы дауыссыз болып тұрған сөздерді табу. Ол неге дауыссыз болып тұрғанын түсіндіру.
Көгершін аққудың ақылын тыңдап, орманды аралайды. Онда бос жүрген құстардың ішінен бір құсқа кез болады. Ол құс көгершіннің тілегін орындап, орманға келіп, ағаштарды емдеп құрт ауруларынан жазған екен дейді.
- Ол қандай құс болуы мүмкін, сендер қалай ойлайсыңдар?
Балалар: Тоқылдақ, тоқылдақ.
Мұғалім: Дұрыс айтасыңдар, бұл тоқылдақ екен.
Орманның біз емшісіміз,
Тоқ-тоқ-тоқ.
Құрт біткенді жоқ етеміз,
Жоқ, жоқ, жоқ,
Жоқ, жоқ, жоқ,
Тоқ-тоқ-тоқ.
- Олай болса, ертегімізге қандай тақырып қоясыңдар?
Балалар: Тоқылдақ – орман дәрігері.
Мұғалім: Міне, балалар, ақымақ ағаштар тоқылдақтың пайдасын түсінбей, орманнан қуып жіберіп, өздері құрып кете жаздады. Тоқылдақтың кешірімді, ақылдылығының арқасында ағаштар құрт ауруынан құлан-таза айықты. Қазір орман жайқалып өсіп тұр дейді. (Гүлденген орман суреті)
Дәптермен жұмыс
VІІ. Сабақты қорыту.
Дауыссыз У
Дауыссыз дыбыстан кейін немесе сөз басында дауыссыз дыбыстан бұрын келеді.У дыбысының дыбысталуы да, таңбалануы да бірдей Сөз басында дауыстыдан бұрын және дауысты дыбыстан соң келеді.
VІІІ. Сабақты бекіту, пысықтау.
- Балалар, бүгінгі сабақта ертегі желісі бойынша қандай дыбыспен таныстық?
- У дыбысының басқа дыбыстардан қандай ерекшелігі бар екенін білдік!
ІХ. Үйге тапсырма.
Х. Сабаққа жақсы қатысқан балаларды парақшалармен мадақтау
