1. Тренинг (оқушылардың барлығы орындарынан тұрып,баяу әуенмен қимылмен
көрсетеді)
Мен атқан таңды сүйемін.
Шуағын шашқан күнді сүйемін.
Аялаған анамды сүйемін,
Қоршаған бар әлемді,өзімді сүйемін!
2.Сынып назарын сабаққа аудару
Құралдарын тексеріп,сынып оқушыларын сабаққа дайындау
ІІ. Үй тапсырмасымен жұмыс:
Өткен сабағымыздың тақырыбы «Кәсіптік мерекелер» деп аталатын.
Сол тақырып бойынша оқушылар топқа бөлініп,әр топ өздеріне тиісті тапсырма алған болатын
1-топ: «Дәрігерлер тобы». Бұл топқа қала тазалығын ұйымдастыру және салауатты өмір салтына байланысты баяндама жазу тапсырылды
2-топ: «Ұстаздар тобы». Бұл топ мүшелері Қызылорда жайлы суреттер мен кітаптар әкеліп,Кітап бұрышын жасайды.
3-топ.«Мұнайшылар тобы». Мұнайшыларға мұнайдың неден түзілгені жайлы,қай облыстарда өндірілетіні және мұнайдан алынатын заттарды,қаламыздағы ірі мұнай компанияларының аттарын,суреттерін әкелу тапсырылған
4-топ:«Диқаншылар тобы». Бұл топтың мүшелері өздерінің жаз бойғы еңбегінің нәтижесін көрсету мақсатында, облысымыз бен қаламыздың мерекесіне орай «Алтын дән-2015» байқауын ұйымдастырады.
Әр топ өз кәсіптерінің қиындығы мен қызығын, жетістіктерін айтады.
Топ мүшелері өз жұмыс жобаларын қорғап болған соң, кәсіптік мерекелерімен құттықтап,
әр топты ерекше атап өтіп, мемлекеттің олардың еңбектерін бағалап, кәсіптік мерекелерінде үздік жұмысшыларға сый-сияпат көрсетіп марапаттайтыны жайлы айтып,мақтау қағаздары,алғыс хат беріп, төс белгі тағылады.
(Мақсатым: сыныптағы әрбір оқушы өзі таңдаған мамандығының қыр –сырымен танысып,жауапкершілікті сезінуге,болашақта мамандық таңдауда қателеспеуге үйрету )
ІІІ.Жаңа сабақ.
1.Қызығушылықты ояту:
Оқушылар мен сендерге жұмбақ жасырғалы тұрмын.Қазір тақтаға жасырын күн шығады, ал әр сәулесіндегі теңеулерді бірге айтамыз,дайынсыңдар ма?
-Иә (бірге)
Қонақжай
Баршамызға қымбат Батыр
Кең пейіл Көп ұлтты
Өнерлі
Қарқынды даму үстінде
Табиғаты тамаша
Бұл қай мемлекет болды екен?
Қазақстан!
-Дұрыс айтасыңдар бұл туы көкте желбіреп,шыңдары аспанмен таласқан
Қазақстан Республикасы.
-Жаңа өздерің көргендей барлықтарың бір ғана елдің дамып,өркендеуіне ат салысқандарың үшін марапатталдыңдар.Бұл еңбек әрі қарай да өз жалғасын табатынына сенемін.
-Қазір сендер мемлекетке қандай үлес қосудасыңдар?
- Мектепке келіп,сабақты жақсы оқып,тәрбиелі болу.
-Дұрыс айтасыңдар, мемлекеттің болашағы сендердің қолдарыңда, оған үлкен дайындық қажет. Қазақстан « Ер Төстік » ертегісіндегі Ер Төстік сияқты сағат санап,қарқынды дамып келеді.
-Бүгінгі өткелі отырған тақырыбымыз да «Біздің Отанымыз - Қазақстан» деп аталады.
Оқушылар сендер Қазақстан республикасы жайында не білесіңдер?
Әр оқушы қол көтере отырып,жауап береді.(спорт чемпиондары,әншілер,Астана жайлы т.б. айтуы мүмкін т.б)
-Бүгінгі сабағымыздан соң сендер Отанымыз жайлы біраз мағлұмат аласыңдар.
Бейнефильм : «Көшпенділер» (үзінді көрсету 1 мин )
-Оқушылар өздерің көргендей ұлан-ғайыр еліміз жайлы бір ауыз сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес. Сондықтан өтілетін тақырыпты бөлімдер бойынша танысамыз.
І бөлім « Менің Отаным - Қазақстан Республикасы » деп аталады
(Б.Тілеухановтың « Елім менің» өлеңі баяу қосылып тұрады)
Еліміздің тарихы үш мың жылдан асады.Қазақ халқының негізін ежелгі тайпалар құраған.
Ол тайпалар жауынгер тайпалар болған.1969 жылы Алматы облысындағы Есік қаласының маңында жүргізілген қазба жұмыстарының нәтижесі бүкіл әлемді дүр сілкіндірді.Қорғаннан 7 метр тереңдікте жас сақ көсемінің сүйегі табылды.Оның тәжінен аяқ киіміне дейін 4000 алтын алқа қадалған.Сақтар – қазақ тайпаларының ежелгі ата-бабалары болып табылады.Одан кейін үш жүздің басын біріктіріп,қуатты мемлекетке
айналдырған Тәуке хан (1680-1718) үлкен күш жұмсаса,қазақ жерін жоңғарлардан түпкілікті тазарту жолында Абылай хан (1711-1780) басқарды. Евразияның орталығында орналасқан қазақ жерінің жер көлемі 2724000 км ,соңғы жүргізілген халық санағына сүйенсек 16 млн жуық көрсеткішті көрсетіп отыр.Мемлекеттік тіліміз- қазақ тілі.Ұлтаралық тіл-орыс және ағылшын тілдері болып табылады
Мемлекетіміз көп ұлтты болып саналады.Оқушылардан қандай халықтар тұратынын сұрау.Елімізде орыстар,өзбектер,ұйғырлар,кәрістер,гректер т.б ұлт өкілдері қазақ халқымен тату-тәтті өмір кешуде.Республикамызда 14 облыс бар.
Оқушылардан өздері білетін облыстарды айтқызу.
Тақтадан 14 облыстың аты мен орналасу жерін көрсету.
1.Батыс Қазақстан облысы 7.Солтүстік Қазақстан облысы 13.Алматы облысы
2.Атырау облысы 8.Ақмола облысы
3.Маңғыстау облысы 9.Қарағанды 14. Жамбыл облсы
4.Ақтөбе облысы 10.Оңтүстік Қазақстан облысы
5.Қостанай облысы 11.Павлодар облысы
6.Қызылорда облысы 12.Шығыс Қазақстан облысы
Қазақстан 5 мемлекетпен шектеседі,олар:
1.Ресей
2.Түркіменстан
3.Өзбекстан
4.Қырғызстан
5.Қытай
Басқару формасы тұрғысынан Қазақстан мемлекеті президенттік Республика болып табылады.Конституцияға сәйкес мемлекеттің басшысы Президент болып табылады.
Қазақстан Республикасының президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев.
Әрбір тәуелсіз мемлекеттің өз туы,елтаңбасы,әнұраны болады.
(ҚР рәміздерінің авторларын сұрап өту)
- Балалар І бөлім сендерге ұнады ма?
Ауызша сұрақ қою
- Мен сендерге тағы да жұмбақ жасырсам деймін,келісесіңдер ме?
1.Үстіне ақ қамзолын киіп алып,
Жүреді қанаттарын жиып алып.(Сауысқан)
2.Ақ көйлекті көк желек,
Орманда орны бір бөлек.
Әннің аты деседі,
Сызды жерде өседі.(Қайың)
-Олай болса ендігі кзекте Қазақстанның өсімдіктері мен жануарларымен танысамыз.
ІІ бөлім. «Қазақстанның өсімдіктері мен жануарлары»
Қазақстанда аңдардың 178 түрінің , құстардың 489 түрінің , жорғалаушылардың 49 түрінің, қосмекенділердің 12 түрінің , балықтың 104 түрінің , өсімдіктердің 5754 түрінің өкілдері мекендейді. (Слайдтан ҚР өсімдіктері және жануарлары бейнеленген картаны көрсету.Арасынан кейбірінің ерекшеліктерін айту.Мысалы: Қайың көктемде тәулігіне бір шелектен аса шырын береді.Долана 300 жылға дейін өмір сүреді)
Сергіту сәті : Әрбір күнде,
Күн нұрын төксе.
Барлық адам бір-біріне,
Тек жақсылық тілесе!
Оқушылар жаңа өздерің танысып өткен аң, құстар, өсімдіктерді қорғауға алмасақ не болады, білесіңдер ме?(Оқушылар жауап береді)
Дұрыс айтасыңдар олар жоғалып кетуі мүмкін екен.Мәңгілікке жер бетінен Дронт,қанатсыз Гагара, кезбе көгершін жоғалып кеткен екен. Ал осындай жоғалу қаупі бар өсімдіктер мен жануарларды «Қызыл кітапқа » тіркеп қояды екен.(Қызыл кітапты тақтадан көрсетіп, оның шығу тарихын айту.)
Қызыл кітаптың бірінші басылымы 1963 жылы жарық көрді. Қазақстанның Қызыл кітабына балықтардың 16 түрі, қосмекенділердің 3 түрі, жорғалаушылардың 10 түрі,құстардың 56 түрі, сүтқоректілердің 40 түрі енгізілді.
« Қызыл кітап » деген атауды ағылшын зерттеушісі , ғалым – орнитолог Питер Скотт ұсынды.
ІІІ. Пайдалы қазбалар
Пайдалы қазбалар – адамдар Жердің бетінен немесе қойнауынан қазып алып, әр түрлі мақсатта қолданатын табиғи түзілімдер.( Картадан еліміздің территориясындағы пайдалы қазбалар түрлерін көрсету)
Елімізде пайдалы қазбалардың мынадай түрлері бар.(Слайдпен көрсету)
