Іс шара «Мы? бір ма?ал- ж?з бір ж?мба?»

№5 орта мектеп

«Мың бір мақал- жүз бір жұмбақ»

Дайындаған: Жамиева Г.А

2014-2015 оқу

21.10.2014

Тақырыбы: «Мың бір мақал- жүз бір жұмбақ»

Мақсаты: Халық ауыз әдебиетінің асыл мұрасы – мақал мәтелдерді орынды қолдана білуге, тұрақты тіркестер мен көнерген сөздер мағыналарын ашып айта білуге баулу, тілге деген суйіспеншіліктерін арттыру.

Көрнекілігі: Мақал- мәтелдер, интерактивті тақта, слайд көрмелері.

Барысы:

Кіріспе сөз.

Тіл- адамзат баласына тән ғажайып құбылыс. Әр ел өз тілі арқылы әлемді, дүниені, өмірдің құнды тағылымдарын таниды да, келешек ұрпақтарына жеткізеді. Тіл – халық тарихы, тіл – ұлттық қазына, тіл – біздің намысымыз, арымыз, байлығымыз.

Язык – удивительное орудия, посредством которого люди, общаюсь между собой, передают друг- другу свой мысли. Неслучайно, у многих народов два предмета, ничем не похожих друг на друга,- «мясистый подвижный орган вкуса, помящаающийся во рту, и человеческая способность говорить и понимать собеседника- издавна именуется одним и тем же словам »

Мы говорим о языке.

Қайырлы күн, құрметті ұстаздар, сайыскерлер!

Бүгінгі біздің «Сөзмерген» тіл білгірлер сайысына қош келдіңіздер!

(Сайысқа қатысушы оқушылармен таныстырылады)

Бұл ойында балалар өз білімдерін пайдаланып, санасының өскенін , сөз байлығының молдылығын көрсетеді.

Қазылар орнықтырар әділдікті,

Кімдердің жауаптары кәміл шықты.

Тіл білім мен тапқырлық сайысында

Жеңіске жетер дейміз нағыз мықты,- демекші, қазылар алқасымен таныстырылып өтілді.

Ал , қанекей, келіңдер,

Біріңе- бірің еріңдер.

Тіл байлығын тектеріп,

Сайысқа қатысып көріңдер, - дей келе сайысқа қатысушыларға сәт сапар тілейміз!

1. айналым. Берілген сөздер бойынша мақал- мәтелдер айту. Сөздер: кітап, сөз, білім, тіл, еңбек, дос, қыз, қой, ақыл, денсаулық, тазалық, батыр.

Мысалы: Кітап- білім бұлағы, денсаулық – зор байлық т.б.

1. айналым. Бейнелі сөздердің астарын табу.

1. Ит арқасы қиянда (алыс)

2. Жер тепсінді. (қатты ұрысты)

3. Тайға таңба басқандай (анық)

4. Тас бауыр (мейрімсіз)

5. Су жүрек (қорқақ)

6. Қыздың жиған жүгіндей (әсем, көрікті)

7. Ит терісін басына қаптады (ұрысты)

8. Көз ілмеді (ұйықтамады)

9. Бетінен оты шықты (ұлды)

10. Жүрегінің түгі бар (батыл)

1. айналым. Тақырыптар бойынша мақал- мәтелдер айту.

1. Ынтымақ, бірлік туралы

2. Адамгершілік, жақсы, жаман мінез туралы.

3. Ата-ана туралы

4. Төрт түлік мал туралы

Мұғалім: «Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы,»- дегендей, сайыскерлер келесі айналымға дайын болғанша, халқымыздың ақиық ақын қызы, қайталанбас дара тұлға Ф.Оңғарсынованың «Мұз үстіндегі ой» өлеңін мәнерлеп оқу сайысының жүлдегері Құлтаева Жанаеркенің орындауында тыңдайық.

1. Айналым. Жүйрік болсаң, шауып көр.(кестедегі сөздерден мақалдар құрастыру.)

1-сұрақ 2- сұрақ

1. Халық 1. Атамекен

2. Жұрт-------------Бесік 2. Отан .................... Бұлбұл

3. Туған жер 3. Жер

4. Ел 4. Су

3-сұрақ 4- сұрақ

1. Алып 1. Ағаш

2. Қорқақ ----------Ана 2. Орман----------- Күймес

3. Палуан 3. Көсеу

4. Батыр 4. Қалақ

5-сұрақ 6- сұрақ

1. Жаңбыр 1. Ұл

2. Өзен-------------- Ел 2. Ана---------------жұрт

3. Көл 3. Қыз

4. Орман 4. Бала

5-айналым. Көнерген сөздерді атап, мағынасын түсіндіру.

6-айналым: Озық болсаң, озып көр.

Жаңылытпаштар оқып, жатқа айту.

7- айналым. Ой толғау.

Берілген тақырыптар бойынша сөйлеу.

Қортынды:

Білімнің мініп алып тұлпарына

Қиналмай шықты білім шыңдарына

Бүгінгі сайысымыз аяқталды

Сөз кезегі қазылар алқасын беріледі.

(Сайыс жеңімпазы анықталып, марапатталады.)

Мұғалім: Язык – это орудие дружбы, и с тех пор как стоит мир, лучшего орудия ещё никто не придумал.

Әрбір тілде сөйле әлемді таң қылып,

Ана тілін білмеу қандай заңдылық?

Өсер балаң, байтақ дала тұрғанда

Қазақ тілі жасау керек мәңгілік!

Келесі кездескенше сау болыңыздар!