?лысты? ?лы к?ні жасалатын-?асиетті ас. О?ан тары, арпа, бидай, б?рша?, к?ріш сия?ты жеті т?рлі д?н мен а? ?осылады. Т?з бен суды ?ос?анда д?мні? саны то?ыз болуы тиіс. Т?ркі халы?тарыны? ??ымында жеті мен то?ыз ж?не ?ыры?-аса киелі сандар. Сол себепті наурыз к?же аса ?асиетті та?ам болып саналады. О?ан ?оса, ол –то?шылы? пен ырыс ??тты? белгісі.
Наурыз к?же неге жеті т?рлі д?мнен жасал?ан?
- Жеті деген киелі сан?а ??рыл?ан.
?аза? киелілікке, ырымшылды??а аса м?н берген. Наурыз к?жеге су ?ос?аны - ?мір ?зен, ?рпа?-?ріс судай асып-тасысын дегені болса керек.
Т?з ?ос?аны: ?аза?ты? м?дениеті – с?з. ?ашаннан с?зді ?адірлеген ?аза? еш?ашан д?мсіз с?з с?йлемеген. Сонды?тан да «Т?з – асты? д?мін келтірер, ма?ал – с?зді? м?нін келтірер» деп ма?ыналы ма?ал айт?ан. «??р бос ж?ре бермей н?тижені? д?мін білейік, бір-бірімізге д?мді с?здер айтысып ж?рейік» деген ма?ынада ырымдал?ан болса керек.
С?т немесе а? ??й?аны – с?ттей ?йып отырайы?, а? мол болса денсаулы??а да кепіл дегені. К??іліміз де а? болсын деген таза ниет.
«А?ы барды? - ба?ы бар» деп т?сінетін ?аза? хал?ы с?т та?амын ба?ыт несібесі деп білген. ?аза?ты? ?лтты? тарихында ертеден пайдаланып келе жат?ан ?лтты? та?амдарды? т?рлері с?ттен жасалады. «?аза?» с?зіні? тіркесіндегі «а?» с?зі де осымен жал?асып т?р?аны к?п ма?ынаны т?сіндіреді.
??рт ?осатын себебі – ??рт к?шті ас. ?р т?рлі тама??а пайдаланады. ?сіресе жаз?ыт?рым уа?ытта пайдасы мол. ?лсіз, ауруша? адамдар?а ?уат береді. Б?л асты - ?уатты? к?зі болсын, ел ?уаты ны?айсын, денсаулы?ы берік болсын деген ырым?а негіздесе керек.
Наурыз к?же ?аза?ты? е? жа?сы к?ретін, негізгі ас д?мдеріні? бірі – ет ?осылады. ?аза?ты? таби?аты мал мен біте ?айнас?ан болса, ет – ?аза?ты? т?л асы. ?азан толсын, асар мол болсын деген ма?сатта «?зынсары?а» са?тал?ан с?рі етті т?тастай Наурызк?жеге салып ?айнатады.
Арпаны ?осады. Арпа д?рілікке ем. Білетіндерді? айтуынша, арпаны жиі пайдаланатындарды? ?аны б?зылмайды. Ирак т?уіптері б?л д?нді «?ажап ??тты д?н» деп ата?ан. К?птеген аурулар?а шипалы.
Ал, к?ріш. К?ріш те денсаулы??а шипа, ішкі ??рылысты тазартатын таби?и элементтерге бай д?нді да?ыл. Жалпы, Наурыз к?жеге д?нді да?ыл пайдаланатыны – бір тамырдан ?сіп-?нген к?ріштей ?рпа?ымыз к?п болсын деген тілек болса керек. Наурызда берілетін бата нышаны осы Наурыз к?жеде де сайрап т?р.
Сонды?тан да Наурыз к?жені наурыз айында кедейлерге тарататын та?ам т?рінде емес, арнайы ырымдап жасайтын бол?ан. Д?нді-да?ыл пайдалы, саба?ынан д?ні м?уелеп, т?гіліп т?ратын ??тты, ырысты ?сімдік. Наурыз пайдалы да ??тты, ырысты болсын, ?скін мол болсын деген ?аза? тілегіні?, ырымыны? басты к?зі Наурыз к?же болса керек.
Наурыз к?жеге белгілі бір д?мді ?ана салу керек деген арнайы н?с?ау жо?. Жеті т?рлі д?м салынады ?рі «тек мына д?м салыну керек» деп шектеу ?ойма?ан. ?ркім ?олында?ы бар азы?-т?лігіне ?арайды. Тек міндетті т?рде д?м саны жетеу бол?ан. С?йтіп, Наурыз к?ні ?азандар к?жеге толады.
То?шылы? дегенді ?алай т?сінесіндер?
- То?шылы?- баршылы?, молшылы?, жеткілікті та?ам, жегенні? алдында, жемегенні? артында.
- Ырысты?- ынтыма?, досты?, береке.
Сергіту с?ті. ?ыс?аша ?ара жор?а биін билеу
Келесі б?лімді о?у.
Діни мейрамдар: М?улет к?ні, ораза, айт, ??рбан айт
?лтты? мейрам: Наурыз
Мемлекеттік мейрам: Т?уелсіздік к?ні, Президентімізді? т???ыш к?ні, 9 мамыр, 1 мамыр.
Келесі б?лімді о?ып , талдау. Д?ние ж?зілік картамен ж?мыс
- Наурызды ?аза?тан бас?а к?ншы?ы елдеріні? к?бі тойла?ан екен. Мысалы:?ндістан, Иран, Ау?ан, Б?хар, Кавказ т.б.
- Біра? б?ларды? б?рін салыстыр?анда наурызды бізді? ?аза?ты? мейрам етуі айры?ша сыйымды, д?лелді. ?йткені наурызды? ескіше то?ызында, жа?аша жиырма екісінде к?н мен т?н те?еледі, ?ыс ?тіп, жаз жетеді. Жа?а жыл келеді.
ақын жазушы
қоғам қайраткері 25 қараша 1885 туған 
