Саба?ты? та?ырыбы: Белгісіздік есімдігіні? т?рленуі
Саба?ты? ма?саты:
а) білімділік: белгісіздік есімдігіні? т?рлену жолын о?ушыларды? о?у ?рекеті ар?ылы ме?герту, есімдік туралы ал?ан білімдерін ауызша, жазбаша жетілдіру;
?)дамытушылы?: о?ушыны? ойлау ?абілетін, ой-?рісін, п?нге ?ызы?ушылы?ын ?алыптастыру, дамыту, баяндау машы?ты?ын, талдау да?дысын т?ра?тандыру;
б)т?рбиелік: ана тілін ?астерлеу, тап?ырлы??а, шешендікке баулу, адамгершілік, эстетикалы?, имандылы? сия?ты ?асиеттерді о?ушы бойына сі?іру.
Саба?ты? т?рі: аралас саба?
Саба?ты? ?дістері: іздену ?дісі, т?сіндірмелі- к?рнекілік ?дісі.
Саба?ты? к?рнекілігі: кесте, таратпа ?а?аздар, интербелсенді та?та
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і
О?ушыларды т?гелдеп, оларды? назарын саба??а аудару.
ІІ. ?й тапсырмасын с?рау
2.?здік есімдігі бар ма?ал-м?тел жазып, жаттау.
«Зымыран» с?ра?тар?а жауап алу.
ІІІ. Жа?а саба?ты т?сіндіру
Балалар, жа?а саба?ты бастамас б?рын сендерден у?де алып алайын.
* ?з ?лтын с?йетін азамат болу.
* Егеменді елді? ерте?і – біздер.
* ?айда ж?рсек те ту?ан тілді ?мытпау.
* Осы саба?та белсенділік к?рсету.
* Еш?ашан уа?ытты бос ?ткізбеу.
* ?р?ашан ?аза? деген ат?а лайы? болу.
Осы жолдардан нені бай?ап т?рсы?дар? (есімдіктерді)
Б?гінгі жа?а саба?ымыз «Белгісіздік есімдігіні? т?рленуі» (слайдпен ж?мыс)
Затты, сынды? белгіні, сан-м?лшерді на?ты емес,жорамалдап, н?с?ау, ме?зеу ма?ынасында к?рсететін белгісіздік есімдіктері к?птік, т?уелдік, септік жал?ауларын ?абылдайды.
1.Біреу,кейбіреу, ?айсыбіреу, бірдеме, ?лдене, кімде-кім, ?лдекім, ?ркім, ?рне.
2.?айсыбір, кейбір, ?р, ?рбір.
3.?лденеше, бірнеше, біраз.
4.?р?ашан, ?лде?ашан, ?лде?алай, ?лде?айдан.
Мысалы: Біреу есікті ?а?ып, ?лденені айт?ысы келгендей болып еді. О?ан кейбір адамдар ?арсы шы??андай болды. ?йткені оларды? ж?гі б?рын?ыдан ?лде?айда к?бейген болатын.
Белгісіздік есімдігіні? т?уелденуі
І жа? мені? бірдемем І жа? бізді? бірдемеміз
ІІ жа? сені? бірдеме? ІІ жа? сендерді? бірдемелері?
сізді? бірдеме?із сіздерді? бірдемелері?із
ІІІ жа? оны? бірдемесі ІІІ жа? оларды? бірдемелері
Кесте №3
Белгісіздік есімдігіні? септелу ?лгісі (слайд)
О?ушыларды? д?птеріне кестедегі с?йлемдерді жаздырту
І топ. 105-жатты?у ?ле? жолдарында?ы ?арамен жазыл?ан с?здерге м?н беріп, талдап, т?рленуіне то?талы?дар.
ІІ топ. 106-жатты?у Есімдіктерді к?шіріп жазып,ма?ыналарына ?арай топта?дар. Т?рленуіне назар аудары?дар.
ІІІ топ. 107-жатты?у Т?мендегі есімдіктерді пайдаланып с?йлем ??рап, морфологиялы? талдау жаса?дар.
?р топ таратпа ?а?аздарда?ы берілген тапсырмаларды орындайды.
І топ 1.Берілген с?йлемдердегі белгісіздік есімдіктерін тап ж?не с?йлем м?шесіне талда.
?ыр жолаушысы сия?тан?ан біреу кіріп келді. Ол ?йде
отыр?андарды? ?р?айсысымен ?ол алысты. ?лде?айдан ?лсіреген бір дауыс естілгендей болды ?рбір т?ртіпсіздік, сала?ты? кейін тартады.
2 « ?лде?айдан» с?зіне фонетикалы? талдау жаса.
?лде?айдан – 10д., 10?р., 4-д-ы, 6д-з,4б.,3т.
? - д-ты, жі?ішке, ашы?, езулік;
л – д-з, ?нді;
д – д-з, ?я?;
е – д-ты, жі?ішке, ашы?, езулік;
? - д-з, ?ата?;
а– д-ты, жуан, ашы?, езулік;
й – д-з, ?нді;
д – д-з, ?я?;
а – д-ты, жуан, ашы?, езулік;
н – д-з, ?нді.
ІІ топ 1. Берілген есімдіктерді ??рамына ?арай талдау
?здері?із, бізге, соны?,кейбіреуі, ?лдекімді, ?ркімге.
?ара??ы ?аза? к?гіне
?рмелеп шы?ып к?н болам,
?ара??ылы?ты? кегіне
К?н болма?анда,кім болам?
?ле?ні? аты, авторы кім? Жал?астыр
ІІІ топ
1.К?п н?ктені? орнына тиісті есімдіктерді ?ойып жаз. Бір с?йлемге морфологиялы? талдау жаса.
.. айтып т?р?ан ?асиеттер . баладан табылмасына . кепіл?
.. ертіп ж?рген бала ?аза?ты? белгілі а?ыны бол?ан Н?ржан Наушабаев екен.
.. - К?ршім ?зені.
.. - ?лысты? ?лы к?ніне арналып ??рыл?ан киіз ?йлер.
. елі? - алтын бесік.
Есімдіктер: сіз, осы, кім, б?лар, мына, мынау, ?з.
2. « Кейбіреу» с?зін т?уелдеп жаз
І жа? мені? кейбіреуім І жа? бізді? кейбіреуіміз
ІІ жа? сені? кейбіреуі? ІІ жа? сендерді? кейбіреулері?
сізді? кейбіреуі?із сіздерді? кейбіреулері?із
ІІІ жа? оны? кейбіреуі ІІІ жа? оларды? кейбіреулері
VI. Жа?а саба?ты ?орыту
1. Есімдік дегеніміз не?
2. Есімдіктер ма?ынасына ?арай неше топ?а б?лінеді?
3. Белгісіздік есімдігі дегеніміз не?
4. Белгісіздік есімдігі ?алай т?рленеді?
5. Мысал келтір
VII. ?йге тапсырма беру
1. «Белгісіздік есімдігіні? т?рленуі» та?ырыпты о?у.
2. 109-жатты?у
VIII. О?ушыларды? білімін ба?алау
