"Ауаны? таби?атта?ы ж?не адам ?міріндегі ма?ызы"

Сабақтың тақырыбы: Ауаның табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.

Сабақтың мақсаты:ауаның тазалығын сақтау туралы ұғым қалыптастыру; табиғат пен адам өміріндегі ауаның маңыздылығын түсіндіру; ауны неден қалай қорғау керектігін ұғындыру.

Сабақтың көрнекілігі: ауаның құрамы және қасиеттері туралы сызба.

Сабақтың барысы:

Психологиялық дайындық.

Үй тапсырмасын тексеру.

• Ауаның қасиеттерін айтыңдар..

Пікірталас ұйымдастыру.

• « Ауа таза болу керек » деген пікірді қалай түсінесіңдер?

Жаңа сабақты түсіндіру.

1. Оқулықтағы мәтіннің бірінші бөлігі оқытылады. Осы бөлімнен ең негізгі ойды тапқызу ( ауа өсімдік , жануар, адамның тыныс алуы үшін қажет. )

2. Рөлдік ойын ( ойынның бірінші бөлімі).

Ауаның табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы.

Ауа өсімдіктердің , жануарлардың , адамның тыныс алуы үшін қажет. Жануарлар да адам сияқты тыныс алады. Ал өсімдіктердің тыныс алғанын көзбен көре алмаймыз. Бірақ өсімдік тыныс алуы арқылы ауаны тазартатынын білеміз. Мәселен, орманға кіргенде бірден тыныс алуыңның жеңілдегенің байқайсың.

Адамдар зауыт , фабрикалар салды. Ал олар түтін, ыс шығарып , ауаны ластайды. Сондықтан ауа ластанбау үшін мұржаларға түтінді, ысты, шаңды тұтатын қондырғылар орнатылады.

Қазіргі кезде көліктер де ауаны ластайды. Олардан шығатын газдарда көптеген зиянды улы заттар болады. Адамдардың әрекетінен ормандарда жиі болып тұратын өрттердің де ауаны ластауда әсері күшті.

Жылы , құрғақ күндері түтін жоғары көтеріледі, желмен жер бетінде ұзақ тұрады. Ол өсімдіктер мен жануарларға зиян келтіреді, адамдарды ауруға шалдықтырады. Лас ауамен тыныс алу денсаулыққа зиянды.

Көшелер мен жүргінші жолдарынан көтерілген шаң ауаға тарайды. Шаң болмау үшін арнайы машиналар көшелерді сумен жуады.

Көптеген адамдар шылым шегеді. Шылымның түтінінің құрамында денсаулыққа зиянды заттар бар. Ауа арқылы келген түтінді жұту да адам денсаулығына зияның тигізеді.

Өсімдіктер жапырақтары шаңды ұстап, ауаны зиянды заттардан тазартады. Өсімдіктерді күт!

Сұрақтар мен тапсырмалар.

1.Бөлмедегі ауаны шаң ластайды. Оны болдырмау үшін не істеу керек?

2.Қаладағы ауаның тазалығын сақтау үшін не істеу керек?

3.Ауаның тазалығын сақтау не үшін қажет?

4.Өз сыныптарындағы ауаны қалай таза сақтауға болады?

5.Өз қалаңда ( ауылыңда) ауаны қорғау үшін не істеліп жатқанын ересектерден сұрап біл

Әр топ таңдап алған тақырыбы бойынша ауаның маңыздылығын айтады..

Сынып 3 топқа бөлінеді.

1-топ – адам

2-топ – экологтар

3- топ – жануарлар

Экологтарға адамдардың үстінен жануарлардың шағымы түседі. Адам жаңа комбинаттар, зауыттар, жанармай колонкаларын салу керектігін айтады. Жануарлар адамның жете ойламағандығынан көптеген жануарлардың қырылып жатқандығы туралы айтады.

Жануарларды қорғау туралы әңгімені экологтар көтереді.

Әңгімені қорытындылай келе тақтаға немесе плакатқа сызба сызылады.

Ауаның ластану себептері

Түрлі қалдықтар, улы газдар, пайдаланылған газ, радиация

Ормандағы ағаштарды кесу және т.б

Мұғалім әңгімеге араласпай , оқушылардың өздерін сөйлетеді. Пікірталас соңында оқушылар Жердегі тіршілік атаулының бәрі адам әрекеттеріне тәуелді екендігіне , сондықтан адам ауа кеңістігін қорғап , оның тазалығын сақтауы тиістігіне көздерін жеткізеді. Ауа – тіршілік көзі.

1. Оқулықтағы мәтіннің екінші бөлігі бойынша жұмыс.

• Бұл бөлімнен қандай жаңа мағлұмат алдыңдар?

Дәптермен жұмыс.

Оқушылар « Ауаны тазалығын сақтаңдар » деген тақырыпта сурет салады.

Сабақты қорытындылау.

• Ауаны ластанудан не үшін қорғау және сақтау керек?

• Таза ауаны сақтап қалу үшін не істеуіміз қажет?

Үйге тапсырма беру.

Мәтінді оқып, сұрақтарға жауап беру, жұмыс дәптеріндегі тапсырманы орындау.