А.Алиш ?киятл?ре буенча IV класста класстан тыш уку д?ресе. Тема: "?киятл?р иле”н? с?ях?т.

Максат: 1. Танылган балалар язучысы А.Алиш турында белемн?рен барлау, я?а м?гъл?матлар бир?. 2. А. Алиш ?киятл?рене? эчт?леген? т?шендер?, с?злек байлыгын арттыру; с?нгатьле уку ??м с?йл?? к?некм?л?рен ?стер?. Эчт?лекне а?лап укуларына, с?йли алуларына иреш?. 3. Китапка м?х?бб?т, ?д?би ?с?рл?р укуга омтылыш т?рбиял??. Халык педагогикасы нигезенд? ??м ?кият геройлары мисалында ?хлак т?рбиясе бир?. Материал: 1. А.Алиш портреты. 3. ?киятл?рне? идеясе чагылган м?кальл?р язылган плакатлар. 5. А. Алиш китапларыннан к?рг?зм?. Д?рес барышы I. Оештыру. 1. Укучыларны? д?реск? ?зерлекл?рен тикшер? Оештыру моментыны? т?п максаты: балаларда яхшы к?еф, эшлисе кил? хал?те тудыру. Моны? ?чен укучылар бел?н ??г?м? ?тк?рел?. Укытучы: -Ис?нмесез,балалар! Укучылар: - Ис?нмесез! Укытучы: -К?ефл?регез ничек? Укучылар: -Кояшлы к?н кебек. Анам телен, Тукай телен ?йр?нерг? дип килдек. Укытучы: – Без б?ген сыйныфтан тыш уку д?ресебезне ?киятл?рг? багышларбыз. Сез халкыбызны? бик к?п ?киятл?рен бел?сез инде. Язучылар да ?кият жанрын яратып язалар. ?тк?н д?рест? без Алиш ?киятл?ре бел?н танышкан идек. Б?ген без А.Алишны? ?киятл?ре илен? с?ях?т ит?рбез. Укытучы: - Сез с?ях?т ит?рг? яратасызмы? Укучылар:- ?йе, бик т? яратабыз. Укытучы: - Алайса, с?ях?тк? кузгалыйк - вакыт уздырмыйк. Шушы табышмакны? ?авабын ?йтегез ?ле: Д?рт т?г?рм?чле ?р?? ?зе зур к?чк? ия. Олы юлдан й?гер? - Максатка тиз ?иткер?. (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) 1нче т?ркем: - Автобус Укытучы: - Сез бу ?авап бел?н килеш?сезме? Укучылар:- ?йе, килеш?без. Укытучы: - Д?рес, укучылар. Без б?ген шушы автобус бел?н с?ях?т кылырбыз. Иск? т?шерик, с?ях?т вакытында нинди м??им кагыйд?л?рне ?т?рг? кир?к? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) 2нче т?ркем. - С?ях?т вакытында т?ртипле булырга кир?к. Укытучы: - Сез бу ?авап бел?н килеш?сезме? Укучылар:- ?йе, килеш?без. 3 нче т?ркем. - Ипт?шл?ребезг? авырлык килг?нд? ярд?м ит?рг? кир?к. Укытучы: - Сез бу ?авап бел?н килеш?сезме? Укучылар:- ?йе, килеш?без. 1нче т?ркем. - ??рвакыт берд?м булырга кир?к. Укытучы: - Сез бу ?авап бел?н килеш?сезме? Укучылар:- ?йе, килеш?без. Укытучы: - ?йе,балалар,шулвакытта с?ф?ребез к??елле ??м файдалы булыр. II. 1. Сезне? алда с?ях?т к?т?. Ерак юлны ?ыр кыскарта, яраткан ?ырыбызны ?ырлап барыйк. (Туган авыл ?ыры башкарыла) Туган авыл Тау башына салынгандыр безне? авыл, Бер чишм? бар, якын безне? авылга ул; Аулыбызны? ямен, суы т?мен бел?м, Шу?а к?р? с?ям ?аным, т?нем бел?н. Укытучы: - Мен? "?киятл?р иле”не? капкасына килеп ?иттек. Тик нишл?птер ачылмый ул. ?, капкага кер? ?чен, сорауларга ?авап бирерг? кушылган ик?н. (Капкага сораулар язылган к?газь эленг?н.) – Бу сорауларга ?авап бирик. 1нче т?ркем. 1) А.Алиш кем ул? 2) А. Алишны балаларны? с?екле язучысы д?р???сен? к?т?рг?н жанр? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) 2нче т?ркем. 1) А. Алиш кайчан туган? 2)"Капкорсак патша” исемле беренче ?кияте нинди журналда басылып чыга? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) 3нче т?ркем. 1)А. Алишны? нинди ?киятл?рен бел?сез? 2)М?кт?пт? аны ничек каршы алганнар? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) К?телг?н н?ти??л?р: 1нче т?ркем: А.Алиш татар халкыны? к?ренекле балалар язучысы. Укытучы: - Сез 1нче т?ркем бел?н килеш?сезме? 2нче т?ркем: А.Алиш 1908 елны? 15 сентябренд? д?ньга кил?. Укытучы: - Сез 2 нче т?ркем бел?н килеш?сезме? 3нче т?ркем:(?авап бир?) 1. “Чукмар бел?н Тукмар”” 2. “Бикбатыр бел?н Биккуркак” 3. “Алдакчы Наил” 4. “Нечк?бил” 5. “Капкорсак патша” 6. “Сертотмас ?рд?к” 7. “Койрыклар” 8. “Куян кызы” 9. “Кем к?чле” Укытучы: -Сез 2 нче т?ркем бел?н килеш?сезме? 1нче т?ркем: - А. Алишны балаларны? с?екле язучысы д?р???сен? к?т?рг?н жанр– ?киятл?р. Укытучы: -Сез 1 нче т?ркем бел?н килеш?сезме? 2нче т?ркем: 1.?дипне? "Капкорсак патша” исемле беренче ?кияте "Пионер кал?ме” журналыны? 1934 елгы 2нче санында басылып чыга. Укытучы: -Сез 2 нче т?ркем бел?н килеш?сезме? 3нче т?ркем:- М?кт?пт? аны:– Алиш абый килг?н. ?кият укый торган абый килг?н, – дип каршы ала торган булалар. Укытучы: -Сез 2 нче т?ркем бел?н килеш?сезме?(?зб?я) Укытучы: - Мен? аны? ?киятл?ре д?ньясына кер?ебез ?чен, бу ?киятл?рне д? бел?ебез сорала. Мин ?киятл?рд?н ?зекл?р укыйм, сез аларны? кайсы ?с?рл?ренн?н ик?нен ?йтерсез. (Бернич? ?с?р укыла,) 1нче т?ркемг?: “- ?,алай ик?н,аю синн?н к?члер?к ик?н. Алай булгач, сау бул, усал б?ре, син ми?а ху?а т?гел, мин си?а хезм?тче т?гел,- диг?н эт, ?з юлына кит?н, аларны? дуслыклары шуны? бел?н бетк?н.” 2нче т?ркемг?: “Бер баланы? ап-ак куяны бел?н бик матур песие булган. Алар ?зара бик тату яш?г?нн?р.Куян, кетер-кетер итеп, агач кайрысы кимерг?н, ? песи,чепер-чепер итеп,с?т эчк?н.” 2нче т?ркемг?: “Нинди р?х?т. Кояш кыздыра. Су ?сте ?ем-?ем итеп тора. Яфраклар да селкенми, ?ил б?тенл?й юк. ?ирд?ге ком аякны пешер?. Мен? шундый вакытта су кер?се бик кил?. Без елга буена барабыз. Майкаларны, трусикларны салабыз. Их, р?х?тл?неп су коенырга тотынабыз, й?з?без, ч?чр?т?без, узышабыз.” К?телг?н н?ти??л?р: 1нче т?ркем: “Эт ?зен? ничек ху?а эзл?г?н” Укытучы: -Сез 1 нче т?ркем бел?н килеш?сезме? 2нче т?ркем: -“Бикбатыр бел?н Биккуркак” Укытучы: -Сез 1 нче т?ркем бел?н килеш?сезме? 3нче т?ркем: -“Алдакчы Наил” Укытучы: -Сез 1 нче т?ркем бел?н килеш?сезме? (?зб?я) 2. Укытучы: Капка ачылды. Карагыз ?ле, нинди матур сукмак к?рен?. Сукмак буйлап кем бара ул? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) – Сертотмас ?рд?к. – Ул кая юн?лг?н? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) – Кара урманга ху?асын эзл?п бара ул. – Д?рес эшлиме ул? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) Бу ?киятт? татар халкыны? нинди акыллы с?зл?рен укыдыгыз? Тагын бер кат укыйк ?ле.(26 бит,3нче абзац) – "Сере? эче?д? торса, йорты? тыныч булыр, ?имерелм?с нык булыр”. – Балалар, сезг? ?йд? ?киятл?рне? эчт?леген? карата м?кальл?р табып килерг? ?йтелг?н иде. Бу ?киятк? карата кем нинди м?каль ?йтер? М?кальл?р ?йтел?: (т?ркемн?рд? эш) 1нче т?ркем: - Телд?н сорама, ул ?зе ?йтер. 2нче т?ркем: - С?зе?не ?лч?п с?йл?. 3нче т?ркем: - Теле?не теш артында тот. 1нче т?ркем: - Сер к?т?р? алмаслык кешег? сер с?йл?м?. 2нче т?ркем: -Уяу кешег? х?т?р юк. Укытучы: Алишны? бу ?кияте н?рс?г? ?йр?т?? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) 1нче т?ркем: – Очраган бер??г? сере?не с?йл?п й?рм?ск?. 2нче т?ркем: – Кеше с?зен? колак сала белерг?. 3нче т?ркем: – ?йтелг?н фикерл?р турында уйланып, н?ти?? ясый белерг? ?йр?т?. (?зб?я) 3. Укытучы: Бу акылны к??елл?ребезг? салып, юлыбызны д?вам итик. Карагыз ?ле, нинди матур з??г?р к?л буена ?иттек. К?л буенда н?рс?л?рне к?р?сез?(Т?ркемн?рд? уйлау) Укучылар: – Каз б?бк?се бел?н Аккош баласын. Укытучы: – Бу ?кият н?рс? турында с?йли? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) Укучылар: – Киек каз баласы ялкау булып ?с?, ?нисене? с?зен ты?ламый, ?зе кашык тотып ашый да белми. Саф ?авага чыкмый, физзарядка ясамый. Шу?а аны? аяклары да кыска кала, велосипедта да й?ри алмый. ? мен? Аккош баласы ??р эшне ?з вакытында башкара, таза, сау-с?лам?т булып ?с?. Сатучы апа велосипедны а?а бир?. Укытучы: – ?йд?гез, сатучы апаны? с?зл?рен табып укыйк ?ле. (Укыла) (38 бит, со?гы абзац,39 бит,4 нче абзац) Укытучы: – Бу ?киятт?н нинди сабак алып кит?без? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) 1нче т?ркем: – Ирк?, ялкау булмаска. 2нче т?ркем: – Зурлар с?зен ты?ларга. 3нче т?ркем: – Спорт бел?н ш?гыльл?нерг?. 1нче т?ркем: – ?зе? булдыра алган эшне кешел?рд?н эшл?тм?ск?. Укытучы: – Бу ?киятк? карата нинди м?кальл?р таптыгыз? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) 1нче т?ркем: – Ирк? бала ир булмас. 2нче т?ркем: – Иренч?к ирк? булыр. 3нче т?ркем: – Тырышлык – зурлык, ялкаулык – хурлык. 1нче т?ркем: – Иренг?н ике эшл?г?н, ?аман эше пешм?г?н. (?зб?я) Укытучы: Сез барыгыз да тырышлар, Аккош баласы кебек сау-с?лам?тл?р. Шу?а к?р? безне? юлыбыз ?и?ел, с?ях?тебез к??еллеуза. Алга таба китик. 4. – Мен?, бара-бара, умарталыкка ?иттек, без нинди ?киятк? килеп чыктык ик?н? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) Укучылар: - "Ялкаулык – хурлык, тырышлык – зурлык” ?киятен? килеп чыктык. Укытучы: - ?н? анда н?рс?дердер эш бел?н м?ш кил?.Н?рс? ик?н ул? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) Укучылар: - Бал корты бел?н Ш?пш? ч?ч?кл?рд?н бал ?ыялар. Укытучы: -Бу ?кият безне н?рс?г? ?йр?т?? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) Укучылар: - Тырыш булырга, ялкауланмаска. - Бу ?кият герое Бал корты Ш?пш?г? нинди акыл бир?? Укучылар:- Тырышып эшл?г?ч, б?тен авырлыкларны да ?и?еп була. – "К?не-т?не тырышып эшл?г?ч, б?генг? эш торып торсын, ял итим ?ле дим?г?ч, бар авырлыкларны да ?и?еп була”. (Табып укыла.) (20-21 битл?р) – ?киятк? нинди м?кальл?р туры кил?? (??р т?ркемг? м?кальл?р язылган карточка таратыла) (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) 1нче т?ркем: – Данны? т?бе – х?рм?т, х?рм?тне? т?бе – хезм?т. 2нче т?ркем: – Калган эшк? кар ява. 3нче т?ркем: – Кылмыгы?а к?р? б??але. 1нче т?ркем: – "К?н ?тсенг?” эшл?м?, "булсын”га эшл?. 2нче т?ркем: – Хезм?т иясе – х?рм?т иясе. – Умарталыктан нинди уйлар бел?н кит?без? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) 1нче т?ркем: – Ялкау булмаска, тырыш булырга. 2нче т?ркем: – ??р эшне намус бел?н эшл?рг?. 3нче т?ркем: – Б?генге эшне ирт?г?г? калдырмаска. (?зб?я) 5. Укытучы: ? х?зер, балалар, урманга да килеп кердек. Урман ?авасы нинди яхшы, саф. ?йд?гез тир?н итеп урман ?авасын сулыйк, урман аланында ял итеп алыйк. (К?зл?рг? ял) III/ Физкультминутка. 6. Укытучы: - Карагыз ?ле, бу Куян кызы нишл?п боегып утыра? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) Укучылар: - Аны? аягы шешк?н. Укытучы: - Сез бу ?авап бел?н килеш?сезме? Укучылар:- ?йе, килеш?без. Укытучы: - Кайсы ?киятт?н килг?н ул бу урманга? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) Укучылар: - “Куян кызы ”?киятенн?н. Укытучы: - Сез бу ?авап бел?н килеш?сезме? Укучылар:- ?йе, килеш?без. -Аны? турында нил?р бел?сез? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) Укучылар: – Куян кызы ?нисене? с?зл?рен ты?ламыйча, итекл?рен салып ташлаган, шу?а к?р? аяклары ?шег?н. Укытучы: - Сез бу ?авап бел?н килеш?сезме? Укучылар:- ?йе, килеш?без. Укучылар: – Айболит а?а: ”Салкын вакытта итекл?ре?не салма, начар х?лг? калма”, – диг?н. Укытучы: - Сез бу ?авап бел?н килеш?сезме? Укучылар:- ?йе, килеш?без. (?зб?я) 7. Укытучы: ?йе, балалар, "Ата-ананы ты?лаган ад?м булган, ты?ламаган ?р?м булган”, – ди халкыбыз. Ышанам, сезне? арада андый балалар юктыр. Юлыбызны д?вам итеп, урман эчен?р?к керик. Биред? кара?гырак ик?н. Укытучы: -Карагыз ?ле, Ябалак баласы нишл?п утыра ик?н бу ботакта? Кем таныды бу ябалакны? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) Укучылар: – Ул б?лага тарыган. ?ти-?нисене? с?зен ты?ламыйча, туганнарыннан аерылып, бер якка очып китк?н. Х?зер кая барырга белми адашкан. Укытучы: - Сез бу ?авап бел?н килеш?сезме? Укучылар:- ?йе, килеш?без. Укытучы: – Без нинди ?киятк? килеп эл?ктек со?? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) Укучылар:– "Бик яхшы сабак алган Ябалак” ?киятен?. Укытучы: - Сез бу ?авап бел?н килеш?сезме? Укучылар:- ?йе, килеш?без. Укытучы: – Ни ?чен елап утыра со? ул? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) Укучылар:– ?ти-?нисене? с?зен ты?ламаган ?чен, а?а бер?? д? ярд?м итм?г?н. Тиен д?, кошлар да аны ?з агачларыннан куганнар, т?лке чак кына эл?ктерми калган. Укытучы: - Сез бу ?авап бел?н килеш?сезме? Укучылар:- ?йе, килеш?без. – Нинди сабак алган инде ябалак баласы? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) 1нче т?ркем: – Зурлар с?зен ты?ларга кир?клеген а?лаган. 2 нче т?ркем: – "Инде ??рвакыт ?ти-?ни с?зен ты?лармын”, – диг?н. Укытучы: – Сез Ябалак баласына халкыбызны? нинди м?кальл?ре бел?н ки??ш бирер идегез? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) 1нче т?ркем: – Олылар с?зен тотмаса?, олыгайганчы игелек к?рм?ссе?. 2нче т?ркем: – ?зе?н?н олыдан сабак ал. 3нче т?ркем: – Ата-ана с?зен тотмаган – орылган да сугылган. (?зб?я) Укытучы: – ?йе, балалар, Ябалак баласы н?къ ?н? шулай орылып – сугылып бетк?н, ярый ?ле, ?ти-?нисе эзл?п тапкан. ?н? ул х?р?к?тл?н? башлады, кич ?ит?дер, кайтыр юлга чыгыйк. 8. Укытучы: ? бу нинди капчык ята ик?н юл ?стенд?? Ачып карыйкмы, ?лл? ташлыйкмы? – Ачып карыйк. (Капчык эченн?н ?т?ч р?семн?ре чыга.) Укытучы: – Бу нинди ?т?чл?р ик?н? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) 1нче т?ркем: – Алар Тукмар бел?н Чукмар. Укытучы: – Ни ?чен аларга шундый исем кушканнар? 2нче т?ркем: – Алар дус булмаганнар, гел сугышып кына торганнар. Укытучы: – Бу ?кият н?рс?г? ?йр?т?? 3нче т?ркем: – Дус-тату яш?рг?, бер-бере?не? кадерен белерг? ?йр?т?. Укытучы: – ?т?чл?рг? нинди ки??ш бирер идегез? Нинди м?кальл?р бел?н ?авап бирегез? (Т?ркемн?рд? фикерл?ш?) 1нче т?ркем: – Дусны табу ?и?ел, саклавы авыр. 2нче т?ркем: – Холкы начардан дуслары качар. 3нче т?ркем: – Ипт?ше? ?зе?н?н яхшы булсын. 1нче т?ркем: – Татулыкта – б?р?к?т. (?зб?я) 9. Укытучы: ?йе, укучылар, дус, берд?м булса?, тормыш к??елле була, б?тен авырлыкларны ?и?еп була. Мен? без д? берг?л?шеп "?киятл?р иле”н гизеп кайттык. ?йд?гез х?зер с?ях?тебезг? йомгак ясыйк. IV.Д?реск? йомгак. Укытучы: - А.Алишны? кайсы ?с?рл?рен иск? т?шердек? Укучылар: 1. “Сертотмас ?рд?к” 2. “Каз бел?н Аккош” 3. “Чукмар бел?н Тукмар”” 4. “Куян кызы” 5. "Ялкаулык – хурлык, тырышлык – зурлык” 6. "Бик яхшы сабак алган Ябалак” Укытучы: - ?леге ?киятл?р безне н?рс?г? ?йр?т?? Укучылар: -Сере?не д?ньяга ч?чм?ск?. -Тырыш булса?, р?х?т яш?рсе?. -?ти-?ние?не? с?зен ты?ларга. - Дус яш?рг? кир?к. (?зб?я). Укытучы:- Балалар, ?йд?гез, ?зебезне? т?г?р?кл?рне саныйк ??м д?реск? билгел?р куйыйк. Д?рест? барыгыз да ?йб?т эшл?дегез.Бик зур р?хм?т. ?й эше: Сыйныфтан тыш укуга ?зерлек. Г.Тукай шигырьл?рен укый торырга.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«А.Алиш ?киятл?ре буенча IV класста класстан тыш уку д?ресе. Тема: "?киятл?р иле”н? с?ях?т. »

Нигматуллина Карима Агалямовна,

учитель начальных классов

муниципальное автономное общеобразовательное учреждение

“Средняя общеобразовательная школа № 38” ,

г. Набережные Челны Республики Татарстан

А.Алиш әкиятләре буенча IV класста класстан тыш уку дәресе.

Тема: "Әкиятләр иле”нә сәяхәт.

Максат:

1. Танылган балалар язучысы А.Алиш турында белемнәрен барлау, яңа мәгълүматлар бирү.

2. А. Алиш әкиятләренең эчтәлегенә төшендерү, сүзлек байлыгын арттыру; сәнгатьле уку һәм сөйләү күнекмәләрен үстерү. Эчтәлекне аңлап укуларына, сөйли алуларына ирешү.

3. Китапка мәхәббәт, әдәби әсәрләр укуга омтылыш тәрбияләү. Халык педагогикасы нигезендә һәм әкият геройлары мисалында әхлак тәрбиясе бирү.

Материал:

1. А.Алиш портреты.

3. Әкиятләрнең идеясе чагылган мәкальләр язылган плакатлар.

5. А. Алиш китапларыннан күргәзмә.

Дәрес барышы

I. Оештыру.

Укучыларның дәрескә әзерлекләрен тикшерү

Оештыру моментының төп максаты: балаларда яхшы кәеф, эшлисе килү халәте тудыру. Моның өчен укучылар белән әңгәмә үткәрелә.

Укытучы:

-Исәнмесез,балалар!

Укучылар:

- Исәнмесез!

Укытучы:

-Кәефләрегез ничек?

Укучылар:

-Кояшлы көн кебек.

Анам телен, Тукай телен

Өйрәнергә дип килдек.

Укытучы: – Без бүген сыйныфтан тыш уку дәресебезне әкиятләргә багышларбыз. Сез халкыбызның бик күп әкиятләрен беләсез инде. Язучылар да әкият жанрын яратып язалар. Үткән дәрестә без Алиш әкиятләре белән танышкан идек. Бүген без А.Алишның әкиятләре иленә сәяхәт итәрбез. (Слайд)

Укытучы: - Сез сәяхәт итәргә яратасызмы?

Укучылар:- Әйе, бик тә яратабыз.

Укытучы: - Алайса, сәяхәткә кузгалыйк - вакыт уздырмыйк. Шушы табышмакның җавабын әйтегез әле: (Слайд)

Дүрт тәгәрмәчле әрҗә

Үзе зур көчкә ия.

Олы юлдан йөгерә -

Максатка тиз җиткерә. (Төркемнәрдә фикерләшү)

1нче төркем: - Автобус

Укытучы: - Сез бу җавап белән килешәсезме?

Укучылар:- Әйе, килешәбез.

Укытучы: - Дөрес, укучылар. Без бүген шушы автобус белән сәяхәт кылырбыз. Искә төшерик, сәяхәт вакытында нинди мөһим кагыйдәләрне үтәргә кирәк? (Төркемнәрдә фикерләшү)

2нче төркем. - Сәяхәт вакытында тәртипле булырга кирәк.

Укытучы: - Сез бу җавап белән килешәсезме?

Укучылар:- Әйе, килешәбез.

3 нче төркем. - Иптәшләребезгә авырлык килгәндә ярдәм итәргә кирәк.

Укытучы: - Сез бу җавап белән килешәсезме?

Укучылар:- Әйе, килешәбез.

1нче төркем. - Һәрвакыт бердәм булырга кирәк.

Укытучы: - Сез бу җавап белән килешәсезме?

Укучылар:- Әйе, килешәбез.

(Слайд)

Укытучы: - Әйе,балалар,шулвакытта сәфәребез күңелле һәм файдалы булыр.

II. 1. Сезнең алда сәяхәт көтә. Ерак юлны җыр кыскарта, яраткан җырыбызны җырлап барыйк. (Туган авыл җыры башкарыла)

Туган авыл (Слайд)

Тау башына салынгандыр безнең авыл,

Бер чишмә бар, якын безнең авылга ул;

Аулыбызның ямен, суы тәмен беләм,

Шуңа күрә сөям җаным, төнем белән.

Укытучы: - Менә "Әкиятләр иле”нең капкасына килеп җиттек. Тик нишләптер ачылмый ул. Ә, капкага керү өчен, сорауларга җавап бирергә кушылган икән. (Капкага сораулар язылган кәгазь эленгән.)

– Бу сорауларга җавап бирик. (Слайд)

1нче төркем. 1) А.Алиш кем ул? 2) А. Алишны балаларның сөекле язучысы дәрәҗәсенә күтәргән жанр? (Төркемнәрдә фикерләшү)

2нче төркем. 1) А. Алиш кайчан туган? 2)"Капкорсак патша” исемле беренче әкияте нинди журналда басылып чыга? (Төркемнәрдә фикерләшү)

3нче төркем. 1)А. Алишның нинди әкиятләрен беләсез? 2)Мәктәптә аны ничек каршы алганнар? (Төркемнәрдә фикерләшү)

Көтелгән нәтиҗәләр:

1нче төркем: А.Алиш татар халкының күренекле балалар язучысы.

Укытучы:

- Сез 1нче төркем белән килешәсезме?

2нче төркем: А.Алиш 1908 елның 15 сентябрендә дөньга килә.

Укытучы:

- Сез 2 нче төркем белән килешәсезме?

3нче төркем:(җавап бирә)

“Чукмар белән Тукмар””
“Бикбатыр белән Биккуркак”
“Алдакчы Наил”
“Нечкәбил”
“Капкорсак патша”
“Сертотмас үрдәк”
“Койрыклар”
“Куян кызы”
“Кем көчле”

Укытучы:

-Сез 2 нче төркем белән килешәсезме?

1нче төркем:

- А. Алишны балаларның сөекле язучысы дәрәҗәсенә күтәргән жанр– әкиятләр.

Укытучы:

-Сез 1 нче төркем белән килешәсезме?

2нче төркем:

1.Әдипнең "Капкорсак патша” исемле беренче әкияте "Пионер каләме” журналының 1934 елгы 2нче санында басылып чыга.

Укытучы:

-Сез 2 нче төркем белән килешәсезме?

3нче төркем:- Мәктәптә аны:– Алиш абый килгән. Әкият укый торган абый килгән, – дип каршы ала торган булалар.

Укытучы:

-Сез 2 нче төркем белән килешәсезме?(Үзбәя)

Укытучы:

- Менә аның әкиятләре дөньясына керүебез өчен, бу әкиятләрне дә белүебез сорала. Мин әкиятләрдән өзекләр укыйм, сез аларның кайсы әсәрләреннән икәнен әйтерсез. (Берничә әсәр укыла,)

1нче төркемгә:

“- Ә,алай икән,аю синнән көчлерәк икән. Алай булгач, сау бул, усал бүре, син миңа хуҗа түгел, мин сиңа хезмәтче түгел,- дигән эт, үз юлына китән, аларның дуслыклары шуныә белән беткән.”

2нче төркемгә:

“Бер баланың ап-ак куяны белән бик матур песие булган. Алар үзара бик тату яшәгәннәр.Куян, кетер-кетер итеп, агач кайрысы кимергән, ә песи,чепер-чепер итеп,сөт эчкән.”

2нче төркемгә:

“Нинди рәхәт. Кояш кыздыра. Су өсте җем-җем итеп тора. Яфраклар да селкенми, җил бөтенләй юк.

Җирдәге ком аякны пешерә. Менә шундый вакытта су керәсе бик килә. Без елга буена барабыз. Майкаларны, трусикларны салабыз. Их, рәхәтләнеп су коенырга тотынабыз, йөзәбез, чәчрәтәбез, узышабыз.”

Көтелгән нәтиҗәләр:

1нче төркем:

“Эт үзенә ничек хуҗа эзләгән”

Укытучы:

-Сез 1 нче төркем белән килешәсезме?

2нче төркем:

-“Бикбатыр белән Биккуркак”

Укытучы:

-Сез 1 нче төркем белән килешәсезме?

3нче төркем:

-“Алдакчы Наил”

Укытучы:

-Сез 1 нче төркем белән килешәсезме? (Үзбәя)

2. Укытучы:

Капка ачылды. Карагыз әле, нинди матур сукмак күренә. Сукмак буйлап кем бара ул? (Төркемнәрдә фикерләшү)

– Сертотмас үрдәк. (Слайд)

– Ул кая юнәлгән? (Төркемнәрдә фикерләшү)

– Кара урманга хуҗасын эзләп бара ул.

– Дөрес эшлиме ул? (Төркемнәрдә фикерләшү)

Бу әкияттә татар халкының нинди акыллы сүзләрен укыдыгыз? Тагын бер кат укыйк әле.(26 бит,3нче абзац)

– "Серең эчеңдә торса, йортың тыныч булыр, җимерелмәс нык булыр”.

– Балалар, сезгә өйдә әкиятләрнең эчтәлегенә карата мәкальләр табып килергә әйтелгән иде. Бу әкияткә карата кем нинди мәкаль әйтер?

Мәкальләр әйтелә: (төркемнәрдә эш)

1нче төркем: - Телдән сорама, ул үзе әйтер.

2нче төркем: - Сүзеңне үлчәп сөйлә.

3нче төркем: - Телеңне теш артында тот.

1нче төркем: - Сер күтәрә алмаслык кешегә сер сөйләмә.

2нче төркем: -Уяу кешегә хәтәр юк.

Укытучы: Алишның бу әкияте нәрсәгә өйрәтә? (Төркемнәрдә фикерләшү)

1нче төркем: – Очраган берәүгә сереңне сөйләп йөрмәскә.

2нче төркем: – Кеше сүзенә колак сала белергә.

3нче төркем: – Әйтелгән фикерләр турында уйланып, нәтиҗә ясый белергә өйрәтә. (Үзбәя)

3. Укытучы: Бу акылны күңелләребезгә салып, юлыбызны дәвам итик. Карагыз әле, нинди матур зәңгәр күл буена җиттек. Күл буенда нәрсәләрне күрәсез?(Төркемнәрдә уйлау)

Укучылар: – Каз бәбкәсе белән Аккош баласын.

Укытучы: – Бу әкият нәрсә турында сөйли? (Төркемнәрдә фикерләшү)

Укучылар: – Киек каз баласы ялкау булып үсә, әнисенең сүзен тыңламый, үзе кашык тотып ашый да белми. Саф һавага чыкмый, физзарядка ясамый. Шуңа аның аяклары да кыска кала, велосипедта да йөри алмый. Ә менә Аккош баласы һәр эшне үз вакытында башкара, таза, сау-сәламәт булып үсә. Сатучы апа велосипедны аңа бирә.

Укытучы: – Әйдәгез, сатучы апаның сүзләрен табып укыйк әле. (Укыла) (38 бит, соңгы абзац,39 бит,4 нче абзац)

Укытучы: – Бу әкияттән нинди сабак алып китәбез? (Төркемнәрдә фикерләшү)

1нче төркем: – Иркә, ялкау булмаска.

2нче төркем: – Зурлар сүзен тыңларга.

3нче төркем: – Спорт белән шөгыльләнергә.

1нче төркем: – Үзең булдыра алган эшне кешеләрдән эшләтмәскә.

Укытучы: – Бу әкияткә карата нинди мәкальләр таптыгыз? (Төркемнәрдә фикерләшү)

1нче төркем: – Иркә бала ир булмас.

2нче төркем: – Иренчәк иркә булыр.

3нче төркем: – Тырышлык – зурлык, ялкаулык – хурлык.

1нче төркем: – Иренгән ике эшләгән, һаман эше пешмәгән. (Үзбәя)

Укытучы: Сез барыгыз да тырышлар, Аккош баласы кебек сау-сәламәтләр. Шуңа күрә безнең юлыбыз җиңел, сәяхәтебез күңеллеуза. Алга таба китик.

4. – Менә, бара-бара, умарталыкка җиттек, без нинди әкияткә килеп чыктык икән? (Төркемнәрдә фикерләшү)

Укучылар: - "Ялкаулык – хурлык, тырышлык – зурлык” әкиятенә килеп чыктык.

Укытучы: - Әнә анда нәрсәдердер эш белән мәш килә.Нәрсә икән ул? (Төркемнәрдә фикерләшү)

Укучылар: - Бал корты белән Шөпшә чәчәкләрдән бал җыялар.

Укытучы: -Бу әкият безне нәрсәгә өйрәтә? (Төркемнәрдә фикерләшү)

Укучылар: - Тырыш булырга, ялкауланмаска.

- Бу әкият герое Бал корты Шөпшәгә нинди акыл бирә?

Укучылар:- Тырышып эшләгәч, бөтен авырлыкларны да җиңеп була.

– "Көне-төне тырышып эшләгәч, бүгенгә эш торып торсын, ял итим әле димәгәч, бар авырлыкларны да җиңеп була”. (Табып укыла.) (20-21 битләр)

– Әкияткә нинди мәкальләр туры килә? (Һәр төркемгә мәкальләр язылган карточка таратыла) (Төркемнәрдә фикерләшү)

1нче төркем: – Данның төбе – хөрмәт, хөрмәтнең төбе – хезмәт.

2нче төркем: – Калган эшкә кар ява.

3нче төркем: – Кылмыгыңа күрә бәһале.

1нче төркем: – "Көн үтсенгә” эшләмә, "булсын”га эшлә.

2нче төркем: – Хезмәт иясе – хөрмәт иясе.

– Умарталыктан нинди уйлар белән китәбез? (Төркемнәрдә фикерләшү)

1нче төркем: – Ялкау булмаска, тырыш булырга.

2нче төркем: – Һәр эшне намус белән эшләргә.

3нче төркем: – Бүгенге эшне иртәгәгә калдырмаска. (Үзбәя)

5. Укытучы: Ә хәзер, балалар, урманга да килеп кердек. Урман һавасы нинди яхшы, саф. Әйдәгез тирән итеп урман һавасын сулыйк, урман аланында ял итеп алыйк. (Күзләргә ял) (Слайд)

III/ Физкультминутка.

6. Укытучы: - Карагыз әле, бу Куян кызы нишләп боегып утыра? (Төркемнәрдә фикерләшү)

Укучылар: - Аның аягы шешкән.

Укытучы: - Сез бу җавап белән килешәсезме?

Укучылар:- Әйе, килешәбез.

Укытучы: - Кайсы әкияттән килгән ул бу урманга? (Төркемнәрдә фикерләшү)

Укучылар: - “Куян кызы ”әкиятеннән.

Укытучы: - Сез бу җавап белән килешәсезме?

Укучылар:- Әйе, килешәбез.

-Аның турында ниләр беләсез? (Төркемнәрдә фикерләшү)

Укучылар: – Куян кызы әнисенең сүзләрен тыңламыйча, итекләрен салып ташлаган, шуңа күрә аяклары өшегән.

Укытучы: - Сез бу җавап белән килешәсезме?

Укучылар:- Әйе, килешәбез.

Укучылар: – Айболит аңа: ”Салкын вакытта итекләреңне салма, начар хәлгә калма”, – дигән.

Укытучы: - Сез бу җавап белән килешәсезме?

Укучылар:- Әйе, килешәбез. (Үзбәя)

7. Укытучы: Әйе, балалар, "Ата-ананы тыңлаган адәм булган, тыңламаган әрәм булган”, – ди халкыбыз. Ышанам, сезнең арада андый балалар юктыр. Юлыбызны дәвам итеп, урман эченәрәк керик. Биредә караңгырак икән.

Укытучы: -Карагыз әле, Ябалак баласы нишләп утыра икән бу ботакта? Кем таныды бу ябалакны? (Төркемнәрдә фикерләшү)

Укучылар: – Ул бәлага тарыган. Әти-әнисенең сүзен тыңламыйча, туганнарыннан аерылып, бер якка очып киткән. Хәзер кая барырга белми адашкан.

Укытучы: - Сез бу җавап белән килешәсезме?

Укучылар:- Әйе, килешәбез.

Укытучы: – Без нинди әкияткә килеп эләктек соң? (Төркемнәрдә фикерләшү)

Укучылар:– "Бик яхшы сабак алган Ябалак” әкиятенә.

Укытучы: - Сез бу җавап белән килешәсезме?

Укучылар:- Әйе, килешәбез.

Укытучы: – Ни өчен елап утыра соң ул? (Төркемнәрдә фикерләшү)

Укучылар:– Әти-әнисенең сүзен тыңламаган өчен, аңа берәү дә ярдәм итмәгән. Тиен дә, кошлар да аны үз агачларыннан куганнар, төлке чак кына эләктерми калган.

Укытучы: - Сез бу җавап белән килешәсезме?

Укучылар:- Әйе, килешәбез.

– Нинди сабак алган инде ябалак баласы? (Төркемнәрдә фикерләшү)

1нче төркем: – Зурлар сүзен тыңларга кирәклеген аңлаган.

2 нче төркем: – "Инде һәрвакыт әти-әни сүзен тыңлармын”, – дигән.

Укытучы: – Сез Ябалак баласына халкыбызның нинди мәкальләре белән киңәш бирер идегез? (Төркемнәрдә фикерләшү)

1нче төркем: – Олылар сүзен тотмасаң, олыгайганчы игелек күрмәссең.

2нче төркем: – Үзеңнән олыдан сабак ал.

3нче төркем: – Ата-ана сүзен тотмаган – орылган да сугылган. (Үзбәя)

Укытучы: – Әйе, балалар, Ябалак баласы нәкъ әнә шулай орылып – сугылып беткән, ярый әле, әти-әнисе эзләп тапкан. Әнә ул хәрәкәтләнә башлады, кич җитәдер, кайтыр юлга чыгыйк.

8. Укытучы: Ә бу нинди капчык ята икән юл өстендә? Ачып карыйкмы, әллә ташлыйкмы?

– Ачып карыйк. (Капчык эченнән әтәч рәсемнәре чыга.)

Укытучы: – Бу нинди әтәчләр икән? (Төркемнәрдә фикерләшү)

1нче төркем: – Алар Тукмар белән Чукмар.

Укытучы: – Ни өчен аларга шундый исем кушканнар?

2нче төркем: – Алар дус булмаганнар, гел сугышып кына торганнар.

Укытучы: – Бу әкият нәрсәгә өйрәтә?

3нче төркем: – Дус-тату яшәргә, бер-береңнең кадерен белергә өйрәтә.

Укытучы: – Әтәчләргә нинди киңәш бирер идегез? Нинди мәкальләр белән җавап бирегез? (Төркемнәрдә фикерләшү)

1нче төркем: – Дусны табу җиңел, саклавы авыр.

2нче төркем: – Холкы начардан дуслары качар.

3нче төркем: – Иптәшең үзеңнән яхшы булсын.

1нче төркем: – Татулыкта – бәрәкәт. (Үзбәя)

9. Укытучы: Әйе, укучылар, дус, бердәм булсаң, тормыш күңелле була, бөтен авырлыкларны җиңеп була. Менә без дә бергәләшеп "Әкиятләр иле”н гизеп кайттык. Әйдәгез хәзер сәяхәтебезгә йомгак ясыйк.

IV.Дәрескә йомгак.

Укытучы: - А.Алишның кайсы әсәрләрен искә төшердек?

Укучылар: