Ta’limiy maqsad: O`quvchilarda gap bo`laklari to`g`risida bilim, ko`nikma va malakasini shakllantirish, gap bo`laklarining gapdagi tartibini o`rgatish.
Tarbiyaviy maqsad: O`quvchilarni ona tiliga hurmat,uni sevish va ardoqlash ruhida tarbiyalash, guruhlarda o`zaro hamkorlikda ishlashga o`rgatish,do`stlik ruhida tarbiyalash,fikrlash doirasini kengaytirish, umummadaniy kompetensiyalar asosida tarbiyalash.
Rivojlantiruvchi maqsad: O`quvchilarning og`zaki va yozma savodxonligini oshirish, ularni ona tili fanini o`rganishga nisbatan qiziqishlarini kuchaytirish, tezkorlik, mantiqiy va ijodiy fikrlash ko`nikmalarini shakllantirish.
Dars turi: Mustahkamlovchi.
Dars usuli: Aqliy hujum, interfaol usullar “Kim epchil-u kim chaqqon”, “Charxpalak”,”Gap bo`laklarini toping” she’riy topishmoq
Dars jihozi: Mavzuga doir jadvallar, tarqatmalar, rasmlar, slaydlar, darslik, AKT
Dars shiori: “Eshitganlarimni esimdan chiqarmayman, ko`rganlarimni eslab qolaman, mustaqil ishlashla-sam tushunib yetaman”.
Darsning borishi:
I. Tashkiliy qism:
A) Salomlashish,tozalik nazorat qilinadi, davomat aniqlanadi.
B) O`quvchilar guruhlarga ajratiladi.
1-guruh: Bilimdon
2-guruh: Donolar
2-guruh: Ziyraklar
O`qituvchi: Aziz o`quvchilar, darsimiz ona tili - fanlarning eng sarasi. Barchamiz shu aziz va azim yurtning farzandi ekanmiz, shu yurt tilini sharaflamoq, e’zozlamoq, ko `klarga ko`tarmoq siz bilan bizning burchimizdir. Zero, shoir Mirtemir aytganidek:
O`quvchi: Ona tilim –onajonim tili bu,
Beshikdanoq singgan jon-u quloqqa.
El-u yurtim xonumonim tili bu
Qadimlikda o`xshar ona tuproqqa.
O`qituvchi: Barakalla, rahmat. Shu o`rinda so`z mulkining sultoni Mir Alisher Navoiy bobomizning ushbu hikmatomuz fikrlarini aytib o`tmoqchiman. “Tilimiz o`n sakkiz ming olamdan boyroq bo`lgan shunday bir xazinaki, har bir dur-u gavhari osmon yoritgichlaridan ham porloq, shunday bir gulzorki, har bir guli chaman lolalaridan go`zalroq”.
II.O`tilgan mavzuni so`rash:(savol-javob asosida o`tkaziladi)
O`qituvchi: O`tilgan mavzu “Sifatlovchi aniqlovchi va qaratqichi aniqlovchi” bilan tanishganmiz.
O`tilgan mavzuni so`rash ikki bosqichda amalga oshiriladi. 1-bosqich juftliklarda ishlash. Har bir partadagi guruhlarga quyidagi jadvalni to`ldirish uchun beriladi 3 daqiqa vaqt beriladi.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«6-sinf "Aniq va mavhum otlar"»
O ’ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIMI VAZIRLIGI
NAMANGAN VILOYATI XALQ TA’LIMI
BOSHQARMASI
Uchqo`rg`on tuman xalq ta’limi bo`limiga qarashli 6-sonli umumiy o`rta ta’lim maktabi ona tili va adabiyot fani o`qituvchisi Jarkinova Zulfiya Abdulhayevnaning 6-sinflarda “Aniq va mavhum otlar” mavzusidagi bir soatlik
Uchqo`rg`on tumani
Mavzu: Aniq va mavhum otlar
Ta’limiy maqsad: O`quvchilarda aniq va mavhum otlat to`g`risida bilim, ko`nikma va malakasini shakllantirish, otlarning turlarini farqlay olishni o`rgatish.
Tarbiyaviy maqsad: O`quvchilarni ona tiliga hurmat,uni sevish va ardoqlash ruhida tarbiyalash, guruhlarda o`zaro hamkorlikda ishlashga o`rgatish,do`stlik ruhida tarbiyalash,fikrlash doirasini kengaytirish, umummadaniy kompetensiyalar asosida tarbiyalash.
Rivojlantiruvchi maqsad: O`quvchilarning og`zaki va yozma savodxonligini oshirish, ularni ona tili fanini o`rganishga nisbatan qiziqishlarini kuchaytirish, tezkorlik, mantiqiy va ijodiy fikrlash ko`nikmalarini shakllantirish.
Dars turi: Yangi bilim beruvchi.
Dars usuli: Aqliy hujum, interfaol usullar “Kim epchil-u kim chaqqon”, “Charxpalak”,”Otlarni toping” she’riy topishmoq
Dars jihozi: Mavzuga doir jadvallar, tarqatmalar, rasmlar, slaydlar, darslik, AKT
Dars shiori: “Eshitganlarimni esimdan chiqarmayman, ko`rganlarimni eslab qolaman, mustaqil ishlashlasam tushunib yetaman”.
Darsning borishi:
I. Tashkiliy qism:
A) Salomlashish,tozalik nazorat qilinadi, davomat aniqlanadi.
B) O`quvchilar guruhlarga ajratiladi.
1-guruh: Bilimdon
2-guruh: Ziyraklar
O`qituvchi: Aziz o`quvchilar, darsimiz ona tili - fanlarning eng sarasi. Barchamiz shu aziz va azim yurtning farzandi ekanmiz, shu yurt tilini sharaflamoq, e’zozlamoq, ko `klarga ko`tarmoq siz bilan bizning burchimizdir. Zero, shoir Mirtemir aytganidek:
O`quvchi: Ona tilim –onajonim tili bu,
Beshikdanoq singgan jon-u quloqqa.
El-u yurtim xonumonim tili bu
Qadimlikda o`xshar ona tuproqqa.
O`qituvchi: Barakalla, rahmat. Shu o`rinda so`z mulkining sultoni Mir Alisher Navoiy bobomizning ushbu hikmatomuz fikrlarini aytib o`tmoqchiman. “Tilimiz o`n sakkiz ming olamdan boyroq bo`lgan shunday bir xazinaki, har bir dur-u gavhari osmon yoritgichlaridan ham porloq, shunday bir gulzorki, har bir guli chaman lolalaridan go`zalroq”.
O`tilgan mavzuni so`rash:(savol-javob asosida o`tkaziladi)
O`qituvchi: O`tilgan mavzu “Faoliyat-jarayon otlari” bilan tanishganmiz.
O`tilgan mavzuni so`rash ikki bosqichda amalga oshiriladi. 1-bosqich juftliklarda ishlash. Har bir partaga quyidagi jadval to`ldirish uchun beriladi.
3 minut vaqt beriladi.
Otning turlari
Kitob
Oshpaz
Yig`im-terim
O`tloq
Supurgi
Loygar
chilik
O`quvchi
Do`st
Toshloq
Shaxs otlari
+
+
Narsa otlari
+
+
O`rin-joy otlari
+
+
Faoliyat-jarayon otlari
+
+
O`quvchilar jadvalni to`ldirguniga qadar qolgan guruh qatnashchilari tarqatmali savollarga javob beradilar.
2-bosqich:
Bilimdon guruhi:
1-savol.
1. Ot deb nimaga aytiladi?
Javob: Shaxs, narsa, joy nomlarini bildirib, kim?,nima?,qayer? so`roq lariga javob bo`luvchi mustaqil so`z turkumiga ot deyiladi.
-lik, -chilik,-garchilik,-(i)m,-(i)k,-(q) qo`shimchalari faoliyat-jarayon otlarini yasash uchun xizmat qiladi.
Uy vazifasi 323-mashq tekshiriladi. “Erta turishning fazilati” mavzusida matn tuzing. Unda faoliyat-jarayon otlaridan foydalaning.
Har bir guruh o`zlari tayyorlab kelgan matnlarini o`qib eshittirishadi, faoliyat-jarayon otlarini matn ichidan topishadi.
Yangi mavzu: Aniq va mavhum otlar. Slayd namoyish etiladi, shartlar e’lon qilinadi.
1-shart. Aqliy hujum.
1-savol. Aniq otlar deb nimaga aytiladi?
Bilimdon guruhi: Sezgi a’zolarimiz orqali bilishimiz mumkin bo`lgan narsalarnibildirgan otlarga aniq otlar deb aytiladi.
2-savol.Mavhum otlar qanday otlar hisoblanadi?
Ziyraklar guruhi: Sezgi a’zolarimiz orqali bilishimiz mumkin bo`lmagan, tafakkur va tasavvur orqali idrok qilinadigan narsalarni bildirgan otlarga mavhum otlar deyiladi.
Ziyraklar guruhi: Bu yilgi o`quv yilida qanday yutuqlarga erishdingiz? Nega Vatanni ona-Vatan deymiz?
5-savol. Mavhum otlar ishtirokida gaplar tuzing.
Bilimdon guruhi: 1. Har birimiz Vatanimizning yorqin kelajagi va ravnaqi uchun hissa qo`shmog’imiz lozim 2.Do`stlik har narsadan ustun.
6-savol. Mavhum otlar ko`plik shaklda qo`llaniladimi?
Ziyraklar guruhi: Mavhum otlar ko`plik shaklda qo`llanganda, asosan, ko`plik ma’nosi emas, balki ta’kidlash, kuchaytirish ma’nolari ifodalanadi.
Guruh ballari e’lon qilinadi, rag`bat beriladi.
Mustahkamlash: Guruhlar shartlarni bajarishda davom ettirishadi.
2-shart. “So`zlar bilan to`ldiring” deb nomlanadi. Quyidagi gaplar slayd orqali namoyish etiladi .Har bir guruhdan bir nafardan o`quvchi yozuv taxtasida berilgan gaplarni to`ldiradilar.
Bilimdon guruhi:
Gulzorda oq, qizil, sariq, pushti________________ ochildi.(gullar, serquyosh)
Ziyraklar guruhi:
Har kim har kuni___________ishlarni amalga oshirishi kerak.(hasad, savob)
Guruh ballari e’lon qilinadi. Rag`bat beriladi.
3-shart. “Kim epchil-u kim chaqqon”.
Ushbu shartda oq qog`ozga atoqli otlarning ma’no turlarini ifodalovchi so`zlar aralash holda yozilgan bo`lib, guruhlar so`zlarni ma’no turlarga tez va to`g`ri ajratadilar.
Bilimdonguruhi shaxs va narsa otlariga oid so`zlarni topadilar.
Ziyraklar guruhi o`rin-joy va faoliyat-jarayon otlariga topadilar.
4-shart.“Rasmlar tilga kirganda” deb nomlanadi.
O`qituvchi:Mana dars davomida bir-birlaringiz bilan do`stona ishlamoqdasiz. Topshiriqlarnni yakdillik bilan bajarishingizda ustozning o`rni bor deb o`ylayman.Shunday ekan , ushbu shartda har bir guruhdan bir nafardan o`quvchi rasmlar asosida ustoz haqida gap tuzadilar. Matnda aniq va mavhum oatlatdan foydalanish lozim.
B ilimdon guruhi: Men “Ustoz - otangday ulug`” hikmatiga ishonaman. Kishi mehnat, ijod, hayotda nimaiki yutuqni qo`lga kiritar ekan, bu uning ustozi tufaylidir.
Ziyraklar guruhi: Ular shogirdining yutuqlaridan quvonadi.Ustoz ko`rmagan shogird har maqomga yo`rg`alar.Ustoz o’z umrini, qalb qo`rini, o`z tajribasi va bilimini sening yo`lingda sarf etadi.
Har bir guruh rag`batlantiriladi.
5-shart. Darslikdagi mashqlar yozuv taxtasida va o`quvchilarning daftarlarida bajariladi. 325-mashq og`zaki bajariladi.
324-mashq yozma bajariladi.
Guruhlardan o`quvchilar gaplarni yozadilar va izohlaydilar.
Bilimdon guruhi: U o`z qalbida kechayotgan tuyg`ularning nomini bilmas, shu daqiqadagi holatini o`rtoqlariga ham izohlab berolmas edi.
Ziyraklar guruhi: Hunarlaringni, didlaringni ishlatib, chiroyli bino solib bersangiz, bas.
6-shart: Darsimiz so`ngida lirik chekinish qilamiz.Bu shartimizni “Otlarni toping”deb nomlaymiz.Bu shartda har bir guruh otlar qatnashgan she’rlardan misralar keltiradilar.
Bilimdon guruhi:
Yurtim, senga she’r bitdim bu kun
Qiyosingni topmadim, also.
Shoirlar bor o`z yurtin butun
Olam aro atagan tanho.
Ziyraklar guruhi:
She’rim! Yana o`zing yaxshisan,
Boqqa kirsang gullar sharmanda.
Bir men emas hayot shaxsisan,
Jonim kabi yashaysan manda.
Baholash: Dars so`ngida g`olib guruh aniqlanadi. O`quvchilar baholanadilar.
Uyga vazifa: 326-mashqdagi gaplardan aniq va mavhum otlar ajratiladi. Ular o`rtasidagi farqlar tushuntiriladi.
’ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIMI VAZIRLIGI
ilimdon guruhi: Men “Ustoz - otangday ulug`” hikmatiga ishonaman. Kishi mehnat, ijod, hayotda nimaiki yutuqni qo`lga kiritar ekan, bu uning ustozi tufaylidir. 
