"Ғарыш қыраны" (Динамикалық сауаттылықты арттыру)

№5 мектеп -лицей

Аудандық семинар:

"Білім беру мазмұнын жаңартудың құралы - эксперимент алаңы"

Сабақтың тақырыбы: Ғарыш қыраны

(Динамикалық сауаттылықты арттыру)

Бастауыш сынып мұғалімі: Берентаева Э.Қ.

Класс: 4Г

Шалқар қаласы,2018ж

Тақырыбы: Ғарыш қыраны

Мақсаты: Динамикалық сауаттылықты арттыру арқылы білім мен мәдениетті жетілдіру, жеке тұлғаны қалыптастыруда оқу машығын жоғарғы деңгейге көтеру

Білімділік: тарихқа шолу жасай отырып, оқушыларға «ғарыш» туралы мағұлмат беру, ғарышқа ұшу туралы ғылымның негізін қалаған ғалымдармен таныстыру және ғарышкерлердің ғарышқа ұшуға дайындықтарына тоқталып, қазақ ғарышкерлерімен таныстыру;

Дамытушылық: оқушылардың есте сақтау қабілеттерін дамыту, ой-өрісін  кеңейту, сөздік қорларын молайту;

Тәрбиелік: отансүйгіштікке, адамгершілікке, батыр ағаларымызды үлгі тұтуға және салауатты өмір салтын ұстануға тәрбиелеу.

Көрнекілігі: слайд, суреттер,нақыл сөздер, Қазақстанның физ. картасы.

Барысы.

І. Ұйымдастыру.

Күлім қағып қолымды

1,2,3 деп соғайын

Қарап тұрған көршіме

Мен қолымды бұлғайын.

Жылы -жылы жүзіңнен

Маңдайыңнан сипайын

Жылы -жылы сөзбенен

Жүрегімді сыйлайын.

Ыстық алақаныммен

Қолыңды бер қысайын

Амандасып өзіңмен

Құшақтасып алайын.

Кіріспе.

Балалар, сәуір айында қандай мереке бар? (Ғарышкерлер күні). Ендеше сендерге ғарыш туралы бірнеші сұрақ қойып өтейін.

-         Күн жүйесінде орналасқан неше ғаламшар бар? (8 ғаламшар)

-         Тіршілік тараған қандай ғаламшар? (Жер)

-         Ғарышқа еліміздің қай аймағынан аттанады? (Байқоңыр)

-        

1. Дауыссыз дыбыстарды қойып оқып көріңіз

Зымыран тобы. Ғарышқа ұшу туралы ғылымның негізін қалаған кім?

«Ко__монавтика» - грек ті_інен ауда_ғанда «кеме басқа_у»  деге_ ма_ынаны бі_діреді еке_.                  Негізі осы космос және космо_қа ұшу тура_ы ғылым_ың не_ізін қала_ан К.Э. Циолков_кий бо_атын, ал о_ың ар_анын, ойы_ жү_еге асы_ған бас конструк_ор Сергей Павлович Коро_ев басқар_ан со_ет ғалы_дары мен инженерлер бо_ды. Со_дықтан да  ға_ыш кеңісті_ін иге_у С.П. Королев_ың есі_імен ты_ыз байланы_ты

«Космонавтика» - грек тілінен аударғанда «кеме басқару»  деген мағынаны білдіреді екен.                 Негізі осы космос және космосқа ұшу туралы ғылымның негізін қалаған К.Э. Циолковский болатын, ал оның арманын, ойын жүзеге асырған бас конструктор Сергей Павлович Королев басқарған совет ғалымдары мен инженерлер болды. Сондықтан да  ғарыш кеңістігін игеру С.П. Королевтың есімімен тығыз байланысты.

2. Сананы бейімдеуге арналған жаттығулар. «Айналмалы әріп»

Қыран тобы: Ғарышқа алғашында нелерді ұшырып еді?

Лайка —  ғарышқа сапар шеккен әлемдегі тұңғыш тіршілік иесі.

Тағы екі  Белка мен Стрелка болды

3. Бос орынсыз мәтіндерді оқу (мидың бейімделгіш қабілеттерін арттыру) 3 топ

-         Ғарышкер тобы Ең алғашқы қазақ ғарышкерін атаңыз, ғарышқа қашан көтерілді?

ТоқтарОңғарбайұлыӘубәкіров — Қазақстанныңтұңғыш ғарышкерұшқышы.

1946 ж маусымның27-індеҚарағандыоблысыдадүниегекелген,қазақ. Жоғарыбілімді. 1991ж 2 қазандаБайқоңырғарышалаңынан“СоюзТМ - 13”ғарышкемесіменұшып,“ Мир” орбиталдықкомплексіндеөзге ғарышкерлерменбіргесегізтәулікбойығылымизерттеу жұмыстарынжүргізді.1991жқазанның10-ындағарышкемесіменЖергеқайтыпқонды. Ғарыштаөтегенмерзімі — 7 күн22сағат13минут.

Тоқтар Оңғарбайұлы Әубәкіров — Қазақстанның тұңғыш ғарышкер ұшқышы

1946 ж маусымның 27-інде Қарағанды облысында дүниеге келген, қазақ. Жоғары білімді. 1991ж 2 қазанда Байқоңыр ғарыш алаңынан “Союз ТМ - 13” ғарыш кемесімен ұшып, “ Мир” орбиталдық комплексінде өзге ғарышкерлермен бірге сегіз тәулік бойы ғылыми  зерттеу жұмыстарын жүргізді.

1991ж   қазанның 10-ында ғарыш кемесімен Жерге қайтып қонды. Ғарышта өтеген мерзімі — 7 күн 22 сағат 13 минут.

Видеоролик "Ғарыш"

Тұманбай Молдағалиев 1935 жылы 20 наурызда Алматы облысы

Еңбекшіқазақ ауданында туған. 1956 жылы Қазақ мемлекеттік университетін бітірген. Балаларға арнап       «Етекбай атам үйінде», «Құралай», «Арман мен Бота», т.б. кітаптарын шығарған. Талай жыл «Балдырған» газетінің бас редакторы қызметін атқарған. Тұманбай Молдағалиевтың өлең, поэмалары 40-тан астам жинақ болып басылып шықты.

Дәптермен жұмыс

Сәуірдің жиырма жетісі

Класс жұмысы

Тұманбай Молдағалиев

Ғарыш қыраны

Ендеше , балалар, оқулықтағы Т.Молдағалиев "Ғарыш қыраны" атты өлеңіне назар аударайық.

Тыныс алу жаттығулары.

"Лифтмен көтерілу "

1. Ызыңдап өз бетінше оқу

Сөздік жұмыс. (құмар-үйір, ынтық; көкке- аспанға, ғажап -керемет)

Зымыран тобы: Өлеңді бір сөзден оқиды

Қыран тобы: Өлеңді сөйлеммен оқиды

Ғарышкер тобы: Өлеңді хормен оқиды

Сұрақ -жауап

1. Ақын ғарышкерді неге қыранға теңейді? (Ғарышкерлер қыран сияқты биікте ұшады)

2. Ғарышқа ұшу неге "құдірет" дейміз? (Өткені кез келген адам ғарышқа ұша алмайды. Ұшу үшінде батыл, ержүрек болу керек. Мысалы: Тоқтар Әубәкіров, Талғат Мұсабаев)

3. Ақынның “Өнердің таңы атыпты” деген ойы қай өнерге жатады және кімдерге айтылып тұр.

Топқа тапсырма.

Зымыран тобы :Өлең мазмұны бойынша "ғарыш" сөзін постерге жазу.

Қыран тобы: Өз қиялыңдағы ғарыш кемесін сал

Ғарышкер тобы: Аспан денелері туралы мақал - мәтелдер.
1. Ай  жарқырап күн  болмас , өтірік жарқырап  шын болмас .
2. Үркер суға  түссе құт,  жерге түссе жұт болады .
3. Жұлдыз жиі болса  ,күн  ашық  болады .
4. Адассаң  темір қазыққа   бақ .
5. Ай толғанын білмес , жігіт болғанын білмес .
6. Үркер жерге түспей жер  қызбайды .

Қорытынды:

Сабақты қорытындылау мақсатында шағын тест алу.

 1. Ғарыш дегеніміз не?

а) жерді қоршаған бүкіл дүние;    ә) бізді қоршаған дүние;       б) бос кеңістіктер

2. Ғарышқа алғаш рет ұшқан кім?

а) Т. Әубәкіров            ә) Ю. Гагарин              б) Т. Мұсабаев

3. Тұңғыш ұшқан қазақ ғарышкері кім?

 а) Т. Әубәкіров           ә) Ю. Гагарин              б) Т. Мұсабаев

4. Қазақстанның ғарышжайы қалай аталады?

а) Ғалам                       ә) Әлем                         б) Байқоңыр

5. Тұңғыш рет жер серігі қашан ұшырылды?

 а) 1957 ж. 4- қазан      ә) 2006 ж. 18- маусымда      б)1969 ж. 20- шілде

6. Ғарышқа алғашқы ұшқан әйел ғарышкер кім?

а) Т. Әубәкіров                     ә)Ю. Гагарин              б) В. В. Терешкова

 Үй жұмысы: өлеңді мәнерлеп оқу.
Бағалау : бағалау парағы арқылы бағалау

Рефлексия

-   Менің бүгінгі  сабақтағы көңіл – күйім.

-   Маған бүгінгі сабақ ұнады

немесе ұнаған жоқ, өйткені .....

-        Сабақтан алған әсерлерің қандай?

-        Сабақ несімен ұнады?