Саба?ты? та?ырыбы: Біры??ай м?шелерді? тыныс белгілері
Саба?ты? ма?саты:с?йлемде бір с?ра??а жауап беріп,бірдей т?л?ада айтылатын с?здерді? с?йлемні? бірі??ай м?шесі болатынын ме?герту. Біры??ай м?шелерді? с?йлемде бір ?ана м?шемен байланысатынын ?йрету, жасалу жолын мысалдар келтіре отырып таныту.
О?ыту мен т?рбиелеуді? міндеттері:
1. Білімділік: біры??ай м?шелер туралы ал?аш?ы т?сініктерін ?алыптастыру. Біры??ай м?шелерді? ?зіндік ерекшеліктерімен таныстыру. С?йлем ішінен біры??ай м?шелерді таба білу. Біры??ай м?шелерді? ?ай м?шемен байланысатынын аны?тай алу?а ?йрету.
2. Дамытушылы?: с?йлемдегі біры??ай м?шелерді с?йлеу кезінде пайдалана білу да?дыларын дамыту. С?йлемні? біры??ай м?шелері туралы ??ымдарын ке?ейту.
3. Т?рбиелік: келтірген мысалдар ар?ылы о?ушылар бойынан ?лтты? ?неге, шешендік с?йлеу да?дысын ?алыптастыру. Эстетикалы? ж?неэкологиялы? т?рбие беру.
Саба?ты? к?рнекті ??ралдары: кестелер, де?гейлік тапсырмалар,маркер, ватман, фломастер,кітап, д?птер, т?рлі- т?сті ?арындаш, ойыншы?тар,
интерактивті та?та,?има ?а?аздар,жемістер. т.б.
Саба?ты? ?дістері мен т?сілдері: слайдпен ж?мыс,топпен ж?мыс,кітаппен, д?птермен, дамыта о?ыту ар?ылы ?ызы?ушылы?ын оятатын ойындар,с?ра?-жауап ар?ылы,СТО жобасы,Ой ша?ыру,Ой тол?аныс,кайталау ар?ылы ж?мыс,
с?ра?-жауап, жатты?у, практикалы? ж?мыс.
Саба?ты? т?рі:д?ст?рлі емес «Сайыс саба?» атты жарыс саба?ы.
Саба?ты? барысы:I. Психологиялы? ?йымдастыру кезе?і. 1слайд. «?ош келді?іздер!»
2 слайд.?она?тармен амандасу.
С?лем берем хал?ыма,
С?лем берем жалпы?а,
С?лемдесу кіреді,
Ата-д?ст?р салтыма.
2 слайд. Шатты? ше?бер.
К??іл к?йіміз ?андай?
Біз ?андаймыз, ?андаймыз,
Ш??ылалы та?даймыз,
К?лімдеген к?ндейміз,
Ренжуді білмейміз.
?уанамын менде,
?уанасы? сенде,
?уанайы? достарым,
Арайлап ат?ан к?нге.
Менде сендерді к?ргеніме ?уаныштымын. 2
1.-Балалар,біз б?гін сендермен саба?ты бастайы?, ал?ан білімдерімізді ?орытындылау ма?сатында к?нделікті ?тіп ж?рген сба?тардан ?згеше - жарыс саба?ын бастаймыз.
2.-Саба?ты? негізгі ма?саты сендерді ?йымшылды??а, топтасып ж?мыс істеуге баулып, ойлары?ды б?лісіп ашы? айту?а да?дыландыру.
4-слайд. О?ушыларды 4 топ?а б?лу.
1-топ. «Зерде тобы»
2-топ. «Дарын тобы»
3-топ. «Ал?ыр тобы»
4-топ. «Ынталы тобы»
-Тіл туралы ?ле? о?ып беру ар?ылы ал?ан білімдерін пысы?тау.
5-слайд.
?аза? тілі- ?з тілім, ана тілім,
Абай, Мухтар с?йлеген дана тілім.
?астерлейді ?л-?ызы? м??гі сені
Болаша?ым,ба?ытым,дара тілім.
II.?й тапсырмасын тексеру.
?йден орында?ан жатты?уларын тексеру, ?орытындылау.
- ?здері? білесі?дер, ?аза? хал?ы кішігірім ?уанышты? ?зіне ж?ректері жарыла ?уан?ан халы?. Сол ?уаныштарын д?йім ж?ртшылы? алдында шашу шашып,а?тарыл?ан а? тілектерін к?рсетіп б?лісіп отыр?ан.Ендеше шашу- тілек, береке. Б?гінгі ?ткелі отыр?ан саба?ымыз да ?лкен мереке. Сонды?тан сендерді? алдары?а бірнеше ойыншы?тар шашылады.Сонда?ы берілген тапсырмаларды орындаймыз.
?рбір топ осы с?ра?тар?а жауап берсек б?гінгі та?ырыбымыз шы?ады.
6-слайд. С?ра?тар: Ойлан,тап:
1. Та?тада із ?алады - (бор)
2. Майлы с?тті ?за? ?айнату ар?ылы жасалатын а?шыл ?ою с?т та?амы-(ірімшік)
3.?дет-??рып, салт-д?ст?рді? к?рінісі- (р?сім)
4. ?айнап т?р?ан су- (ысты?)
5. С?зді? басында келмейтін ?ріп- (? ?ріпі)
6. О?ымысты,??лама - (?алым)
7. А?ша?арды? аттасы- (аяз ата)
8. Ай с?зіні? со?ында келетін ?ріп?- (-й ?ріпі)
9. ??сты? ?лпілдеген ж?мса? ж?ні- ( мамы?)
10. Бір шатырды? астында т?рт батыр- ( ?стел)
11. С?зге шебер, тілге ж?йрік адам- (шешен)
12. Ауыр?ан адамды емдейтін жер ?алай аталады?-( емхана)
13. Ешкіні? т?лі- ( ла?)
14. Шарты мен с?ра?ы бар кішкене ??гіме- (есеп)
15. Бокс ?шін ала?- (ринг)
-ЖАРАЙСЫ?ДАР!
7-слайд. Міне, балалар б?гінгі та?ырыбыыз с?зж?мба? ар?ылы шы?ты.
III. Жа?а саба? бойынша істелетін ж?мыс.
-Ендеше, балалар б?гінгі та?ырыпты ашты?. Жа?а саба?ты ме?геруге дайынды? ж?мысы ретінде алдымен с?йлем м?шелерін, т?рлаулы, т?рлаусыз м?шелерді ?айталап алу керек.
«Кім шапша??» ойыны ар?ылы мына с?ра?тар?а жауап берейік.
(3 топ?а таратылады.)
1-топ. «Зерде» тобына
С?йлем м?шелері дегеніміз не?
С?йлем м?шелерін ата.
2-топ. «Дарын» тобына
Т?рлаулы м?ше дегеніміз не?
Бастауыш дегеніміз не?
3-топ. «Ал?ыр» тобына
Т?рлаусыз м?ше дегеніміз не?
Т?рлаусыз м?шелерді ата.
4-топ. «Ынталы» тобына
Баяндауыш дегеніміз не?
Т?рлаусыз м?шелерді? с?ра?тарын ата.
8,9-слайдтар. Біры??ай м?шелері
Бірдей с?ра??а жауап беріп,
с?йлемні? бір ?ана м?шесімен біры??ай м?шелерді?
арасында ?тір ?ойылады.
байланысып т?р?ан с?здерді
с?йлемні? біры??ай м?шелері дейміз. Мысал келтіру.
2-3 с?йлемді с?йлем м?шелеріне талдату ар?ылы, с?йлем м?шесі болу 4
?шін белгілі бір с?ра??а жауап беріп, с?йлем ішінде белгілі бір ?ызмет ат?ару керек екенін естері?де бол?ан д?рыс.
Біры??ай м?шелерді т?сіндіру ?шін, к?нделікті ?мірде кездесіп, пайдаланып ж?рген на?ты заттарды? т??ірегінде ??гіме ?ткізіп, с?йлемдер ??ратып, оларды? ма?ынасын, т?л?асын, байланысын, дауыс ыр?а?ын а??арту керек.
Ендеше та?тада ?рбір с?здерді? тобы берілген, осы?ан с?йлем ??растырамыз.
10-слайд. 11-слайд
д?птер то?ай
кітап бар терек ?сіп т?р
?алам емен
?арындаш ?ара?ай
сыз?ыш шетен
12-слайд.
Т?ле би
?аздауысты ?азбек би билері
?йтеке би
13-слайд.
мейірімді
ке?пейіл жан
а?к??іл
а?жар?ын
-Балалар біраз демалып алайы?,бойымызды сергіттіп алайы?.
14-слайд. Сергіту с?тінеде келіп жеттік.
15-слайд.
Дайынды? ж?мысынан кейін о?улы?та?ы жатты?у ж?мыстарына назар аударылады.
О?улы?пен ж?мыс.
1-жатты?уда ?рт?рлі с?здер тобы берілген. Алдымен о?ушылар ?р топта?ы арты? с?здерді тауып, оларды? неге арты? екенін д?лелдейді. Арты? с?здер алын?аннан кейін б?л с?з топтары та?та?а жазылады да, о?ушылар ?р с?з топтарына с?ра?тар ?ояды, оларды? ?андай с?з табы екенін аны?тайды. ?р топта?ы с?здерді толы? ?атыстырып с?йлем ??райды. Ол с?йлемдерді с?йлем м?шесіне талдату ар?ылы берілген с?здер тобыны? с?йлемні? бір м?шесі болып т?р?анына к?здері жеткізіледі.
2-жатты?у ар?ылы бір с?ра??а жауап беретін с?здер тобыны? бір с?йлем м?шесімен байланысатынына к?здерін жеткізеді. С?йлемдерді? о?ылуында?ы дауыс ыр?а?ына к??ілдерін аудару керек.
Осындай жан-жа?ты ж?мыстардан кейін біры??ай м?шелер туралы т?сінік
беріледі немесе ережені о?ушыларды? ?здері ?орытып шы?уына жетелеу ?ажет.
3-жатты?уда м?тінді о?ып, к?шіріп жаз. Біры??ай м?шелерді? м?шелерді? астын сыз.
Біры??ай м?шелерге с?ра? ?ой. 5
Оларды? арасына ?андай тыныс белгісі ?ойыл?ан?
4-жатты?уда сурет бойынша с?йлем ??рап жаз.С?йлем ішінде біры??ай м?шелер болсын.
С?йлем ішіндегі біры??ай м?шелер ?андай с?йлем м?шесі болып т?р?
С?йлемдегі біры??ай м?шелер неге бір ?ана с?йлем м?шесі болып т?р?
IV.Бекіту.
Электронды? тест.
«Б?рін білгім келеді» тесті шешеміз.
О?ушылармен біры??ай м?шелерді ?аншалы?ты ме?гергенін аны?тау ж?не жетілдіру ?шін поэзия минутын ?ткізу.
1-о?ушы
Біз біры??ай м?шеміз,
?ызмет те орта?,с?рау да
Жауап беріп т?рамыз,
Б?ріміз бір-а? с?рау?а.
2-о?ушы
?р с?ра??а жауап боп,
Дараланып ж?реміз.
Бір м?шеге ба?ынып,
Бірдей ?ызмет істейміз.
Мада?тау,о?ушыларды ба?алау.
?орытындылау
-Алдымызда?ы жемістер мен к?к?ністерге б?гінгі саба?тан ал?ан ?серлері?мен тілектері?.
?йге тапсырма: 52 беттегі 5-жатты?уды орындау.Ережелерді жаттау.
Саба? ая?талды,сау болы?дар.
