Сынып: 5
П?н: ?аза? тілі
Саба?ты? та?ырыбы: Ма?ал-м?телдердегі антонимдер ?олданысы
1. Б?л ж?мба? т?рт с?зден ??рал?ан. Оны? біріншісі – сарай с?зіні? синонимі, екіншісі – астында с?зіні? антонимі, ?шіншісі – ірі с?зіні? антонимі, т?ртінші с?з – тау жынысты ?атты затты? аты. (?й ?стінде ?са? тас. Ж?лдыз)
2. Бірінші с?зі – к?п с?зіні? антонимі, екінші с?зі – с?йлемні? е? кішкене б?лшегі, ?шінші с?зі – ?ымбат металл аты болып келетін ма?ал. (Аз с?з – алтын)
Де?гейлік тапсырмалар.
- ?ос жазба к?нделік. (4 о?ушы)
Ма?ал-м?тел
Ма?ынасы
1. Ащы мен т?щыны тат?ан білер,
Жа?ын мен алысты жорт?ан білер.
2. Ерте шы?са?, алды?нан к?н шы?ады,
Кеш шы?са?, алды?нан т?н шы?ады.
3. Жаман с?з – жан?а кірген тікен,
Жа?сы с?з – таптырмайтын ем.
4. Жа?сы адам тауып айтады,
Жаман адам итше ?ауіп айтады
- Естері?е т?сіре ?ой. (3 о?ушы)
«А?ылдан жа?ын дос жо?,
Ашудан жаман ?ас жо?», − деген ма?ал бойынша:
- Жа?ын, жаман, жо? с?здеріні? антонимін табу;
- ?ас с?зіні? омонимін табу, мысалмен келтіру;
- Ашу, ?ас с?здеріні? синонимін табу.
3. Жа?даят. (жалпы)
1. – Есік алдында?ы ?алы? т?скен ?арды арыра? к?реп тастайы?. К?н жылынса, был?аныш болар, – деді т?рбиеші а?ай.
Осынша ?алы? ?арды ?алай к?реп бітіреміз, – деп к?бірлесті балалар ал?ашында. Жабылып келіп кірісіп еді, ?алай біткенін ?здері де бай?амай ?алды. Т?рбиеші т?рып осы орайда бір ма?ал айтты. Ол не деген ма?ал? (к?з – ?ор?а?, ?ол – батыр)
- Ма?алды? ма?ынасына сай жа?даят табу.
- Досы к?ппен сыйлас,
Досы азбен сырлас.
- Кіші баланы? ?ятын ?лкен бала к?тереді.
- Ма?ал-м?тел айтысы.
1-бала. Ассалаума?алейкум! «Алты жасар бала келсе, алпыста?ы шал с?лем береді» демекші, ?алы?ыз ?алай?
2-бала. «Келгенше ?она? ?ялады, келгеннен со? ?й иесі ?ялады» деуші еді, келі?із, ?она? болып кеті?із! «Жат асына ?арайды, дос басына ?арайды» деуші еді аталарымыз, ас?а отыры?ыз.
1-бала. Ойбай-ау, «Жа?сы ас ?ал?анша, жаман ?арын жарылсын».
2-бала. «Досы?ны? асын ?асы?дай іш» деген, алы?ыз.
1-бала. Ой, ра?мет! «Досы жо? адам, т?зы жо? та?ам!».
Алла риза болсын!
Саба?ты ?орыту: Семантикалы? карта.
Мысалдар
Зат
есім
Сын
есім
Етіс-
тік
?с-
теу
Ерте шы?са?, алды?нан к?н шы?ады,
Кеш шы?са?, алды?нан т?н шы?ады.
+
К?п с?з – к?міс,
Аз с?з – алтын
+
Ашу – д?шпан,
А?ыл – дос
+
Жал?аулы? аздырады,
Е?бек оздырады
+
Жіпті? ?зыны,
с?зді? ?ыс?асы жа?сы
+
Ойды жина?тау ма?сатында антонимдерді? негізгі белгілерін (ерекшеліктері) аны?тау.
Зат есімді, сын есімді, етістікті, есімдікті, ?стеу ма?ынада?ы антонимдер.
Антонимдер
Ма?ал-м?телдерде, ж?мба?тарда, ?ле?дерде ?олданылады.
Сынып: 5
П?н: ?аза? тілі
Саба?ты? та?ырыбы: Ма?ал-м?телдердегі антонимдер ?олданысы
1. Б?л ж?мба? т?рт с?зден ??рал?ан. Оны? біріншісі – сарай с?зіні? синонимі, екіншісі – астында с?зіні? антонимі, ?шіншісі – ірі с?зіні? антонимі, т?ртінші с?з – тау жынысты ?атты затты? аты. (?й ?стінде ?са? тас. Ж?лдыз)
2. Бірінші с?зі – к?п с?зіні? антонимі, екінші с?зі – с?йлемні? е? кішкене б?лшегі, ?шінші с?зі – ?ымбат металл аты болып келетін ма?ал. (Аз с?з – алтын)
Де?гейлік тапсырмалар.
- ?ос жазба к?нделік. (4 о?ушы)
Ма?ал-м?тел
Ма?ынасы
1. Ащы мен т?щыны тат?ан білер,
Жа?ын мен алысты жорт?ан білер.
2. Ерте шы?са?, алды?нан к?н шы?ады,
Кеш шы?са?, алды?нан т?н шы?ады.
3. Жаман с?з – жан?а кірген тікен,
Жа?сы с?з – таптырмайтын ем.
4. Жа?сы адам тауып айтады,
Жаман адам итше ?ауіп айтады
- Естері?е т?сіре ?ой. (3 о?ушы)
«А?ылдан жа?ын дос жо?,
Ашудан жаман ?ас жо?», − деген ма?ал бойынша:
- Жа?ын, жаман, жо? с?здеріні? антонимін табу;
- ?ас с?зіні? омонимін табу, мысалмен келтіру;
- Ашу, ?ас с?здеріні? синонимін табу.
3. Жа?даят. (жалпы)
1. – Есік алдында?ы ?алы? т?скен ?арды арыра? к?реп тастайы?. К?н жылынса, был?аныш болар, – деді т?рбиеші а?ай.
Осынша ?алы? ?арды ?алай к?реп бітіреміз, – деп к?бірлесті балалар ал?ашында. Жабылып келіп кірісіп еді, ?алай біткенін ?здері де бай?амай ?алды. Т?рбиеші т?рып осы орайда бір ма?ал айтты. Ол не деген ма?ал? (к?з – ?ор?а?, ?ол – батыр)
- Ма?алды? ма?ынасына сай жа?даят табу.
- Досы к?ппен сыйлас,
Досы азбен сырлас.
- Кіші баланы? ?ятын ?лкен бала к?тереді.
- Ма?ал-м?тел айтысы.
1-бала. Ассалаума?алейкум! «Алты жасар бала келсе, алпыста?ы шал с?лем береді» демекші, ?алы?ыз ?алай?
2-бала. «Келгенше ?она? ?ялады, келгеннен со? ?й иесі ?ялады» деуші еді, келі?із, ?она? болып кеті?із! «Жат асына ?арайды, дос басына ?арайды» деуші еді аталарымыз, ас?а отыры?ыз.
1-бала. Ойбай-ау, «Жа?сы ас ?ал?анша, жаман ?арын жарылсын».
2-бала. «Досы?ны? асын ?асы?дай іш» деген, алы?ыз.
1-бала. Ой, ра?мет! «Досы жо? адам, т?зы жо? та?ам!».
Алла риза болсын!
Саба?ты ?орыту: Семантикалы? карта.
Мысалдар
Зат
есім
Сын
есім
Етіс-
тік
?с-
теу
Ерте шы?са?, алды?нан к?н шы?ады,
Кеш шы?са?, алды?нан т?н шы?ады.
+
К?п с?з – к?міс,
Аз с?з – алтын
+
Ашу – д?шпан,
А?ыл – дос
+
Жал?аулы? аздырады,
Е?бек оздырады
+
Жіпті? ?зыны,
с?зді? ?ыс?асы жа?сы
+
Ойды жина?тау ма?сатында антонимдерді? негізгі белгілерін (ерекшеліктері) аны?тау.
Зат есімді, сын есімді, етістікті, есімдікті, ?стеу ма?ынада?ы антонимдер.
Антонимдер
Ма?ал-м?телдерде, ж?мба?тарда, ?ле?дерде ?олданылады.
Антонимдер 
