Д?ниетану п?нінен ашы? саба? "Топыра?"

Lesson study cаба?тарды жоспарла?анда, о?ушыларды? білім де?гейін арттыру ?шін LS саба?тарды? пайдалы ж?не е? ?тымды ?діс-т?сілдерді аны?тау.

?йымдастыру кезк?і.Психологиялы? дайынды?.

?й ж?мысын тексеру: «Ысты? орынды?» ?дісі (5 мин) (в о?ушы)

II. Білімді белсендіру.

«Ми?а шабуыл» стратегиясы. (3 мин) (с о?ушы)

-Топыра? деген не? Топыры? туралы не білетіндері?ді естері?е т?сір.

-Топыра?ты? ??рамында не бар? Топыра?ты? негізгі ?асиеттерін ата. Топырп?ты? жер бетіндегі ма?ызы ?андай?

III. Саба?ты? ма?саты мен міндеті.

-Б?гінгі саба?та топыра?ты? ??рамы туралы м?лімет аласы?дар.

IV. Жа?а материалды о?у.

1.Микраскоп ж?мыс. (7 мин) (АВС о?ушылары бір де?гейде)

(практикалы? ж?мыс) н?тижесін д?птерге жазу.

-Микроскопты? к?мегімен топыра? т?рлеріне аны?тап ?ар (?арашірік, су, ??м, саз)

-Топыра?ты? ??рамында ?са? ж?ндіктер тіршілік етеді. Оларды микроскопты? к?мегі ар?ылы к?руге болады.

Б?лар-микробтар. Олар топыра?та ?те к?п. Микробты? ?рекетінен ?арашірік бірте-бірте т?з?а айналады. Оларды ?сімдік су ар?ылы сі?іреді де, жа?сы ?седі.

-Микрабты микроскоп ар?ылы к?руге тырысайы?.

-Топыра?ты? ??рамында к?зге к?рінбейтін бір компонент бар. Ол не?(Ауа)

2.Топыры? т?рлерімен ж?мыс.

(?ара топыра?, ?о?ыр топыры?, сор).

Сергіту: а?ылшын тілінде

3. ?зекті с?ра?:(2 мин)(А о?ушы)

?андай топыры? ??нарлы болады?

-Топыры? т?рлеріне аны?тап ?ара?дар.

-?алай ойлайсы?, ?ай топыра? ??нарлы? Неге?

4. ?осымша ?лестірмелі пара?шамен ж?мыс. (5 мин)

Ереже ??растыр.(?лестірмелі пара?ша)

?ара топыра?ты? т?зілуі мен таралуы

Орманды-дала ж?не дала белдемдерінде к?п жылды? ш?пті ?сімдіктер астында, негізінен, лессті борпылда? жыныстарда т?зілетін аса ??нарлы топыра?. Б?л белдемдерді? таби?и ерекшелігі-климатыны??о?ыржайлылы?ы. Ауадан т?сетін ыл?ал м?лшері мен жер бетінен буланатын ыл?ал м?лшері бір-бірімен те?. М?ндай жа?дайда топыра?та?ы ?сімдіктерге ?ажетті ?оректік заттар солт?стіктегі белдемдердегідей ауадан т?скен арты? ыл?алмен жуылып-шайылып кетпейді. Ал о?т?стіктегі ??р?а? ш?лді-ш?лейтті белдемдерге т?н сора?, сор топыра?тар б?л жерлерде кезхдеспейді.
?ара топыра?тар ??рлы?ты? 6%-?а жуы? жерін алып жатыр. ?аза?станны? солт?стігінде 6 млн. га жерді, я?ни республика жеріні? 9,3%-ын ?ара топыра?ты белдем алып жатыр. ?ара топыра?тарды? біршама б?лігі ?аза?станны? о?т?стік-шы?ысында, Алтай, Тянь-Шаньтауларыны? орманды дала ж?не дала белдеулерінде орын ал?ан. Б?л жерлерде картоп, бау отыр?ызылады, т?лімі егін егуге пайдаланылады.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Д?ниетану п?нінен ашы? саба? "Топыра?" »

Күні/айы	Пәні Дүниетану	Сабақ
Сабақтың тақырыбы	Топырық
Жалпы мақсаты	Оқушылардың топырақ туралы түсініктерін кеңейту, топырақтың негізгі қасиеттері, құрамы туралы білімін шыңдау.
Сабақ түрі	Жаңа сабақ.
Оқыту әдісі	Әңгімелесу, оқулықпен жұмыс, практикалық жұмыс.
Күтілетін нәтижелер	Оқушылардың топырақ туралы түсініктерін кеңейтеді, құрамы туралы білімін шыңдайды.
Ресурстар	Микроскоп, топырақтың әр түрі, оқулық, үлестірмелі парақшалар.
Сабақ кезеңдері	Мұғалім әрекеті		Оқушы әрекеті
Ұйымдастыру кезеңі	1.Сабақтың мақсатын түсіндіру 2.Психологиялық тренинг 3. Бағалау критерийлерін жасау Сабақтың мақсатын хабарлау. 1) Амандасу 2) Топқа бөлу 1-«Топырақ» (земля, land), 2- «Қара»(черный,black ), 3-«Қоңыр»(коричневый,brown,) 4- «Сор»(соль, salt) атауларын 3 тілде айту. ІІ. Тірек білім, білік және дағдыларын белсендіру.		1.Сабаққа назар аудару
Негізгі бөлім	Ұйымдастыру кезкңі. Психологиялық дайындық. Үй жұмысын тексеру: «Ыстық орындық» әдісі (5 мин) (в оқушы) II. Білімді белсендіру. «Миға шабуыл» стратегиясы. (3 мин) (с оқушы) -Топырақ деген не? Топырық туралы не білетіндеріңді естеріңе түсір. -Топырақтың құрамында не бар? Топырақтың негізгі қасиеттерін ата. Топырпқтың жер бетіндегі маңызы қандай? III. Сабақтың мақсаты мен міндеті. -Бүгінгі сабақта топырақтың құрамы туралы мәлімет аласыңдар. IV. Жаңа материалды оқу. 1.Микраскоп жұмыс. (7 мин) (АВС оқушылары бір деңгейде) (практикалық жұмыс) нәтижесін дәптерге жазу. -Микроскоптың көмегімен топырақ түрлеріне анықтап қар (қарашірік, су, құм, саз) -Топырақтың құрамында ұсақ жәндіктер тіршілік етеді. Оларды микроскоптың көмегі арқылы көруге болады. Бұлар-микробтар. Олар топырақта өте көп. Микробтың әрекетінен қарашірік бірте-бірте тұзға айналады. Оларды өсімдік су арқылы сіңіреді де, жақсы өседі. -Микрабты микроскоп арқылы көруге тырысайық. -Топырақтың құрамында көзге көрінбейтін бір компонент бар. Ол не?(Ауа) 2.Топырық түрлерімен жұмыс. (Қара топырақ, қоңыр топырық, сор). Сергіту: ағылшын тілінде 3. Өзекті сұрақ:(2 мин) (А оқушы) Қандай топырық құнарлы болады? -Топырық түрлеріне анықтап қараңдар. -Қалай ойлайсың, қай топырақ құнарлы? Неге? 4. Қосымша үлестірмелі парақшамен жұмыс. (5 мин) Ереже құрастыр. (Үлестірмелі парақша) Қара топырақтың түзілуі мен таралуы Орманды-дала және дала белдемдерінде көп жылдық шөпті өсімдіктер астында, негізінен, лессті борпылдақ жыныстарда түзілетін аса құнарлы топырақ. Бұл белдемдердің табиғи ерекшелігі- климатының қоңыржайлылығы. Ауадан түсетін ылғал мөлшері мен жер бетінен буланатын ылғал мөлшері бір-бірімен тең. Мұндай жағдайда топырақтағы өсімдіктерге қажетті қоректік заттар солтүстіктегі белдемдердегідей ауадан түскен артық ылғалмен жуылып-шайылып кетпейді. Ал оңтүстіктегі құрғақ шөлді-шөлейтті белдемдерге тән сораң, сор топырақтар бұл жерлерде кезхдеспейді. Қара топырақтар құрлықтың 6%-ға жуық жерін алып жатыр. Қазақстанның солтүстігінде 6 млн. га жерді, яғни республика жерінің 9,3%-ын қара топырақты белдем алып жатыр. Қара топырақтардың біршама бөлігі Қазақстанның оңтүстік-шығысында, Алтай, Тянь-Шань тауларының орманды дала және дала белдеулерінде орын алған. Бұл жерлерде картоп, бау отырғызылады, тәлімі егін егуге пайдаланылады. Қара топырақты жерлерді жақсарту үшін оның жыртылған қабатын тереңдетіп, көң, т.б. тыңайтқыштар шашады. Сор топырақ орманды дала, дала, шөлейт және шөлді аймақтардағы құрғақ климат жағдайында топырақтың тұздануы нәтижесінде қалыптасады. Құрамында суға тез еритін тұздар көлемі 1%-дан артық болады. Сор топырақ 2 типке бөлінеді: автоморфтық сор топырақ жер бетіне ежелгі тұзданған жыныстардың шығуынан қалыптасады, құрамында тез еритін тұздардың көлемі 0,5 – 1%-ды құрайды (сульфаттар, хлоридтер). Сор топырақта тұздардың деңгейі жоғары болса, өсімдіктер өнімі соғұрлым төмен болады. Сондықтан суармалы егіншілік жағдайында топырақтың сорлануымен күресу – басты мәселелердің бірі. Жалпы сор топырақ өзінше белдем түзбейтін, белдемаралық топырақтарға жатады. Сор топырақтарды қолдан жақсартпайынша, оларды ауыл шаруашылына пайдалану тиімсіз. Орталық Африкада, Австралияда, Солтүстік Америкада, Каспий жағалауларындағы ойпаттарда, Солтүстік Қырымда, Орталық Азияда, Қазақстанда таралған. Сор топырақтарға қопсытқаннан кейін дәнді дақылдар мен көкөніс, мақта, қой және түйе жайылымына арналған шөп өсіреді. Қоңыр топырақ– жартылай құрғақ, құрғақтау аймақтарға бейімделген ормандар мен бұталар астында түзілетін топырақ типі. Қоңыр топырақ қабатының қалыңдығы 25 – 45 сантиметр, қарашірік 3 – 4-тен 7 – 9%-ға дейін, қоректік элементтер мөлшері аз, мыс, азот . Топырақтың үстіңгі қыртысының түсі 13 – 25 сантиметр тереңдікке дейін қоңыр, ұсақ түйіршікті не тозаңды түйіршікті; топырақта кальций (70 – 80%), магний (15 – 30%) болады. Гипс 80 – 12 сантиметр тереңдікте кездеседі. Қарашіріктің орналасуына қарай қоңыр топырақ қара қоңыр, қоңыр, ақшыл қоңыр деп үш топқа, ал механикалық құрамына байланысты сазды, құмды, құмайтты топырақ болып бөлінеді. Қоңыр топырақ дәнді және техникалық дақылдар, бау-бақша егуге пайдаланылады. Қазақстанның солтүстік аймақтарында тараған қара қоңыр топыраққа агротехникалық шаралар жүйелі жүргізілсе, бидайдан мол тұрақты өнім алуға болады. Ал оңтүстік өңірдегі ақшыл қоңыр топырақ сортаңдау болғандықтан шабындық пен жайылымға, Жетісу (Жоңғар), Іле Алатауы алқабындағы жерлер суармалы егіншілікке пайдаланылады. 5. Оқулықпен жұмыс. (5 мин) -Оқулықта берілген мәтінді оқу. Тақырып туралы қандай жаңа мәліметтер бар? «АДАТ» әдісі (5 мин) (АВС оқушылардан сұрау) 1 т «А» мәтіннен атауларын жаз. 2 т «Д» мәтінге жоспар құр. 3 т «А» мәтіннен маңыздалығын тап. 4 т «Т» мәтінге сұрақтар құрастыр.		Сұрақтарға жауап береді. Жеке орындайды Жұпта талқылап ойларымен бөліседі. Қорытынды шығарады. Топпен жұмыс
Бекіту, қорыту	Сызба құрастыру:(5мин) «Топырақ құрамы». Ойлан. -Топырақ құрамын көрсету үшін қандай сызба құрастыруға болады? Сызба құрастырып, қорғау.		Сұраққа жауап береді
Бағалау	- өзара бағалау (3 мин) - спикер бағалау қағазын толтыруды аяқтайды; - мұғалімнің бағалауы. Өткен сабақ бойынша барлық оқушылар рефлексия қағазын толтырады Өздерің білетін/үйренген 3 айғақтары; Көкейлеріңе келген 2 сұрақты; 1 әрекетті атаңдар.
Үйге тапсырма	Тақырыпты оқу, өз сөзімен әңгімелеу, сұрақтарға жауап беру.

Бағалау парағы: Топтың аты.

Оқушының аты	«Ыстық орындық»	Микроскоппен жұмыс	Сұрақ-жауап	Жеке	Топта	Жалпы ұпай	Баға
1
2
3
4
5
6