4 санын ?осу ж?не азайту математика

Ахметова Латипа Жоламанқызы.

БҚО, Теректі ауданы, Аңқаты ЖОББ мектебінің І санатты бастауыш сынып мұғалімі.

1

1сынып Математика

Сабақтың тақырыбы: 4 санын қосу және азайту

Сабақтың мақсаты: А) 4 санын қосу және азайту тәсілдерімен таныстыру.

Ә) Ауызша есептеу арқылы ойлау қабілеттерін, белсенділігін арттыру.

Б) Оқушыларды өз бетімен жұмыс істеуге баулу. Еңбексүйгіштікке, табиғатты қорғауға баулу.

Сабақтың әдісі: түсіндіру, салыстыру, сұрақ-жауап, талдау.

Сабақтың көрнекілігі: Сөзжұмбақ, , кесте, карточка, тест сұрақтары.

Сабақтың барысы:

І Қызығушылықты ояту.

а) Психологиялық дайындық жасау..

Есептеуге жуйрік болсаң жасыңнан,

Математикаға орын берсен басынан.

Барлық ғылым саған үйір болады,

Досың солар табылатын қасыңнан.

Дегендей қазір бізде қай

сабақ болады?

- Математика сабағы

ІІ. Мағынаны тану

Үй тапсырмасын сұрау.

Ауызша есептеу

6-2  4+2 9-2  4+3 3+5  4+2

5+1 4 -4 8-0  2+2 7 - 2 9 - 4

Партадағы оқушылармен «көршісін ата» ойынын ойнаймыз.

Ойын: «Кім көп біледі».

1. Санға 1-ді қоссақ не болады?

2. Қосудың компаненттерін ата.

3. Азайтудың компаненттерін ата.

4. Қосындысы дегенде қандай амал қолданамыз?

5. Айырмасы дегенде қандай амал қолданамыз?

6. Қосылғыштардың орнын ауыстырғанда не болады?

7 Гауһарда 6 сәбіз.

Домада 3 сәбіз.

Барлығын қосқанда

Неше сәбіз болады ? ( 9 сәбіз )

8 9 сәбіздің екеуін

Досың сұрап алады.

Айтшы сонда нешеуі

Өз қолында қалады? ( 7 сәбіз )

9 Саннан 1-ді азайтсақ не болады ?

10 3 артық 2-ден бұл не ?

Жаңа сабақ.

а) Ой қозғау « Сөзжұмбақ шешу » Сөзжұмбақты дұрыс шешкенде, ерекше торкөзден бүгінгі сабағымыздың тақырыбын оқып аламыз.

1. Шөлге төзімді жануар

2. Сандарды және амал таңбаларын пайдаланып орнындағы жазу қалай аталады? Өрнек

3. Аптаның 3- ші күні қалай аталады?

4. Дәм сезу мүшесі

• Ерекше торкөзге қандай сөз келді?

• Төрт. Яғни, бүгін 4 санын қосу және азайтумен таныс боламыз.

Кітаппен жұмыс.

№ 1 Қалай есептеуге болады

№ 2 Қосу және азайту кестесін құру. Дәптермен жұмыс

№ 3 Ойын: Кім тез өрнек құрап, салыстырады.

3+4 5-2

7-3 3+2

Дәптермен жұмыс

№ 1 Жауаптары бірдей карточкаларды сызық арқылы қос.

Ойын: Кім тез? (құрттағы тапсырма)

№ 5. Суреттегі нәрселерді ата

№ 4 Есепте (үйге)

ІІІ Толғаныс:

Қорыту: - Балалар сабақ ұнады ма? Ендеше сабаққа қатысқан топтардың барлығы үшін

« Сөзді тап » ойынын ойнаймыз. Дұрыс орындасаңдар, жақсы сөзге ие боласыңдар.

А 7 - 2

Ж 5 - 1

Ы 6 - 4

Р 4 + 2

Й 2 + 1

С 6 - 5

Ң 4 + 3

4	5	6	5	3	1	2	7

Мадақтау

2

Қазақ тілі 3сынып

Сабақтың тақырыбы : Сөз құрамы

Сабактың мақсаты:

а) Сөз, сөз құрамы оның мағынасы туралы білімін кеңейту; берілген сөздермен мағыналас сөздерді таба бірлуге, мағынасын анықтауға үйреті.

ә) Оқушылардың тіл байлығын дамыту, ауызша және жазбаша тілін дамыту.

б) Әдептілікке , адамгершілікке, сауаттылыққа тәрбиелеу

Сабақтың түрі: Аралас сабақ

Сабақтыңәдісі: әңгімелесу, ашық ой

Сабақтың барысы

I.Қызығушылықты ояту

Окушылардың сабаққа дайындығын тексеріп қадағалау

Ережелерді пысыктау (ауызша)

II Мағынаны тану

Жаңа тақырып

1) Кіріспе

- Сөзге қосымша жалғанғанда сөз мағынасы өзгереді. Қосымша екіге бөлінеді: жұрнақ пен жалғау.

Жалғау сөз бен сөзді байланыстырса, жұрнақ сөздің мағынасын өзгертіп тұрады.

2) Оқулыкпен жұмыс.

1 – жаттығу

Аңшылық, таулы, ерлік, өжеттілік, қайраттылықтың.

Түбірі – аң, тау, ер, өжет, қайрат.

Жұрнағы – шы, -лық, -лы, -ті, -лік, -ты, -лық.

Жалғауы – тың.

1. – жаттығу

Ағатай, кітапша, құлыншақ, балапан.

- Ағатай, қашан келдіңіз?

- Қойын кітапшаға жазып алдың ба, Айжан?

- Аулада қара торы құлыншақ шауып жүр.

- Қаздың екі балапаны адасып қалыпты.

• 3– жаттығу

- Доп, С, жастық.

Достық.

Түбірі – дос, -тық – жұрнақ.

Достық – әлемдегі ерекше бағаланатын сезімдердің бірі.

4 – жаттығу

Конькиге де, шаңғыға да, шанаға да

Жоқ бүгін бір тыныштық.

Өңкей жүйрік қара бала

Төмен қарай өрден ұштық.

• Түбірі мен қосымшасын ажыратып белгілеу.

ІІІ Толғаныс:

Бекіту.

а) Сызбамен жеке жұмыстану

ә) Топшамамен жеке жұмыс

Қорытындылау.

1.Қарама-қарсы мағыналы сөздерге мысал келтір.

2. Түбір дегеніміз не?

3. Жалғаудың жұрнақтан айырмашылығы неде?

Бағалап мадақтау

Үйге тапсырма

7 - беттегі 3 -жаттығу және ережені жаттау.

3

2 сынып

Пәні: Дүниетану

Сабақтың тақырыбы: Адам тіршілігінің бәрін табиғаттан алады

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:Оқушыларды өздерін табиғаттың және қоғамның бір бөлігі екенін сезінуге үйрету.Адамның табиғаттан не алатынын түсіндіру.Жер бетінде адамдар әртүрлі және оларға тірішілікке қатысты заттың бәрінің ортақ екенін түсіндіру.

Дамытушылық:Оқушылардың логикалық ойлауын,бақылауын дамыту.

Тәрбиелік:Оқушыларды елін, жерін сүюге тәрбиелеу.

Сабақтың барысы:

І Қызығушылықты ояту

«Өзім туралы бір ауыз сөз» тіл дамыту жаттығуы. Мысалы: «Мен адаммын. Шашым қара, ұзын, көзім қой көзді, бойым орташа, тәттіні жақсы көремін».

«Мен анама тартқанмын. Менім шашым анамдікіндей қара, арықпын, жануарларды жақсы көремін».

• Біз өзіміз туралы айттық. Жер бетінде өсімдік, жануарлар әлемі бар. Ал жалпы тіршілік атаулының ішіндегі саналысы – адам.

ІІ Мағынаны тану

1. Адам туралы айтыңдар. Оның қандай жақсы және қандай жаман қасиеттері бар?

2. Адам қоршаған әлемге қалай қарайды?

3. Адам өсімдіксіз және жануарларсыз өмір сүре алмайды?

«Адам. Өсімдіктер. Жануарлар» деген сызбаны толықтыру.

«Адам - табиғаттың бір бөлігі» деген түсініктерін қорытындылау.

• Адам ауамен тыныс алады, тамақтанады, өседі, ақыл- ойы дамиды, ұрпақ қалдырады. Сондықтан адамға да ауа, жарық, жылу, қорек қажет. Енді адам жануарлардан несімен ерекшеленетіні жөнінде айтайық (адам ойлайды, сөйлейді, еңбек етеді).

Оқулықпен жұмыс.

• Адамға қол, аяқ, бас не үшін керек?

• Олар қандай қызмет атқарады?

3. Адам мен жануарды салыстыру. «Венн»диаграммасын» толтыру.

«Венн»диаграммасы»

4. Қорытынды жасау.

Адам – ақылды. Ол табиғатты зерттеп, оны қорғайды. Жер бетінде болып жатқан өзгеріс жаңалықтардың бәріне жауап береді.

5. «Білімпаздар үшін» рубрикасы.

Біз өзімізге қажеттінің бәрін Жерден аламыз. Бағбан жеміс ағашын өсірсе, егінші егіншілікпен айналысады. Жеміс- жидек, дәнді дақыл, көкөністер –азық . Адамдар сонымен қатар мал шаруашылығымен де айналысады. Қазақ халқы үй жануарларын төрт түлік мал деп атайды. Оларға түйе, жылқы, сиыр, қой, ешкі жатады. Төрт түлік малдың ауыл шаруашылығына тигізер пайдасы мол.

Бақылау күнделігімен жұмыс.

1. Ұжымдық жұмыс. Ережелер құрастырып, дәптерлеріне жазады.

2.өзіндік жұмыс.

ІІІ Толғаныс:

• Адам ақылды болғандықтан, ол қоршаған әлемде өзін қалай ұстау қажет?

Үйге тапсырма беру.

Адамның табиғатта өзін ұстауы туралы ереже құрастыр.

4

Сабақтың тақырыбы: Кенді пайдалы қазбалар

Сабақтың мақсаты:

1. Кенді пайдалы қазбалар туралы түсінігін қалыптастыру. Кенді пайдалы қазбалардың қасиеттерімен, оны игеру жолдарымен таныстыру.

2. Балаларды кенді пайдалы қазбалармен, оның қасиеттерімен, өндіру, пайдалану жолдарымен таныстырып, танымдық белсенділігін, Қазақстан картасымен жұмыс істеу білігін жетілдіру.

3. Балалардың сөйлеу, логикалық ойлау, салыстыру, қорытынды жасау қабілетін дамыту, табиғатқа деген сүйіспеншілігін арттыру.

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ

Сабақтың типі: аралас сабақ

Сабақтың әдістері: сұрақ-жауап,әңгімелеу.

Сабақтың көрнекіліктері: пайдалы қазбалар картасы, слайдтар

Сабақ барысы:

І. Қызығушылықты ояту

Сұрақ-жауап

1. Пайдалы қазбалар деген не?

2. Олардың кен орындарын картадан көрсетіңдер.

3. Пайдалы қазбалар қандай үш топқа бөлінеді?

4. Қандай кенді пайдалы қазбаларды білесіңдер?

5. Кенге жатпайтын пайдалы қазбаларға не жатады ?

   • Кестемен жұмыс

Пайдалы қазбалар
Кенді
Темір, алюминий, мыс, күміс, алтын	Кенге жатпайтын	Жанғыш
	Гранит, әктас, құм, сазбалшық	Таскөмір, мұнай, табиғи газ

• Сөздік диктант

Пайдалы қазбалардың атын жазу.

1. Жеңіл, ылғалды сіңіріп алады, жақсы жанады, тыңайтқыш ретінде қолданады. (шымтезек)

2. Шахтада игеріледі, ауыр, мықты, созылғыш. (темір кені)

3. Қара түсті, қатты, жылтыр, суға батып кетеді, жанғыш зат (таскөмір)

(Оқушылар бір-бірінің дәптерін тексереді)

• Сергіту сәті.

ІІ. Мағынаны тану

• Оқулықпен жұмыс

1. Мәтінді оқу. Пайдалы қазбаларды негізгі топтарға бөлу, кенді, кенге жатпайтын,жанғыш пайдалы қазбалар.

Кенді пайдалы қазбалармен таныстыру.

2. Кел, ойланайық!

Неге бұлар осылай аталған?

Жоспар бойынша пайдалы қазбаларды әңгімелеу:

А) аты

ә) Қасиеті

б) Игеру тәсілі

в) маңызы мен қолдануы

• Сарамандық жұмыс

Картамен жұмыс. Оқушылар картадан пайдалы қазбалардың кен орындарын тауып көрсетеді және оларды кескін картаға шартты белгілермен бегілейді.

• Өтілген материалды қайталау

Сөзжұмбақ шешу.

1

қ

ұ

М

2

қ

о

л

а

3

т

ұ

з

4

б

у

5

г

а

з

6

б

е

д

е

р

7

г

р

а

н

и

т

8

м

ұ

н

а

й

9

с

а

з

б

а

л

ш

ы

қ

10

м

ы

с

11

қ

ұ

б

ы

л

н

а

м

а

1. Қатты тау жыныстарының үгілуі салдарынан түзілетін тас түйіршіктері

2. Мысты басқа металдарға қосу арқылы алатын металл

3. Тағам дайындауға пайдаланылатын зат

4. Су қайнағанда неге айналады ?

5. Картада ақ мұнара таңбасымен белгіленетін қазба байлық атауы.

6. Жердің беткі бетінің қабатының пішіні.

7. Қатты тау жынысы

8. Жанармай алынатын майлы, қоймалжың зат.

9. Керамикалық ыдыстар жасауға қолданылатын жұмсақ тау жынысы.

10. Қызғылт түсті жұмсақ металл.

11. Көкжиек тұстарын анықтауға арналған құрал

ІІІ Толғаныс:

Сабақты қорытындылау

Табиғат пен адам арасындағы байланыс жайлы пікірталас өткіземін.

Үйге тапсырма

5

Сабақтың тақырыбы:Қобыланды батыр (жырдан үзінді)

Сабақтың мақсаты:

1. Қобыланды батырдың ерлігі мен атының жігер күшін, жазушы суреттегендей түр - келбетін көре білуге, сомдап қағаз бетіне түсіре білу шеберліктерінің оянуына жол ашу.

2. Өлеңнің идеялық мәнін түсіне білуге, өзіндік талдау, жинақтау жасап, ойлай білуге дағдыландыру. Жеке, топтық жұмыста шапшаңдық, тапқырлық танытуға, ойын әдеби тілмен өрнектей білуге төселдіру.

3. Батырдың өмірлік ұстанған принциптері мен биік мұраттары -болашақтың қамы екеніне тоқтала келіп, елі мен Отан алдындағы борышын сезінуге, елін сүюге тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: Қобыланды батыр мен атының суреттері. Қобыланды батыр жырынан үзінді.

Сабақтың барысы:

І Қызығушылықты ояту

- Қазақ батырларынан кімдерді танисыңдар, кімдердің атын айта алар едіңдер?

- Олардың Қазақстан тарихына қосқан қандай үлестері бар?

Сонымен бірге орайластыру арқылы кластер жасаймыз. Сабақ барысында әрі қарай толықтырып отырамыз.

ІІ. Мағынаны тану.

Бүгінгі тақырыппен таныстыру.

Оқулықпен жұмыс: «Түртіп алу» стратегиясы.

1. Мұғалімнің өлеңді мәнерлеп оқуы. Мәнерлеп оқу, тыныс белгілерін қойып шығу.

2. Оқушылардың мәнерлеп оқуы.

Өлеңді үш бөлікке бөліп алу.

а) 1-шумақты бәсең дауыспен оқимыз

ә) 2-шумақты Тайбурылдың шапқан желісін бейнелейтіндей дауыс ырғағын келтіре оқу.

б) 3-шумақты Тайбурылдың жеңісін, мықтылығын бейнелейтіндей жеңіс сарынында оқу.

Өлең мазмұнымен жұмыс.

Жырдағы Қобыландының батырлығын айқындай түсетін сөз тіркестерін дәптерге жазу.

• Осы өлең ішінде қандай қару- жарақ түрлері аталады?

• Сол кезеңде тағы қандай қару түрлерін пайдалануы мүмкін деп ойлайсыңдар?

-қылыш-найза-семсер-шоқпар

Осы аталған қару - жарақ түрлері бойынша топқа бөлініп отыру.

Топтық жұмыс - «Кубизм» стратегиясы

1-топ: Өлеңнен Тайбурылдың шабысын суреттейтін жерін табу.

2-топ: Өлеңнен аттанып кеткен қолдың соңынан аттанғалы тұрған Қобыландының жиналған сәтін суреттейтін жерін табу.

3-топ: Теңеулерді табу.

4-топ: Жыр жолдарынан ертегіге ұқсас шумақтарын тауып оқу.

Топтардың жұмыстарын тыңдау.

Сергіту сәті

ІІІ. Ойтолғау.

- Сендер осы жырды оқи, талдай отырып Қобыландының портретін, түр - тұлғасын және Тайбурылдың шабысын көз алдарыңа елестете алар ма едіңдер?

- Осы үзіндіге қандай музыкалық шығарма сай келеді деп ойлайсыңдар?

- Ендеше, осы музыканы тыңдау арқылы жырды іштей оқи отыра, осы сәтті көз алдымызға елестетіп көрелік.

- Қандай әсер алдыңдар, өзгеріс бар ма?

«Қобыланды батыр» жырынан үзінді тыңдау.

Батырлық, ерлік туралы мақал - мәтелдер айтып, мағынасын ашу.

Үйге тапсырма:

• жырды оқып, мазмұнын түсіну

• Ұнаған бөлігін жаттау

• Батырлардың бейнесінің суретін салу

6

Тақырыбы: Тұрлаусыз мүшелер

Сабақтың мақсаты:

1. Тұрлаусыз мүшелерге сұрақ қоя білу, олардың сөйлем ішіндегі байланысын анықтай алуды үйрету;

2. Сөйлем мүшелері туралы білімін пысықтау;

3. Ұқыптылыққа, топпен жұмыстана білуге, жан – жақтылыққа тәрбиелеу.

Барысы

І. Қызығушылықты ояту. Психологиялық дайындық.

Қатар – қатар тізіліп, оқушыға лайық,

Қолымызды жіберіп, түп – түзу боп тұрайық,

Жақсы оқып сабақты, әдеп сақтау сәніміз.

Отыруға нықтана дайындалдық бәріміз.

Бірінші топ, жай отыр,

Екінші топ, тез отыр

Үшінші топ, сен де отыр.

ІІ. Мағынаны тану.

Ойын: Тез тауып, бөгелмей айт.

1	6	4
7	2	9
5	8	3

1. Бастауыш деген не?

2. Тұрлаулы мүшеге не жатады?

3. Баяндауыш деген не?

4. Ұяң дауыссыздарды ата.

5. Диалог деген не?

6. Тұрлаусыз мүше деген не?

7. Мәтіннің түрлерін ата.

8. Қай уақытта бастауыштан кейін сызықша қойылады?

9. Сөйлем мүшесі деген не?

1 – жаттығу. Сөздерді оқы.

Әдемі, ауылда, жүгіріп келеді, кеше, жоғарыда, домбыра, артта, ұзын, мектепте, тау басында.

І топ: Қайда? сұрағына жауап болатын сөздерді теріп жаз.

ІІ топ: Әдемі, мектепте сөздеріне сөйлем құра, тұрлаусыз мүшелерді ата.

ІІІ топ: Ауылда, ұзын сөздеріне сөйлем құра, тұрлаулы мүшелерді тап.

3-жаттығу

Өлеңді оқы.

Құмартамын кітапқа,

Өлең – жырды жаттаймын.

Қонып тұрған бұтаққа

Торғайларды атпаймын.

І топ: Өлеңнің төртінші жолын, тұрлаулы мүшемен толықтырып, сөйлем жазу.

ІІ топ: Тұрлаусыз мүшелерді теріп жазу.

ІІІ топ: Өлеңнің төртінші жолын, бастауыш та, баяндауыш та зат есім болатындай өзгертіп, сөйлем құра.

Ойын: «Кім тапқыр?» Қ, С, Ж әріптері.

Бағдаршамның көзі қандай?

Дүкеннен не алар едің?

Мал қай кезде жайыла алмайды?

Кеше қайда бардың?

Қандай құсты ұнатасың?

5 – жаттығу

Берілген сөздерден сөйлем құрастырып жаз. Сөйлем мүшесіне талда.

І – топ: 1. Кеше, кино, біз, бар.

2. Әсет, сыйла, аға, кітап.

ІІ – топ: 3. Айгүл, жаз, әже, хат.

4. Машина, келеді, жол, үлкен.

ІІІ – топ: 5. Қоректенеді, аю, өсімдікпен, қоңыр.

6. Оқиды, кітапты, ағам, көп.

Семантикалық картамен жұмыс.

	Тұрлаулы мүшеден тұратын сөйлем	Тұрлаулы, тұрлаусыз мүшеден тұратын сөйлем	Бастауыш та, баяндауыш та зат есімнен болатын сөйлем
Бірлік – байлық. Айбек келді. Абзал – бөлімнің бастығы. Әкем немересіне ертегі айтты. Әсия – дәрігер.

4 – жаттығу

Сөйлемдерді көшіріп жаз. Қарамен жазылған сөздерге сұрақ қой.

І топ: Бірінші, екінші сөйлем.

ІІ топ: Екінші, үшінші сөйлем.

ІІІ топ: Үшінші, төртінші сөйлем.

ІІІ. Толғаныс: Бағалау. Қорытындылау. Үйге: 2 - жаттығу