Д?ниетану "Са?тандыр?ыш ре?"

Дүниетану

Уақыты: 17.04.2015ж

Сабақтың тақырыбы: Сақтандырғыш рең
Сабақтың мақсаты: 1) Өткен сабақпен байланыстыра отырып, жаңа сабақты түсіндіру; оқушылардың реңдер туралы білімдерін кеңейтіп, сақтандырғыш рең жайлы түсініктерін қалыптастыру;
2) Оқушылардың ой - өрістерін, білімдерін кеңейту; қызығушылын, белсенділігін арттыру; логикалық ойлау қабілеттерін дамыту.
3) Табиғатты сүюге, жануарлардыі қорғауға, өзара сыйластыққа, табиғат құбылмалығын сезініп, өз бойыларында қалыптастыруға тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: дәстүрлі, ойын элементтері пайдаланылды.
Сабақтың типі: аралас сабақ.
Әдістері: әңгімелесу, түсіндіру, иллюстративті - көрнекілік, ойын, индуктивті, дедуктивті, ынталандыру, мадақтау, топтастыру,
Көрнекілігі: жануарлар суреттері, ойынға қажет суреттер, қима қағаздар
Кезеңдері
Өту барысы
Ұйымдастыру кезеңі
Көңіл - күйлерің қалай?
Ендеше сабағымызды жұмбақ шешуден бастайық.
Психологиялық дайындық
Сауыттан мықты шапаны,
Жәндіктің нағыз шабаны. (тасбақа)
Кішкентай ғана бойы бар,
Айналдырып киген тоны бар. (қозы)
Далада жүр шапқылап,
Керемет тым сақ құлақ.
Отырмайды, тұра алмайды,
Түзу жолда бұраңдайды. (жылан)
Тек есектен басқада,
Оған ұқсар жоқ құлақ. (қоян)
Біреуге найза түйрейді,
Өзі де содан күйрейді. (ара)

ІІ. Өткен сабақты тексеру
Үйге қандай тапсырма берілді?
Байқатпайтын реңдер дегеніміз не?
Байқатпайтын реңдер қандай жануарларда болады?
Ал жәндіктермен кімдер қоректенеді?
Байқатпайтын реңдердің жәндіктер үшін маңызы қандай?
Байқатпайтын реңді басқаша қалай атайды? (бүркеніш рең)
Көбелектер жауларынан қалай қорғанады?
Ал шегірткелер ше?
Көкшегіртке неліктен көк шөп тектес болады?
Сонымен бүркеніш реңнің жәндіктер үшін маңызы қандай?

ІІІ. Жаңа сабақ
Бүркеніш реңді көкшегіртке мен көбелектердің жауынан қорғанғанда пайдаланады.

Дәптермен жұмыс
● Бейімділік
↓
♦ Бүркеніш реңі → Жәндіктің түсінің топырақ, шөп, гүлге ұқсап, жасырынып қалу. Мысалы: шегіртке, көбелек.
♦ Сақтандырғыш рең → Денесінен бір нәрсе бөлу арқылы жауынан сақтану. Мысалы: қанқыз
♦ Қорғаныш рең → Басқа бір қауіпті жануарға електеу арқылы жауын қорқыту. Мысалы: қарашыбын

«Биік шың» ойыны
Ал енді балалар, бір ойын ойнайық. Бұл ойынның аты «Биік шың». Бұлай аталуының себебі біз мына Асан деген балаға баспалдақтармен жоғары көтеріліп, ең биігіндегі үйіне баруына көмектесуіміз керек. Қәнекей көмектесеміз бе?
Ол үшін әр баспалдаққа көтерілген сайын сұрақтарға жауап береміз.
1) Жәндіктердің тірі қалуына не көмектеседі? (бейімділік)
2) Көбелектерде қандай бейімділік бар?
3) Ал шегірткелер неге бейімделген?
4) Шегіртке мен көбелектің бейімділігін не деп атаймыз? (бүркеніш реңі)
5) Қарашыбын жауынан қалай аман қалады?
6) Қарашыбынның бейімділігін не деп атайды? (қорғаныштық рең)
7) Сақтаңдырғыш рең дегеніміз не?
Сендер білесіңдер ме? Бұндай бейімділіктер аңға да, тіпті құсқа да қажет екен. Олар қоршаған ортасына бейімделу арқылы жауынан қорғанады үшін немесе жемін аулап жейді. Мысалы, жолбарысты білесіңдер ме? Ол қайда тіршілік етеді?
Ағаштардың жіңішке бұтақтарының көлеңкесі мен олардың арасынан түсетін күн сәулесімен орман іші жолақ, тарғыл түсті болып тұрады. Ал жолбарыстың түсі қандай болады? Ия, жолбарыстың түсі орман арасындағы түспен ұқсас, сондықтан оны байқау қиын. Ал жемтігі жақындағанда жолбарыс атып шығып оны ұстап алады. Сонда тарғыл рең – жолбарыстың орманды жерде жақсы тіршілік етуі үшін қажет бейімділік. Жолбарыстың бұл бейімділігі неліктен бүркенуші рең деп аталады?

«Ойлан тап» ойыны
Жақсы, енді тағы бір ойын ойнайық. «ойлан тап» деп аталатын бұл ойында сендер мына сандықшаның ішінен бір серетті таңдап аласыңдар да, ол суреттегі жануардың өз жауынан қалай қорғанатынын түсіндіресіңдер.

ҮІ. Бекіту.
Сонымен Жәндіктердің тірі қалуына не көмектеседі? (бейімділік)
Бейімделу дегеніміз не?
Бейімделудің қандай түрлері бар?
Сақтаңдырғыш рең дегеніміз не?
Қорғаныш реңі дегеніміз не?
Бүркеніш реңі дегеніміз не?
Қандай жануарлар сақтандырғыш реңін қолданады?
Бүркеніш реңін қандай аңдар пайдаланады?
Оқушыларды бағалау

ҮІІ. Бағалау.
ҮІІ. Үй тапсырмасы.