Саба?ты? та?ырыбы: Біріккен с?здер
Саба?ты? ма?саты:[/b]
[b]а) Білімділік:[/b] кейбір с?здер бірнеше т?бірлерден ??ралып, бірігіп жазылатынын мысалдар ар?ылы т?сіндіру. Жер - су аттарын білдіретінін біріккен с?здердегі ?атар келген екі дауысты дыбыс са?талып жазылатынын айту. Екі с?зден т?ратын кісі аттарында?ы ?атар келген екі дауысты дыбысты? бірі т?сіріліп жазылатынын айту.
[b]?) Дамытушылы?:[/b] ауызша ж?не жазбаша тілдерін дамыту, с?здік ?орын байланыстырып с?йлеуін, шы?армашылы? ?абілетін арттыру. Топпен шы?армашылы? ж?мыс істеуге ?йрету.
[b]б) Т?рбиелілік:[/b] о?ушыларды ??ыптылы??а, ізденімпазды??а, жина?ылы??а, сауаттылы??а ?рі к?ркем жазу?а т?рбиелеу.
[b]Саба?ты? типі:[/b] жа?а саба?
[b]Саба?ты? т?рі:[/b] жарыс саба?
[b]Саба?ты? ?дісі:[/b] с?ра? - жауап, т?сіндіру, ??гіме, баяндау,
[b]П?н аралы? байланыс:[/b] математика, д?ниетану, бейнелеу, ана тілі.
[b]Саба?ты? к?рнекілігі: [/b]Арнау с?з, ?. М?стафинні? портреті, мазм?нды суреттер, плакат, дидактикалы? ойындар, т. б.
[b]Саба? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і.[/b]
О?ушыларды т?гелдеу, о?у ??ралдарын алдыру.
Назарын саба??а аудару
[b]ІІ. Психологиялы? дайынды? [/b]
К?лімдеп к?н б?гін, (?олдарын к?тереді.)
?арады ма?ан да! (?олдарын кеуделеріне ?ояды.)
К?лімдеп к?н б?гін,
?арады са?ан да! (?асында?ы бала?а ?арайды)
С?лем деймін достар?а!
С?лем барша ?стаз?а!
Тату болып халы?тар,
Аман болсын балалар!
[b]ІІІ. ?й тапсырмасын пысы?тау [/b]
36 – жатты?у
К?п н?ктені? орнына тиісті біріккен с?здерді тауып жаз.
І - топ ІІ - топ
1. А?дар -------- 3. ?сімдіктер -------------------
2. ??стар ------- 4. Жер, су аттары ----------------
Ереже с?рау Хормен о?ушылар?а о?ыту
Кейбір с?здер екі т?бірден ??ралады. Екі т?бірден жасал?ан с?з біріккен с?з деп аталады. Біріккен с?зді ??райтын т?бірлер бірігіп жазылады. ?йткені екі т?бірден ??рал?анымен бір ?ана ма?ынаны береді, бір ?ана с?ра??а жауап береді.
[b]ІУ Жа?а саба?[/b]
Эпиграф
Білем деме, балам
Білмейтіні? к?п шы?ар
Б?л д?ниеде сір?,
Б?рін білген жо? шы?ар –
дегендей, бізді? білгеніміз – бір то?ыз, білмейтініміз – то?сан то?ыз.
Сонды?тан б?гінгі саба?ымызды? ма?саты – білімімізді тере?дету, жадымызда са?тап, пайдалана, ?олдана білу. Сауатты да ?демі жазу да?дысын ?алыптастыру.
?абиден М?стафин ?аза?ты? ?йгілі жазушысы, ?о?ам ?айраткеріні? мына бір арнау с?зіне назар аударайы?
М?стафин ?абиден (1902 - 1985) – ?аза?ты? ?йгілі жазушысы, ?о?ам ?айраткері
Арнау с?з
«М?раларды? е? ?ымбаты – с?з. С?з к?н шалмас ?ара??ы к??ілді шалады. К?н жылытпас суы? к??ілді жылытады. Асылы адам да, н?рсе де тозады, жо?алады. Ал асыл с?з м??гі жасайды.»
(?. М?стафин)
М??алім т?сіндірмесі:
?ткен саба?та біз ертеде «С?зстан» деген бір а?са?ал ?мір с?ргенін айтты?. Енді осы а?са?алды? т?рт ?лы бар екен. Оларды? аттары «К?рделі с?з», «Біріккен с?з», «?ос с?з» «?ыс?ар?ан с?з». Біріккен с?з ынтыма?та, бірлікте, татулы?та ?мір с?ріпті. Балалары да тату болып, бір - бірінен ажырамай, ?йымшыл бол?ан екен. Біз б?гін «К?рделі с?з» а?са?алды? «Біріккен с?з» ?лыны? ?мір тарихымен тере?дете танысамыз.
[b]?ызы?ушылы?ты ояту[/b]
Балалар мен сендерге ж?мба? жасырайын, ж?мба? шешкенді ?натамыз ба? Олай болса мені ты?да?дар. Аудиодыбыс ты?дату.
Тастамайды бір елі
?йін с?йреп ж?реді
/ тасба?а /
2. Са?талар тере? олжасы,
Ал?ымында бар дорбасы
/бір?азан/
Ж?мба?ты? шешуін табу ар?ылы сыныпты «К?рделі с?здер», «Біріккен с?здер»деп екі топ?а б?лемін. Ж?мба?ты? шешуіндегі с?здер ?андай с?здер?
Біріккен с?здер.
Жарайсы?дар балалар, б?гін біз біріккен с?здерге байланысты жатты?уларымызды орындаймыз. Б?гін бізді? сыныпта ерекше ашы? саба? ?ткелі отыр. Сіздерге с?ттілік тілеймін.
Олай болса балалар б?гінгі к?нні? ретін жазып о?улы??а ?арайы?.
І - топ 38 - жатты?у
М?тінді о?ытып, біріккен с?здерді теріп жазу, айтылуы мен жазылуын салыстыру.
Жаркент, халы?аралы?, Сары?зек.
Балалар б?л с?здер туралы не білеміз? О?ушы пікірін ты?дау.
М??алімні? т?сіндірмесі:
Жаркент атты екі ?ала бар. Бірі ?ытай халы? республикасыны? Шы?жа? ?лкесінде. Б?л к?не ?алаларды? бірі болып саналады. М?нда 1858 жылы белгілі ??лжа сапарында Шо?ан У?лиханов бол?ан.
Шекара – д?рыс о?ылуы «шекара» емес, «шегара». Б?л жерде ?ндестік за?ына с?йкес «к», «?» ?ріптері дауысты дыбыстан кейін ж?мсарып кетеді. Шекара – ел мен елді? шектескен аралы?ы.
Халы?аралы? – халы?тар арасында, барша халы??а орта? деген ма?ынаны береді. Мысалы халы?аралы? мереке, халы?аралы? конференция, т. б
ІІ - топ 39 жатты?у М?тінше ат ?ойып, к?шіріп жазу. Біріккен с?здерді тауып ?алай жасал?анын айту.
Бурабай к?лі
Бурабай к?лдеріне Бурабай, Шортанды, ?лкен Шаба?ты, Кіші Шаба?ты, ?отырк?л жатады. Б?лар Сарыар?аны? К?кшетау тауларыны? аралы?ында орналас?ан ?са? к?лдер тобы. Олар суыны? тазалы?ымен, тауларымен, ?ара?айлы - ?айы?ды ормандарымен ерекшеленеді
Бурабай к?лі туралы видео к?рсету.
Кіші Шаба?ты ?лкен Шаба?ты Ж?мба?тас О?жетпес
Бурабай – К?кшетау ?ыратында?ы т?йы? к?л. К?лді? солт?стік - батыс б?лігінде жартасты - жар?аба?ты келген кішігірім «Ж?мба?тас» аралы орналас?ан. Оны? шо?ты?ы айдын бетінен 20 м к?терілген. Ол Бурабай?а ерекше к?рік береді.
Бурабай курорты, «О?жетпес» демалыс ?йлері орналас?ан. Бурабай к?лі – емдік ?асиетімен ?рі ?сем таби?атымен ерекшеленеді. Бурабай таби?атыны? ерекше с?лулы?ы к?птеген ?дебиет ж?не к?ркемсурет шы?армаларына ар?ау бол?ан.
Сарыар?а – халы?ты? атау. Сарыар?а?а ?ара?анды, Астана облыстарыны? жері толы?тай, Тор?ай, Семей, Павлодар облысыны? біраз жері кіреді. Сонды?тан да жергілікті халы? осы ??ірді ежелден Сарыар?а, Ар?а даласы деп ата?ан. Сарыар?а атауы «жер бетіндегі ?сімдіктері к?йгендіктен сар?айып жататын ке? де ?лкен жон, жалпа? ?стірт, сансыз адырлы ?ыр?а» ??ымын білдіреді.
Ережені т?сіндіру, хормен о?ушылар?а о?ыту
[b]Жер - су аттарын білдіретін біріккен с?здердегі ?атар келген екі дауысты дыбыс са?талып жазылады: Сары?зек, Сарыа?аш, Сарыар?а[/b]
[b]«А?датпа» ойыны Балапан ба?дарламасынан ?зінді, аудио дыбысты ты?дату.[/b]
Ты?да?ыз, ты?да?ыздар! Б?гін балапан арнасынан ?андай ба?дарлама болатынын еске саламыз. Егер осы ба?дарламалардан біріккен с?здерді тауып жатса?ыздар, ?ол со?улары?ызды с?раймыз.
8. 00 – ?н?ран
8. 20 – Тілашар
9. 15 – Балб?ла?
10. 10 – Баламен бетпе – бет
11. 20 – Тола?ай
15. 10 – Т?саукесер
15. 45 – Мультфильм Айж?лдыз
18. 40 Баспас?з - 2014
19. 40 – Еркетай
20. 20 – Алпамыс
21. 05 – телехикая Томпа?
Ты?да?андары?ыз?а к?п - к?п рахмет
І - топ 40 - жатты?у С?йлемдерді к?шіріп жазу. Біріккен с?здерді? астын сызу.
К?горай шал?ын жерлерден к?птеген ?демі к?белектерді к?руге болады. К?к?ністер адамдарды? денсаулы?ын са?тап ?ана ?оймай, сыр?аттарды? тезірек сауы?уына да к?мектеседі. Халы? а??уды киелі ??с деп есептейді.
ІІ - топ 42 жатты?у Ж?мба?ты о?ып шешуін табу.
Аты оны? екі ?ш заттан ??ралады,
?ят ?ой б?л ?аланы білмегені?.
Ол берген к?мірменен, жылуменен.
Сан ?ала, ?ндірістер н?рланады.
Ж?мба?ты? шешуі: / Екібаст?з/
[b] Шы?армашылы? тапсырма [/b]
І - топ Біріккен ??с аттарын тауып жаз.
ІІ - топ Біріккен с?зден жасал?ан ?ала аттарын жаз.
43 - ж. Сен білесі? бе? Біріккен с?здерді теріп жаз, оларды? ма?ынасын т?сіндір. Ауызша орындату.
Адамны? к?тіп - баптауыны? н?тижесінде к?к?ністер к?п ?згерістерге ?шырады. С?біз ?ызыл т?ске енді. Оны? тамыр - жемісі де мейлінше ?лкейді. Жабайы шомырды? жуанды?ы б?рын егеу??йры?ты? ??йры?ындай ?ана болса, ?азір жапон шомыры 30кг тартады. Оны ?ол?а ?стап т?руды? ?зі ?иын. Алып ас?аба?тарды? салма?ы б?дан да асып т?седі. Кейбір ас?аба?тар 100 килограмм?а дейін жетеді. Жер шарында ас?аба?тан ?лкен к?к?ніс жо?.
Біріккен с?здер: к?к?ніс, егеу??йры?, ас?аба?, килограмм.
Жабайы шомыр – бір жылды? ш?птесін ?сімдік. Жаз бойы ж?не к?зде г?лдейді. Жабайы шомыр ?спеу ?шін асты? т??ымын тазалайды, егіс алмастырылады, к?здік ?арабидай егіледі. Жабайы шомыр т??ымы пісіп жетіле баста?ан кезде улы болады. Жас жабайы шомырды мал жа?сы жейді, оны с?рлемге ?осу?а болады.
Алып ас?аба?
М?ндай да болады екен - ау! Сізге ?тірік, бізге шын, ?скеменні? т?р?ыны Татьяна Черепанова ?зіні? саяжайында салма?ы сексен келіге, к?лемі екі метрге жуы?тап ?алатын алып ас?аба? ?сіріпті
[b] Кім к?п біледі? ойыны [/b]
Жер - су аттары Жез?аз?ан.....
Кісі аттары Ботаг?з...........
Дене м?шелері Ас?азан.......
[b]
?зіндік ж?мыс
С?йкестендіру тесті [/b]
м?йіз ба?ан
суы? ?азан
к?л барыс
жол ?у
алты тор?ай
а? ?ара?шы
жеті т?мсы?
бір с?йек
а? ба?а
[b]Топты? ж?мыс «Жо?ал?ан с?здер» ойыны [/b]
Мына с?здерден біріккен с?здер жаса.
Жез, ?ор?ан, талды, тау, к?к, ала, ?ніс, а?, су, т?бе, теке, ?аз?ан, ?озы, тас, ??йры?, к?з, ?азы?, ?ала, бота, темір. ??мала?, ?аза?, ас, то?ыз, ?л, с?йек, табар, а?, г?л, ай, сай, ?ара, бас, екі, т?з
[b]?орытынды[/b] К?н, ай суреттері беріледі Сол суреттен басталатын біріккен с?здер жазу
[b]Ба?алау:[/b] Б?йтерек суретіне о?ушылар?а тарату.
[b]?йге тапсырма [/b] 41 - жатты?у Біріккен с?здерді ?атыстырып с?йлем ??растыру