Білімділігі.Адам ж?не таби?ат арасында?ы байланысты, жер бетіндегі тіршілік атаулыны? ?айнар к?зі к?н, су, ауа, жер, ай т?сінік беріп, оларды? ?зіндік ерекшеліктері жайлы білімдерін ны?айту. Дамытушылы?:Логикалы? ойлау ?абілетін, тілін, шы?армашылы?ын дамыту, ?лі ж?не тірі таби?атты салыстыра білуге ?йрету.
Просмотр содержимого документа
«Ашы? саба? "Таби?атты аялау д?ст?рлері " »
Сабақтың тақырыбы: Табиғатты аялау дәстүрлері (қорытынды сабақ) Сабақтың мақсаты: Білімділігі.Адам және табиғат арасындағы байланысты, жер бетіндегі тіршілік атаулының қайнар көзі күн, су, ауа, жер, ай түсінік беріп, олардың өзіндік ерекшеліктері жайлы білімдерін нығайту. Дамытушылық:Логикалық ойлау қабілетін, тілін, шығармашылығын дамыту, өлі және тірі табиғатты салыстыра білуге үйрету.
Тәрбиелігі: Оқушыларға табиғатты аялай да, қорғай білуге, қамқорлық жасауға тәрбиелеу. Көрнекілігі: интербелсенді тақта
Әдісі: аралас
Сабақтың барысы:
1.ұйымдастыру
2.Кіріспе сөз 3. мақсат қою 4. реферат оқу сұрақ жауап арқылы тексеру 5. Сергіту сәті
6. мақал мәтел 7.Сұрақ жауап 8. сурет сайысы 9. Сахналау 10. табиғатқа тілек
І.Ұйымдастыру бөлімі. Балалар, алдымен орнымыздан тұрып амандасайық. Жарқырап күнде ашылды, Айналаға нұр шашылды. Қайырлы күн!
Біз көңілді баламыз.
Қайырлы күн!
Құрметті оқушылар, ұстаздар! Бүгінгі өткізгелі отырған
сағатымыз «Табиғатты аялау дәстүрлері» жайлы болмақ.
Табиғат адам үшін жаралыпты,
Бар қызық табиғаттан таралыпты.
Адам мен табиғат егіз.
Табиғат — асыраушың, қамқоршың деп- жұмбақ шешіп көрейік.
(Әр топқа парақ беру өздері жұмбақ айтып, жасырады.)
Күн, ауа, жер, су. Тақтада жазылады.
Мақсат қою.
Бүкіл әлемдік тіршіліктің төрт құдіретті негізі бар. Олар: күн ана, жер ана,ауа мен су. Адамзат күнделікті тіршілігінде осы төрт құдіретке сүйенеді.Егер осы төрт негіздің біреуі болмаса, тіршілік тоқтайды. Сондықтан адамзат Күнді, Жерді анадай ардақтайды. Күн-барлық тіршіліктің құдіретті тірегі. Ал,жер ана тіршілікке нәр беріп,анамыздай асырап жатыр. Халық жер ананы әулие тұтады.Жер жаһанымыздағы тіршіліктің нәрін сіңіріп, өмір сүрудің тірегі болып тұрған құдірет-су.
Жан дүниенің өмір ырғағын жасап тұрған келесі құдіретті нәрсе-ауа.
Яғни біз бүгін табиғаттың төрт негіздері туралы білімдерімізді әр қарай толықтырамыз.
Топтар өз атауларын алады. Күн, ауа, жер, су және сабақ түрі «Жұлдызды сәт»
І. өз өздерін таныстыру
1 топ: «Күн»
Ұраны: «Күн жарық пен жылудың көзі
2 топ: «Жер»
Ұраны: «Жер тіршілік анасы»
3 топ: «Ауа»
Ұраны: «Ауа көрінбейтін жұмақ»
4 топ: «Су»
Ұраны: «Су анасы - бұлақ»
ІІ. Табиғаттағы жер, су, ауа, күн туралы өздерінің жақсы қасиеттерін, адамға пайдасын айтып береді.ақпараттан іздеу, қорғау. Слайд арқылы көрсету.
1 топ. «Жер»
Табиғаттың басты байлығы-жер. «Күте білсең, жер-жомарт» деген халық мақалы тектен-текке айтылмаған. Жер бетіндегі тіршілік атауы қоректік нәрді топырақтан алады.
Біз адамға нан, жеміс-жидектер береміз. Адамдар жерге дақылдар егеді. Біздің қойнауымызда әртүрі жеміс, ағаш, шөп өсіп шығады. Қаншама аң, жануарлар, адамдар тіршілік етеді.
Адамдар Жер анамызды қашаннан қастерлеп отыруды өзіне міндет санайды.
Топырақтан өмір исі шығады
Оны денен тиіп кетсе ұғады.
Еңбегінді есесінен беретін.
Жақсылықта топырақтан шығады.
2 топ. «Су»
Табиғаттың көркін ажарландырып, жер бетін саялы баққа айналдыратын байлық көзі-су. Су-адамзаттың тіршілік көзі. Сусыз жер бетінде тіршілікті елестету мүмкін емес. Су –адам жүрегіне жыр,көңіліне нұр,сезіміне гүл сыйлайтын берекелі зат.
Біз барлық адамға, тірі жанға, табиғатқа тазалық сыйлаймыз. Гүлдері мен ағаштары жайқала өсуі үшін жасыл желекке нәр береміз. Шөлдегенге сусын боламыз. Адамдар судың қадірін жақсы біледі.
Су деген тіршіліктің қаны емес пе,
Су деген табиғаттың жаны емес пе?
Су жоқ жерде өмір жоқ, ол ақиқат,
Күміс су, қара жердің сәні емес пе?
3 топ. Ауа
Тіршілік атаулының өмірлік өзегі,арманы-таза ауа.
Адамның жақсы дем алып, дұрыс тынығуына таза ауаның пайдасы мол. Айналадағы жан-жануарлар да, өсімдіктер де, адамдар да ауасыз тіршілік ете алмайды. Адам баласы ауаның өз денсаулығы үшін керек екенін біледі.
Тіршілікте не ғой дейсің ең қымбат,
Тіршілікте адам қымбат,сен қымбат.
Ал адамға ауа қымбат бәрінен
Ауа қымбат,алатұғын дем қымбат.
4 топ. күн
ІІІ. Мақал мәтелді толықтыр
1 топ. «Жер»
Жер құтты болса, Мал сүтті болады.
Қыстағы қар - жерге ырыс, Жердегі ылғал – елге ырыс.
Ағаш тамырымен мықты, Адам дос-жарымен мықты.
Жауынмен жер көгереді, Батамен ел көгереді.
Сергіту сәті. Математикалық есептер.
18 литр су екі шелекке тең құйылды. Әр шелекте неше литр судан болды?
Байқоңыр ғарыш айлағынан жыл сайын 7 жер серігі ұшырылды. 3 жыл ішінде қанша жер серігі ұшырылды?
Аптада 6 оқу күні бар. Екі аптада неше оқу күні бар? Үш аптада ше?
Асқар 4 күнде 3 сағаттан таза ауада серуендеп жүрді. Барлығы неше сағат суруендеп жүрді.
Әдебиет пәнін еске түсіру.
1.Қай мәтінде балалар жерге, суға, күнге рақметін айтады?
2. ------- жер – ананың сыйын ұрлық арқылы алды?
Сыйға –сый деген мақал қай дақылға және мәтінге тиісті?
Қай өлең жолдарында тағамдар жасалатын атаулар?
IV. Сұрақ- жауап. «табиғат қауіпті жағдайда.»
1топ- Табиғатқа адамның көмегі керек пе? Дәлелде.
2 топ Қоршаған орта неден ластанады? Түсіндіріп айтындар.
3 топ «табиғат қауыпты жағдайда» мағынасын түсіндір.
4 топ «табиғат тағдыры - өз қолымызда.» деген мақалды қалай түсінесіндер?
V. «Қоршаған ортаны қорға!» өз топ атауларын бойынша суреттер сайысы
1топ суды қорға!
2 топ ауана қорға!
3 топ жер –ананы қорға!
4топ Тірі табиғатты қорға!
Өз жұлдыздарын жапсыру .бағалау.
Әр топ мүшелері сахналық көрініс көрсету.
Үй жұмысы: математика сүйер қауымы табиғатқа байланысты есеп ойлап келу, әдебиетке жақын қыздар табиғатқа байланысты мақал мәтелдер, өлең жазып құрастыру,
Сабақ аяқталды барлығыңызға рақмет.
Бастауыш сынып мұғалімі Адылханова Анар Мухамедовна 25 қазақ қыздар гимназиясы
