Еліміздегі мектептерде «Абайтану» курсы енгізілгелі де бірнеше жыл болды.Б?л к?ндері ол 2- сыныптан 11- сынып?а дейін ж?йелі о?ытылып келеді. Алайда ?зірге оны? арнаулы о?улы?ы болма?анды?тан мен ?з бетімше ба?дарлама бойынша к?нтізбе жасап,о?ушыны? жас ерекшілігіне лайы?тап топтастыру?а тырыстым.?асырлар бойы ?алыптас?ан халы? педагогикасын ?рпа? т?рбиесіне ?олдануда Абай тере?іне бойлау ар?ылы а?ын шы?армаларында?ы ?дет-??рып,салт -д?ст?р к?ріністері,?лтты? ерекшеліктері,тілі мен діні ?дебиет ?лемінен к?рініс тауып жатса,оны о?у,?йрену б?гінгі жас жеткіншек ?шін ?те ?ажет.«Абай ?ле?дерін о?ыту»курсы та?ырыбы мен мазм?ны,шы?армашылы?пен ж?мыс ж?ргізу,теориялы? талдау ретіне ?арай т?мендегідей т?рт тарау?а б?лінді.
І тарау.Абайтану ?ылымы.Абайтануды? негізін салушы.Абайды? ?мірі мен шы?армашылы?ы.
ІІ тарау.Абайды? рухани к?здері,д?ниетанымы.Абай - а?артушы, демократ, гуманист.Абайды? ?деби ортасы,а?ынды? д?ст?рі,ш?кірттері.
ІІІ тарау.М.?уезов -заманымызды? за??ар жазушысы. «Абай жолы- халы? жолы».
ІVтарау.Абай- поэзиясыны? тілі,шеберлігі.
Осы ба?дарламада ?амтылмай ?ал?ан кейбір та?ырыптарды ?р м??алім о?ушыны? ой -?рісіні? де?гейіне ?арай т?йіндеп ??руына болады.
-к?ркем шы?армаларды о?у?а деген ?ызы?ушылы?ын дамыту;
-?зіндік ой -пікірін айта білуге баулу;
-Абай ?ле?дері ар?ылы о?ушыларды? бойына ізгілік пен имандылы?,адалды? пен мейірімділік сия?ты адамгершілік ?асиеттерді бойларына дарыту,оны? ?мірінен ?лгі алу;
-ауызекі ж?не жазба тілде байланыстырып с?йлеуін(ойын еркін жеткізу,сауатты да мазм?нды жаза білуін) дамыту;
К?тілетін н?тиже:
-мектеп о?ушылары арасында Абай шы?армаларын насихаттау;
- жалпы білім беретін мектеп о?ушыларыны? эстетикалы? тал?амдарын, т?л?алы? сезім м?дениетін дамыту;
-о?ушыларды Абай поэзиясына,?лы ойшылдарды? рухани м?расына деген с?йіспеншілікке т?рбиелеу;
-с?зді? ?орларын толы?тырады;
-о?у материалдары бойынша курста (диалог,р?лде ойнау,пікіралмасу, ?з ойын орта?а салу,салыстыру)да?дыларын ме?гереді;
Просмотр содержимого документа
«"Абайтану" авторлы? ба?дарламасы »
«Абай өлеңдерін оқыту» пәні
Түсінік хат
Еліміздегі мектептерде «Абайтану» курсы енгізілгелі де бірнеше жыл болды.Бұл күндері ол 2- сыныптан 11- сыныпқа дейін жүйелі оқытылып келеді. Алайда әзірге оның арнаулы оқулығы болмағандықтан мен өз бетімше бағдарлама бойынша күнтізбе жасап,оқушының жас ерекшілігіне лайықтап топтастыруға тырыстым.Ғасырлар бойы қалыптасқан халық педагогикасын ұрпақ тәрбиесіне қолдануда Абай тереңіне бойлау арқылы ақын шығармаларындағы әдет-құрып,салт -дәстүр көріністері ,ұлттық ерекшеліктері ,тілі мен діні әдебиет әлемінен көрініс тауып жатса ,оны оқу ,үйрену бүгінгі жас жеткіншек үшін өте қажет.«Абай өлеңдерін оқыту»курсы тақырыбы мен мазмұны,шығармашылықпен жұмыс жүргізу,теориялық талдау ретіне қарай төмендегідей төрт тарауға бөлінді.
І тарау.Абайтану ғылымы.Абайтанудың негізін салушы.Абайдың өмірі мен шығармашылығы.
ІІ тарау.Абайдың рухани көздері,дүниетанымы.Абай - ағартушы, демократ, гуманист.Абайдың әдеби ортасы ,ақындық дәстүрі,шәкірттері.
ІІІ тарау.М.Әуезов -заманымыздың заңғар жазушысы. «Абай жолы- халық жолы».
ІVтарау.Абай- поэзиясының тілі,шеберлігі.
Осы бағдарламада қамтылмай қалған кейбір тақырыптарды әр мұғалім оқушының ой -өрісінің деңгейіне қарай түйіндеп құруына болады.
2-4 қазақ сыныптарына арналған,барлығы- 34сағаттан,аптасына-1 сағат.
Бағдарламаның мақсаты:
Бастауыш сынып оқушыларында әдеби мұраларға деген талғамын тәрбиелеу, рухани дүниесін кеңейту,Абай өлеңдерін оқу арқылы ақыл -ойы,сана -сезімін дамытуға ықпал ету,кітап оқуға деген құштарлықтарын, қызығушылықтарын қалыптастыру.
Бағдарлама міндеттері:
-оқушылардың оқу дағдысын қалыптастыру және жетілдіру;
-көркем шығармаларды оқуға деген қызығушылығын дамыту;
-өзіндік ой -пікірін айта білуге баулу;
-Абай өлеңдері арқылы оқушылардың бойына ізгілік пен имандылық,адалдық пен мейірімділік сияқты адамгершілік қасиеттерді бойларына дарыту,оның өмірінен үлгі алу;
-ауызекі және жазба тілде байланыстырып сөйлеуін(ойын еркін жеткізу,сауатты да мазмұнды жаза білуін) дамыту;
Күтілетін нәтиже:
-мектеп оқушылары арасында Абай шығармаларын насихаттау;
- жалпы білім беретін мектеп оқушыларының эстетикалық талғамдарын, тұлғалық сезім мәдениетін дамыту;
-оқушыларды Абай поэзиясына,Ұлы ойшылдардың рухани мұрасына деген сүйіспеншілікке тәрбиелеу;
-сөздіқ қорларын толықтырады;
-оқу материалдары бойынша курста (диалог,рөлде ойнау,пікіралмасу, өз ойын ортаға салу,салыстыру)дағдыларын меңгереді;
- шығармашылықтарын шыңдайды,танымдық қабілеттері дамиды,өзіндік ой қорытуға,ойын әдеби тілмен өрнектей білуге дағдыланады;
-Абайдың қанатты сөздерінің мәнін,мағынасын түсініп,одан мол тәрбие алады;
- «Абай оқулары» мәнерлеп оқу байқауларына қатысып,шеберлігін көрсете алады;
2-сынып.
Апталық саны -1сағат.
І тоқсан (9сағат)
№
Тақырыптар
Са ғат
Са
ны
Сабақтың көрнекілігі, әдіс –тәсілдері
Пайдаланылатын әдебиет
1
Туған жерім,өскен ортам
1
Ой қозғау,суреттеу, альбом әзірлету
«Абай» энциклопедиясы
2
Абай Құнанбаевтың(1845 -1904)өмірі мен балалық шағы.
2
Топтастыру,альбом әзірлету
М.Әуезов «Абайдың өмірбаяны»1957ж.
3
Абайдың табиғат лирика- сы«Күз»өлеңінің тақыры бын түсіндіру,мәтіндіоқу, үзінді жаттау.
Көрнекілігі: Абай портреті,шығармалар жинағы,сюжетті суреттер
Сабақтың жоспары:
І. Қызығушылықты ояту.Психологиялық дайындық.
«Қар лақтыру» ойынын өткізу,топқа бөлу-5мин
Әр топ рөлдерін бөліп алады-2мин
Ой қозғау-3мин
ІІ.Мағынаны тану.
Автор туралы топтастыру жұмысы-5мин
Әр топ рөлдер бойынша жұмыс жүргізеді-10 мин
Сергіту сәті-2мин
ІІІ.Ойтолғаныс
Әр топ жұмыстарын қорғайды-15 мин
Рефлексия-3мин
Сабақтың барысы:
І.Қызығушылықты ояту.
«Қар лақтыру »ойынын ойнату.Ақ қағазға бір-біріне тілек жазып,домалақтап лақтырады. Қарды қағып алып,ішіндегі тілекті оқиды.Сыныптағы оқушыларды екі топқа бөліп,бүгінгі сабақты әдебиет үйірмесі әдісі бойынша өтетіндігі туралы ескерту.Әр топ өзара ақылдасып,рөлдерін бөліп алады.Топ басшысына бағалау парағы таратылады.Әдебиет үйірмесінде сілтеме табушы,іздеуші,дәнекер,сұрақ қоюшы,сөз тапқыш,бейнелеуші- суретші,мінездеме беруші болады.
Ой қозғау.
- Қыс деген сөзді естігенде не айта аласыңдар?
- Қысты көз алдарыңа қалай елестетесіңдер?
-Бүгін Абай аталарыңның «Қыс» өлеңін оқып,талдаймыз.
ІІ.Мағынаны тану.
Абайдың өмірбаяны туралы білетіндерін ортаға салу.Топтастыру.
Абай Құнанбаев 1845 жылы тамыз айында дүниеге келді.Азан шақырып қойған аты -Ибраһим.
А. Байтұрсынов 1913жылы «Қазақ» газетінде жариялаған мақалада Абайды
«қазақтың бас ақыны» деп бағалаған.Ақын өзінің шығармаларында жастарды оқу-білімге шақырады.
«Қыс» өлеңімен жұмыс.
Сілтеме табушы өлеңнің қызық жерлерін,теңеулерін табу,топқа мәнеріне келтіріп оқып беру.
Іздеуші өлеңге қатысты қосымша ақпараттар жинайды.
Дәнекер өлеңді өмірмен ұштастырады.
Сұрақ қоюшы ой талқысында қарсы топты сөйлету үшін сұрақтар дайындайды.
Сөз тапқыш өлеңнің мазмұнына сай жұмбақтар мен мақалдар табады.
Мінездеме беруші өлеңдегі кейіпкерге мінездеме береді.
Бейнелеуші- суреттеуші өлеңдегі кейіпкердің суреттерін ,соған қатысты кейбір көріністерді,іс- әрекеттерді салады.
3. Сөздік жұмыс:
Оқшырайтып– бір шекесіне сәндеп кию.
Шидем –қой жүнінен тоқылған сырт киім.
Ұшпа– жеңіл, жұқа қар.
Сергіту сәті.
Ойтолғаныс.
Әр топ жұмыстарын қорғайды.Жұмыс соңында топтар бір бірін бағалайды.