Тема: Торуттунген хун – чырыткылыг байырлал.
Ооредилгелиг сорулгалары: уругларга торуттунген хун – чырыткылыг байырлал деп билиндирери; Торуттунген хунун, чылын билиринге ооредип чанчыктырары; Уругларны торуттунген хунунге,авазынга ынак кылдыр кижизидери.
Дерилгези: класс шагынын темазы, хуулгаазын чечек, йорээлдер, шулуктер «Торуттунген хун», ыры «День рождения».
Класс шагынын чорудуу
Башкы: бис бо хун клазывыс шагында торуттунген хун дугайында чугаалажыр бис,уруглар. Клазывыс шагынын темазы «Торуттунген хун чырыткылыг байырлал».
- Силернин кижи бурузунун чылда чангыс катап болур чырыткылыг байырлалынар чул? Силернин торуттунген хунунер болбайн канчаар, уруглар. Кижинин торуттунген хунун ада-иези эрттирип, байыр чедирип, белекти садып бээр. Акызы азы угбазы бар болза, база дунмазынын торуттунген хунунде амырап,чассыдып белектерни кылып берип, азы белекти садып бээр. Азы чок болза, торгул-торелдери, чоок эштери байыр чедирер. Ыры, танцы, шулукту-даа белеткеп алган болур.
Бирги таварылганы сайгараалынар.
Ира эжи Олчага аалдап чеде берген. Клетка иштинде Олчанын эн-не ынак попугайы олурган.
- Чаражын! Дыка чараш кушкаштыг – тыр сен. Менээ база сээнии дег попугай турган. Арай-ла олуп каан-тыр ийин. Олар ур уенин иштинде чурттавастар.
Олча мунгарай бергеш, чуну-даа ыыттаваан. Ира ол хун Олча-биле чугаалашпааннар.
- Иранын орнунга сен турган болзунза канчаар сен?
- Ира кандыг уруг тур?
Ийиги таварылганы сайгараалынар.
Ачазы Аястын торуттунген хунунде чаа наклейкалар садып берген. Ол Начын дээр эжинге коргескен.
- Ховар , чараш наклейкалар садып берген. Сенээ тааржыр-тыр бе?
- А-а шак-ла ындыг наклейкалар менде эндерик дээш Начын каттырган.
Сээн ачан наклейкалар безин сайгарып билбес. Херек чок чуве ышкажыл?
Мен бодумнуун коргузейн бе?
А Аяс коруксевээн. Аяс Начын-биле уш хун чугаалашпаан.
- Уруглар бир эвес сен Начыннын орнунга турган болзунза, чуу дээр сен?
- Начын шын кылган бе? Начын кандыг оол – дур.
Ушку таварылга сайгараалынар.
- Бис Шончалайнын торуттунген хунунде чуну кылып берген ийик бис, уруглар?
Шончалай бо уеде кайда чурттап турарыл? (Интернатта)
- Ынчангаш бис Шончалайнын авазы чанында чок боорга, эштери болгаш клазынын башкызы белекти кылып берип байыр чедирген бис, уруглар.
Ол Шончалайга эки болган бе?
- Ынчангаш Шончалайга Белек-кыс шулук чугаалап бээр-дир.
Шулук «Торуттунген хун».
Торуттунген хунумде.
Торелдерим дойлаан.
Оорум база номнарны
Белек кылдыр соннээн.
Оттуп келгеш дунмам
Орунундан алгырды.
Торуттунген хунун
Богун база болур бе?
Белектер-биле ажыл.
- Ам бис Шончалайга белектеривисти берээлинер.
Ыры: «День рождения»
Пусть бегут неуклюже
Пешеходы по лужам.
А вода по асфальту рекой
И не ясно прохожий
В этот день не похожий
Почему я весёлый такой.
Я играю на кармошке,
У прохожих на виду
К сожалению день рождения
Только раз в году.
- Ынчангаш аваларывыс бисти чаяап каан. Ава дугайында ырыны ырлап берээли.
Ыры: «Авай»
Класс шагынын туннели.
- Бо класс шагында чуну эрттирдивис, уруглар.
- Клазывыс шагы солун болду бе?
