Тема :«Ел фасыллары бездә кунакта».(2 А сыйныфы , әдәби уку). Кабатлау дәресе.
Максат :
Укучыларда күзәтүчәнлек формалаштыру.
Ел фасыллары хакындагы белемнәрен ныгыту , аларны елның һәр вакытыннан ямь табарга өйрәтү.
Сүзлек байлыгын арттыру , бәйләнешле сөйләм телен үстерү .
Табигатькә карата сакчыл караш , соклану хисе тәрбияләү , аның белән хозурланырга өйрәтү.
Җиһазлау : Ел фасыллары сурәтләнгән рәсемнәр , хәрефләр язылган карточкалар , төсле магнитлар ; техник чаралар : компьтер , интерактив такта.
Дәрес барышы :
I. Дәреснең темасы һәм максаты белән таныштыру:
- Исәнмесез , укучылар , хәерле көн барыгызга да .
- Бүген ничәсе? (24 нче февраль).
- Атнаның нинди көне? (сишәмбе).
- Урамга күз салыгыз әле! Көн нинди? (салкын , карлы, суык җил исә).
- Елның нинди фасылы дип уйлыйсыз? (кыш).
- Ә ни өчен кыш дип уйлыйсыз ? ( бар җир ап – ак , салкын , кешеләр калын киенгәннәр).
- Әйе , укучылыр , урамда кыш. (1 нче слайд ачыла).
- Кыш ел фасылына нинди айлар керә соң?
- Декабрь , гыйнвар , февраль.
- Димәк , укучылар , кышның соңгы ае. Кадерен белеп калыйк.
- Сез бит әле кыш турында шигырьләр дә беләсез. Сөйләп китик әле. (укучылар кыш турында шигырьләр сөйлиләр).
- Сезнең өстәлләрдә төрле хәрефләр язылган карточкалар. Шул хәрефләрдән сүзләр ясап карыйк әле , укучылар. (3 сүз килеп чыгарга тиеш : яз, көз, җәй.). Укучылар эшлиләр.
- Я, нинди сүзләр таптыгыз? (укучылар җавабы).
- Димәк , укучылар , без буген нәрсә турында сөйләшәбез? (укучылар җавабы).
- Әйе, бик дөрес. Без бүгенге дәресебездә ел фасыллары буенча сәяхәт итәрбез).
I I. Төп өлеш.
1. Ел фасыллары турында әңгәмә.
- Димәк , укучылар , ничә ел фасылы бар ?
- 4әү : кыш , яз , көз , җәй.
- Бик дөрес. Сәяхәтебезне башлыйбыз!
2. - Ә хәзер экранга карыйбыз. (2нче слайд – яз ).
- Яз турында нәрсәләр әйтерсез?
- Кояш җылыта , карлар эри , җир өсте җылына. Көннәр озая , ә төннәр кыскара. Яз көне беренче чәчәкләр күренә башлый.
- Яз айларын санап китик әле.
- Март , апрель, май.
- Яз турында нинди шигырьләр беләсез? (яз турында шигырьләр сөйлиләр).
3 нче слайд – көз.
- Укучылар , көз турында нәрсәләр әйтә аласыз?
- Көннәр салкыная , яңгырлар ява. Яфраклар саргая , яфраклар коелалар , җиләк – җимешләрне , яшелчәләрне җыялар. Кошлар җылы якка очып китәләр.
- Көз айларын санагыз әле , укучылар.
- Сентябрь , октябрь , ноябрь.
- Көз турында нинди шигырьләр сөйләрсез? (укучылар көз турында шигырьләр сөйлиләр ).
4нче слайд – җәй.
- Укучылар , соңгы ел фасылы – җәй. Нәрсәләр әйтерсез ?
- Җәй көне кошлар сайрый , чәчәкләр үсә , күбәләкләр оча . Кояш кыздыра , балалар су коеналар.
- Җәйгә нинди айлар керә?
- Июнь , июль , август.
- Җәй турында нинди шигырьләр беләсез? (укучылар җәй турында шигырьләр сөйлиләр
3. КУИЗ – КУИЗ – ТРЕЙД . (Өй эшен тикшерү).
- Укучылар, әйдәгез әле , өй эшләрен тикшереп алыйк. Мин сезгә өй эше итеп карточкалар рәвешендә рәсемнәр ясап алып килергә кушкан идем. Тикшереп алыйк! (укучылыр музыкага әйләнәләр,музыка туктагач үзләренә пар табалар. Бер – берсенә рәсемнәрен күрсәтәләр. Әгәр дә берәрсе рәсемдә нәрсә ясалганын әйтә алмый икән , карточканы ачып , анда нәрсә язылганын укыйлар. Соңыннан рәсемнәре белән алышыналар. Шул рәвешле берничә тапкыр кабатланыла ).
4. КОНЭРС (почмаклар). ( Яраткан ел фасылы) .
- Укучылар, сезнең һәрберегезнең дә яраткан ел фасылы бардыр. Менә мин , мәсәлән , кышны яратам.Кыш көне бик матур , һава чиста , ябалак – ябалак кар ява. Минем дә сезнең нинди ел фасылын яратканыгызны беләсем килә. Моның өчен болай эшлибез : безнең сыйныфта 4 почмак бар. Менә шул һәр почмакта ел фасыллары язылган. Кемгә нинди ел фасылы күбрәк ошый , шул ел фасылы язылган почмакны сайлыйсыз.
( Һәрбер укучы узенең яраткан ел фасылы язылган почмакны сайлый. Үзенә пар табып ни өчен шушы ел фасылын сайлаганы турында сөйләшәләр , әңгәмә коралар . 1 минут вакыт бирелә. Соңыннан һәр почмактан 1 укучы ни өчен шушы ел фасылын сайлаганы турында сөйли. Шулай итеп , 4 укучы тыңланыла ).
5. МОДЕЛЬ ФРЕЙЕР. ( ак кәгазьләр белән эш) .
- Укучылар , сезнең өстәлләрдә ак кәгазьләр. Шул кәгазьләрне алабыз (мин күрсәтәм , ә алар ничек кирәк шулай итеп кәгазьләрне бөклиләр ).
- Ә хәзер һәр шакмакка ел фасылларын языгыз. Шул ел фасыллары турында нәрсә яза аласыз , языгыз! ( һава торышы, табигать күренешләре турында , бу ел фасылында нәрсәләр эшләргә була , хайваннар , кошлар нишлиләр ) .
Шулай итеп , һәрбер укучы һәр ел фасылы турында язып чыга. Һәр ел фасылы турында язар өчен 30 секунд вакыт бирелә. Соңыннан , 4 укучы тыңланыла.
6. Ял минуты.
7. Дәреслек белән эш. (98 нче бит , 7нче күнегү).
III. Үткән теманы ныгыту.
1.- Һәр ел фасылының үз гүзәллеге , үз эше бар. Ничек уйлыйсыз , ел фасылларын нинди төсләр белән билгеләп була ?
- Кыш – ак , яз – яшел , җәй – кызыл , көз – сары.
- Бик дөрес укучылар! Ә хәзер минем сезгә шигырь укып китәсем килә :
Һәр елның 4 фасылы бар ,
Һәр фасылның үз төсе ,
Һәр фасылның үз яме һәм
Үз хезмәте , үз эше.
Яз яшел ямь белән килә ,
Кызыл җәй – җылы белән.
Гәрәбә көз – мул уңыш һәм
Көмеш кыш – сафлык белән.
- Ә хәэер табышмаклар чишеп алыйк ! Мин сезгә табышмаклар әйтәм. Табышмаклар җавабы нинди дә булса табигать күренеше турында. Шул күренеш нинди ел фасылына карый , шуны төсле магнитлар белән күрсәтерсез. Ә кайсы төс нинди ел фасылын аңлатканын , сез инде беләсез.
Ел да киләм сагынып ,
Ак тунымны ябынып.
Киләм, киләм, ел да киләм ,
Көртләр өям , таулар өям. ( кыш – ак).
Боз һәм кар эреде ,
Сулар йөгерде ,
Елап елгалар ,
Яшьләр түгелде. (яз – яшел).
Ашлыклар үсте ,
Башаклар пеште ,
Кояш пешерә ,
Тиргә төшерә. (җәй – кызыл).
Һәр көн диярлек
Елап яшь коя.
Килгән кошларны
Көньякка куа. (көз – сары).
(Табышмакларның җавабын белгән укучы такта янына чыгып , үзе җавап тапкан ел фасылына туры килгән төсне сайлап , магнит куя).
2. – “Буталчык” уенын уйнап алыйк әле , укучылар! Мин сезгә кызыклы вакыйгалар сөйлим. Игътибарлы булыгыз : мин нәрсәләрне буташтырдым. Шулай буламы , юкмы ?
- Җәй җитте. Кояш кыздыра. Балалар , кардан тау ясап , чана шуалар.
- Көз килде. Салкын җилләр исә. Яңгыр ява. Җылы яктан кошлар кайта башлады. Без аларга оя ясадык .
- Кыш җиткәч , без велосипедларга утырып , урманга бардык. Бөтен җир ак кар белән капланган иде. Без кәрзиннәрне тутырып гөмбә җыйдык.
- Яз килүенә бар кеше куанды. Балалар , җылы туннарын киеп , су керергә киттеләр.
IV. Дәресне йомгаклау.
- Укучылар , дәресебезне йомгаклыйбыз. Без бүген сезнең белән ел фасыллары буйлап сәяхәт иттек. Кыш , яз, җәй , көз – барысы бергә ел әйләнәсен тәшкил итәләр. Вакыт туктап тормый , һәр елны кыш артыннан яз, яздан соң җәй , җәй артыннан көз килә. Һәр ел фасылының үз хезмәте , үз матурлыгы бар. Шуңа күрә һәр ел фасылында табигатьне сакларга кирәк.
V. Билгеләр кую.
- Укучылар , сезнең өстәлләрдә сары төстәге кәгазьләр ята. Шуларны үзегезнең йөзләрегез дип күз алдына китерегез. Әгәр дә сезгә дәресебез ошаса , шат елмаю ясагыз , әгәр инде ошамаса , моңсу елмаю ясагыз.
(Һәрбер укучы алдында сары төстәге түгәрәк кәгазьләр. Дәрес ошаса , шат елмаю ясыйлар, ә ошамаса , монсу елмаю ясыйлар. Шулай итеп күңелле смайликлар ясыйлар һәм бер – берсенә күрсәтәләр).
- Дәресебез тәмам. Бүгенге дәресебездә барыгыз да актив катнаштыгыз , молодцы! Барыгызга да бишлеләр куям. Сау булыгыз!
2015 год.
